ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 2010/HC-A/114 ޤަޟިއްޔާގެ ޙުކުމް
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު
کی. هرک
ހ(
2010TIC-A/114
AWN
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓު
ދިވެހިރާއްޖެ
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
0
• ޤަޟިއްޔާ ނަންބަރު: 114/HC
-
A/2010
އިސްތިއުނާފު ކުރިފަރާތް:
* ނަން: ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް
8
އައިޑީ ކާޑު ނަންބަރު.
ދާއިމީ އެޑްރެސް: ފަސްމީރު ބިލްޑިންގ|
1 ވަނަ ބުރި/މާލެ
އިސްތިއުނާފު ރައްދުވި ފަރާތް:
ދައުލަތް (އެޓަރނީ ޖެނެރަލްގެ އޮފީސް)
އައިޑީ ކާޑު ނަންބަރު:
* ދާއިމީ އެޑްރެސް:
0
ރަޖިސްޓްރީކުރެވުނު ތާރީޚް: 26 ޖުމާދަލްއޫލާ 1431
11 މެއި 2010
• ނިމުނު ތާރީޚް: 16 ޛުލްޙިއްޖާ 1432
2 ނޮވެމްބަރު 2011
o
އިސްތިއުނާފުކުރެވުނު ޤަޟިއްޔާ ނަންބަރު: 2009/MC/1835
ޤަޟިއްޔާގެ ބާވަތް: ފައިސާ ހޯދުން
ނިންމެވި ކޯޓް: މަދަނީ ކޯޓު
* ހުށަހެޅުނު ތާރީޚް: 5 އޯގަސްޓް 2009
ނިމުނު ތާރީޚް: 21 ފެބްރުއަރީ 2010
*
• މައްސަލަ ބެލި ފަނޑިޔާރުންގެ މަޖިލިސް:
ފަނޑިޔާރު ޢައްބާ.
ޢައްބާސް ޝަރީފް، ފަނޑިޔާރު ޑރ. އަޒްމިރާލްދާ ޒާހިރު، ފަނޑިޔާރު ޢަބްދުއްރައޫފް އިބްރާހީމް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ
2
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު
ތުގެ ޤުފުޒު
2( I0; HC-A/114
ދަޢުވާގެ ޚުލާޞާ
2އ)
ހދ
0
މަދަނީ ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2009/MC/1835 ޤަޟިއްޔާ އެކޯޓުން
ނިންމާފައިވާގޮތް ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ ހަމަތަކާ އެއްގޮތްނުވާކަމަށްބުނެ، އެނިންމުން އިސްތިއުނާފު
ކޮށްދިނުންއެދި ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް (ރަޖިސްޓްރީ ނަންބަރު 72
/
2002-C)
ގެ ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓަށް ހުށަހެޅުމުން ބެލެވިފައިވާ މައްސަލައެކެވެ. މި ޤަޟިއްޔާގައި،
މައްސަލަ ރައްދުވާ ފަރާތަކީ ދައުލަތް (އެޓަރނީ ޖެނެރަލްގެ އޮފީސް) އެވެ.
• ފާހަގަކުރެވުނު ނުކުތާތައް:
"JEBMALO1”
1. އިސްތިއުނާފުކުރެވޭ މަދަނީ ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2009/MC/1835 ޤަޟިއްޔާއަށް
ބަލާއިރު، އެޤަޟިއްޔާއަކީ، 14 ޑިސެމްބަރު 2007 ދުވަހު ރާއްޖެއައި އެމް.ވީ. ގްރީންލޭންޑް
ނަންބަރު [JEBMAL01“ (ޖޭ.އީ.ބީ.އެމް.އޭ.އެލް 01) ބިލް އޮފް ލޭޑިންގް (ބީ.އެލް.) ގެ ދަށުން
ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް ގެނެސްފައިވާ ނަންބަރު 2000-030-94
އުޅަނދާއި، 25 މާރޗް 2008 ދުވަހު ރާއްޖެއައި އެމް.ވީ. އަލަބާމާގެ ނަންބަރު
(ޖޭ.އީ.ބީ.އެމް.އޭ.އެލް 01) ބިލް އޮފް ލޭޑިންގް (ބީ.އެލް.) ގެ ދަށުން ސަލްޓަންސް
އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް އަށް ގެނެސްފައިވާ ނަންބަރު 2000-040-94 އުޅަނދުގެ އަގު
ފާސްކުރުމަށްޓަކައި ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްގެ ފަރާތުން މި ދެ އުޅަނދާބެހޭ
ލިޔެކިޔުންތައް އޮޅުވާލައިގެން މި ދެ އުޅަނދުގެ އަގަށްވުރެ ދަށް އަގެއް މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް
ސަރވިސްއަށް ހުށަހަޅާފައިވާކަން ސާބިތުވާތީ، ޤާނޫނު ނަންބަރު 31/79 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓު
އިމްޕޯޓް ޤާނޫނު) ގެ 14 ވަނަ މާއްދާގެ (ބ) ގެ ދަށުން، 09 ޖޫން 2009 ގައި މޯލްޑިވްސް
ކަސްޓަމްސް ސަރވިސް އިން ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް ޖޫރިމަނާކޮށް، މި ދެ
އުޅަނދުގެ ޖޫރިމަނާއަށްވާ 56,634,917
/
33ރ. (ފަންސާސް ހަމިލިއަން ހަލައްކަ ތިރީސް ހަތަރުހާސް
ނުވަސަތޭކަ ސަތާރަ ރުފިޔާ ތެއްތިރީސްލާ) އާއި ޑިއުޓީއަށް އިތުރަށް ދައްކަންޖެހޭ
53,607,495
/
63ރ. (ފަންސާސް ތިން މިލިޔަން ހަލައްކަ ހަތްހާސް ހަތަރުސަތޭކަ ނުވަދިހަ ފަސްރުފިޔާ
ފަސްދޮޅަސް އަށްލާރި) އާއެކު 110,242,413
/
01ރ. (ސަތޭކަ ދިހަ މިލިޔަން ދެލައްކަ ސާޅީސް ދެހާސް
ހަތަރު ސަތޭކަ ތޭރަ ރުފިޔާ އެއްލާރި) 03 (ތިނެއް) ދުވަހުގެ ތެރޭގައި މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް
ސަރވިސް އަށް ދެއްކުމަށް ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް
04
0 9 9 8 4
އެންގުމުން،
ހައިކޯ
3
2010/HC-A;114
02
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ދައްކާފައިނުވާތީ، ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް
ލިމިޓެޑް އިން މިފައިސާ އެއްފަހަރާ ހޯދުމަށާއި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓު އިމްޕޯޓުގެ ޤާނޫނުގެ 7 ވަނަ
މާއްދާގެ 89 ވަނަ ޗެޕްޓަރުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުގެމަތިން ބޯޓު ފަހަރުގެ އިމްޕޯޓު ޑިއުޓީ ދިވެހި
ސަރުކާރަށް ދައްކަން ވާނެކަމުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ހިނދު، މި ދެއުޅަނދަށް ޑިއުޓީގެ ގޮތުގައި
ދައްކަންޖެހޭ ފައިސާ ހަމައަށް ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްގެ ފަރާތުން މޯލްޑިވްސް
ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ނުދައްކައި، މި ދެ އުޅަނދު ބޭނުން ކުރުމަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓު
އިމްޕޯޓްގެ ޤާނޫނުގެ 7 ވަނަ މާއްދާއާއި ޚިލާފުކަމެއް ކަމުގައިވާތީ، މި ދެ އުޅަނދު މޯލްޑިވްސް
ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގެ ކޮންޓްރޯލްގެ ދަށަށް ގެންނަންޖެހޭކަމުގައި ކަނޑައަޅައިދިނުން އެދި ދިވެހި
ދަޢުލަތުގެ ފަރާތުން ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްގެ މައްޗަށް ދަޢުވާކުރުމުން މަދަނީ
ކޯޓުން ބައްލަވައި ނިންމަވާފައިވާ ޤަޟިއްޔާއެއްކަމާއިގެ
އެޤަޟިއްޔާ ނިންމަވާފައިވަނީ، "... ހުށަހަޅާފައިވާ ލިޔެކިޔުންތަކަށާއި،
ބަޔާންތަކަށާއި، އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަންގެ ރިޕޯޓަށާއި، މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގެ
އިންވެސްޓިގޭޝަން އެންޑް ޕްރޮސިކިއުޝަން ސެކްޝަންގެ ތަޙުޤީޤު ރިޕޯޓަށާއި، ބޭންކް އޮފް މޯލްޑިވްސް
ޕިލކ އިން މިޤަޟިއްޔާއާއި ގުޅިގެން ފޯރުކޮށްދީފައިވާ މައުލޫމާތުތަކަށް ބަލައި ނަޒަރުކުރާއިރު،
14 ޑިސެމްބަރު 2007 ދުވަހު ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް
ލިމިޓެޑްގެ ފަރާތުން ރާއްޖެ ގެނެސްފައިވާ ނަންބަރު 2000-030-94 އުޅަނދާއި، 25 މާރޗް 2008
ދުވަހު ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްއަށް ގެނެސްފައިވާ ނަންބަރު 2000-040-5
އުޅަނދު މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ޑިކްލެއަރ ކޮށްފައިވަނީ އެއުޅަނދުތަކުގެ މަޢުލޫމާތުތައް
އޮޅުވާލައިގެން، މި ދެ އުޅަނދުގެ ހަމައަގަށްވުރެ ދަށް އަގެއް މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް
ހުށަހަޅައިގެން ކަމުގައާއި، 14 ޑިސެމްބަރު 2007 ދުވަހު އަދި 25 މާރޗް 2008 ދުވަހު ސަލްޓަންސް
އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްގެ ފަރާތުން ރާއްޖެ ގެނެސްފައިވަނީ ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް
ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް ގެ ފަރާތުން "ދަ ސަލްޓަންސް ވޭ 001" ގެ ގޮތުގައި ރާއްޖޭގައި އޮޕްރޭޓްކުރަމުންދާ
އަޒިމުޓް 98 ލިއޯނާޑޯ (Azinut 98 Leonardo) ޔޮޓު އަދި "ދަ ސަލްޓަންސް ވޭ 007" ގެ
ގޮތުގައި ރާއްޖޭގައި އޮޕްރޭޓްކުރަމުންދާ އަޒިމުޓް 103 އެސް (Azimut 103S) ޔޮޓުކަން މަދަނީ
މިންގަނޑުތަކުން ޝަރީޢަތަށް ސާބިތުވާކަމުގައާއި،
O ou
04
0 3
ދިވެހިރާއްޖޭގެ
4
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ
2CTHC-A/14
ދަށުން، މި
0 0
ޤާނޫނު ނަންބަރު 3179 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓުގެ ޤާނޫނު) ގެ
14 ވަނަ މާއްދާގެ (ބ) ގެ
ދެ އުޅަނދުގެ ޖޫރިމަނާއަށްވާ 56,634,917
/
33ރ.
(ފަންސާސް ހަމިލިއަން ހަލައްކަ ތިރީސް ހަތަރުހާސް ނުވަ ސަތޭކަ ސަތާރަ ރުފިޔާ ތެތްތިރީސްލާރި) އާއި
ޑިއުޓީއަށް އިތުރަށް ދައްކަންޖެހޭ 53,607,495
/
63ރ. (ފަންސާސް ތިން މިލިޔަން ހަލައްކަ ހަތް ހާސް
ހަތަރު ސަތޭކަ ނުވަދިހަ ފަސްރުފިޔާ ފަސްދޮޅަސް އަށްލާރި) އާއެކު 110,242,413
/
01ރ. (ސަތޭކަ
ދިހަ މިލިޔަން ދެލައްކަ ސާޅީސް ދެހާސް ހަތަރު ސަތޭކަ ތޭރަ ރުފިޔާ އެއްލާރި) އަކީ ސަލްޓަންސް އޮފް
ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްގެ ފަރާތުން މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ދައްކަންޖެހޭ
ފައިސާއެއްކަމުގައި ކަނޑައަޅައި،
މި ފައިސާ ދަޢުލަތަށް ރައްދުކުރުމުގެ ގޮތުން 21 ފެބްރުއަރީ 2010 ދުވަހުން
ފެށިގެން 10 (ދިހައެއް) މަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި ކޮންމެ މަހަކުމެ، އެ މަހަކަށް ދައްކަންޖެހޭ
މިންވަރަށްވުރެ މަދު ނޫން ޢަދަދެއް މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިނޭންސް އެންޑް ޓްރެޜަރީއަށް ދައްކައި
ޚަލާސްކުރުމަށް ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް އަންގައި" މިގޮތުގެމަތިންކަން އެ
ޤަޟިއްޔާގެ ޝަރީޢަތް ނިމުނުގޮތުގެ ރިޕޯޓުން އެނގެން އޮންނަކަމެވެ.
