ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމްކޯޓްގް ނަންބަރު 2009/SC-A/24 ޤަޟިއްޔާ
ސަފްޙާ13]
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު
ވޭޖް ޝޯވ -x
އކީވެ
ދިވެހިރާއްޖެ
ޝަރީޢަތް ނިމުނުގޮތުގެ ޚުލާޞާ
0
ޤަޟިއްޔާ ނަންބަރު: 24/SC
-
A/2009
ދަޢުވާކުރާ ފަރާތް: ހިޔުމަން ރައިޓްސް ކޮމިޝަން އޮފް ދަ މޯލްޑިވްސް
ދަޢުވާ ލިބޭ ފަރާތް: މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސް
މައްސަލައިގެ ބާވަތް: ބަދަލު ހޯދުން
• މައްސަލަ އައިގޮތް: އިލްތިމާސްކުރުމުގެ ހުއްދައަށް އެދި ހުށަހަޅާ ފޯމުން
• ހުށަހެޅުނު ތާރީޚް: 28 ޖުލައި 2009
• ނިމުނު ތާރީޚް: 6 އޮކްޓޯބަރ 2011
• މައްސަލަ ނިންމި ގަޑި: 15:15
• މައްސަލަ ބެލި ފަނޑިޔާރުންގެ މަޖިލިސް: އުއްތަމަ ފަނޑިޔާރު އަޙްމަދު ފާއިޒު ޙުސައިން،
ފަނޑިޔާރު ޢަބްދުﷲ ސަޢީދު، ފަނޑިޔާރު
ޑރ. އަޙްމަދު ޢަބްދު
އިސްތިއުނާފު ކުރެވުނު ޤަޟިއްޔާ
• ނަންބަރު: 126/HC-A/2008
• ނިންމެވި ކޯޓު: ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓު
• ހުށަހެޅުނު ތާރީޚް: 23 އޭޕްރީލް 2008
ނިމުނު ތާރީޚް:
16 އޭޕްރީލް 2009
ދިވެހިރާއްޖެ
ﷲ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ
ހީވެޒަޓީ
Supreme Court of the Maldives|Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
WWW.Supremecourt.gov.mv/ފެކްސް: :3008554Fax
960+ | ފޯން: :Tel
3009996
960 +
ސަފްޙާ2:
13
މައްސަލައިގެ ޚުލާޞާ
މިއީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 126/HC
-
A/2008 ޤަޟިއްޔާ ނިމިފައިވަނީ ޝަރުޢީ
އަދި ޤާނޫނީ ހަމަތަކާ އެއްގޮތަށް ނޫންކަމަށް ބުނެ އެ ޤަޟިއްޔާ އިލްތިމާސް ކޮށްދިނުމަށް އެދި ހިޔުމަން
ރައިޓްސް ކޮމިޝަން އޮފް ދަ މޯލްޑިވްސް ގެ ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓަށް ހުށަހެޅުމުން
ބެލިފައިވާ މައްސަލައެކެވެ. މިޤަޟިއްޔާގައި ދަޢުވާލިބޭ ފަރާތަކީ ދިވެހި ދައުލަތުގެ އެޓާރނީ ޖެނެރަލް އެވެ.
އަދި ބުނެވިދިޔަ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 126/HC-A/2008 ޤަޟިއްޔާ އަކީ، މަދަނީ ކޯޓުގެ ނަންބަރު
2007/MC/1602 ޤަޟިއްޔާ ނިމިފައިވާ ގޮތް ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ ހަމަތަކާ އެއްގޮތް ނުވާކަމަށް ބުނެ،
ހިއުމަން ރައިޓްސް ކޮމިޝަން އޮފް ދަ މޯލްޑިވްސްގެ ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގައި
އިސްތިއުނާފުކުރުމުން ބަލައި ނިންމާފައިވާ ޤަޟިއްޔާ އެކެވެ.
ﷲ ފާހަގަ ކުރެވުނު ނުކުތާތައް
މިމައްސަލާގައި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނުއަސާސީއަށާއި، ޤާނޫނުތަކަށާއި،
ދަޢުވާކުރާ ފަރާތުންނާއި ދަޢުވާލިބޭ ފަރާތުން ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހަށް ހުށަހެޅި
ލިޔުންތަކަށާއި، ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ދައްކާފައިވާ ވާހަކަތަކަށާއި، މަދަނީ ކޯޓުގެ ނަންބަރު
2007/MC/1602 ޤަޟިއްޔާގެ ޝަރީޢަތް ނިމުނު ގޮތުގެ ރިޕޯޓުގެ މައްޗަށާއި ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު
126/HC
-
A/2008 ޤަޟިއްޔާގެ ޝަރީއަތް ނިމުނު ގޮތުގެ ރިޕޯޓުގެ މައްޗަށާއި، ދީމް ޤުރާތީ އެކިއެކި
މުޖްތަމަޢުތަކުގައި އިންސާނީ ޙައްޤުތަކާބެހޭ ޤައުމީ މަޖިލިސްތަކުގެ އިޚްތިޞާޞް ކަނޑައަޅެމުގައި ރިޢާޔަތް
ކޮށްފައިވާ ޤާނޫނީ ހަމަތަކުގެ މައްޗަށް ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ ނަޒަރަކުން ވިސްނައި ބެލިއިރު،
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓުން މިމައްސަލަ ބެލި ފަނޑިޔާރުންނަށް އަންނަނިވި ކަންތައްތައް
ފާހަގަކުރެވިފައިވެއެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު ( މާލެ ، ދިވެހިރާއްޖެ
shpreme Court of the Maldives | Theemuge Orchid Magu | Male' Republic of Maldives
ދިވެހިރާއްޖެ
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv|ފެކްސް: :3008554Fax
960 + | ފޯން: :300gg90 Tel
