ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމްކޯޓްގް ނަންބަރު 2013/SC-A/34 ޤަޟިއްޔާ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު
ދިވެހިރާއްޖެ
ޝަރީޢަތް ނިމުނު ގޮތް
ޤަޟިއްޔާ ނަންބަރު.
2013/SC-A/34
• ދައުވާކުރާ ފަރާތް:
ދަޢުވާލިބޭ ފަރާތް:
މައްސަލައިގެ ބާވަތް:
• މައްސަލަ އައިގޮތް:
ބީ.އެމް.ސީ ޓްރާންސްޕޯޓް އެންޑް ޕްރޮޖެކްޓްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް
ކޮރަލްގޭޓް މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް
ފައިސާ ހޯދުން
0
އިސްތިއުނާފު ކުރުމުގެ ހުއްދައަށް އެދި ހުށަހަޅާ ފޯމުން
• ހުށަހެޅުނު ތާރީޚު:
26 ޖުލައި 2013
0
ރަޖިސްޓްރީ ކުރެވުނު ތާރީޚު: 30 ޖުލައި 2013
• ނިމުނު ތާރީޚު:
06} އޮގަސްޓް (}202
މައްސަލަބެލި ފަނޑިޔާރުންގެ މަޖިލިސް
އުއްތަމަ ފަނޑިޔާރު އަޙްމަދު މުޢުތަސިމް އަދުނާން، ފަނޑިޔާރު މަޙާޒު ޢަލީ ޒާހިރު، ފަނޑިޔާރު
ޙުސްނުއް ސުއޫދު
އިސްތިއުނާފު ކުރެވުނު ނިންމުން
ނަންބަރު:
D
2010/HC-A/249
ދަހެޅުނު ތާރީޚު: 16 ޑިސެމްބަރ 2010
• ނިމުނު ތާރީޚު: 20 ފެބްރުއަރީ 2013
• ނިންމެވި ކޯޓު: ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓު
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު މި ތީމުގެ| އޯކިޑްމަގު | މާލެ ދިވެހިރާއްޖެ
]
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް URL
:
www.supremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960 +
:Fax | ފޯން: 30109990 (}96 + :Tel
2013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ 1
ފަނޑިޔާރު ހުސްނުއްސުއޫދުގެ ރައުޔު (އުއްތަމަ ފަނޑިޔާރު އަޙްމަދު މުޢުތަޞިމް ޢަދުނާން އަދި ފަނޑިޔާރު
މަޙާޒު ޢަލީ ޒާހިރު ތާއީދު ކުރައްވާފައި)
ތަޢާރަފް
.1
6
2 ބ 2
مربع را جمع می ک
8 a
މިއީ ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގެ 22 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުގެ މަތިން
ބައިވެރިން ހީނުކުރާފަދަ ޙާލަތެއް މެދުވެރިވުމުގެ ސަބަބުން ކޮންޓްރެކްޓަކުން އޭގެ ބައިވެރިންގެ މައްޗަށް
ލާޒިމުކުރާ ކަމެއް ވެވެން ނެތިގެން ކޮންޓްރެކްޓެއް ނިމުމަކަށް އަތުވެއްޖެތޯ އާއި ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގެ
22 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން ކޮންޓްރެކްޓަކަށް އަމަލުކުރެވެން ނެތިގެން ކޮންޓްރެކްޓް ނިމުމަކަށް އަންނަ
ހިނދު ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިންނަށް ގާނޫނީ ގޮތުން ލިބޭނެ ހައްލުތަކާމެދު ސުވާލު އުފެދިގެން
ހުށަހެޅިފައިވާ މައްސަލައެކެވެ.
މައްސަލައިގައި ކަން ހިނގާފައިވާ ގޮތް
2
ކޮރަލްގޭޓް މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް (ކުންފުނި ރަޖިސްޓްރީ ނަންބަރު: C0216
/
2003) (މީގެ
ފަހުން ކޮރަލްގޭޓް) އިން އެދިގެން ބީއެމްސީ ޓްރާންސްޕޯޓް އެންޑް ޕްރޮޖެކްޓްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް
(ކުންފުނި ރަޖިސްޓްރީ ނަންބަރު45
/
2008-C) (މީގެ ފަހުން 'ބީއެމްސީ') ގެ ބާޖެއްގައި އިންޑިއާގެ
ޓުޓިކޮރިން އިން އަލިދޫއަށް 3000 މެޓްރިކް ޓަނުގެ ބޮޑުހިލަ އުފުލައި ދިނުމަށް މި ދެފަރާތުގެ
8
39/
2
8 ހ 0
74 ) 4
އެއްބަސްވެފާނ.