2. މަދަނީ ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2009/MC/1835 ޤަޟިއްޔާ އެކޯޓުން ނިންމަވާފައިވާ
ގޮތް ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ ހަމަތަކާ އެއްގޮތްނުވާކަމަށްބުނެ ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް
ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން އެޤަޟިއްޔާ އިސްތިއުނާފުކުރަމުން، މައިގަނޑު 4 (ހަތަރެއް) ނުކުތާއެއް ފާހަގަކޮށް،
އެނުކުތާތަކާމެދު ހައިކޯޓުގެ ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ވާހަކަދައްކާފައިވެއެވެ.
• ފުރަތަމަ ނުކުތާއަކީ، މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސް އިން ސަލްޓަންސް
އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ މައްޗަށް ކުރައްވާފައިވާ ދަޢުވާއަކީ، ޤާނޫނު ނަންބަރު 31/79
(އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓްގެ ޤާނޫނު) ގެ 14 ވަނަ މާއްދާގެ (ބ) ގެ ދަށުން އެ ސަރވިސްއިން
ކަނޑައަޅާފައިވާ އަދަބެއް ތަންފީޒުކުރުމުގެ ގޮތުން ހުށަހަޅުއްވާފައިވާ ދަޢުވާއަކަށްވާއިރު، މި ޙުކުމުގައި
ކަނޑައަޅުއްވާފައިވާ މުދަލުން އިތުރަށް ދައްކަންޖެހޭ ޑިއުޓީގެ ޢަދަދާއި، ޖޫރިމަނާ ކަނޑައެޅުއްވޭނީ
މުދަލުގެ ހަމަ އަގު ބައްލަވައިގެންކަމާއި، މިކަމަށްޓަކައި ހަމަ އަގަކީ މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް
ސަރވިސްއިން ހުށަހަޅުއްވާފައިވާ އަގުކަމުގައި ނިންމެވިއިރު، މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން
މުދަލުގެ އަގު ކަނޑައެޅުއްވުމުގައި ބަލާފައިވާ މިންގަނޑަކީ، ބޭންކް އޮފް މޯލްޑިވްސް މެދުވެރިކޮށް، މުދާ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ
5
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2010;HC-A/114
ވިއްކި ދުބާއީގެ އާޓް މެރިންއަށް ފޮނުވާފައިވާ ޕޭމަންޓްތަށްކަމަށްވާއިރު، އެއަގުތަކަކީ ހަމައަގުކަން
ކަނޑަނޭޅޭނެކަން އެނގޭކަމަށްބުނެ ހުށަހަޅާފައިވާ ނުކުތާ.
20
3 · &2
2 ހދ
مرورا و مر،
ox>0.
0x320
• ދެވަނަ ނުކުތާއަކީ، މިމުޢާމަލާތަށް ޤާނޫނު ނަންބަރު 31/79 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ
އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓުގެ ޤާނޫނު) ގެ 14 ވަނަ މާއްދާގެ (ބ) ގައިވާ ގޮތުން ޑިއުޓީ ޑިއުޓީ
ނެގޭނީ އެ ޤާނޫނުގެ 11 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައިވާ ގޮތުގެމަތިން، އެދުވަސްވަރެއްގައި ޢާންމުކޮށް
ރާއްޖެއަށް ތަކެތި އިމްޕޯޓުކޮށްފައި ހުންނަ އަގުތަކަށް ބަލައިގެންކަ އަދި ކަސްޓަމްސްގެ ޢާންމު
ޤަވާއިދުގެ 4.5 ވަނަ މާއްދާގައިވާގޮތުން އަގު ކަނޑައެޅުމުގައި ޢަމަލުކުރެވޭނެ އުޞޫލަކީ، ޑިއުޓީ
ދެއްކުމަށްޓަކައި މުދަލުގެ އަގު ކަނޑައަޅާނީ އެމުދަލެއް އާންމުކޮށް އެދުވަސްވަރެއްގައި ރާއްޖެއަށް އިމްޕޯޓު
ކޮށްފައިވާ އަގުތަކަށް ބަލައިގެންކަމަށް އެޤަވާޢިދުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމާއި، އަދި މިގޮތުގެމަތިން
މުދަލެއްގެ އަގު ކަނޑައެޅުމަށް ދަތިވެއްޖެނަމަ، މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން އެމުދަލެއްގެ އަގު
ދެން ކަނޑައަޅާނީ އެމުދާ އުފެއްދި ނުވަތަ އެމުދަލެއް ފޮނުވި ޤައުމަކުން އެމުދަލާއި ބެހޭގޮތުން ލިބެންހުރި
މަޢުލޫމާތުގެ މައްޗަށް ބެލުމަށްފަހު ކަމުގައިވާއިރު، އަދި މި ދެ ލޯންޗު ގަނެފައިވަނީ ދުބާއިން
ކަމުގައިވާއިރު، މިމައްސަލައިގައި މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގެ އެދުމުގެމަތިން ދުބާއީ
ކަސްޓަމްސްއިން ފޮނުވާފައިވާ ސިޓީގައިވާ އަގަކީ ތަފާތު އަގެއްކަމުން، މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް
ސަރވިސްގެ ޤަވާޢިދުގައިވާ ގޮތުގެމަތިން، މިނޫން އަތަކުން މިމުދަލަށް އަގުނުނެގޭނޭ ކަމަށްބުނެ
ހުށަހަޅާފައިވާ ނުކުތާ.
• ތިންވަނަ ނުކުތާއަކީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓްގެ ޤާނޫނުގެ 14 ވަނަ
މާއްދާގެ (ބ) ދަށުން މައްސަލަ ނިންމަވާފައިވާނަމަ، މި މައްސަލާގައި އެމާއްދާގައިވާ ފަދައިން،
އޮންނަން ޖެހޭނެކަމަށާއި، އަދި އޮޅުވާލުމެއް އޮތްކަމަށް ބައްލަވައި މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް
ސަރވިސްއިން ނިންމަވާފައިވާ ނިންމުމަށް ބަލާއިރު، މިމައްސަލަ މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން
ތަޙްޤީޤްކޮށް، ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުން ކަނޑައެޅިގެން މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް
ސަރވިސްއަށް އޮޅުވާލިކަމުގައި ނިންމަވާފައިވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 51
ވަނަ މާއްދާގެ (ބ) (ޅ) (ކ) އަދި (އ) ޚިލާފަށްކަމުގައާއި، މިގޮތުން މިމައްސަލައިގެ ތަޙްޤީޤު
ހިންގާފައިވަނީ، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 51 ވަނަ މާއްދާގެ (ބ) ގައިވާ ފުރުޞަތުތައް ލިބިނުދީ، އެމާއްދާގެ
(ޅ) އާއި ޚިލާފަށް ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ޣައިރު ޙާޟިރުގައި އެފަރާތުގެ
ބަހެއްނުހޯދާކަމާއި، އެމާއްދާގެ (ށ) ގައިވާ ފުރުޞަތުތައް ލިބިނުދީ، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 51 ވަނަ މާއްދާގެ
(އ) ގައިވާ މިންގަނޑުތަކުން ސާބިތުނުކުރެވެނީސް ކަމަށާއި، މިހާރު ޢަމަލުކުރަމުންދާ ޤާނޫނުއަސާ
2xu
3
2
0
1
އަޅުވެލި0އ
ދީ ހިކ މފހ
04
ހައިކޯޓް
6
ހސްއެވެ
ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2010/HC-A114
Oxu
ލިމިޓެޑުގެ
ޢަމަލުކުރަން ފެށުމުގެ ފަހުން، އަދި ޤާނޫނުއަސާސީގެ 51 ވަނަ މާއްދާއަށް ބަލާއިރު، މިފަދަ ކަމެއް
ސާބިތުކޮށް، ކުށެއް މީހަކު ކުރިކަން ކަނޑައަޅައި، އަދަބު ދިނުމަކީ ޤާނޫނުއަސާސީގެ ދަށުން މޯލްޑިވްސް
ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ލިބިގެންވާ ބާރެއްނޫންކަމަށާއި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓުގެ
ޤާނޫނުގެ 14 ވަނަ މާއްދާގެ (ބ) ގައިވާ ކަންކަމަށްޓަކައި ބޭނުންވާ، ޖިނާއީ މައްސަލަ ނިންމުމަކީ މަދަނީ
ކޯޓަށް ލިބިގެންވާ ޤާނޫނީ ބާރެއް ނޫންކަމަށާއި، މިމައްސަލައަކީ މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން
އެއްފަހަރު ނިންމާ ފިޔަވަޅުއަޅާފައިވާ މައްސަލައަކަށްވާއިރު މިމައްސަލަ އަލުން ބެލުމަކީ ސަލްޓަންސް އޮފް
ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްއަށް އެއްކަމަކަށް ދެފަހަރު އަދަބު ލިބުން (double jcopardy)
ކަމަށްވާއިރު އެކަމަކީ ޤާނޫނުއަސާސީން ހުއްދަކުރާކަމެއް ނޫންކަމަށްބުން
ށްބުނެ ހުށަހަޅާފައިވާ ނުކުތާ.
• ހަތަރުވަނަ ނުކުތާއަކީ، މައްސަލައިގައި ބޭންކް އޮފް މޯލްޑިވްސްއިން ޝަރީއަތުން
ހޯއްދަވާފައިވާ ލިޔުންތައް މައްސަލަ ނިންމެވުމުގައި ބޭނުންކުރައްވާފައިވާއިރު، އެލިޔެކިޔުންތަކާ ބެހޭގޮތުން
ނުވަތަ އެލިޔެކިޔުންތަކުގައިވާ މަޢުލޫމާތުތަކާ ބެހޭގޮތުން ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް
ބަހެއް ދަށުކޯޓުން ހޯއްދަވާފައި ނުވާކަމަށާއި، އަދި މިކަމުގެ ސަބަބުން މިލިޔެކިޔުންތަކުގައިވާ
ކަންކަމަށް ޖަވާބުދާރީވުމުގެ ފުރުޞަތު ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްއަށް
ގެއްލިފައިވާކަމަށްބުނެ ހުށަހަޅާފައިވާ ނުކުތާ
3. މަދަނީ ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2009/MC/1835 ޤަޟިއްޔާ އެކޯޓުން ނިންމަވާފައިވާ
ގޮތް ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ ހަމަތަކާ އެއްގޮތް ނުވާކަމަށްބުނެ ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް
ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓަށް ހުށަހެޅި އިސްވެދެންނެވުނު ނުކުތާތަކަށް ޖަވާބުދާރީ
އިސްތިއުނާފު ރައްދުވާ އެޓަރނީ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހުގެ ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ
ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި މައިގަނޑުގޮތެއްގައި ބުނެފައިވަނީ، ޓެލެގްރާފިކް ޓްރާންސްފަރގެ ގޮތުގައި
ޕޭމަންޓް ހެދިއިރުގައި ދެއްކި ފައިސާއަކީ ހަމަ ޙަޤީޤަތުގައިވެސް އެފަރާތުން ރާއްޖެ އެތެރެކުރި ދެ
އުޅަނދަށް ދެއްކި ފައިސާކަން ދަށުކޯޓުގެ މަރުޙަލާގައިވެސް ދައުލަތުން ސާބިތުކޮށްދީފައިވާނެކަމަށާއި،
އަކުން ދެއްކި ފައިސާއަކީ އެނޫންކަމަކަށް ޚަރަދުކުރި ފައިސާއެއްކަން އެފަރާތަށް
ދަށު ކޯޓު މަރުޙަލާގައިވެސް ސާބިތުކޮށްދެވިފައިނުވާ ކަމަށާއި، ދަށުކޯޓު މަރުޙަލާގައި ދައުލަތުން ހުށަހެޅި
ޑޮކިއުމެންޓްތަކަށް ބަލާލުމުން އެފަރާތުން ދެއްކި ފައިސާއަކީ ޙަޤީޤަތުގައިވެސް އެ ދެ އުޅަނދަށް ދެއްކި
ފައިސާކަން ވަރަށްސާފުކޮށް އެނގޭކަމަށާ
OXOC
0 92 92
ورک کمر
އެފަރާތުން ޓީ.ޓީ.