360
ސަފްޙާ313
ހ. ފުރަތަމަ ކަމަކީ، މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރުމާއި އެތަކެތީގެ ވިޔަފާރިކުރުމުގެ
ތުހުމަތުގައި މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސްގެ ބެލުމުގެ ދަށަށް ގެނެވުނު މ.ރަތްވިނަ މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދު
ބަންދުކޮށްފައިހުރި ކ.ދޫނިދޫގައިވާ ގޮޅީގެ ތެރޭގައި 09 މާރޗް 2005 ވަނަ ދުވަހު މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދު
މަރުވެފައިވުމުގައި މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސްގެ އިހުމާލު އޮތްކަމަށް ބުނެ، މިމަރުގެ ޒިންމާ މޯލްޑިވްސް
ޕޮލިސް ސަރވިސް އިން ނަގައި މަރުގެ ބަދަލު މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދުގެ ވާރިޘުންނަށް މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް
ސަރވިސްގެ ފަރާތުން ދޭންޖެހޭނެކަމަށް ކަނޑައަޅައިދިނުމަށް އެދި ހިޔުމަން ރައިޓްސް ކޮމިޝަން އޮފް ދަ
މޯލްޑިވްސްގެ ފަރާތުން މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސްގެ މައްޗަށް މަދަނީ ކޯޓުގައި، އެކޯޓުގެ ނަންބަރު
2007/MC/1602 ޤަޟިއްޔާ އިން ދަޢުވާކުރުމުން ބަލައި ނިންމާފައިވާ ޤަޟިއްޔާގެ ޙުކުމުގައި
"...މިމައްސަލަ ހުށަހެޅުމުގެ ޙައްޤު މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދުގެ ވާރިޘުންގެ ކިބައިން ގެއްލިފައިނުވާތީއާއި،
މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދުގެ ވާރިޘުންނަށް ސީދާ ކޯޓުގައި ދަޢުވާކުރުމުގެ ޙައްޤު ލިބިފައިވަނިކޮށް، އެފަރާތުން
އެޙައްޤާއިމެދު ދަޢުވާނުކުރާ އަމިއްލަ ފަރުދުންގެ މިފަދަ ފަރުދީ ޙައްޤަކާއިމެދު ދަޢުވާކުރުމުގެ ޙައްޤު،
ޤާނޫނު ނަންބަރު 6/2006 ( ހިޔުމަން ރައިޓްސް ކޮމިޝަންގެ ޤާނޫނު) ން އެކޮމިޝަނަށް ލިބިދީފައި
އޮތްކަމަށް ބެލެވެން ނެތްކަމަށްވާތީ، މިމައްސަލައަކީ ހިޔުމަން ރައިޓްސް ކޮމިޝަން އޮފް ދަ މޯލްޑިވްސް
އަށް ހުށަހެޅޭނެ މައްސަލައެއް ނޫންކަމަށް ކަނޑައަޅައި ޙުކުމްކޮށްފީމެވެ"، މިހެން ބަޔާންވެގެންވާއިރު،
ބުނެވިދިޔަ މަދަނީ ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2007/MC/1602 ޤަޟިއްޔާ ނިންމާފައިވާ ގޮތް ޝަރުޢީ އަދި
ޤާނޫނީ ހަމަތަކާ އެއްގޮ
ނުވާކަމަށް ބުނެ ހިޔުމަން ރައިޓްސް ކޮމިޝަން އޮފް ދަ މޯލްޑިވްސްގެ ފަރާތުން
އެޤަޟިއްޔާ އިސްތިއުނާފު ކޮށްދިނުން އެދި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓަށް ހުށަހެޅި އެކޯޓުގެ ނަންބަރު
126/HC
-
A/2008 ޤަޟިއްޔާގެ ޙުކުމުގައި އިސްވެ ބަޔާންވެގެންދިޔަ މަދަނީ ކޯޓުގެ ނަންބަރު
2007/MC/1602 ޤަޟިއްޔާގައި ކޮށްފައިވާ ޙުކުމަށް ތާއީދުކޮށްފައިވާކަން އެނގެން އޮންނައޮތުމެވެ.
އއޗ ވަކީ
2 20
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު (ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male Republic of Maldives
ޓްވެ.
ވެބްސައިޓް: URL
:
WWW.Supremecourt.gov.mv|ކްސް: :3008554Fax
960 + | ފޯން: :Tel
3009996
960
ސަފްޙާ3]ގެ
ށ- ދެވަނަ ކަމަކީ، ހިޔުމަން ރައިޓްސް ކޮމިޝަން އޮފް ދަ މޯލްޑިވްސްގެ ފަރާތުން
މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސްގެ މައްޗަށް މަދަނީ ކޯޓުގައި، އެކޯޓުގެ ނަންބަރު 2007/MC/1602
ޤަޟިއްޔާ އިން ކުރި ދަޢުވާގެ ޚުލާޞާއަށް ބެލުމުން، އެ ދަޢުވާއަކީ ޖިނާއީ ކުށެއްގެ ސަބަބުން ލިބުނު
ގެއްލުމުގެ ބަދަލު ހޯދުމަށް ކޮށްފައިވާ މަދަނީ ދަޢުވާއެއްކަމާއި، ޖިނާއީ ކުށަކުން ލިބޭ ގެއްލުމުގެ ބަދަލު
ހޯދުމަށް ކުރާ މަދަނީ ދަޢުވާއާއި، ޖިނާއީ ކުށަކާއި ނުލައި ލިބޭގެއްލުމުގެ ބަދަލު ހޯދުމަށް ކުރާ މަދަނީ
ދަޢުވާއާއި މި ދެވައްތަރުގެ ދަޢުވާގެ މެދުގައި އަސާސީ ތަފާތެއް ވާކަމާއި، އެއީ ދަޢުވާގެ ސަބަބެއް ކަމަށްވާ
ވާޤިޢާ ނުވަތަ ގެއްލުމުގެ މަޞްދަރަކީ ފުރަތަމަ ވައްތަރުގެ ދަޢުވާގައި ޖަރީމާ ނުވަތަ ޖިނާއީ ކުށް ކަމަށް
ވީހިނދު، ދެވަނަ ވައްތަރުގެ ދަޢުވާގައި ގެއްލުމުގެ މަޞްދަރަކީ ޖިނާއީ ކުށެއް ނޫންކަން އެނގޭކަމެވެ.