3. ކޮރަލްގޭޓާއި ބީއެމްސީއާ ދެމެދުގައި ވެވިފައިވާ ކޮންޓްރެކްޓުގެ ޝަރުތުތައް ބަޔާންކޮށްފައިވަނީ
ބީއެމްސީއިން މި މުޢާމަލާތާ ބެހޭގޮތުން 7 ޖޫން 2008 ގައި ކޮރަލްގޭޓްއަށް ފޮނުވާފައިވާ
122
/
08-BMCT
&
P ޕްރޮފޯމާ އިންވޮއިސްގައި ކަމަށް ދެފަރާތުން ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި
އެއްބަސްވެފައިވެއެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ| އޯކިޑްމަގު | މާލެ| ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male' Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gtov.mv| ފެކްސް: 3008554
960 +
:Fax | ފޯން: 3009998
960 +Te
2013/SC-A/34
ސުފްޙާ 3I ގެ 2
*8
4.
7 ޖޫން 2008 ގައި ބީއެމްސީއިން ކޮރަލްގޭޓްއަށް ފޮނުވާފައިވާ 122
/
08-BMCT
&
P ޕްރޮފޯމާ
އިންވޮއިސް ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުން ދެފަރާތުން އެއްބަސްވެފައިވަނީ އަންނަނިވި ކަންކަމަށެވެ.
(ހ) ބީއެމްސީއިން އިންޑިއާގެ ޓުޓިކޮރިން އިން އަލިދޫއަށް 3000 މެޓްރިކް ޓަނުގެ ބޮޑު ހިލަ
އުފުލައި ދިނުން.
(ށ) ހިލަ އުފުލުމަށް އެއްބަސްވެފައިވާ އަގަކީ ޓަނަކަށް 41.00 ޔޫއެސް ޑޮލަރު (3000 މެޓްރިކްޓަން
ނުވަތަ އޭގެ %10 އުނިއިތުރު ވެދާނެ ކަމަށް ބަލައިގެން).
(ނ) ޓުޓިކޮރިން ބަނދަރުން ހިލަ ބަރުކުރުމުން ދައްކަންޖެހޭ ފައިސާގެ %50 ދިނުން. ބަކީ 50%
ފައިސާ މުދާ ރާއްޖޭގެ ބަނދަރަށް ގެންނަތާ 24 ގަޑިއިރުގެ ތެރޭގައި ދިނުން.
(ރ) މުދަލުގެ އިންޝުއަރަންސް ހަމަޖައްސާނީ ޝިޕަރ ކަން.
5. ބީއެމްސީ ގެ ބާޖެއްގައި ޓުޓިކޮރިން އިން އަލިދޫއަށް އުފުލަންޖެހޭ 3000 މެޓްރިކްޓަނުގެ ބޮޑުހިލަ އަކީ
ކޮރަލްގޭޓް އާއި އިންޑިއާގެ ކުންފުންޏެއް ކަމަށްވާ ކްރިޝްނާ އެންޑް ކޯ އެކްސްޕޯޓް ހައުސްއާ ދެމެދު
އެއްބަސްވި އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން ކޮރަލްގޭޓުން ގަނެފައިވާ ހިލަތަކެކެވެ.