COX >
سرکار سرما
ދިވެހިރާއްޖޭގެ
7
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
20 1(;HC-A;1 14
އިސްވެދެންނެވުނަ
ދުބާއީ ކަސްޓަމްސްއިން ފޮނުއްވި ޑޮކިއުމަންޓްގައިވާ އަގަކީވެސް އެފަރާތުން
ދުބާއީ ކަސްޓަމްސްގައި ޑިކްލެއާރ ކުރި އަގުކަމަށާއި، މިމައްސަލަ ބަލަންޖެހުނީވެސް ދުބާއީ
ކަސްޓަމްސްއަށް ޑިކްލެއަރ ކުރި އަގުވެސް، އަދި ރާއްޖޭގެ ކަސްޓަމްސްއަށް ޑިކްލެއަރ ކުރި
އަގުގައިވެސް އޮޅުވާލުންތަކެއް އުޅޭތީކަމަށާއި، މައްސަލަ ތަޙްޤީޤްކުރިއިރު އެކަމާގުޅޭގޮތުން ހޯދި
އެހެނިހެން ލިޔެކިޔުންތަކަށް ބަލާއިރު އެފަރާތުން ކަނޑައެޅިގެން މިއުޅަނދުގެ އަގު އޮޅުވާލައިގެން
މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް އަގު ފާސްކުރަން ހުށަހަޅާފައިވާކަން މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް
ސަރވިސްއަށް ސާބިތުވެފައިވާކަމަށާއި،
ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިންޕޯޓްގެ ޤާނޫނުގެ 14 ވަނަ މާއްދާގެ (ބ)، (ޅ)
އަދި (ކ) އިން މިކަނޑައެޅޭ އަދަބުތަކަކީ އިދާރީ އަދަބު ތަކެއްކަން އެއަކުރުތައް ކިޔާލުމުން ވަރަށް
ސާފުކޮށް އެނގޭކަމަ
ގޭކަމަށާއި، އިސްވެ އަކުރުތަކަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިންޕޯޓްގެ ޤާނޫނާއި
ކަސްޓަމުގެ ޤަވާއިދުތަކާއި ޚިލާފުވުމު
ޚިލާފުވުމުގެ ސަބަބުން ޤާނޫނާއި ޤަވާއިދާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެމަތިން މޯލްޑިވްސް
ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން އިދާރީ އަދަބުދިނުމުގެ ބާރު ލިބިދީފައި އޮންނަ އަކުރުތަކެއްކަމާއި،
އެއާޚިލާފަށް އެމާއްދާގެ (ހ)، (ނ)، (ނ) އަދި (ރ) ގައި މިއޮންނަނީ ޖިނާއީ އަދަބުތަކެއްގެ ވާހަކަކަން
ވަރަށް ތަފްޞީލްކޮށް ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމަށާއި، އެހެންކަމަށްވާއިރުގައި އެއީ އިދާރީ އަދަބުތަކެއްކަން ވަރަށް
ސާފުކޮށް އެނގޭހިނދު، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 51 ވަނަ މާއްދާއިން ލިބިދީފައި އޮތް ޙައްޤުތަކެއް އެފަރާތަށް
ލިބިނުދީ މައްސަލަ ނިމިފައި އޮތްކަމަށް ބުނިނަމަވެސް އެއީ ރަނގަޅު ވާހަކައެއްކަމަކަށް ދައުލަތަކުން
ނުދެވޭކަމަށާއި، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 51 ވަނަ މާއްދާގައި އޮންނަނީ ކުށެއް ކުރިކަމުގެ ދަޢުވާ އުފުލިފައިވާ
މީހުންގެ ޙައްޤުތަކެއްގެ ވާހަކަކަމަށާއި، އެއްވެސް ޙާލެއްގައި ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް
ލިމިޓެޑްގެ މައްޗަކަށް ކުށެއްގެ ދަޢުވާއެއް ހުށަނޭޅޭކަމަށާއި، މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން ކުރީ
އިންޓަރނަލް އިންވެސްޓިގޭޝަނެއް ކަމަށާއި، އެއިންވެސްޓިގޭޝަނުން އެފަރާތުން އޮޅުވާލުންތަކެއް
އޮޅުވާލާފައިވާކަން ސާބިތުވާތީ، ޤާނޫނާއި ޤަވާއިދާއި އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެމަތިން ޖޫރިމަނާއެއް ކުރީކަމަށާއި،
އެހެންކަމަށްވާއިރު، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 51 ވަނަ މާއްދާގައި ބުނާ ކުށެއްކުރިކަމުގެ ދަޢުވާ އުފުލާފައިވާ
މީހުންގެ މައްޗަށް އޮންނަ ޙައްޤުތަކުގެ ވާހަކަ ދެއްކުމުގެ އެއްވެސް މާނައެއް އޮތްކަމަކަށް ދައުލަތަކުން
ނުދެވޭކަމަށާއި،
0x0
04
OLOX
މިމައްސަލައަކީ އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނުންވެސް ތަޙްޤީޤުކުރައްވާފައިވާ
މައްސަލައެއްކަމަށާއި، މިމައްސަލައާ ގުޅޭ ރިޕޯޓެއް އެކޮމިޝަނުންވެސް ނެރުއްވާފައިވާކަމަށާއި،
އެމައްސަލަ އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނުން ތަޙްޤީޤުކުރެއްވުމަށްފަހު، ސަލްޓަންސް އޮފް
ދިވެހިރާ
ރާއްޖޭގެ
8
20 ] DHC-A/114
09
OX CCL
2 2
0x320
0 0 202
07 x
0
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުން ގެނައި ދެ ލޯންޗް އެތެރެކޮށްފައިވަނީ މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް
ދައްކަންޖެހޭ ޑިއުޓީން ބައެއް އުނިކުރުމުގެ މަޤްޞަދުގައި ދެ ލޯންޗުގެ ބްރޭންޑް އޮޅުވާލައިގެން
މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ދޮގު މަޢުލޫމާތުތަކެއް ދީގެންކަން އެނގޭތީ، އެ ދެ އުޅަނދަށް
ޑިއުޓީގެގޮތުގައި އިތުރަށް ދައްކަންޖެހޭ ފަންސާސްދެމިލިޔަން ރުފިޔާ ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް
ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް އިން ހޯދުމަށާއި އެފައިސާ ދެއްކުމަށް އެފަރާތުން އިންކާރުކޮށްފިނަމަ، ޝަރީޢަތް
މެދުވެރިކޮށްގެންނަމަވެސް އެފައިސާ ހޯދުމަށާއި، އަދި ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓްގެ ޤާނޫނާއި
ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްއިން ޚިލާފުވެފައިވާތީ، އެކަމާ ގުޅޭގޮތުން ފިޔަވަޅު
އެޅުމަށް މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް އަންގަވާފައިވާކަމަށާއި،
މިމައްސަލަ މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިންނާއި އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން
ކޮމިޝަނުން ތަޙްޤީޤުކުރި ކުރުމުގައި ހޯދިފައިވާ ލިޔެކިޔުންތަކަށާއި ދަށުކޯޓުގެ މަރުޙަލާގައި މައްސަލަ
ބެއްލެވިއިރު، ބެއްލެވި ލިޔެކިޔުންތަކަށް ބެލުމުން ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްއިން
އޮޅުވާލުންތަކެއް އޮޅުވާލާފައިވާކަން ވަރަށް ސާފުކޮށް އެނގޭކަމަށް ކަމަށެވެ.
މައްސަލައާ ގުޅިގެން މަދަނީ ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2009/MC/1835
ޤަޟިއްޔާގެ ޝަރީޢަތް ނިމުނުގޮތުގެ ރިޕޯޓަށާއި، އެ ޤަޟިއްޔާ އިސްތިއުނާފު ކުރަމުން ސަލްޓަންސް އޮފް
ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން ފާހަގަކޮށްފައިވާ ނުކުތާތަކަށާއި، ދައްކާފައިވާ ވާހަކަތަކަށާއި،
އެވާހަކަތަކާ ގުޅިގެން މައްސަލަ ރައްދުވާ އެޓަރނީ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހުގެ ފަރާތުން ދައްކާފައިވާ
ވާހަކަތަކަށާއި، މައްސަލައާ ގުޅިގެން ހުށަހެޅިފައިވާ ލިޔެކިއުންތަކަށް ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ ނަޒަރަކުން
ބަލާއިރު، މި މައްސަލަ ބެލި ފަނޑިޔާރުންގެ މަޖިލީހަށް އަންނަނިވި ކަންތައްތައް ފާހަގަކުރެވިފައިވެއެވެ.
(ހ) ފުރަތަމަ ކަމަކީ، ދިވެހިރާއްޖެއަށް އެކިފަރާތްތަކުން އެތެރެކުރާ ތަކެއްޗަށް
އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީ ނެގުމުގެ އުސޫލުތަކާއި ހަމަތަށް ކަނޑައަޅާ ބަޔާންކުރާ ޤާނޫނަކީ، ޤާނޫނު ނަންބަރު
31/79 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓްގެ ޤާނޫނު) ކަމާއި، ދިވެހިރާއްޖެއަށް އިން ޕޯޓުކުރާ ތަކެތީގެ
ތެރެއިން އެޤާނޫނުގެ 5 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ތަކެތި ފިޔަވައި އެހެން ތަކެތިން، އެޤާނޫނުގެ
7 ވަނަ މާއްދާގައި ހިމެނޭ 97 ޗެޕްޓަރުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުގެމަތިން ދިވެހިސަރުކާރަށް އިމްޕޯޓު
ޑިއުޓީ ދައްކަންޖެހޭނެކަމަށް އެޤާނޫނުގެ 6 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމާއި، އެޤާނޫނުގެ 7 ވަނަ
މާއްދާގައި ހިމެނިފައިވާ ޗެޕްޓަރުތަކުގެ ތެރެއިން 89 ވަނަ ޗެޕްޓަރުގައި ދިވެހިރާއްޖެއަށް އެތެރެކުރާ
ބޯޓުފަހަރާއި ފްލޯޓިންގ ސްޓްރަކްޗަރތަކަށް %25 (ފަންސަވީސް އިންސައްތަ) ގެ
.4
9 27
032 04
4
OCO
ހހހހ
، ހައިކޯޓް
9
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2{)1(;HC-A/114
ދިވެހިސަރުކާރަށް ދައްކަންޖެހޭނެކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމާއި، މިގޮތުން ދައްކަންޖެހޭ ޑިއުޓީ
ކަނޑައެޅުމުގައި މުދަލުގެ އަގުކަމަށް ބަލާނީ، އިންޝުއަރ ކޮށްގެން ގެންނަ މުދަލަށް އެމުދަލުގެ
ސީ.އައި.އެފް. އަގު ކަމަށާއި، އިންޝުއަރ ނުކޮށް ގެންނަ މުދަލަށް އެމުދަލުގެ ސީ.އެންޑް.އެފް. އަގުކަމަށް
އެޤާނޫނުގެ 6 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމާއި، އިމްޕޯޓްކުރުމުގައި އަގު އެނގެން ނުހުންނަ
ތަކެއްޗާއި، ޢާންމު ގޮތެއްގައި އިމްޕޯޓުކޮށްފައި ހުންނަ އަގަށްވުރެ ދަށް އަގެއްގައި ހުންނަ ތަކެތިން ޑިއުޓީ
ދައްކާނެ އަގެއް ކަނޑައަޅާނީ އެދުވަސްވަރެއްގައި ޢާންމުކޮށް ރާއްޖެއަށް ތަކެތި އިމްޕޯޓުކޮށްފައި ހުންނަ
އަގުތަކަށް ބަލައިގެން ދިވެހިސަރުކާރުންކަމަށް އެޤާނޫނުގެ
ވަނަ މާއްދާގެ
ންކޮށްފައިވާކަމާއި، އެޤާނޫނުގެ
ވަނަ މާއްދާގައިވާ ގޮތުން ޑިއުޓީ ދައްކާނެ އަގެއް،
ދިވެހިސަރުކާރުން ކަނޑައަޅަންޖެހޭ މައްސަލަތަކުގައި އިމްޕޯޓްކުރާ ފަރާތުން ކަނޑައެޅިގެން އޮޅުވާލުމަށް
ވައްކަތްކޮށްފައިވާކަން ސާބިތުނުވާނަމަ އެޤާނޫނާ ޚިލާފުވީކަމަށް
ނުބެލެވޭނެކަމަށް އެޤާނޫނުގެ 12 ވަނަ
މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމާއި،
11
(ހ) ގައި
ބަޔާންކ
11
442 ގ ހ8
X
tރ
440
މިމައްސަލައިގައި ކަންހިނގާފައިވާގޮތަށް ބަލާއިރު، ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް
ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން ރާއްޖެގެނައި "ދަ ސަލްޓަންސް ވޭ 001" ނަމަކަށްކިޔާ އުޅަނދާއި،
ސަލްޓަންސް ވޭ 007" ނަމަކަށްކިޔާ އުޅަނދަށް ޑިއުޓީ ދެއްކުމުގެގޮތުން އެ ދެ އުޅަނދުގެ އަގު
ފާސްކުރުމަށްޓަކައި މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ހުށަހަޅަންޖެހޭ، އެ އުޅަނދުތަކުގެ ސޭލް
ކޮންޓްރެކްޓާއި، ފެކްޓް ޝީޓާއި، ބުކިން ނޯޓްއާއި، އެޑިޝަނަލް އިންފޮމޭޝަން ޝީޓް ފޮރ މެރިން
ވެސަލްސްއާއި، ބިލް އޮފް ލޭޑީންގ އާއި، ބޭންކް އޮފް މޯލްޑިވްސް ޕލކ ގެ ޑޮކިއުމެންޓްރީ ކްރެޑިޓްއާއި،
އިންޝުއަރަންސް ކުންފުނީގެ ޑެބިޓް ނޯޓު ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްގެ ފަރާތުން
މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ހުށަހަޅާފައިވާކަމާއި، މިތަކެތީގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް،
ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓުގެ ޤާނޫނާއި ކަސްޓަމްސްގެ ޢާންމު ޤަވާއިދުގައިވާ ގޮތުގެމަތިން،
ރާއްޖޭއަށް އިމްޕޯޓުކުރާ މުދަލުގެ އަގު ކަނޑައެޅުމުގެ ބާރު ދިވެހިސަރުކާރުން ލިބިދީފައިވާ މޯލްޑިވްސް
ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގެ ވެލުއޭޝަން ބޯޑުން މަޝްވަރާދީފައިވާ ގޮތުގެމަތިން މި ދެ އުޅަނދަށް ޑިއުޓީ
ދެއްކުމަށްޓަކައި ދެ އުޅަނދުގެ އަޑުކަމަށް ބަލާނެ އަގު ކަނޑައަޅާފައިވާކަމާއި، އެކޮމިޓީން
ކަނޑައަޅާފައިވާ އަގުން ދައްކަންޖެހޭ ޑިއުޓީ ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން
މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ދައްކާފައިވާކަމާއި، އެގޮތުގެމަތިން ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް
ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން ޑިއުޓީ ދެއްކުމަށްފަހު އުޅަނދުތަށް ގެންގޮސްފައިވަނިކޮށް، އެ
ދެ
އުޅަނދަށް ޑިއުޓީ ނެގިފައިވަނީ މަދުންކަމަށް މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގެ އޯޑިޓޯއިމްއެންޑް
8 9 / /
ކަ 42
23 ޖެހޭ
10 ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު
ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2010HC-A/114
2
0 C
ކޮމްޕްލައަންސް އޮފީހުން ކުރި އޮޑިޓަކުން އެނގުމާގުޅިގެން، ޑިއުޓީއަށް މަދުވާ ފައިސާކަމަށް އެއޮފީހުން
ބުނެފައިވާ އަދަދަށް ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން މޯލްޑިވްސް
ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ފައިސާދައްކާ ޚަލާސްކޮށްފައިވާކަން އެނގެން އޮންނަކަމާއި،
އެހެންކަމުން ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން
ރާއްޖެގެނައި އިސްވެ ދެންނެވުނު ދެ އުޅަނދަށް، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓްގެ ޤާނޫނުގެ 6
ވަނަ މާއްދާގައިވާ ގޮތުގެމަތިން އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީ ކަނޑައެޅުމުގެ ޤާނޫނީ ބާރު ލިބިފައިވާ ފަރާތްކަމުގައިވާ
މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސަސްއިން ކަނޑައަޅާފައިވާ އަދަދަށް އެ ދެ އުޅަނދަށް އިމްޕޯޓު ޑިއުޓީ
ދައްކާ ޚަލާސްކޮށްފައިވާ ކަމަށް ބަލަންޖެހޭ ކަމެވެ.