4 4 )
ތިންވަނަ ކަމަކީ، އެއްވެސް ފަރާތެއްގެ އިހުމާލުގެ ސަބަބުން އިންސާނެއްގެ ފުރާނަ
ނެތިގެން ދިއުމަކީ އެންމެހައި ޤާނޫނީ ނިޒާމުތަކުގައި ޖިނާއީ ކުށެއްކަން އެނގެން އޮންނަކަމާއި، އިސްލާމީ
ޖިނާއި ނިޒާމުގައި އެފަދަ ކުށް ޤާނޫނީ ގޮތުން ތަކްލީފުކުރެވެނީ "ޤަޞްދަކާއި ނުލައި މެރުން" ނުވަތަ
"އަލް ޤަތުލު އަލް ޚަޠައު" (لهل للهلا) ގެ ޢާންމު މަފްހޫމުގެތެރޭގައި ހިމެނޭ ކުށެއްގެ ގޮތުގައި ކަމާއި،
އެފަދަ ކުށެއްގެ އަސްލު ޢުޤޫބާތަކީ ނުވަތަ އަދަބަކީ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި "ދިޔަ" (للهلا) ކަން 'އައް
ނިސާއު! ސޫރަތުގެ (92) ވަނަ އާޔަތުން ރަނގަޅަށް އެނގެން އޮންނަ ކަމާއި، "ދިޔަ" އަކީ
ކަނޑައެޅިގެންވާ މިންވަރެއްގެ ފައިސާ ނުވަތަ މުދާކަމާއި، އެފައިސާ ނުވަތަ މުދާ އިޝާރާތްކު
ތެކުރެވުނު
އިހުމާލުން މަރުވުމުގެ ކުށް ސާބިތުވާފަރާތުގެ އަތުން ނަގައި ދެވުމަކީ ޙަޤީޤަތުގައި ޖިނާއީ އަދަބެއްކަމުގައި
ވިއަސް އެފައިސާ ނުވަތަ މުދާ ވަންނަނީ އެކުށުގެ ސަބަބުން މަރުވިމީހާގެ ވާރިޘުންގެ މުދަލުގެ
ތެރެއަށްކަމުން އިސްލާމީ ފިޤްހުގައި 'ދިޔަ' އަކީ އަދަބަކަށް ވުމުގެ އިތުރުން، ކުށުގެ ސަބަބުން ލިބޭ
ގެއްލުމުގެ ބަދަލު' (compensation) ގެ ގޮތުގައިވެސް ބެލެވޭކަން އިސްލާމީ ފިޤްހުން އެނގެން
6 02 1 0
އޮންނަކަމެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ޓީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ދިވެހިރާޕޯޓެe
ވެބްސައިޓް: URL
:
WWW.Supremecourt.gov.mvފެކްސް: :3308554Fax
960 + | ފޯން::Tel
3009990
960+
ސަފްޙާ13ގެ5
ރ. ހަތަރުވަނަ ކަމަކީ، ޖިނާއީ ދަޢުވާއަކީ ތަހުޒީބުވެފައިލް އެންމެހައި މުޖުތަމަޢުތަކުގައި
މުޖުތަމަޢުގެ ޙައްޤެއްކަމާއި، އެ ދަޢުވާ ކަމާއިބެހޭ ކޯޓަށް ހުށަހަޅައި ހިންގުމުގައި މުޖްތަމަޢު ތަމްސީލުކުރަނީ
ޤާނޫނީގޮތުން ޖިނާއީ ދަޢުވާ ކޯޓަށް ހުށަހަޅައި ހިންގުމުގެ ބާރު ލިބިގެންވާ އެއް އިދާރާއަކުން ކަމާއި،
ޤާނޫނަކުން ބާރުލިބިގެން ޖިނާއީ ދަޢުވާ ކޯޓަށް އުފުލުމުގެ ޙައްޤު ބައެއް ފަހަރު ތަފާތު އެހެން އިދާރާތަކަށް
ލިބިގެންވިޔަސް އެ ދަޢުވާ ހިންގައި ކުރިއަށްގެންދިއުމަކީ ހުރިހައި މުޖްތަމަޢުތަކުގައިވެސް އެތަނެއްގެ
ޕަބްލިކް ޕްރޮސެކިއުޓަރ" ނުވަތަ އެޓާރނީ ޖެނެރަލްގެ އެކަނި މަސްއޫލިއްޔަތެއްކަން އެނގެން އޮންނައިރު،
ދިވެހިރާއްޖޭގައި ޖިނާއީ ދަޢުވާ ކަމާއިބެހޭ ކޯޓަށް ހުށަހަޅައި ހިންގުމުގެ ބާރު ކުރީގައި އޮންނަނީ ދިވެހި
ދައުލަތުގެ އެޓާރނީ ޖެނެރަލްއަށްކަމާ، އަދި މިހާރު އެ މަސްއޫލިއްޔަތު ޙަވާލުކުރެވިފައިވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލްއާއި ކަން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 223 ވަނަ މާއްދާއިން
tތ
ސާފުކޮށް އެނގެން އޮންނަކަމެވެ.
ބ. ފަސްވަނަ ކަމަކީ، ހިޔުމަން ރައިޓްސް ކޮމިޝަން އޮފް ދަ މޯލްޑިވްސްގެ ފަރާތުން
މ.ރަތްވިނަ މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދު ބަންދުކޮށްފައިހުރި ކ.ދޫނިދޫގައިވާ ގޮޅީގެ ތެރޭގައި 09 މާރޗް 2005
ވަނަ ދުވަހު މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދު މަރުވެފައިވުމުގައި މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސްގެ އިހުމާލު އޮތްކަމަށް
ބުނެ، ލިމަރުގެ ޒިންމާ މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސް އިން ނަގައި މަރުގެ ބަދަލު މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދުގެ
ވާރިޘުންނަށް މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސްގެ ފަރާތުން ދޭންޖެހޭނެކަމަށް ކަނޑައަޅައިދިނުމަށް އެދި މަދަނީ
ކޯޓުގައި، އެކޯޓުގެ ނަންބަރު 2007/MC/1602 ޤަޟިއްޔާ އިން ކުރި ދަޢުވާއަކީ އޭގެޒާތުގައި ޖިނާއީ
ކުށެއްގެ ސަބަބުން ލިބުނު ގެއްލުމުގެ ބަދަލު ހޯދުމަށް ކޮށްފައިވާ މަދަނީ ދަޢުވާއެއް ކަމުގައި އެނގެން
އޮވެފައި، މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދުގެ މަރާއި ގުޅިގެން އުފެދުނު ޖިނާއީ ޝުބްހާ (criminal suspicion) ގެ
ޙަޤީޤަތް ފާޅުވެގެން ދިއުމަކީ މުޅި މުޖްތަމަޢުގެ ޙައްޤެއްކަމާއި، މިގޮތުން މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދު
ކ.ދޫނިދޫގައިވާ ގޮޅީގެ ތެރޭގައި ބަންދުކޮށްފައި ހުއްޓައި މަރުވުމުގައި އެއްވެސް ފަރާތެއްގެ އިހުމާލެއް ވޭތޯ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ ދިވެހިރާއްޖެ
>
1Supreme Court of the Maldives|Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.rnv'ފެކްސް: :3008554Fax
960+ | ފޯން: :Tel
983009996.