6. ބީއެމްސީގެ ފަރާތުން ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ބުނެފައިވަނީ އެއްބަސްވެފައިވާ ގޮތުގެ މަތީން އިންޑިއާގެ
ޓުޓިކޮރިން އިން 3000 މެޓްރިކް ޓަނުގެ ހިލު އެ ކުންފުނީގެ ބާޖެއް ކަމުގައިވާ 73
ASL އަށް
ބަރުކުރި ކަމަށާއި، އެ ހިލަ ހިފައިގެން ރާއްޖެއަށް އައުމަށް ދަތުރު ފަށައިގެން ރާއްޖެއާ ވަރަށް ކައިރި
ހިސާބަކަށް އާދެވިފައިވަނިކޮށް، 24 ޖޫން 2008 ގައި ކުއްލިއަކަށް އައި ވަރަށް ގަދަ ވިއްސާރައެއްގައި
ޖެހި ކަނޑު ގަދަވެގެން ދިޔަ ވަގުތު ބާޖު ބަންޑުންޖެހިގެން ކަނޑަށް ފެތިގެން ދިޔަ ދިއުމުގައި އެ
މުދައުވަނީ ކަނޑުން ފެތިގެން ގޮސްފައި ކަމަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ 1 އޯކިޑްމަގު| މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960 +
:Tax | ފޯން: 3009998
960 + :l
2013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ 3
7. މުދާ އުފުލުމުގެ އަގުގެ ގޮތުގައި ކޮރަލްގޭޓުން ބީއެމްސީއަށް ދައްކަންޖެހޭ ޖުމްލަ އަދަދު ކަމުގައިވާ
123,000 ޔޫއެސް ޑޮލަރު ނީ، އެ މުދާ ކަނޑުވުމުގެ ހާދިސާ ހިނގުމުގެ 2 ދުވަސްކުރިން
(22 ޖޫން 2008 ގައި)
ބއެމް.
މެސީގެ ބޭންކް އެކައުންޓަށް އެކުގައި ޖަމާކޮށް ޚަލާސްކޮށްފައެވެ.
މަދަނީ ކޯޓަށް ހުށަހެޅުނު ދައުވާ
8. މަދަނީ
ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2009/MC/2328 ގަޒިއްޔާގައި މި ހާދިސާއާ ގުޅިގެން ކޮރަލްގޭޓުން
ބީއެމްސީގެ މައްޗަށް ދައުވާކުރީ އަންނަނިވި ފައިސާ ބީއެމްސީގެ ކިބައިން ހޯދުމަށެވެ.
(ހ) މުދާ އުފުލުމުގެ އަގުގެ ގޮތުގައި 22 ޖޫން 2008 ދުވަހު ކޮރަލްގޭޓް ފަރާތުން ބީއެމްސީގެ
ad 2
ބޭންކް އެކައުންޓަށް ޖަމާކުރި 123،000 ޔޫއެސް ޑޮލަރު.
(ނ) 3000 މެޓްރިކްޓަނުގެ ހިލައިގެ އަގު ކަމުގައިވާ 500.27 ޔޫއެސް ޑޮލަރު.
(ނ) ގާނޫނީ ވަކީލުގެ ޕީ.
މި ދައުވާގެ ޖަވާބުގައި ބީއެމްސީގެ ފަރާތުން ޝަރީއަތުގެ މަޖިލީހުގައި ބުނެފައިވަނީ، އެއްބަސްވެފައިވާ
ގޮތުގެ މަތީން އިންޑިއާގެ ޓުޓިކޮރިން އިން 3000 މެޓްރިކް ޓަނުގެ ހިލޭ އެ ކުންފުނީގެ ބާޖެއް ކަމުގައިވާ
73
ASL އަށް ބަރުކުރި ކަމަށާއި، އެފަހަރު އެ ހިލަ ހިފައިގެން ރާއްޖެއަށް އައުމަށް ދަތުރު ފަށައިގެން
ރާއްޖެއާ ވަރަށް ކައިރި ހިސާބަކަށް އާދެވިފައިވަނިކޮށް ކުއްލިއަކަށް އައި ވަރަށް ގަދަ ވިއްސާރައެއްގައި
ޖެހި ކަނޑު ގަދަވެގެން ދިޔަ ވަގުތު ބާޖު ބަންޑުންޖެހިގެން ކަނޑަށް ފެތިގެން ދިޔަ ދިއުމުގައި އެ މުދާ