(ށ) ދެވަނަ ކަމަކީ، އިސްވެދެންނެވިފައިވާ ފަދައިން ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް
އިމްޕޯޓްގެ ޤާނޫނުގެ 14 ވަނަ މާއްދާގެ (ބ) ގެ ދަށުން އެއްވެސް ފަރާތަކަށް އަދަބެއް ދެވޭނީ،
އެފަރާތަކުން މުދާ އިމްޕޯޓުކުރުމުގައި މުދަލުގެ ހަމައަގު އޮޅުވާލައިގެން ދަށްއަގެއް ހުށަހަޅާފައިވާކަން
ބިތުވެގެންކަމާއި، އަދި މުދަލުގެ ހަމައަގުވެސް ކަނޑައެޅިގެންކަމާއި، އަދި އެޤާނޫނުގެ 11 ވަނަ
މާއްދާގައިވާ ގޮތުން ޑިއުޓީ ދައްކާނެ އަގެއް، ދިވެހިސަރުކާރުން ކަނޑައަޅަންޖެހޭ މައްސަލަތަކުގައި
އިމްޕޯޓުކުރާ ފަރާތުން ކަނޑައެޅިގެން އޮޅުވާލުމަށް މަސައްކަތްކޮށްފައިވާކަން ސާބިތުނުވާނަމަ އެޤާނޫނާ
ޚިލާފުވާކަމަށް ނުބެލެވޭނެކަމަށް އެޤާނޫނުގެ 12 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވުމުން، އިސްވެދެންނެވުނު
މާއްދާގެ ދަށުން އެއްވެސް ފަރާތެއް ޖޫރިމަނާކުރުމުގެ ކުރިން ނުވަތަ އެފަރާތެއްގެ އިމްޕޯޓް ލައިސަންސް
ކުރިން އެފަރާތަކުން މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ކަނޑައެޅިގެން އޮޅުވާލަން
އުޅެފައިވާކަން ސާބިތުވާންޖެހޭނެކަމާއި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 116 ވަނަ
މާއްދާގެ (ހ) އަށާއި ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓްގެ ޤާނޫނަށާއި، ކަސްޓަމްސްގެ ޢާންމު
ޤަވާއިދަށާއި، ވެލުއޭޝަން ކޮމިޓީއާއި އިމްޕޯޓުކުރާ ތަކެތިން ޑިއުޓީ ނެގުމަށްޓަކައި މުދަލުގެ އަގު
އުސޫލުތަކަށާއި، މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއާ ދިވެހިސަރުކާރުން
ޙަވާލުކޮށްފައިވާ މަސްއޫލިއްޔަތުތަކަށް ބަލާއިރު، ދިވެހިރާއްޖެއަށް އިމްޕޯޓްކުރާ މުދަލުން ޑިއުޓީ ނެގުމާބެހޭ
އެންމެހާކަންތައްތަށް ކުރުމަކީ މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގެ މަސްއޫލިއްޔަތުގެ ތެރޭގައި
ހިމެނޭކަމެއްކަމުން، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓްގެ ޤާނޫނުގެ 14 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން އަޅަންޖެހޭ
ފިޔަވަޅުތައް އެޅުމަށްޓަކައި ކުރަންޖެހޭ ތަޙްޤީޤުތައް ކުރުމަކީ މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް
ލިބިދޭ ބާރެއްކަމަށް ޤަބޫލުކުރެވޭކަމާއި،
LOCS
* 9 8 2
ހިފެހެއްޓުމުގެ
،
2010HCA/114
04 &ޑ
ترک کر
o xứ
11 ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
ދިވެހިރާއް އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓްގެ ޤާނޫނުގެ 14 ވަނަ މާއްދާގެ އަކުރުތަކަށް
ބަލާއިރު، އެއިން ބައެއް އަކުރުތަކުގައި ކަނޑައަޅާ ބަޔާންކޮށްފައިވާ އަދަބުތަކަކީ ޖިނާއީ އަދަބުތަކެއްކަން
އެނގޭކަމާއި، އަދި އަނެއްބައި އަކުރުތަކުގައި ކަނޑައަޅާ ބަޔާންކޮށްފައިވާ އަދަބުތަކަކީ އިދާރީ ނުވަތަ
މަދަނީ އަދަބުތަކެއްކަން އެނގޭކަމާއި، މިގޮތުން ބަލާއިރު، އެމާއްދާގެ (ބ) ގައި ކަނޑައަޅާފައި
ޖޫރިމަނާކުރުމާއި އިމްޕޯޓުކުރުން ބަންދުކުރުމަކީ ދިވެހިސަރުކާރަށް ލިބިގެންވާ އިޚްތިޔާރީ ބާރެއްކަމަށް
އެއަކުރުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވުމުން، އެއަކުރުގެ ދަށުން ދެވޭ އަދަބަކީ އިދާރީ ނުވަތަ މަދަނީ އަދަބެއްކަން
އެނގޭކަމާއި، އެހެންކަމުން އެއަކުރުގެ ދަށުން އަދަބެއް ކަނޑައެޅުމަށްޓަކައި ސާބިތުކުރަންޖެހޭ ކަންކަން،
މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން ކުރާ ތަޙްޤީޤަކަށް ސާބިތުވާނަމަ، އެއަކުރުގެދަށުން އެފަރާތަކާމެދު
ފިޔަވަޅު އެޅުމުގެ ބާރު މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ލިބިދޭކަމާއި، އެއަކުރުގެ ދަށުން އަދަބު
ކަނޑައެޅުމުގައި، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 51 ވަނަ މާއްދާގެ (އ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޖިނާއީ މިންގަޑުން
ކަމެއް ސާބިތުކުރަން ނުޖެހޭނެކަމާއި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓުގެ ޤާނޫނުގެ 14 ވަނަ މާއްދާގެ
(ބ)، (ރ)، (ބ) ގައިވާގޮތުން ކުރެވޭ ޖޫރިމަނާއަކާމެދު ޖޫރިމަނާކުރެވުނު ފަރާތުން ޤަބޫލުނުކުރާ
މައްސަލައެއް އޮވެއްޖެނަމަ، އެޖޫރިމަނާއެއް ދެއްކުމަށްފަހު، އެމައްސަލައެއް ޝަރީޢަތަށް ހުށަހެޅުމުގެ
ޙައްޤު އެފަރާތަކަށް ލިބިގެންވާކަމަށް އެމައްސަލައެއްގައި އެފަރާތް ޤާނޫނާ ޚިލާފު ނުވާކަމަށް
ޝަރީޢަތުން ނިންމައިފިނަމަ، އެފަރާތުން ދައްކާފައިވާ ޖޫރިމަނާ ސަރުކާރުން އެފަރާތަކަށް އަނބުރާ
ފަންވާނެކަމަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓުގެ ޤާނޫނުގެ 14 ވަނަ މާއްދާގެ (އ) ގައި
ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމާއި،
ޤާނޫނުއަސާސީގެ 51 ވަނަ މާއްދާއަކީ ކުށެއް ކުރިކަމުގެ ދަޢުވާ އުފުލިފަވާ މީހުންގެ
ޙައްޤުތައް ބަޔާންކޮށްދޭ މައްދާއެއްކަމާއި، ޢާންމު އުސޫލެއްގެ ގޮތުން މިމާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ
ޙައްޤުތައް ލިބިދެނީ ޖިނާއީ ކުށެއްގެ ތުހުމަތުގައިވާ ފަރާތްތަކަށްކަމަށް ބެލޭވޭކަމާއި، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 2
ވަނަ ބާބުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޙައްޤުތަކާއި މިނިވަންކަން މާނަކުރުމުގައްޔާއި ލިބިދިނުމުގައި، އިންސާނީ
ޝަރަފާއި ހަމަހަމަކަމާއި މިނިވަންކަމަށް ބިނާކޮށް އުފެދިފައިވާ، ހުޅުވިގެންވާ ދީމިޤްރާޠީ މުޖުތަމަޢު
ޤަބުލުކުރާ އުސޫލުތަކަށް ރިޢާޔަތްކޮށް އެއުސޫލުތަށް ނަގަހައްޓަންވާނެކަމަށް ޤާނޫނުއަސާސީގެ 68 ވަނަ
މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމާއި، އަދި، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 2 ވަނަ ބާބުގައި ވަކިވަކިން ޙައްޤުތަކާއި
މިނިވަންކަން ކަނޑައެޅި ބަޔާންކުރެވިފައިވުމަކީ އެބާބުގައި ނުހިމެނޭ އެހެނިހެން ޙައްޤުތަކާއި މިނިވަންކަން
ހޯދުމަށް ނުވަތަ ލިބިގަތުމަށް
ނޫންކަމަށް ޤާނޫނުއަސާސީގެ 62 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ)
ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމާއި، އެހެންކަމުން އިސްވެދެންނެވުނު، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 51 ވަނަ މާއްނާސްގެ ހައި
،
UoXo
ox
،ތަމަޢުތަކުން
މ އ ވ މ ފ 44
محرم امام
12
ޤަޝިއްޔާ ނިމުން
4 3 2x 23
کمیل متی و هم
20 10/HC-A/114
4 & 02 90
مردمی اس کے رس
ދަށުން ލިބިދޭ ޙައްޤުތަށް މިމައްސަލައާ ގުޅިގެން މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން ކޮށްފައިވާ
ތަޙްޤީޤުގައި ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް ލިބިދޭންޖެހޭނެތޯ ކަނޑައެޅުމުގައި މިފަދަ
މައްސަލަތަކުގައި، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 68 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާފަދަ ހުޅުވިގެންވާ ދީމިޤްރާޠީ
މުޖްތަމަޢުތަކުން ޤަބޫލުކުރާ އުސޫލުތަކަށް
ހޭނެކަމަށް ޤަބޫލުކުރެވޭކަމާއި، މިގޮތުން
ޔުނައިޓަޑް ސްޓޭޓްސް އޮފް އެމެރިކާ އާއި ކެނެޑާ އަދި ފްރާންސްފަދަ ޤައުމުތަކުގެ ކޯޓުތަކުން ޢަމަލުކުރާ
އުސޫލަށް ބަލާއިރު، ޢާންމު އުސޫލެއްގެ ގޮތުން، މަދަނީ މައްސަލަތަކުގައިވެސް،އެމައްސަލައަކީ
އެމައްސަލާގައި އެޅޭފިޔަވަޅެއްގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ދެވޭ އަދަބެއްގެ ސަބަބުން އެއްވެސް ފަރާތެއް ބޮޑު
އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާކުރެވި ނުވަތަ އެފަރާތަކަށް ވަކިމަސައްކަތެއް ކުރުމަށްޓަކައި ދޫކުރެވިފައިވާ
ލައިސަންސް ހިފެހެއްޓުންފަދަ ގެއްލުމެއްލިބޭފަދަ ފިޔަވަޅެއްއެޅިދާނެ ނުވަތަ އަދަބެއް ލިބިދާނެ
މައްސަލައަކަށްވާނަމަ، އެމައްސަލައެއްގައި ޤާނޫނުން ކަނޑައަޅާ އަދަބު އެފަރާތަކަށް ދެވޭނީ،
އެމައްސަލައެއް ނިންމުމުގައި ނިއު ޕްރޮސެސް (due process) ނުވަތަ ޕްރޮސީޖަރަލް ފެއާނަސް
(procedural fairness) ޤާއިމުކުރެވިފައި އޮވެގެންކަމަށް އެޤައުމުތަކުގެ ކޯޓުތަކުން ނިންމާފައިވާ،
ނިކަލްސަން ވަރސަސް ލްޑައިމަންޑް-ނޯފޯކް (ރީޖަނަލް މުނިސިޕަލްޓީ)
ހޯލްޑަ
Nicholson v. Haldimond-Norfolk (Regional Municipality) ([1979] 1 S.C.R. 311)
އާއި،ބޭކަރ
ވަރސަސް
ކެނެޑާ (މިނިސްޓަރ އޮފް ސިޓިޒަންޝިޕް އެންޑް އިމިގްރޭޝަން)
Baker v. Canada (Ministry of Citizenship & Immigration) ([1999] 2 S.C.R. 817)
އަދި،މެގެންސް
ވަކިސަސް
ދަ
އޮންޓޭރިއޯ
ންf
ކޮމިޝަން
Megens v. The Ontario Racing Commission ([2003] O.J. No. 1456 (Div. Ct.))