ސަފްޙާ3 ގެ6
07ހ4 ރ 4
މައްޗަށްކަން
ނުވަތަ ނޫންތޯ އާއި، އިހުމާލެއް ވާނަމަ އެކުށުގެ ތުހުމަތު ވަނީ ކާކުގެ ނުވަތަ ކޮންބައެއްގެ
ކަނޑައެޅުމަށްޓަކައި ޖިނާއީ ތަޙުޤީޤެއް ކުރެވެންޖެހޭނެކަމާއި، ތަޙުޤީގުން ޙާޞިލުކުރެވުނު ދަލީލުތަކާއި
ހެކިތައް ވަޒަންކުރުމަށްފަހު ޖިނާއީ ދަޢުވާކުރާނެ ތަނެއް އޮތްކަމަށް ފެންނަނަމަ ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ
ފަރާތުން ކަމާއިބެހޭ ޖިނާއީ ކޯޓަށް އެމައްސަލަ ހުށަހަޅަންޖެހޭނެކަމާއި، ތަޙުޤީގުން ޙާޞިލުކުރެވުނު
ދަލީލުތަކާއި ހެކިތަކުން ޖިނާއީ ދަޢުވާ އުފުލާނެ ތަނެއް އޮތްކަމަށް ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލްއަށް
ނުފެންނަނަމަ އެ މައްސަލައިގައި ދަޢުވާކުރާނެ ތަނެއް ނެތްކަމަށް ކަނޑައަޅައި މައްސަލަ ފައިލް
ކުރަންޖެހޭނެކަމީ މުޖުތަމަޢުގައި ޖިނާއީ ކުށެއްކުރެވިއްޖެކަމުގެ ތުހުމަތުކުރެވުމުން ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލް
އޭގެ މައްޗަށް ޢަމަލުކުރުން ލާޒިމްވެގެންވާ ކަމެއްކަން އެނގެން އޮންނައިރު، ބުނެވިދިޔަ މުޢާވިޔަތު
މަޙުމޫދުގެ މަރާއި ގުޅިގެން އެއްވެސް ޖިނާއީ ތަޙުޤީޤެއް ކުރެވި އެ މައްސަލާގައި ދަޢުވާ އުފުލާންޖެހޭކަން
ނުވަތަ ނޫންކަން، މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދުގެ މަރުގެ ޙާދިސާ ހިނގިއިރު ޖިނާއީ ކުށްތަކާ ގުޅިގެން
ދިވެހިރާއްޖޭގައި ކުރާ ދަޢުވާތަކާބެހޭ ކަންކަން ބެލެހެއްޓުމުގެ މަސްއޫލިއްޔަތު ޤާނޫނީގޮތުން އުފުލަމުން އައި
ދިވެހި ދައުލަތުގެ
އެޓާރނީ ޖެނެރަލްގެ ފަރާތުން ނުވަތަ 7 އޯގަސްޓް 2008 ގެ ފަހުން އެ
މަސްއޫލިއްޔަތު ޤާނޫނީގޮތުން އުފުލަންޖެހޭ ފަރާތްކަމަށްވާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ
ފަރާތުން ނިންމާފައިވާކަން އެނގެން ނެތްކަން ފާހަގަކުރެވޭކަމެވެ.
لا
ޅ. ހަވަނަ ކަމަކީ، ޖިނާއީ ކުށެއްގެ ސަބަބުން ލިބުނު ގެއްލުމުގެ ބަދަލު ހޯދުމަށް ކުރާ
މަދަނީ ދަޢުވާއަކީ، މިޒަމާނުގެ ގިނަ ޖުރިސްޑިކްޝަންތަކުގައި ޖިނާއީ ދަޢުވާގެ ޙުކުމުގެ މައްޗަށް ބިނާވެގެން
ނޫނީ ފައިޞިލާ ނުކުރެވޭނެ ދަޢުވާއެއްކަމާއި، މިގޮތުން ޖިނާއީ ދަޢުވާގެ ޙުކުމުގައި މުއްތަހަމު
މީހާގެމައްޗަށް ކުށް ސާބިތު ނުވާކަމަށް ނިންމާފައިވާނަމަ، މަދަނީ ބަދަލެއް އެކުށާ ގުޅިގެން
ނަގާނުދެވޭނެކަމާއި، އަދި ޖިނާއީ ކުށަކާއި ގުޅިގެން ޖިނާއީ ކޯޓުގައި ޝަރީޢަތެއް ހިނގަމުން ދަނިކޮށް،
ހަމަ ކުށާއި ގުޅިގެން ބަދަލު ހޯދުމަށް މަދަނީ ކޯޓަށް ހުށަހަޅާ މައްސަލައިގެ ޝަރީޢަތް، ޖިނާއީ ކޯޓުގައި
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv|ފެކްސް: :3008554Fax
960+ | ފޯން::960300999O Tel
ސަފްޙާ13ގެ7
ތ ه
44
4444
ހިނގަމުން ދިޔަ ޝަރީޢަތް ނިމެންދެން ފަސްކުރެވެން ޖެހޭނެކަމާއި، އެހެންނަމަވެސް ޖިނާއީ ކުށެއްގެ
ސަބަބުން ގެއްލުންލިބުނު ފަރާތުގެ ކުރިމަތީގައި ޖިނާއީ ދަޢުވާ އުފުލުމުގެ އެންމެހައި ފުރުޞަތު
ގެއްލިއްޖެނަމަ، ނުވަތަ އެފަދަ ކުށަކާގުޅިގެން ޖިނާއީ ދަޢުވާ ކަމާއިބެހޭ ކޯޓުގައި އުފުލުމުގެ ކުރިންވެސް
ކުށުގެ ސަބަބުބުން ސީދާ ގެއްލުން ލިބުނު ފަރާތަށް އެ ގެއްލުމުގެ ބަދަލު ހޯދުމަށް މަދަނީ ގޮތުން ދަޢުވާ
ކުރެވުމަކީ މިޒަމާނުގެ ގިނަ ޖުރިސްޑިކްޝަންތަކުގައި ހުއްދަކަމެއްކަން އެނގެން އޮތްކަމުގައި ވިއަސް ދިވެހި
އިސްލާމީ މުޖްތަމަޢު އެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ އުޞޫލުތަކުގެ މައްޗަށާއި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ނިޒާމު ޢާންމު
(public order) ގެ މައްޗަށާއި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ ނިޒާމު ބިނާވެފައިވާ ގޮތުގެ މައްޗަށް
ބަލާއިރު މުޖްތަމަޢުގެ އަފްރާދުންގެ އިންފުރާދީ ޙައްޤުތަކުގެ މައްޗަށް ދަޢުވާ ކުރެވޭނީ ހަމައެކަނި
އެފަރާތަކަށް ނުވަތަ އެ ފަރާތެއް ތަމްސީލުކުރާ ފަރާތަކަށްކަން އެނގެން އޮންނަކަން ފާހަގަކުރެވިފައިވާއިރު،
ޖިނާއީ ކުށެއްގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ލިބޭ ގެއްލުމެއްގެ ބަދަލުގެ މައްޗަށް މަދަނީގޮތުން ދަޢުވާ އުފުލުމުގެ
ޙައްޤު ބިނާވާން ވާނީވެސް ދިވެހިރާއްޖޭގައި ޖިނާއީ ކުށުގެ ދަޢުވާގެ މައްޗަށްކަން ރަނގަޅަށް އެނގެން
އޮންނަ އޮތުމެވެ.