ކަނޑަށް ފެތުނީ ކަމަށެވެ. އެހެންކަމުން މި ދައުވާއަކީ އެފަރާތުގެ މައްޗަށް ކުރެވޭނެ ދައުވާއެއް
މައުލާއެއް ނޫން
ކަމަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ| އޯކިޑްމަގު| މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: CRL
:
www.supremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960 + :Fax | ފޯން: 3009990
960 + :el
2(13/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ
10. ބީއެމްސީގެ ފަރާތުން ޝަރީއަތުގެ މަޖިލީހުގައި އިތުރަށް ބުނެފައިވަނީ، މުދާ އުފުލުމުގެ އަގު އެކީގައި
އެފަރާތަށް ލިބިފައިވާ ކަމަށާއި، އެ ކުންފުނިން އެ އަގަށް ވަރަށް ފަރުވާތެރިކަމާ އެކު މަސައްކަތް
ކޮށްދީފައިވާ ކަމަށާއި، އެ މުދާ ގެއްލުމުގައި ނުވަތަ ނެތިވެ ދިއުމުގައި ބީއެމްސީގެ އެއްވެސް އިހުމާލެއް
ނެތް ކަމަށާއި އެތަކެތި ރައްދުކުރެވިފައި ނުވަނީ ދިމާވި ގުދުރަތީ ހާދިސާއަކުން އެ މުދާ ގެއްލުމުން
ކަމަށާއި އެކަމުގައި ބީއެމްސީގެ އެއްވެސް އިހުމާލެއް ނެތްކަން އެ ހާދިސާ ހަމަ އެވަގުތު ފުލުހުން
ބަލައި ތަހުގީގު ކުރުމަށްފަހު އެކުލަވާލާފައިވާ ރިޕޯޓުން އެނގޭ ކަމަށެވެ. އެހެންކަމުން، ކުންފުނީގެ
ފަރާތުން ކޮށްދިން މަސައްކަތުގައި އެ ކުންފުނީގެ އެއްވެސް އިހުމާލެއް ނެތުމުން ކޮރަލްގޭޓަށް ބީއެމްސީގެ
ފުށުން ވެފައިވާ އަދި ވަމުންދާ ގެއްލުމެއްވެސް ނެތް ކަމަށެވެ.
އެ
11 އަންނަނިވި ކަންކަން ޝަރިއަތަށް ސާބިތުވާ ކަމަށް މަދަނީ ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2009/MC/2328
ގަޒިއްޔާގެ ހުކުމުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ.
(ހ) ބޭންކް އޮފް ސިލޯނުގެ
ނަންބަރު
ލެޓަރ އޮފް ކްރެޑިޓް (އެލްސީ) ނަންބަރު
0828308617/BCM މެދުވެރިކޮށް 22 ޖޫން 2008 ދުވަހު ކޮރަލްގޭޓް ގެ ފަރާތުން މުދާ
އުފުލުމުގެ އަގު ކަމުގައިވާ 123،000 ޔޫއެސް ޑޮލަރު ބީއެމްސީގެ އެކައުންޓަށް ބޭންކުން
ޖަމާކޮށްފައިވާ ކަމާއި، އެފަދައިން 6 ބޭންކް އޮފް ސިލޯން އިން ބީއެމްސީއަށް ފައިސާ ދައްކާފައިވަނީ
ކޮރަލްގޭޓް އިން މުދާ ލިބިއްޖެ ކަމަށް ބުނެ، 19 ޖޫން 2008 ދުވަހު ބޭންކް އޮފް ސިލޯނަށް
ލިޔުމުން އެނގުމުންކަން.
(ނ) 73
ASL ބާޖު ބަންޑުން ޖަހާފައިވަނީ 24 ޖޫން 2008 ގައި ކަން. އެހެންކަމުން ކޮރަލްގޭޓުން
ބީއެމްސީއަށް ދެއްކުމަށް އެއްބަސްވެފައިވާ ފައިސާ ބީއެމްސީއަށް ދައްކާފައިވަނީ ބޯޓު ބަންޑުން
ޖަހާލައި މުދާ ގެއްލުމުގެ ކުރިންކަން.