އެމީހަކު އެކުށުން
ފަދަ މައްސަލަތަކުގެ ޙުކުމްތަކަށް ބެލުމުން އެނގޭކަމާއި، އެގޮތުން އެމައްސަލައަކީ މަދަނީ ކުށެއް ހިމެނޭ
މައްސަލައެއް ކަމުގައިވީނަމަވެސް، އެމީހެއްގެ މައްޗަށް ތުހުމަތުކުރެވިފައިވާ ކުށުން ބަރީއަވުމަށް
މަސައްކަތްކުރުމަށްޓަކައި އެމީހަކު އިޚްތިޔާރުކުރާ ޤާނޫނީ ވަކީލެއްގެ އެހީގައި ކުށުން ބަރީއަވުމަށް
މަސައްކަތްކުރުމާއި، އެމީހަކާ އިދިކޮޅަށް ހުރި ހެކިންނާ ސުވާލުކުރުމާއި، ކިތާބީ ހެކި ޓައުނުކުރުމާއި،
ބަރީއަވުމަށް ހުށަހަޅަންބޭނުންވާ
ހެކި ހުށަހެޅުމުގެ
ފުރުސަތު އެމީހަކަށް
ލިބެންޖެހޭނެކަމަށް ކޯޓުތަކުން ޙުކުމްކޮށްފައިވާކަން އެނގެން އޮންނަކަމާއި،
މިމައްސަލައަކީ ކަސްޓަމްސްގެ އިދާރާއަކުން އަޅާފައިވާ ފިޔަވަޅަކާބެހޭ މައްސަލައަކަށް
ވުމާއެކު، ހުޅުވިގެންވާ ދީމިޤްރާޠީ މުޖްތަމަޢުތަކުގެ ކަސްޓަމްސްއާބޭ އިދާރާތަކުން ޢަމަލުކުރާގޮތަށް
ބަލަންޖެހޭކަމާއި އެގޮތުން ޔުނައިޓެޑް ސްޓޭޓްސް އޮފް އެމެރިކާ، އިނގިރޭސިވިލާތް، އިންޑިއާ، މެލޭޝިއާ
ސިންގަޕޫރުފަދަ ޤައުމުތަކުގެ ކަސްޓަމްސްއާބެހޭ ކަންކަން ބަލަހައްޓައި ހިންގުމާ ޙަވާލުކޮސްފައިވޭ
13
ވާلއްޔާ
2010/HC-A/114
4 22
އެޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
އިދާރާތަކުން ޢަމަލުކުރާ ގޮތަށް ބަލާއިރު، އެއިން ޤައުމެއްގެ ކަސްޓަމްސްގެ އިދާރާއަކުންކުރާ މިފަދަ
ތަޙްޤީޤަކާ ގުޅިގެން ނިންމުމެއް ނިންމުމުގެ ނުވަތަ ފިޔަވަޅެއް އެޅުމުގެކުރިން، މައްސަލަ ރައްދުވާ
ފަރާތުގެ ބަހެއް އެ މަރުހަލާގައި ހޯދުމަކީ އެފަރާތަށް ލާޒިމުކަމެއް ނޫންކަން އެޤައުމުތަކުގެ ކަސްޓަމްސްއާ
ގުޅޭ ޤާނޫނުތަކާއި ޢަމަލުކުރެވެމުންދާ އުސޫލުތަކަށް ބެލުމުން އެނގެން އޮންނަކަމާއި، އެހެންނަމަވެސް
އެފަދަ އިދާރާއަކުން ނިންމާ ނިންމުންތައް އިސްތިއުނާފު ކުރުމަށް އެއިދާރާއަކަށް، ނުވަތަ ކަމާބެހޭ
ޓްރައިބިއުނަލަކަށް ނުވަތަ ކޯޓުތަކަށް ހުށަހެޅުމުގެ ފުރުސަތު އެޤައުމުތަކުގައި ހުޅުވާލެވިފައި އޮންނަކަމާއި،
އަދި މިގޮތުގެމަތިން އިސްތިއުނާފުކުރުމުގެ ފުރުސަތު ހުޅުވާލެވިފައި އޮތުމަކީ، މިފަދަ މައްސަލަތަކުގައި
ޤާއިމުވެފައި އޮންނަޖެހޭ ޑިއު ޕްރޮސެސް (due process) ނުވަތަ ޕްރޮސީޖަރަލް ފެއާނަސް
(procedural fairmess) ޤާއިމުކުރެވިފައި އޮތުންކަމަށް އެޤައުމުތަކުގައި ބެލެވޭ ކަމާއި،
މިމައްސަލައިގައި ކަންހިނގާފައިވާ ގޮތަށް ބަލާއިރު، މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް
ސަރވިސްއިން ކުރެވުނު ތަޙްޤީޤާ ގުޅިގެން ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ
ޗެއަރމަން، ސީރާޒީގެ މުޙައްމަދު ޢާދިލްގެ ބަޔާނެއް އެސަރވިސްއަށް ނަގައި، މައްސަލައާ
ބެހޭގޮތުން އެފަރާތުން ހޯދަން ބޭނުންވާ މަޢުލޫމާތުތައް ހޯދާފައިވާކަން އެނގޭކަމާއި، އަދި މިގޮތުގެމަތިން
ޢަމަލުކުރުމުގައި، ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް ލިބިދޭކަމަށް އެފަރާތުން
ހުށަހަޅާފައިވާ އެއްވެސް ޙައްޤެއް ހޯދުމަށް އެފަރާތުން މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގައި
އެދިފައިވާކަން، އަދި އެފަދަ އެއްވެސް ޙައްޤެއް މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސް އިން
ހިފަހައްޓާފައިވާކަން އެނގެން ނެތްކަމާއި،
އަދި، އިސްވެދެންނެވިފައިވާ ފަދައިން، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓުގެ ޤާނޫނުގެ
14 ވަނަ މާއްދާގެ (ބ)، (ރ)، (ކ) ގައިވާގޮތުން ކުރެވޭ ޖޫރިމަނާއަކާމެދު ޖޫރިމަނާކުރެވުނު ފަރާތުން
ޤަބޫލުނުކުރާ މައްސަލައެއް އޮވެއްޖެނަމަ، އެޖޫރިމަނާއެއް ދެއްކުމަށްފަހު، އެމައްސަލައެއް ޝަރީޢަތަށް
ހުށަހެޅުމުގެ ޙައްޤު އެފަރާތަކަށް ލިބިގެންވާކަމަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓުގެ ޤާނޫނުގެ 14
ވަނަ މާއްދާގެ (އ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމާއި، އަދި މިމައްސަލަ ހިނގިއިރު، މިފަދަ މައްސަލަތަކުގައި
ކޯޓަށް ދިޔުމުގެ ކުރިން، މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން ކޮށްފައިވާ ޖޫރިމަނާއެއް އަލުން
މުރާޖަޢާ ކޮށްދިނުމަށް މައްސަލަ ރައްދުވާ ފަރާތަކުން މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގައި އެދޭ
ޙާލަތްތަކުގައި އެފަދަ މައްސަލަތައް އަލުން މުރާޖަޢާ ކޮށްދޭކަމަށްވެސް މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް
ސަރވިސްއިން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގައި ބުނެފައިވާކަމާއި، މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގެ
މިބުނުން ނަފީކުރުމަށްޓަކައި ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭ
COCCO
44
4
2010HC-A: 114
14 ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
ހައިކޯޓުގައި އެއްވެސް ވާހަކައެއް ދައްކާފައި ނުވާކަމާއި، އަދި ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް
ލިމިޓެޑް ޖޫރިމަނާކުރުމަށް މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން ނިންމި ނިންމުން އަލުން މުރާޖައާ
ކޮށްދިނުމަށް މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގައި ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ
ފަރާތުން އެދިފައިނުވާކަމާއި،
OX
02
0 0
0x
0
کمیک
process)
(due
(
އެހެންކަމުން، މިމައްސަލައިގައި ކަންހިނގާފައިވާ
މައްޗަށް،
އިސްވެދެންނެވިފައިވާ، ހުޅުވިގެންވާ ދީމިޤްރާޠީ މުޖްތަމާއުތަކުން ޢަމަލުކުރާ އުސޫލުތައް ތަޠުބީޤު
(apply) ކުރާއިރު، ކަސްޓަމްސްގެ އިދާރާތަކުން ކުރާ މިފަދަ ތަޙްޤީޤުތަކާ ނިންމާ ނިންމުންތަކާ
ގުޅިގެން، ޑިއު ޕްރޮސެސް
ނުވަތަ ޕްރޮސީޖަރަލް ފެއާނަސް
(procedural fairness) ގެ ދަށުން ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް
ލިބިދޭންޖެހޭ، އިސްވެދެންނެވިފައިވާފަދަ އެއްވެސް ހައްޤެއް ލިބިނުދީ ހިފެހެއްޓިފައިވާކަމަށް ނުވަތަ
މައްސަލައިގައި މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން ޤާއިމުކުރަންޖެހޭ ޑިއު ޕްރޮސެސް
ނުވަތަ ޕްރޮސީޖަރަލް
ފެއާނަސް
ޤާއިމުކުރެވިފައިނުވާކަމަށް ޝަރީޢަތަށް ޤަބޫލު ނުކުރެވޭކަމަވެ.