ކމމދ ބ
ޝަރުތުތަކެއް
ހަތްވަނަ ކަމަކީ، އެންމެހައި ޤާނޫނީ ނިޒާމުތަކުގައި ކޯޓުތަކުން ދަޢުވާ ބަލައިގަތުމުގެ
ވާކަމާއި، އެ ޝަރުޠުތަކުގެ ތެރެއިން ދަޢުވާކުރާ ފަރާތަކީ ދަޢުވާކުރުމުގެ މަޞްލަޙަތު
އޮތުމުގެ އިތުރުން އެ ދަޢުވާކުރުމުގެ ޙައިޘިއްޔަތު ("للދ2"/capacity) އޮތް ފަރާތަކަށް ވުމަކީ ތަފާތު
ޖުރިސްޑިކްޝަންތަކުގެ އިޖްރާއާތުގެ ޤާނޫނުގައި އެ ޝަރުތަކާއި ނުލައި ދަޢުވާ ބަލައި ނުގަނެވޭނެ
ޝަރުތެއް ކަމާއި، ދަޢުވާގެ މައުޟޫއަކީ ޙައްޤެއް ނުވަތަ ޤާނޫނީ މަރުކަޒެއް ކަމުގައި ވީހިނދު، އެ ޙައްޤު
ނުވަތަ ޤާނޫނީ މަރުކަޒުގެ ވެރިޔާއަކީ ދަޢުވާ ކުރުމުގެ އީޖާބީ ޙައިޘިއްޔަތު ޤާނޫނީ ގޮތުން އޮތް ފަރާތް
ކަމާއި، އިސްވެ އިޝާރާތްކުރެވުނު މ.ރަތްގިނަ މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދު ބަންދުކޮށްފައިހުރި ކ.ދޫނިދޫގައިވާ
ގޮޅީގެ ތެރޭގައި 09 މާރޗް 2005 ވަނަ ދުވަހު މަރުވެފައިވަނީ މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސްގެ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓް ޓީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ ، ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives Theemuge Orchid Magu | Male' Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
WWW.Supremecourt.gov.mv|ފެކްސް: :3008554Fax
960 +
ފޯން::Tel
3009996
960
ސަފްޙާ8313
މުވައްޒަފެއްގެ ނުވަތަ މުވައްޒަފުންތަކެއްގެ އިހުމާލުންކަމަށް ވާނަމަ، އޭގެ ސަބަބުން ލިބުނު ގެއްލުމުގެ
މަދަނީ ބަދަލު ހޯދުމުގެ ޙައްޤަކީ މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދުގެ ވާރިޘުންގެ ޝަޚްޞީ ޙައްޤެއްކަމާއި، އެހެންކަމުން އެ
މައްސަލައާއި ގުޅިގެން ދަޢުވާކުރުމުގެ ޙައިޘިއްޔަތު ޤާނޫނީގޮތުން އޮންނާނީ ހަމައެކަނި މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދުގެ
ވާރިޘުންނަށް ކަމާއި، އަދި އެއީ އެއްވެސް ޙާލަތެއްގައި ހިޔުމަން ރައިޓްސް ކޮމިޝަން އޮފް ދަ
މޯލްޑިވްސްގެ ޙައްޤެއް ނޫންކަން ތަހުޒީބުވެފައިވާ މުޖްތަމަޢުތަކުގެ މަދަނީ އަދި ޖިނާއީ އިޖްރާއާތްތަކުގެ
ޤާނޫނުތަކަށް ނަޒަރުކުރުމުން އެނގެން އޮންނަކަމެވެ.
އަށްވަނަ ކަމަކީ، މައުޟޫޢީގޮތުން ދަޢުވާކުރުމުގެ ޙައްޤެއް ނެތް ފަރާތަކަށްވެސް
ބައެއް ޙާލަތްތަކުގައި ޤާނޫނުގެ ޞަރީޙަ ނައްސަކުން ދަޢުވާ އިޖްރާއީގޮތުން އުފުލުމުގެ ޙައިޘިއްޔަތު
ލިބިގެންވާކަމާއި، މިގޮތުން އިންސާނީ ޙައްޤުތައް ޙިމާޔަތްކުރުމުގެ ދާއިރާއަށް ބަލާއިރު މީގެ އެންމެ ފުރިހަމަ
މިސާލަކީ މުޖުތަމައެއްގައި އަނިޔާ ލިބޭ އަސާސީ ޙައްޤުތަކުން މަޙުރޫމްކުރެވިފައިވާ ބަލިކަށި ޖަމާޢަތެއްގެ
ބަޔަކަށް ޙައްޤު ހޯދައިދިނުމުގެ މަޤްޞަދުގައި ޕަބްލިކް އިންޓަރެސްޓް ލިޓިގޭޝަން" ގެ ދަޢުވާ އުފުލުމުގެ
ބާރު، މައްސަލައިގެ އެއްވެސް ފަރުދީ މަޞްލަޙަތެއް ނެތް ޢާންމު މަޞްލަޙަތައްޓަކައި މަސައްކަތްކުރާ
ފަރާތްތަކަށާއި
ޖަމްޢިއްޔާތަކަށާއި މުއައްސަސާތަކަށް ބައެއް ޖުރިސްޑިކްޝަންތަކުގެ ޤާނޫނުތަކުން
ދީފައިވާކަން އެނގެން އޮންނައިރު، އިސްވެ ބަޔާންވެގެން ދިޔަ މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދުގެ މަރުގެ މައްސަލައަކީ
ޕަބްލިކް އިންޓަރެސްޓް ލިޓިގޭޝަން" ގެ މަފްހޫމުގެ ތެރެއަށް ވަދެފައިވާ މައްސަލައެއް ނޫންކަން
ފާހަގަކުރެވޭ ކަމެވެ.