ދިވެހިރާއްވެސް
ދިވެރީމް ކޯޓު
>|
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓް | ތީލުގެ | އޯކިޑްމަގު| މާލެ| ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male' Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960 +
:Fax | ފޯން: 3009990
960 + :Tel
2013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ 5
ޔަންބީޗަންނުއކ*
0 ހ03
/84ތން
(ނ) މި މުދާ ކްރިޝްނާ އެންޑް ކޯ އިން ކޮރަލްގޭޓަން ވިއްކާފައިވަނީ ސީއެންޑިއައި (C&l) މަގުން
ކަމަށް ބީސީއެމްސީ ގެ ފަރާތުން ޝަރިއަތަށް ހުށަހަޅާފައިވާ ކްރިޝަނާ އެންޑް ކޯ ގެ 047
މިބަރު އިންވޮއިސްގައި ބުނެފައިވީ ނަމަވެސް، އެ މުދާ ރާއްޖެއަށް ގެނައުމުގެ ބޭނުމަށް ބީއެމްސީ
އާއި ކޮރަލްގޭޓްއާ ދެމެދު ވަކި އެއްބަސްވުމެއް ވެފައިވާތީ އާއި، ޝަރީއަތަށް ހުށަހެޅިފައިވާ
ންނާއި، ކޮރަލްގޭޓް އާއި ކްރިޝްނާ އެންޑް ކޯއާ ދެމެދު އީމެއިލްގެ ޒަރީއާއިން ކޮށްފައިވާ
ކްރިޝްނާ އެންޑް
ކޯ ހައުސްގެ ފަރާތުން އެ މުދާ ކޮރަލްގޭޓަށް ވިއްކާފައިވަނީ
އެފްއޯބީ (FOB) މަގުންކަން.
(ރ) ކްރިޝްން އެންޑް ކޯ އިން ކޮރަލްގޭޓަށް މުދާ ވިއްކާފައިވަނީ އެފްއޯބީ މަގުންކަން އެނގޭ ކަމަށާއި
އެފްއޯބީ މަގުން މުދާ ގަންނަ ނަމަ ވިއްކާ ފަރާތުން ޒިއްމާ އުފުލަން ޖެހެނީ މުދާ ބަރުކުރަން އެ
މުދާ ބަނދަރާއި ހަމައަށް ގެންދިއުމާއި ހަމައަށް ނުވަތަ މުދާ ބަރުކުރުމާއި ހަމައަށް ކަމަށާއި މި
ހާލަތުގައި މުދާ އުފުލައި، ރާއްޖެއާއި ހަމައަށް ގެނައުމުގެ މަސައްކަތާއި ހަވާލުވެފައިވަނީ ބީއެމްސީ
ގެ ފަރާތުންކަން އެނގޭ ކަމަށާއި، އެއްބަސް ވުމުގައިވާ ގޮތުން "ޝިޕަރ" ގެ ފަރާތުން މުދާ
އިންޝުއަރ ކުރަންޖެހޭ ކަމުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވީ ނަމަވެސް، މި ހާލަތުގައި "ޝިޕަރ" ކަމަށް
ބެލެވިދާނެ ކްރިޝްނާ އެންޑް ކޯ އެކްސްޕޯޓް ހައުސް އިން މުދާ ވިއްކާފައިވަނީ އެފްއޯބީ މަގުން
ކަން އެނގެން އޮތަތީ އެފަރާތުން އިންޝުއަރަންސްގެ ޒިއްމާ ނަގަން ނުޖެހޭނެކަން.
OXO
OXO
12. މަދަނީ ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2009/MC/2328 ގަޒިއްޔާގައި ހުކުމްކޮށްފައިވަނީ އަންނަނިވި ގޮތަށެވެ.
(ހ) ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގެ 21 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވަނީ "ފްރަސްޓްރޭޝަން"
ހާލަތުކަމަށާއި، ފްރަސްޓްރޭޝަންގެ ހާލަތެއް މެދުވެރިވެއްޖެ ނަމަ އެފަދަ ހާލަތެއް މެދުވެރިވާ
ވަގުތު އެއްބަސްވުން ބާތިލުވާނެ ކަމަށް.
>
/6
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ| އޯކިޑްމަގު| މާލެ. ދިވެހިރާއްޖެ
(Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960 + :Fax | ފޯން: (300999
960 + :Tel
2013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ 6
8
(ށ) ފްރަސްޓްރޭޝަންގެ އުސޫލު މަސައްކަތްކުރާ ގޮތަށް ބަލާއިރު ގެއްލުމުގެ ބަދަލު ހޯދުމަށް އެދޭ
ފަރާތުން އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން ފައިސާ ދައްކާފައިވާ ނަމަ، އަދި އެފަރާތުން ފައިސާ ދެއްކި
ފަހުން އޭގެ މުގާބިލުގައި އެއްބަސްވުމުގައި ބައިވެރިވާ އަނެއް ފަރާތުން އެއްވެސް މަންފާއެއް
ލިބިފައިނުވާނަމަ، ނުވަތަ އެ ފަރާތުން އެދިފައިވާ ކަންތައްތަކުން ކުރެ އެއްވެސް ކަމެއް ނުވާނަމަ،
ފްރަސްޓްރޭޝަންގެ ސަބަބުން އެއްބަސްވުން ބާތިލުކުރުމުގެ ކުރިން ދައްކާފައިވާ ހުރިހާ ފައިސާއެއް
އެފަރާތަކަށް ނަގައިދެވިދާނެކަން Fibrosa Spolka Akcyjna v Fairhairm Lawson Combe
1942.2] Barbour ad ގަޒިއްޔާ އިން އެނގޭ ކަމަށް.