ucou
process)
(due
(
)
fairness)
(procedural
(
OX
04/29/09
މޭ 4
0
موسم کے
)3 47
ހަމއކށ
(ނ) ތިންވަނަ ކަމަކީ، މިމައްސަލައަކީ މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން
އެއްފަހަރު ނިންމާ ފިޔަވަޅުއަޅާފައިވާ މައްސަލައަކަށްވާއިރު މިމައްސަލަ އަލުން ބެލުމަކީ ސަލްޓަންސް އޮފް
ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްއަށް އެއްކަމަކަށް ދެފަހަރު އަދަބު ލިބުން (double jeopardy)
ކަމަށާއި، އެކަމަކީ ޤާނޫނުއަސާސީން ހުއްދަކުރާކަމެއް ނޫންކަމަށްބުނެ ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް
ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުން ހުށަހަޅާފައިވާ ނުކުތާއަށް ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ ނަޒަރަކުން ބަލާއިރު، ޖިނާއީ
ދަޢުވާ މީހެއްގެ މައްޗަށް ސާބިތުނުވާކަމަށް ކޯޓުން ޙުކުމްކޮށްފިނަމަ، ދެވަނަ ފަހަރަށް
ނުވަތަ އެކުށުގެ ޢަމަލުން ފުރިހަމަވާ އެހެން ކުށެއްގެ ދަޢުވާ އެމީހެއްގެ މައްޗަކަށް
ނުއުފުލޭނެމަށާއި، ޖިނާއީ ކުށެއްގެ ދަޢުވާ އެމީހެއްގެ މައްޗަށް ސާބިތުވެއްޖެނަމަ، ދެވަނަ ފަހަރަށް ހަމަ
އެކުށުގެ ނުވަތަ އެކުށުގެ ޢަމަލުން ފުރިހަމަވާ ކުށެއްގެ ދަޢުވާ އެމީހެއްގެ މައްޗަށް
ނުއުފުލޭނެކަމަށް ޤާނޫނުއަސާސީގެ 60 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމާއި، މިމާއްދާއަށް
ބަލާއިރު މިމާއްދާއިން ލިބިދޭ ޙައްޤުލިބިދެނީ ޖިނާއީ ކުށްތަކަށް އެކަނިކަން އެނގެން އޮންނަކަމާއި،
މިމައްސަލައަކީ، އިސްވެދެންނެވިފައިވާ ފަދައިން، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓްގެ ޤާނޫނުގެ 14
ވަނަ މާއްދާގެ (ބ) ގެ ދަށުން މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން ކޮށްފައިވާ ޖޫރިމަނާއެއްގެ
މައްސަލައެއްކަމާއި،
މާއި، އެފަދަ އަދަބުތަކަކީ އިދާރީ ނުވަތަ މަދަނީ އަދަބުތަކެއްކަމުން، ސަލްޓަންސް އޮއް އެ ސައިޓަކީ
0 22
COCCO
15
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2010/HC-A/1[4
ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން ރާއްޖެގެނައި "ދަ ސަލްޓަންސް ވޭ 001" ނަމަކަށްކިޔާ
އުޅަނދާއި، "ދަ ސަލްޓަންސް ވޭ 007" ނަމަކަށްކިޔާ އުޅަނދުގެ ޑިއުޓީ މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް
ސަރވިސްއަށް ނެގުމުގައި، ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްގެ ފަރާތުން މޯލްޑިވްސް
ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގައި ފުރަތަމަ ޑިކްލެއަރކުރި އަގުހެދުމުގައި އުޅަނދުތަކުގެ ފްރައިޓްގެ ގޮތުގައި
ހިމަނަންޖެހޭ އަދަދު ހިމެނިފައި ނުވުމުގެ ސަބަބުން، އެޢަދަދު ހިމެނުމުން ޑިއުޓީގެ ގޮތުގައި އިތުރަށް
ދައްކަންޖެހޭކަމަށް މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން ކަނޑައެޅި ފައިސާ، ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ
ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން ފަހުގެ ތާރީޚެއްގައި ދައްކާފައިވުމަކީ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 60 ވަނަ
މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ދަށުން މިމައްސަލަ އަލުން
ކަނޑައަޅަންޖެހޭ ސަބަބެއްނޫންކަމާއި،
· 92 :
2
4
2 ހ.0
ނުބޮލިންކަމަށް
20x82
xމ އ ހ
امي و کمم
ނަމަވެސް މިމައްސަލައިގައި ކަންހިނގާފައިވާ ގޮތަށްބަލާއިރު، އިސްވެ ދެންނެވިފައިވާ
ފަދައިން ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން ރާއްޖެގެނައި "ދަ ސަލްޓަންސް
001" ނަމަކަށްކިޔާ އުޅަނދާއި، "ދަ ސަލްޓަންސް ވޭ 07" ނަމަކަށްކިޔާ އުޅަނދުގެ ޑިއުޓީ
މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ނެގުމުގައި، މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން އޭރު
އަމަލުކުރަމުންދިޔަ ޤަވާއިދާއި އުސޫލުތަކާ ގޮތުގެމަތިން އެ ދެ އުޅަނދުގެ އަގު
ކަނޑައެޅުމަށްފަހު ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓްގެ ޤާނޫނުގައިވާ ގޮތުގެމަތިން އެ ދެ އުޅަނދަށް
ޑިއުޓީ ނެގުމަށްފަހު، އެ ދެ އުޅަނދަށް ޑިއުޓީ ނެގިފައިވަނީ މަދުންކަމަށް މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް
ސަރވިސްގެ އޯޑިޓް އެންޑް ކޮމްޕްލައަންސް އޮފީހުން ކުރި އޮޑިޓަކުން އެނގުމާގުޅިގެން، ޑިއުޓީއަށް
މަދުވާ ފައިސާކަމަށް އެއޮފީހުން ބުނެފައިވާ ޢަދަދަށް ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ
ފަރާތުން މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ފައިސާދައްކާ ޚަލާސްކޮށްފައިވަނިކޮށް، އެ ދެ
އުޅަނދުގެ އަގު އޮޅުވާލާފައިވާކަމަށް ތުޙުމަތުކުރެވިގެން، މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގެ
ވެލުއޭޝަން އެންޑް ޕްރައިސް އެނަލިސިސް ޑިވިޜަންގެ އެންގުމަށް، 17 އެޕްރީލް 2008 އިން 11
ސެޕްޓެމްބަރު 2008 އަށް މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމަސް ސަރވިސްގެ އިންވެސްޓިގޭޝަން އެންޑް
ޕްރޮސިކިއުޝަން ސެކްޝަންއިން ތަޙްޤީޤެއްކޮށްފައިވާކަން އެނގެން އޮންނަކަމާއި، މިތަޙްޤީޤު ހިނގަމުން
ދަނިކޮށް، ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން ރާއްޖެގެނައި ދެ އުޅަނދާ
ބެހޭގޮތުން މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގައި އެއްވެސް މައްސަލައެއްވާނަމަ އެމައްސަލައެއް
ބައްލަވައި އަވަހަށް ނިންމަވައިދެއްވުން އެދި 10 ސެޕްޓެމްބަރ 2008 ގައި ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ
ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ހީޓިޖްއެއް
OXO
16
.
2010/HC-A/114
co
ފޮނުވާފައިވާކަމާއި، އެސިޓީއާގުޅިގެން، އިސްވެދެންނެވުނު މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގެ ތަޙްޤީޤު
ނިމުނުފަހުން، އެތަޙްޤީޤަށް ހޯދިފައިވާ މަޢުލޫމާތަށް ޙަވާލާދީ، ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް
ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން ރާއްޖެގެނައި ދެއުޅަނދުގެ އަގުކަމަށް އެފަރާތުން ހުށަހަޅާފައިވާ އަގަށް ބަދަލެއް
ގެންނަން ނުޖެހޭކަމަށް ނިންމައި، އެމައްސަލައިގައި އިތުރަށް ބަލަންޖެހޭކަމެއް އޮތްކަމަށް ނުފެންނާތީ
އެމައްސަލަ ނިންމާފައިވާކަމަށް 25 ސެޕްޓެމްބަރު 2008 ގެ ތާރީޚުގައި އޭރުގެ މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް
ސަރވިސްގެ އެންމެ އިސް ވެރިޔާ، މިނިސްޓަރ އޮފް ސްޓޭޓް، ޕްރިންސިޕަލް ކަރެކްޓަރ އޮފް
ކަސްޓަމްސް، އިބްރާހީމް ޝާފިޢު ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް ސިޓީއަކުން
އަންގައި މިމައްސަލައިގެ ފައިލް ބަންދުކޮށްފައިވާކަން އެނގެން އޮންނަކަމާއި،
އިސްވެދެންނެވިފައިވާ ގޮތުގެމަތިން ކަންހިނގާފައިވަނިކޮށް، ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ
ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން ރާއްޖެގެނައި ދެ އުޅަނދު އެތެރެކޮށްފައިވަނީ މޯލްޑިވްސް
ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ދައްކަންޖެހޭ ޑިއުޓީން ބައެއް އުނިކުރުމުގެ މަޤްޞަދުގައި ދެ އުޅަނދުގެ
އަގުއޮޅުވާލައި އަގު ފާސްކޮށްގެންކަމަށްބުނެ އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނަށް ހުށަހެޅިފައިވާ މައްސަލައެއް
އެކޮމިޝަނުން ބެލުމަށްފަހު، ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން ރާއްޖެގެނައި
ދެ އުޅަނދު ގެނެސްފައިވަނީ މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ދައްކަންޖެހޭ ޑިއުޓީ ކުޑަކުރުމުގެ
މަޤްޞަދުގައި ދެ އުޅަނދުގެ ބްރޭންޑް އޮޅުވާލައި މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ދޮގު
މަޢުލޫމާތުތަކެއް ދީގެންކަމަށާއި، އެ ދެ އުޅަނދުގެ ޑިއުޓީއަށް އިތުރު 52,761,137
/
05ރ.
(ފަންސާސްދެ މިލިއަން ހަތްސަތޭކަ ފަސްދޮޅަސް އެއްހާސް އެއްސަތޭކަ ތިރީސް ހަތްރުފިޔާ ފަސްލާރި)
ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުން ހޯދުމަށާއި، އެފައިސާ ދެއްކުމަށް އެފަރާތުން
އިންކާރުކޮށް ފިނަމަ ޝަރީއަތް މެދުވެރިކޮށްނަމަވެސް އެފައިސާ ހޯދުމަށާއި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް
އިމްޕޯޓްގެ ޤާނޫނުގެ ދަށުން ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ މައްޗަށް
ފިޔަވަޅުއެޅުމަށް، 14 މެއި 2009 ގެ ތާރީޚުގައި އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނުން މޯލްޑިވްސް
ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް އަންގާފައިވާކަން އެނގެން އޮންނަކަމާއި،
އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނުގެ އިސްވެދެންނެވުނު އެންގުމުގެ ފަހުން، ސަލްޓަންސް
އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން ރާއްޖެ އެތެރެކުރި ދެ އުޅަނދު ރާއްޖެ އެތެރެކޮށްފައިވަނީ
މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ދައްކަންޖެހޭ ޑިއުޓީ ކުޑަކުރުމުގެ މަޤްޞަދުގައި ދެ އުޅަނދުގެ
ބްރޭންޑާއި، ބޭނުންކޮށްފައިވާކަމަށް ޑިކްލެއަރކޮށްފައިވާ މުއްދަތު އޮޅުވާލައި މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް
ސަރވިސްއަށް ދޮގު މަޢުލޫމާތުތަކެއް ދީގެންކަމަށް މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސާރިވިސްއިން
2 20
އެއިޓް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުދުޒު ހިނގުން، ތީމުގޭ 3 ނަންބަރު، ދޮރާށި، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން: 3325029، ފެކްސް: 331471/
އީމެއިލް: [email protected] ވެބް ސައިޓް: www.highcourt.gov.mv
ދިވެހިރާއްޖެ
j7
ޤާ އްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2010/HC-A/114
80
އިސްވެ ދެންނެވިފައިވާ ތަޙްޤީޤުން އެނގޭތީ، އެކަމުގެ ޖޫރިމަނާއެއްގެ ގޮތުގައި 56,634,917
/
33ރ.
(ފަންސާސް ހަމިލިއަން ހަސަތޭކަ ތިރީސް ހަތަރުހާސް ނުވަސަތޭކަ ސަތާރަ ރުފިޔާ ތެއްތިރީސް ލާރި)
އާއި ޑިއުޓީއަށް އިތުރަށް ދައްކަންޖެހޭ 53,607,495
/
68ރ. (ފަންސާސް ތިން މިލިއަން ހަސަތޭކަ
ހަތްހާސް ހަތަރުސަތޭކަ ނުވަދިހަ ފަސް ރުފިޔާ ފަސްދޮޅަސް އަތްލާރި) 9 ޖޫން 2009 އިން ފެށިގެން 3
(ތިނެއް) ދުވަހުގެ ތެރޭގައި މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ދައްކާ ނިންމުމަށް ސަލްޓަންސް އޮފް
ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން އަންގާފައިވާކަން އެނގޭކަމާއި،
މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން އަންގާފައިވާ ގޮތުގެމަތިން ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް
ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން މިފައިސާ ދައްކާފައިނުވާތީ ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް
ލިމިޓެޑް އިން މިފައިސާ އެއްފަހަރާއި ހޯދުމަށާއި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓުގެ ޤާނޫނުގެ 7 ވަނަ
މާއްދާގެ 89 ވަނަ ޗެޕްޓަރުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުގެމަތިން ބޯޓުފަހަރުގެ އިމްޕޯޓު ޑިއުޓީ ދިވެހި
ސަރުކާރަށް ދައްކަން ވާނެކަމުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ހިނދު، މި ދެ އުޅަނދަށް ޑިއުޓީގެ ގޮތުގައި
ދައްކަންޖެހޭ ފައިސާ ހަމައަށް ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްގެ ފަރާތުން މޯލްޑިވްސް
ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ނުދައްކައި، މި ދެ އުޅަނދު ބޭނުން ކުރުމަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓު
އިމް ޕޯޓުގެ ޤާނޫނުގެ 7 ވަނަ މާއްދާއާއި ޚިލާފުކަމެއް ކަމުގައިވާތީ، ދެ އުޅަނދު މޯލްޑިވްސް
ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގެ ކޮންޓްރޯލްގެ ދަށަށް ގެންނަންޖެހޭކަމުގައި ކަނޑައަޅައިދިނުން އެދި ދިވެހި
ދަޢުވަތުގެ ފަރާތުން ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްގެ މައްޗަށް މަދަނީ ކޯޓުގައި
ދަޢުވާކޮށްފައިވާކަން އެނގޭކަމާއި،
އިސްވެދެންނެވިފައިވާ ފަދައިން، ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްގެ
ފަރާތުން ރާއްޖެގެނައި ދެ އުޅަނދުގެ އަގުގެ މައްސަލަ ވަކިގޮތަކަށް ނިންމައި، އެކަން ސަލްޓަންސް އޮފް
ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް އަންގައި، އެކަމާބެހޭ ފައިލް ބަންދުކުރުމަށްފަހު، އެފައިލް އަލުން
ހުޅުވައި، ބަންދުކުރެވިފައިވާ ފައިލްގައި ހިމެނޭ، އެމައްސަލައިގައި މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް
ސަރވިސްއިން ކޮށްފައިވާ ތަޙްޤީޤަށް ބިނާކޮށް ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް
ޖޫރިމަނާކުރުމުގެ އިޚްތިރާރު މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ލިބިދޭ، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 61 ވަނަ
މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުގެމަތިން އާންމުކޮށް ޝާއިޢުކުރެވިފައިވާ ޤާނޫނެއް، ޤަވާޢިދެއް ނުވަތަ
އުސޫލެއްވިއަސް މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓަށް
ހުށަހެޅިފައިނުވާކަމާއި، އެހެންކަމުން މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން ތަޙްޤީޤުކޮށް، އެތަޙްޤީޤުގެ
މައްޗަށް ބިނާކޮށް ފިޔަވަޅުއަޅާނިންމައި، އެކަން މައްސަލައިގައި ހިމެނޭ ފަރާތްތަކަށް އެނގުމަށް އިއްގެ
18
ޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2010/HC-A/114
0 ..