ކ. ނުވަވަނަ ކަމަކީ، ތަފާތު ޤައުމުތަކުގައި އިންސާނީ ޙައްޤުތައް ރައްކާތެރިކޮށް
ކުރިއެރުވުމަށްޓަކައި އުފައްދާފައިވާ ޤައުމީ މުއައްސަސާތައް ޤާއިމުވެގެންވަނީ އަސާސީގޮތަކަށް ޖޫން 1993
ގައި "ވޯރލްޑް ކޮންފަރެންސް އޮން ހިޔުމަން ރައިޓްސް" އިން ފާސްކޮށްފައިވާ "ވިއެންނާ ޑިކްލެރޭޝަން
އެންޑް ޕްރޮގްރާމް އޮފް އެކްޝަން" ގެ ފުރަތަމަ ސެކްޝަންގެ 36 ވަނަ މާއްދާއާއި، 20 ޑިސެމްބަރު
މޯއްR
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ ، ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives Theemuge Orchid Magu Male'ſ Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mvފެކްސް: :3008554Fax
960+ | ފޯން::g
@
gaoogggo Tel)
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv ފެކްސް: :3008554Fax
960+ | ފޯން::9f300999
)
Telޑީ. ރޭތަޏ
ސަފްޙާ13ގެ9
1993 ގައި ޔުނައިޓެޑް ނޭޝަންސްގެ ޖެނެރަލް އެސެމްބްލީ އިން ފާސްކޮށްފައިވާ "ޕެރިސް
ޕްރިންސިޕަލްސް" (Paris Principles) ގައި ކަނޑައެޅި ބަޔާންވެގެންވާ މަޞްދައުތަކުގެ މައްޗަށްކަމާއި، އެ
މަޞްދައުތަކަށް ނަޒަރު ހިންގާއިރު ބުނެވިދިޔަ މުއައްސަސާތަކުގެ އަސާސީ ދައުރަކީ އިސްތިޝްރީ
(Advisory) ދައުރެއްކަމާއި، މި ގޮތުން ސަރުކާރަށާއި ޕާރލަމެންޓަށާއި އެ ނޫންވެސް އެހެން އިދާރާތަކަށް
ނަޞޭޙަތާއި މަޝްވަރާ ދިނުމާއި، އިންސާނީ ޙައްޤުތަކާއި ބެހޭ މައްސަލަތަކާއި ގުޅިގެން ރައުޔުތަކާއި
ރިޕޯރޓުތަކާއި ހުށަހެޅުންތައް ޢާންމުކުރުމާއި، އިންސާނީ ޙައްޤުތަކާއި ބެހޭ ބައިނަލް އަޤްވާމީ
މިންގަނޑުތަކަށް ފެތޭގޮތަށް ވަޠަނީ ޤާނޫނުތައް ބައްޓަންކުރުމަށްޓަކައި ކުރަންޖެހޭ ދިރާސާތައް ކުރުމާއި،
ހުށަހަޅަންޖެހޭ އާ ޤާނޫނުތަކާއި އިޞްލާޙުތައް ހުށަހެޅުމަށް ލަފާ ދިނުމާއި، އިންސާނީ ޙައްޤުތައް
ނިގުޅައިގަނެވޭ ޙާލަތްތަކާއި ގުޅިގެން ތަޙުޤީޤުކޮށް ރިޕޯރޓު ނެރުމާއި، އެފަދަ ޙާލަތްތަކާއި ގުޅިގެން ޙައްލު
ހޯދައިދޭން މަސައްކަތްކުރުމާއި، އެފަދަ ޙާލަތްތައް ކަމާއިބެހޭ އިދާރާތަކާއި މުއައްސަސާތަކުގެ ސަމާލުކަމަށް
ގެނެސް، އެފަދަ ޙާލަތްތައް ތަކުރާރުނުވުމަށްޓަކައި އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތަކާއި ބެހޭގޮތުން މަޝްވަރާއާއި
އިރުޝާދު ދިނުމާއި، އިންސާނީ ޙައްޤުތަކާއި ބެހޭ މަޢުލޫމާތާއި ތަޢުލީމު ފެތުރުމަށް މަސައްކަތްކުރުމާއި،
މިނޫންވެސް މިފަދަ މުހިއްމު އަދި ބިނާކުރުވަނިވި އިސްތިޝްރީ ޠަބީޢަތުގެ މަސައްކަތްތަކަކީ ބުނެވިދިޔަ
އިންސާނީ ޙައްޤުތަކާއި ބެހޭ ޤައުމީ މުއައްސަސާތަކުގެ މަސްއޫލިއްޔަތު ތަކާއި ބާރުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ
ކަންކަންކަން އެނގެން އޮންނަކަމާއި، އިންސާނީ ޙައްޤުތަކާއި ބެހޭ ޤައުމީ މުއައްސަސާތައް ޤާއިމުކޮށް
އިންތިޒާމުކުރުމުގައި ކޮންމެ ދައުލަތަކުންވެސް ޤައުމީފެންވަރެއްގައި އެ ދައުލަތުގެ ޝަރޫރަތްތަކަށް
ރިޢާޔަތްކޮށް އެ ދައުލަތަށް އެންމެ މުނާސަބު އޮނިގަނޑެއް އިޚުތިޔާރުކުރުމަކީ އެ ދައުލަތަކަށް ލިބިގެންވާ
ޙައްޤެއްކަމަށް "ވޯރލްޑް ކޮންފަރެންސް އޮން ހިޔުމަން ރައިޓްސް" އިން ކަށަވަކޮށްދޭކަން އެނގެން
އޮންނަހިނދު، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިންސާނީ ޙައްޤުތަކާއި ބެހޭ ޤައުމީ މުއައްސަސާގެ އޮނިގަނޑު ބިނާވެގެން
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ޓީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ ! ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives Theemuge | Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ސަފްޙާj3ގެ(1
ވާންވާނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ނިޒާމު ޢާންމު އޭގެ މައްޗަށް ބިނާވެގެންވާ މާތްވެގެންވާ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގެ
އުޞޫލުތަކާއި ޤަވާޢިދުތަކާއި ފުށު ނާރާ ގޮތަކަށް ކަން އެނގެން އޮންނަކަމެވެ.