(ނ) ބީއެމްސީ އާއި ކޮރަލްގޭޓްއާ ދެމެދުގައިވާ އެއްބަސްވުން ކަމަށް އެ ދެފަރާތުން ބަލާފައިވަނީ
ބީއެމްސީގެ ފަރާތުން ފޮނުވާފައިވާ 122
/
08-BMCT
&
P ޕްރޮފޯމާ އިންވޮއިސް ކަމަށާއި އެ
ޕްރޮފޯމް އިންވޮއިސްގައިވާ ގޮތުން އިންޝުއަރ ކުރަންޖެހޭނީ 'ޝިޕަރ' ކަމަށާއި ޝިޕަރ' އަކީ
ކްރިޝަން އެންޑް ކޯ ކަމަށްވާ ހިނދު ޝިޕަރ މުދާ ވިއްކާފައިވަނީ އެފްއޯބީ އުސޫލުންކަމަށް
ވެވޭތީވެ، އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން ބީއެމްސީ އިން އުފުލާ މުދާ އިން ޝުއަރ ކުރަންޖެހޭ ކަމުގައި
ބަޔާންކޮށްފައި ނެތަތީ، އަދި މުދާ ހުރީ ނެޝަނަލް އިންޝުއަރަންސް ކޮމްޕެނީ ލިމިޓެޑްގައި
އިންޝުއަރ ކުރެވިފައި ކަމަށް މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސްއަށް ކޮރަލްގޭޓް ގެ ފަރާތުން
މައުލޫމާތު ދީފައިވާތީވެ އެ 3000 މެޓްރިކްޓަނުގެ ހިލައިގެ އަގުގެ ގޮތުގައި ކޮރަލްގޭޓުން ހޯދަން
ދައުވާކޮށްފައިވާ 27,500 ޔޫއެސް ޑޮލަރު ޝަރީއަތުގެ ފަރާތުން ނަގައި ނުދެވޭނެ ކަމަށް.
(ރ) އިންޑިއާގެ ޓުޓިކޮރިން އިން ހއ. އަލިދޫއަށް މުދާ ގެނެސް ދިނުމަށްޓަކައި ވެވުނު އެއްބަސްވުމުގެ
ދަށުން ބޭންކް އޮފް ސިލޯނުގެ އެލްސީއެއް މެދުވެރިކޮށް 22 ޖޫން 2008 ދުވަހު ކޮރަލްގޭޓުން
މެސީގެ އެކައުންޓަށް 123،000 ޔޫއެސް ޑޮލަރު ޖަމާކޮށްފައިވާ ކަމަށާއި، މި ފައިސާ
މި ޚަޑ 4
ބުރަވެވޭ>
OXO
ބީއެމްގެ
[1542] 2 A|| E R 122 3
48
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ| އޯކިޑްމަގު| މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv ' ފެކްސް: 3008552
960 + :Fax | ފޯން: (3009996
960 + :Tel
2013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ 7
ފޮނުވާފައިވަނީ މުދާ އުފުލީ އުޅަނދު ބަންޑުންޖަހާލައި މުދާ ކެނޑުވުމުގެ ކުރިން ކަމަށް ވެފައި،
އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން ކޮރަލްގޭޓުން ބީއެމްސީ އަށް ފައިސާ ދައްކާފައިވާތީވެ، މިކަމުގެ މުގާބިލުގައި
ކޮރަލްގޭޓަށް އެއްވެސް މަންފާއެއް ނުވަތަ އެއްޗެއް ލިބިފައިނުވާތީވެ، ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގެ
22 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންވެފައިވާ އުސޫލުގެ ދަށުން މުދާ ރާއްޖެއަށް ގެނައުމަށްޓަކައި
ކޮރަލްގޭޓުގެ ފަރާތުން ބީއެމްސީއަށް ދައްކާފައިވާ 123،000 ޔޫއެސް ޑޮލަރު ބީއެމްސީގެ ފަރާތުން
ކޮރަލްގޭޓަށް ދޭން ޖެހޭނެ ކަމަށް.