އެމައްސަލައިގެ ފައިލް އަލުން ހުޅުވައި، ކުރިން ކުރެވުނު ތަޙްޤީޤުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ސްޕޯޓް އިމްޕޯޓްގެ ޤާނޫނުގެ ދަށުން ފިޔަވަޅެއް އެޅުމުގެ އިޚްތިޔާރު މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް
ސަރވިސްއަށް ލިބިފައިނުވާކަމާއި،
ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްގެ ފަރާތުން ރާއްޖެގެނައި ދެ
އުޅަނދުގެ އަޑުގެ ޑިއުޓީގެ މައްސަލަ ވަކިގޮތަކަށް ނިންމައި، އެމައްސަލައިގެ ފައިލް ބަންދުކުރުމަށްފަހު،
ކުރިންކުރެވިފައިވާ ތަޙްޤީޤުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް
ޖޫރިމަނާކުރެވިފައިވަނީ 14 މެއި 2009 ގެ ތާރީޚުގައި އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނުން މޯލްޑިވްސް
ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް އަންގާފައިވާ އެންގުމާ އެއްގޮތަށް ޢަމަލުކުރުމުގެ ގޮތުންކަމަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ހައިކޯޓުގެ ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގެ ފަރާތުން ބުނެފައިވާ ބުނުމަށް
ނަޒަރުކުރާއިރު، ދައުލަތުގެ އެންމެހާ ދާއިރާތަކުން ކޮރަޕްޝަން ނައްތާލުމަށް މަސައްކަތްކުރުމަށްޓަކައި
ޤާނޫނުއަސާސީގެ 199 ވަނަ މާއްދާއާއި ޤާނޫނު ނަންބަރު 13/2008 (އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނުގެ
ޤާނޫނު) ގެ ދަށުން، އަމިއްލަ ނަމުގައި ދަޢުވާކުރުމާއި، ދަޢުވާލިބިގަތުމުގެ ބާރު ލިބިފައިވާ، އަމިއްލަ
ނަމުގައި މުޢާމަލާތުކުރުމުގެ ހައިސިއްޔަތު ލިބިފައިވާ އަދި ވަކި ސިއްކައެއް އޮންނަ މިނިވަން ޤާނޫނީ
ޝަޚްސެއްގެ ގޮތުގައި އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނެއް ދިވެހިރާއްޖޭގައި ޤާއިމުކުރެވިފައިވާކަމާއި،
މިކޮމިޝަނުގެ މަސްއޫލިއްޔަތުތަކާއި ބާރުތައް ޤާނޫނުއަސާސީގެ 102 ވަނަ މާއްދާއާއި އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން
ކޮމިޝަނުގެ ޤާނޫނުގެ 21 ވަނަ މާއްދާއާއި 22 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމާއި، އިސްދެންނެވުނު
މާއްދާތަކަށް ބަލާއިރު، އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނުން ކުރާ ތަޙްޤީޤަކާ ގުޅިގެން އެއްވެސް ފަރާތެއް
ޖޫރިމަނާކުރުމަށް ނުވަތަ ޤާނޫނެއްގައިވާ ގޮތެއްގެމަތިން އެފަރާތަކާމެދު ފިޔަވަޅުއެޅުމަށް ދައުލަތުގެ
މުއައްސަސާއަކަށް އެންގުމުގެ ބާރު އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނަށް ލިބިދީފައިނުވާކަމާއި، އެންޓި-
ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނުން ބަލާ މައްސަލަތައް ބެލުމަށްފަހު ޢަމަލުކުރާނެ ގޮތް އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން
ކޮމިޝަންގެ ޤާނޫނުގެ 25 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމާއި، އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނުން ބަލާ
މައްސަލަތަކުގައި އެކޮމިޝަނުން އަމަލުކުރެވިދާނެ 3 (ތިނެއް) ގޮތެއް އެމާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމާއި،
އެއީ، އެކޮމިޝަނުން ބަލާ މައްސަލައަކީ ކޮރަޕްޝަންގެ ކުށެއް އެކުލެވިގެންނުވާ މައްސަލައެއްނަމަ،
އެމައްސަލައަކީ ކޮރަޕްޝަންގެ ކުށެއް އެކުލެވިގެން ނުވާ މައްސަލައެއްކަމަށް ކަނޑައަޅައި މައްސަލަ
ނިންމުން ނުވަތަ އެމައްސަލައަކީ ކޮރަޕްޝަންގެ ކުށެއް އެކުލެވިގެންވާ މައްސަލައަކަށް ވެފައި، ޝަރީޢަތަށް
ހުށަހަޅައިގެން ސާބިތުކުރެވޭވަރުގެ އެކަށީގެންވާ ހެއްކާއި ޤަރީނާ ހުރިކަމަށް ކޮމިޝަނަށް ޤަބޫލުކުރެވޭ
މައްސަލައެއްނަމަ، އެމައްސަލައެއް ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހަށް ފޮނުވުމާޑީއިންމްއޭދި،އި
19 ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2010/HC-A/114
30 4
އިސްވެދެންނެވުނު ދެގޮތުންކުރެ ގޮތަކަށް ޢަމަލުކުރުމުގެ އިތުރުން، އެމައްސަލައަކީ އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން
ކޮމިޝަނުގެ ބާރުހިނގާ ދާއިރާއެއްގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ މުއައްސަސާއެއްގެ ހިންގުމުގެ ދާއިރާގައި ހުރި
މައްސަލައެއްގެ ސަބަބުން ދިމާވެފައިވާ ކަމެއްނަމަ އެކަން އިސްލާޙުކުރަން އެމުއައްސަސާއަކަށް
އެނގުންކަން އެނގޭކަމާއި، އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނުން މައްސަލައެއް ބެލުމަށްފަހު އެމައްސަލައަކާ
ގުޅިގެން އެކޮމިޝަނުގެ ބާރުހިނގާ ދާއިރާގެ ތެރޭގައި ނުހިމެނޭ ފަރާތަކާމެދު ފިޔަވަޅުއެޅުމަށް ނުވަތަ
ޖޫރިމަނާއެއްކުރުމަށް އެންގުމުގެ ބާރު މިމާއްދާއިންވެސް އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނަށް ލިބިނުދޭކަމާއި،
އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނުން އަންގާ ކޮންމެ އެންގުމަކާ އެއްގޮތަށް ޢަމަލުކުރުމަކީ
މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގެ މައްޗަށް އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނުގެ ޤާނޫނުން
ލާޒިމުކޮށްފައިވާކަމެއްކަމަށް މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްގެ ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގައި
ބުނެފައިވީނަމަވެސް، ދިވެހި ރައްޔިތުންގެ މައްޗަށާއި ޤާނޫނުއަސާސީގެ ބާރުހިނގާ ސަރަޙައްދުގައިވާ
މީހުންގެ މައްޗަށް ލާޒިމުވަނީ އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނަށް ހާޒިރުވުމަށް، ނުވަތަ މަޢުލޫމާތެއް
ދިނުމަށް، ނުވަތަ ލިޔުމެއް ހުށަހެޅުމަށް ނުވަތަ ކޮމިޝަނުން އުފުލަންޖެހޭ މަސްއޫލިއްޔަތަކާ ގުޅިގެން
އެކޮމިޝަނަށް ލިބޭ ބާރެއްގެ ދަށުން ކަމެއްކުރުމަށް ނުވަތަ ނުކުރުމަށް އެކޮމިޝަނުން އަންގާ
އެންގުންތަކަށް ޢަމަލުކުރުންކަން އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނުގެ ޤާނޫނުގެ 27 ވަނަ މާއްދާއަށް ބެލުމުން
އެނގެން އޮންނަކަމާއި، އެހެންކަމުން، އެކޮމިޝަނުން ކުރާ ތަޙްޤީޤަކަށްފަހު، އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން
ކޮމިޝަނުގެ ޤާނޫނުގެ 24 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ، އެކޮމިޝަނުގެ ބާރު ހިނގާ ދާއިރާގައި
ނުހިމެނޭ ފަރާތަކާމެދު ފިޔަވަޅެއް އެޅުމަށް ނުވަތަ ޖޫރިމަނާކުރުމަށް އެކޮމިޝަނުން މޯލްޑިވްސް
ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް އެންގުމުގެ ބާރު އެކޮމިޝަނަށް ލިބިގެންނުވާކަމާއި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ
އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓް ޤާނޫނުގެ 14 ވަނަ މާއްދާގެ (ބ) ގެ ދަށުން އެއްވެސް ފަރާތަކާމެދު ފިޔަވަޅު
އެޅުމަށް ނިންމުމަކީ ހަމައެކަނި މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ލިބިދޭ ބާރެއްކަމެވެ.