4
މ. ދިހަވަނަ ކަމަކީ، ދުނިޔޭގެ ތަފާތު ޤައުމުތަކުގެ އިންސާނީ ޙައްޤުތަކާއި ބެހޭ
ކޮމިޝަންތަކުގެ އިޚްތިޞާޞްތައް ކަނޑައެޅިގެންވަނީ އިސްވެ އިޝާރާތްކުރެވުނު "ޕެރިސް
ޕްރިންސިޕަލްސް" ގައި ބަޔާންވެގެންވާ މަޞްދަރުތައް އަސާސެއްކަމަށް ބަލައި އޭގެ މައްޗަށް ރިޢާޔަތްކޮށްކަން
އެ ޤައުމުތަކުގެ އިންސާނީ ޙައްޤުތަކާބެހޭ ކޮމިޝަންތަކުގެ ޤާނޫނުތަކަށް ބެލުމުން އެނގޭކަމާއި، މިގޮތުން
ދުނިޔޭގެ ތަފާތު ޤައުމުތަކުގެ އިންސާނީ ޙައްޤުތަކާބެހޭ ކޮމިޝަންތަކަށް އިންސާނީ ޙައްޤެއް
ނިގުޅައިގަނެވިއްޖެ ކަމުގެ
ޝަކުވާއެއް ފަރުދެއްގެ ފަރާތުން ހުށަހެޅިއްޖެނަމަ ޖުމްލަގޮތެއްގައި
ޢަމަލުކުރާގޮތަކީ، އެ ފަދަ ޝަކުވާއެއް ބަލައި ތަޙުޤީޤުކޮށް ކަމާބެހޭ އޮތޯރިޓީތަކަށް ހުށަހަޅައި، އިންސާނީ
ޙައްޤު ނިގުޅައިގަނެވުމުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ގެއްލުންވި ފަރާތަށް ބަދަލު ހޯދައިދިނުމުގައި އެހީތެރިކަން
ފޯރުވުންކަން އެނގެން އޮންނަ ހިނދު، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިންސާނީ ޙައްޤުތަކާއި ބެހޭ ޤައުމީ މުއައްސަސާ
ކަމުގައިވާ ހިޔުމަން ރައިޓްސް ކޮމިޝަން އޮފް ދަ މޯލްޑިވްސް ގެ ބާރުތަކާއި މަސްއޫލިއްޔަތުތައްވެސް
ކަނޑައެޅިގެންވާންވާނީ މާތްވެގެންވާ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގެ އުޞޫލުތަކާއި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ
ޤާނޫނުއަސާސީގެ 192 ވަނަ ޙުދޫދުގެތެރޭގައި އިސްވެ ބަޔާންވެގެންދިޔަ "ޕެރިސް
ޕްރިންސިޕަލްސް" އަސާނަކަށްބަލައިގެން ކަމުން، ޤާނޫނު ނަންބަރު 6/2006 (ހިޔުމަން ރައިޓްސް
ކޮމިޝަނުގެ ޤާނޫނު) ގައި އެ ކޮމިޝަނަށް ލިބިދިފައިވާ ބާރުތަކާއި މަސްއޫލިއްޔަތުތައް ކަނޑައެޅިފައިވަނީ
ބުނެވިދިޔަ "ޕެރިސް ޕްރިންސިޕަލްސް" ގައި ބަޔާންވެގެންވާ އިންސާނީ ޙައްޤުތަކާއިބެހޭ ޤައުމީ
މުއައްސަސާތަކުގެ އިސްތިޝްރީ ދައުރު ފަހަނަޅާ ނުދާގޮތަކަށް ކަމާއި، އެހެންކަމުން އިސްވެ
އިޝާރާތްކުރެވުނު މ.ރަތްވިނަ މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދުގެ މަރުގެ ބަދަލަކީ އޭނާގެ ވާރިޘުންގެ ހަމައެކަނި
ޙައްޤަކަށް ވީހިނދު، އެބަދަލު ހޯދުމަށް ޝަރީޢަތަށް ދިއުމަކީ ޤާނޫނު ނަންބަރު 6/2006 (ހިޔުމަން
މާއްދާގެ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު ، މާލެ ދިވެހިރާއްޖެ
"ވެހިރާއްp
Supreme Court of the Maldives Theemuge Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv|ފކްސް: :3008554Fax
960+ | ފޯން: :goo
/
5009990 Tel
ހީވިވެހިރާއްޖެ
ސަފްޙާ11113
ހ2 22
3
4
02
ދވަކަރުނަކަމައ
ރައިޓްސް ކޮމިޝަނުގެ ޤާނޫނު) ގެ 24 ވަނަ މާއްދާގެ (ނ) ގެ ދަށުން ހިޔުމަން ރައިޓްސް ކޮމިޝަން
އޮފް ދަ މޯލްޑިވްސް އަށް ލިބިގެންވާ ޙައްޤެއްކަމަށް ބުނެ، މަދަނީ ކޯޓުގައި ދަޢުވާ ކުރުމަކީ އޭގެޒާތުގައި އެ
ކޮމިޝަނަށް ލިބިގެން ނުވާ ޙައްޤަކަށް ނުވަތަ ޤާނޫނީ މަރުކަޒަކަށް
ބުނެވިދިޔަ
މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދުގެ މަރުގެ މައްސަލައާއި ގުޅިގެން ޖިނާއީ ދަޢުވާ އުފުލުމުގެ ބާރު ދިވެހިރާއްޖޭގައި
ލިބިގެންވަނީ ހަމައެކަނި މުޖްތަމަޢަށް ކަމާއި، އެކަމުގައި މުޖްތަމަޢު ތަމްސީލުކުރާ ފަރާތަކީ ޕްރޮސެކިއުޓަރ
ޖެނެރަލް ކަމާއި، އަދި އެ މައްސަލައާއި ގުޅިގެން މަދަނީގޮތުން ދަޢުވާކުރުމުގެ ބާރު ޤާނޫނީގޮތުން
ލިބިގެންވަނީ ހަމައެކަނި މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދުގެ ވާރިޘުންނަށްކަމީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުއަސާސީ އާއި
ޤާނޫނުތަކާއި ނިޒާމް ޢާންމު އަށް ރިޢާޔަތްކޮށް، ޖަދަލު ނުކުރެވޭނެ ޙަޤީޤަތެއްކަން އެނގެން އޮންނަ ކަމެވެ.
ފ. އެގާރަވަނަ ކަމަކީ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި ޖިނާއީ ދަޢުވާ އުފުލުމުގެ ބާރު ލިބިގެންވާ
ފަރާތަކީ ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލް ކަމަށްވެފައި، އަދި މަދަނީ ދަޢުވާ އުފުލުމުގެ ޙައްޤުލިބިގެންވަނީ އިސްވެ
އިޝާރާތްކުރެވުނު އުޞޫލުގެ މަތިން މަދަނީ ދަޢުވާ އުފުލުމުގެ ޤާނޫނީ ޙައިޘިއްޔަތު ލިބިގެންވާ ފަރާތަށް
ވުމާއިއެކުވެސް، ހިޔުމަން ރައިޓްސް ކޮމިޝަނުގެ ޤާނޫނުގެ 24 ވަނަ މާއްދާގެ (ނ) ގައި އިންސާނީ
އައްޤަކާ ޚިލާފުވެފައިވާ މައްސަލަތައް ޙައްލުކުރުމުގައި ޝަރީޢަތަށް ހުށަހަޅައިގެން ނިންމުމުގެ ޙައްޤު
އެކޮމިޝަނަށް ލިބިގެންވާކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރުންގެ
ނަޒަރުގައި، ދިވެހިރާއްޖޭގައި އިންސާނީ ޙައްޤުތަކަށް އަރައިގަތުމުގެ ޢަމަލެއް ހިންގާ ފަރާތާއި ހިޔުމަން
ރައިޓްސް ކޮމިޝަނާއި ދެމެދު އެކަމާއި ގުޅިގެން ޞުލްޙަވެރި ޙައްލެއް ނުހޯދޭނަމަ ނުވަތަ އެކަމެއް
ރަނގަޅުކުރުމަށް އެންގުމުން ރަނގަޅު ނުކުރާނަމަ އެމައްސަލައަކާ ގުޅިގެން ޤާނޫނީގޮތުން ހިޔުމަން
ރައިޓްސް ކޮމިޝަނަށް ލިބިދޭ އިޚްތިޔާރަކީ އެމައްސަލައެއް ކަމާއިބެހޭ ކޯޓަކަށް ހުށަހަޅައިގެން އެކަމެއް
އަމުރެއް ލިބިގަތުމުގެ ޙައިޘިއްޔަތުކަމާއި އެ ޙައިޘިއްޔަތު ހިޔުމަން ރައިޓްސް ކޮމިޝަނަށް
ލިބިދެވިފައި އޮތުމުގެ މާނަޔަކީ ޖިނާއީ މައްސަލަތަކާ ގުޅިގެންނާއި އަދި މަދަނީ މައްސަލަތަކާ ގުޅިގެން މުޅި
ރަނގަޅުކުރުމުގެ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
ހިހީރީކީނަކީ
Supleme Court of the Maldives Theemuge Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv|ފެކްސް: :3008554Fax
960 + | ފޯން:66oo9990 Tel
ސަފްޙާ12
:
13
ޝަރުޢީ ނިޒާމު ބިނާވެފައިވާ އުޞޫލުތަކާއި ޚިލާފަށް މީސްމީހުންގެ އަމިއްލަ ޙައްޤުތަކުގެ މައްޗަށް
ޙައިޘިއްޔަތު ލިބިދިނުންނޫންކަން ރަނގަޅަށް އެނގޭކަމެވެ.
4 93 9
ދި94ކރމގ
މިކަންކަން މިހެން ހުރުމާއި އެކު ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 126/HC
-
A/2008
ޤަޟިއްޔާގައި ޙުކުމް ކޮށްފައިވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ޢަމަލުކުރަންޖެހޭ ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ އުޞޫލުތަކާއި
ކުރިއަރާފައިވާ ދީމުޤްރާޠީ މުޖްތަމަޢުތަކުގައި ޢަމަލުކުރަމުންދާ ޤާނޫނީ ހަމަތަކާއި ޚިލާފަށްކަމަށްބުނެ ހިޔުމަން
ރައިޓްސް ކޮމިޝަން އޮފް ދަ މޯލްޑިވްސް ގެ ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓަށް ހުށަހަޅާފައިވާ
ސަބަބުތަކަކީ ޤާނޫނީގޮތުން ހަމަޖެހޭ އަސާސެއްގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ ސަބަބުތަކެއް ނޫންކަން އެނގެއެވެ.
ޙުކުމް:
އިސްވެ ބަޔާން ކުރެވުނު ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ ސަބަބުތައް އެހެން ހުރުމާއި އެކު،
މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރުމާއި އެތަކެތީގެ ވިޔަފާރިކުރުމުގެ ތުހުމަތުގައި މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސްގެ
ބެލުމުގެ ދަށަށް ގެނެވުނު މ.ރަތްވިނަ މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދު ބަންދުކޮށްފައިހުރި ކ.ދޫނިދޫގައިވާ ގޮޅީގެ
ތެރޭގައި 09 މާރޗް 2005 ވަނަ ދުވަހު މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދު މަރުވެފައިވުމުގައި މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް
ސަރވިސްގެ އިހުމާލު އޮތްކަމަށް ބުނެ، މިމަރުގެ ޒިންމާ މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސް އިން ނަގައި
މަރުގެ ބަދަލު މުޢާވިޔަތު މަޙުމޫދުގެ ވާރިޖުންނަށް މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސްގެ ފަރާތުން
ދޭންޖެހޭނެކަމަށް ކަނޑައަޅައިދިނުމަށް އެދި ހިއުމަން ރައިޓްސް ކޮމިޝަން އޮފް ދަ މޯލްޑިވްސްގެ ފަރާތުން
މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސްގެ މައްޗަށް މަދަނީ ކޯޓުގައި އެކޯޓުގެ ނަންބަރު 2007/MC/1602
ޤަޟިއްޔާ އިން ކޮށްފައިވާ ދަޢުވާއަކީ ހިޔުމަން ރައިޓްސް ކޮމިޝަން އޮފް ދަ މޯލްޑިވްސް އަށް ކުރެވޭނެ
ދަޢުވާއެއް ނޫންކަމަށް މި މައްސަލަ ބެލި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރުންގެ އިއްތިފާޤުން
ވެހިރާއެޓް
>
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު !ތީމުގެ |އޯކިޑްމަގު | މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives/Theemuge Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mvފެކްސް: :300854Fax
960+ | ފޯން::Goog990 Tel
ސަފްޙާ 13ގެ1
4404
ނަންބަރު
2008/HC-A/126
ޤަޟިއްޔާގެ
ޙުކުމަށް
ކަނޑައަޅައި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ
ތާއީދުކޮށްފީމެވެ.
މާލެ،
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ ، ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
WWW.Supremecourt.gov.mvފެކްސް: :3008554Fax
960 + | ފޯން:Tel
3009990
960+