(ށ) ހަތަރުވަނަ ކަމަކީ، އިސްވެދެންނެވިފައިވާ ފަދައިން، ޤާނޫނުއަސާސީއަށާއި
އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނުގެ ޤާނޫނަށް ބަލާއިރު، އެކޮމިޝަނުގެ މައިގަނޑު މަޤްސަދަކީ އެންޓި-
ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނުގެ ޤާނޫނުގެ 24 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮ
ޔާންކޮށްފައިވާ ދާއިރާތަކުން ހިންގާ ނުވަތަ
އެދާއިރާތަކުގެ މައްޗަށް ތުހުމަތުކުރެވޭ ކޮރަޕްޝަންގެ މައްސަލަތަށް ބަލައި ތަޙްޤީޤުކުރުންކަމާއި، އަދި
ޤާނޫނުއަސާސީންނާއި އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނުގެ ޤާނޫނުން އެކޮމިޝަނަށް ލިބިދީފައިވާ ބާރުތަކަކީ،
އެކޮމިޝަނުގެ އިސްވެދެންނެވުނު މައިގަނޑު މަސްއޫލިއްޔަތު އަދާކުރުމަށްޓަކައި ދެވިފައިވާ ބާރުތަކެއްގެޖޭގެ ހައި
އެނގޭކަމާއި، އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނުން ބަލާ މައްސަލައެއްގައި އެކޮމިޝަނުން ޢަމަލުކުރަންޖެހޭ
20
2010/HC-A/114
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ
އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަންގެ ޤާނޫނުގެ 25 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމާއި، މިގޮތުން،
އެކޮމިޝަނުން ބަލާ މައްސަލައަކީ ކޮރަޕްޝަންގެ ކުށެއް އެކުލެވިގެންވާ މައްސަލައަކަށް ވެފައި،
ޝަރީޢަތަށް ހުށަހަޅައިގެން ސާބިތުކުރެވޭވަރުގެ އެކަށީގެންވާ ހެއްކާއި ޤަރީނާ ހުރިކަމަށް ކޮމިޝަނަށް
ޤަބޫލުކުރެވޭނަމަ، އެމައްސަލައެއް ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހަށް ފޮނުވުމުގެ ބާރު އެކޮމިޝަނަށް
ލިބިދީފައިވާކަމާއި، އެހެންކަމުން ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން ރާއްޖެ
ގެނެސްފައިވާ ދެ އުޅަނދުގެ އަގު ކަނޑައެޅުމާއި ޑިއުޓީ ދެއްކުމުގައި ޤާނޫނު ނަންބަރު 2/2000
(ކޮރަޕްޝަން ހުއްޓުވުމާއި މަނާކުރުމުގެ ޤާނޫނު) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާފަދަ ކޮރަޕްޝަންގެ ޢަމަލެއް
އެއްވެސް ފަރާތަކުން ހިންގާފައިވާނަމަ، އަދި އެކަމެއް ޝަރީޢަތަށް ހުށަހަޅައިގެން ސާބިތުކުރެވޭވަރުގެ
އެކަށީގެންވާ ހެއްކާއި ޤަރީނާ ހުރިކަމަށް އެކޮމިޝަނަށް ޤަބޫލުކުރެވޭނަމަ، ޢަމަލުކުރަންޖެހޭނެ ގޮތަކީ
އެމައްސަލައެއް ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ އޮފީސް މެދުވެރިކޮށް ޝަރީއަތަށް ހުށަހަޅުންކަމާއި،
އެހެންކަމުން، މިމައްސަލައިގައި ކޮރަޕްޝަން ހުއްޓުވުމާއި މަނާކުރުމުގެ ޤާނޫނުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާފަދަ
ކޮރަޕްޝަންގެ ޢަމަލެއް އެއްވެސް ފަރާތަކުން ހިންގާފައިވާނަމަ، އިސްވެދެންނެވިފައިވާ އުސޫލާއެއްގޮތްވާ
ގޮތުގެމަތިން، ޝަރީޢަތަށް މައްސަލަ ހުށަހެޅުމުގެ އިޚްތިޔާރު މިހާރުވެސް އެކޮމިޝަނަށް ލިބިގެ
(• ފަސްވަނަ ކަމަކީ، މިމައްސަލައާ ގުޅިގެން ބޭންކް އޮފް މޯލްޑިވްސް ޕަބްލިކް
ލިމިޓެޑްއިން ޝަރީއަތުން ހޯއްދަވާފައިވާ ލިޔުންތައް މައްސަލަ ނިންމެވުމުގައި ބޭނުންކުރައްވާފައިވާއިރު،
އެލިޔެކިޔުންތަކާ ބެހޭގޮތުން ނުވަތަ އެލިޔެކިޔުންތަކުގައިވާ މަޢުލޫމާތުތަކާ ބެހޭގޮތުން ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ
ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ބަހެއް ދަށުކޯޓުން ހޯއްދަވާފައި ނުވާކަމަށާއި، އަދި މިކަމުގެ ސަބަބުން
މިލިޔެކިޔުންތަކުގައިވާ ކަންކަމަށް ޖަވާބުދާރީވުމުގެ ފުރުޞަތު ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް
ލިމިޓެޑްއަށް ގެއްލިފައިވާކަމަށްބުނެ ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ހައިކޯޓަށް ހުށަހަޅާފައިވާ ނުކުތާއަށް ޝަރުއީ އަދި ޤާނޫނީ ނަޒަރަކުން ބަލާއިރު، ޝަރީޢަތަށް
ހުށަހެޅިފައިވާ މައްސަލައެއްގެ ޙުކުމަށް ވާސިލުވުމަށްޓަކައި ހޯދަންޖެހޭކަމަށް އެމައްސަލައެއް ބަލާ
ފަނޑިޔާރަކަށް ފެންނަ ކޮންމެ ލިޔެކިޔުމެއް އަދި މަޢުލޫމާތެއް ހޯދުމަކީ އެފަނޑިޔާރަކަށް ލިބިގެންވާ
ބާރެއްކަމާއި، މިގޮތުން ހޯދާ ލިޔުމެއް ނުވަތަ މަޢުލޫމާތެއް، މީހަކަށް ގެއްލުން ލިބޭގޮތަށް މާނަ
މާނަކުރެވޭ
ޙާލަތުގައި ނުވަތަ ޝަރީޢަތުން މީހެއްގެ މައްޗަށް ކަމެއް ސާބިތުކުރުމުގައި އެފަދަ ލިޔުމެއް މައްޗަށް
ބަރޯސާވާ ޙާލަތެއްގައި، އެފަދަ ކޮންމެ ލިޔުމެއް ނުވަތަ މަޢުލޫމާތަކާމެދު އެފަރާތުން ދެކޭގޮތް ބަޔާންކުރުން
ނުވަތަ އެމަޢުލޫމާތު ތައުނުކުރުމަކީ އެމައްސަލައެއްގައި ހިމެނޭ ކޮންމެ މީހަކަށްމެ ލިބިގެންވާ
ޙައްޤެއްކަމާއި، އެހެންކަމުން ޝަރީޢަތަށް ހުށަނޭޅޭ މަޢުލޫމާތެއް ނުވަތަ ލިޔެކިޔުމެއް މައްސަލަ ބާލޭގެ
OG
43444
4
21 ޤަޟީއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2010/HC-A/114
4.33 4
ބިން12
A
ފަނޑިޔާރު ހޯދާ ޙާލަތުގައި އެލިޔުމަކާ ނުވަތަ އެމަޢުލޫމާތާމެދު މައްސަލައި ހިމެނޭ ފަރާތްތަކުން ދެކޭގޮތް
ނުވަތަ އެމަޢުލޫމާތު
ޢައުނުކުރުމުގެ ފުރުސަތު ދިނުމަކީ ޝަރީޢަތުގެ މައްޗަށް
ލާޒިމުކަމެއްކަމާއި،
މިމައްސަލައިގައި ކަންހިނގާފައިވާ ގޮތަށްބަލާއިރު، މިމައްސަލައިގައި ޙުކުމަކަށް
ވާސިލުވުމަށްޓަކައި ދަށުކޯޓުގެ އަމުރަކަށް ބޭންކް އޮފް މޯލްޑިވްސް ޕަބްލިކް ލިމިޓެޑްއިން މަޢުލޫމާތުތަކެއް
އެކޯޓަށް ހޯދާފައިވާކަން އެނގޭކަމާއި، މިމައްސަލައިގައި ދަށުކޯޓުން ކުރައްވާފައިވާ ޙުކުމަށް
ވާސިލުވުމަށްޓަކައި އެމަޢުލޫމާތު ބޭނުންކުރައްވާފައިވާކަމާއި، ނަމަވެސް އެއިން އެއްވެސް މަޢުލޫމާތަކާމެދު
ދެކޭގޮތް ބަޔާންކުރުމުގެ ނުވަތަ ޢައުނުކުރުމުގެ ފުރުސަތު މައްސަލަ ރައްދުވާ ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ
ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް ދީފައިވާކަން ޝަރީޢަތް ނިމުނުގޮތުގެ ރިޕޯޓުންނާއި މައްސަލައާގުޅިގެން
ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން ދީފައިވާ ބަޔާންތަކަށް ބެލުމުން އެނގެން
ނެތްކަމާއި، އެހެންކަމުން އިސްވެދެންނެވުނު ބޭންކް އޮފް މޯލްޑިވްސް ޕަބްލިކް ލިމިޓެޑްއިން ދަށުކޯޓަށް
ދީފައިވާ މަޢުލޫމާތު ޢައުނުކޮށް އެއަށް ޖަވާބުދާރީވުމުގެ ޙައްޤު ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް
ލިމިޓެޑަށް ގެއްލިފައިވާކަމެވެ.
ވީމާ، އިސްވެ ފާހަގަކުރެވުނު ކަންކަން އެގޮތަށް ހުރުމުން، ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ
ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން ރާއްޖެގެނައި "ދަ ސަލްޓަންސް ވޭ 001" ނަމަކަށްކިޔާ
އުޅަނދާއި، "ދަ ސަލްޓަންސް ވޭ 007" ނަމަކަށްކިޔާ އުޅަނދަށް ޑިއުޓީ ދެއްކުމުގެގޮތުން އެ ދެ
އުޅަނދުގެ ހަމައަގު އޮޅުވާލައިގެން މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ހުށަހަޅާފައިވާކަމަށް ބުނެ
މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން ކޮށްފައިވާ ތަޙްޤީޤަށްފަހު، އެމައްސަލައިގައި އިތުރަށް އަޅަންޖެހޭ
ފިޔަވަޅެއް ނެތްކަމަށް ނިންމައި އެމައްސަލައިގެ ފައިލް ބަންދުކުރުމަށްފަހު އެފައިލް އަލުން ހުޅުވައި
ކުރިން ކުރެވިފައިވާ ތަޙްޤީޤުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިމްޕޯޓްގެ ޤާނޫނުގެ 14
ވަނަ މާއްދާގެ (ބ) ގެ ދަށުން ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް ޖޫރިމަނާކުރުމުގެ ބާރާއި
އިޚްތިޔާރު މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއަށް ނުލިބޭތީއާއި، އެންޓި-ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނުން ބަލާ
މައްސަލަތަކުގައި ކޮރަޕްޝަންގެ ޢަމަލެއް ހިމެނޭކަމަށް އެކޮމިޝަނަށް ޤަބޫލުކުރެވުނުނަމަވެސް، އެންޓި-
ކޮރަޕްޝަން ކޮމިޝަނުގެ ޤާނޫނުގެ 24 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށް
ކޮށްފައިނުވާ ފަރާތަކާމެދު ފިޔަވަޅުއެޅުމަށް
ބާރު އެކޮމިޝަނަށް ލިބިދީފައިނުވާތީ، އެކޮމިޝަނުގެ
ސަލްޓަންސް އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ މައްޗަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކްސްޕޯޓް އިމްޓޯކްގެ ހައި
ޤާނޫނުގެ 14 ވަނަ މާއްދާގެ (ބ) ދަށުން އެއްވެސް ފިޔަވަޅެއް އެޅުމުގެ ބާރު މޯލްޑިވްސް
oxo
45344
44490
އިނގި9ސ
އުނގެވެއގ
އއކތ އހ4މ 4
މެޗަށްކަމަށްބުނެ
ކަg
22
* 92
2010/HC-A/114
ސަރވިސްއަށް ލިބިދީފައި ނުވާތީ، މިމައްސަލައިގައި މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން ކޮށްފައިވާ
ތަޙްޤީޤު ނިމުމަށްފަހު މައްސަލައާބެހޭގޮތުން އެސަރވިސްގެ އެންމެ އިސް ފަރާތުން ވަކިގޮތަކަށް ނިންމައި
އެމައްސަލައިގެ ފައިލް ބަންދުކުރުމަށްފަހު އަލުން އެފައިލް ހުޅުވައި، ކުރިންކޮށްފައިވާ ތަޙްޤީޤެއްގެ
މައްޗަށް ބިނާކޮށް މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން އެޅުމަށް ނިންމާފައިވާ ފިޔަވަޅަކީ ޝަރުޢީ
އަދި ޤާނޫނީ އުސޫލުތަކާ ޚިލާފަށް މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް ސަރވިސްއިން އެޅުމަށް ނިންމާފައިވާ
ފިޔަވަޅެއްކަމާއި، އެހެންކަމުން މަދަނީ ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2009/MC/1835 ޤަޟިއްޔާގައި ސަލްޓަންސް
އޮފް ދަ ސީސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްގެ މައްޗަށް ކުރައްވާފައިވާ ޙުކުމަށް ބަދަލުގެންނަންޖެހޭކަމަކަށް
މިމައްސަލަބެލި ދިވެހިރާއްޖޭ ހައިކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރުންގެ މަޖިލީހަށް ޤަބޫލުކުރެވެއެވެ.
* * * * 2:
ޙުކުމް
3
ބަޔާންކުރެވުން
ދެންފަހެ، އިސްވެފާހަގަކުރެވުނު ނުކުތާތަކުގައި
ކަންކަން
ބަޔާންކުރެވުނު ގޮތަށް ހުރުމާއެކު، މަދަނީ ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2009/MC/1835 ޤަޟިއްޔާގައި އެކޯޓުން
ކުރައްވާފައިވާ ޙުކުމަކީ، ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ ހަމަތަކާ ޚިލާފަށް ކުރައްވާފައިވާ ޙުކުމެއްކަމަށް،
މިމައްސަލަ ބެލުމުގައި ބައިވެރިވި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރުންނަށް އިއްތިފާޤުވެވިފައިވާތީ،
މަދަނީ ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2009/MC/1835 ޤަޟިއްޔާގެ ޙުކުމް ބާޠިލުކޮށް އެގޮތުގެމަތިން
ޙުކުމްކޮށްފީމެވެ.
OXO >>
މިޤަޟިއްޔާ ބަލާ ޙުކުމްކުރީ
ޝަރީފް
(ފަނޑިޔާރު)
އަޒްމިރާލްދާ ޒާހިރު
،ފަނޑިޔާރު)
ޢަބްދުއްރައޫފު އިބްރާހީމް
(ފަނޑިޔާރު)