(ބ) ކޮރަލްގޭޓުން ދައުވާކޮށްފައިވާ ފައިސާގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ގާނޫނީ ވަކީލުގެ ފީ ދެއްކުމާބެހޭ ގޮތުން
ބީއެމްސީ ގެ
ފަރާތުން އެ ޚަރަދު އުފުލުމަށް ކޮރަލްގޭޓާއި
ބީއެމްސީގެ ދެމެދުގައި
އެއްބަސްވެފައިވާކަން އެނގެން ނެތުމުންނާއި އެ ޚަރަދާބެހޭ ގޮތުން ވަކީލާއި މުވައްކިލާއި ދެމެދުގައި
ވާ އެއްބަސްވުމެއް ކޯރަލްގޭޓް ގެ ފަރާތުން ޝަރިއަތަށް ހުށަހަޅާފައި ނުވާތީވެ، އެ ޚަރަދު ކޯޓުން
ނަގައިދެވެން ނެތް ކަމަށް.
ހައިކޯޓުން ބެލި އިސްތިއުނާފުގެ މައްސަލަ
xހ2 22ޗ
13. ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 249/HC
-
A/2010 އިސްތިއުނާފުގެ ގަޒިއްޔާގައި، މަދަނީ
ނަންބަރު
2009/MC/2328 ގަޒިއްޔާގައި ކޮށްފައިވާ ހުކުމަށް ތާއީދުކުރަމުން، ހައިކޯޓުން
ބުނެފައިވަނީ،
ބީއެމްސީއާ ދެމެދު ވެވުނު އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން އެޑްވާންސްއަށް
ދައްކަންޖެހޭ އަގުގެ %50 އާއި ބާކީ ދައްކަންޖެހޭ %50 ގެ ފައިސާ ދެއްކުމުން އެއްވެސް މަންފާއެއް
ކޮރަލްގޭޓަށް ލިބިފައި ނުވާ ކަމަށާއި، އެ މުދަލުގެ އިންޝުއަރަންސް ނެގުމަކީ ބީއެމްސީގެ ޒިއްމާއެއްކަން
ދެފަރާތުގެ ދެމެދުގައި އެއްބަސްވެފައިވާ ގޮތަށް ބެލުމުން އެނގެން އޮންނާތީވެ، މަދަނީ ކޯޓުގެ ނަންބަރު
2009/MC/2328 ގަޒިއްޔާގައި
ގާނޫނުގެ 22 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި
ބަޔާންކޮށްފައިވާ އުސޫލުގެ ދަށުން މުދާ ރާއްޖެ ގެނައުމަށްޓަކައި ކޮރަލްގޭޓުން ބީއެމްސީއަށް ދައްކާފައިޘާޖޭގެ
2& 4 2 2 4 80 x
ކޮންޓްރެކް ބހ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ| އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ދިވެހިރާއްޖެ
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv| ފެކްސް: 3008554
960 +
:Fax | ފޯން: 3009990
960 + :Tel
2013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ 8
123,000 ޔޫއެސް ޑޮލަރު ބީއެމްސީ ގެ ކިބައިން ކޮރަލްގޭޓަށް
ލިބިދިނުމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ
ކަނޑައެޅުމަކީ ގާނޫނީ ގޮތުން ސައްހަ ނިންމުމެއް ކަމަށެވެ.
ގެން ޢާއްމުކޮށް
14. ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓަށް 10 ފެބްރުއަރީ 2013 ގައި ކޮރަލްގޭޓުގެ ފަރާތުން ދީފައިވާ ބަޔާނުގައި
ބުނެފައިވަނީ:
"މުދާ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ސަޕްލައި ކުރަނީ ކްރިޝްނާ އެންޑް ކޯ
އިންވޮއިސްކުރަނީ ސީއެންއައި
ނުވަތަ ސީއައިއެފް އިންވޮއިސްއެއް. ސަބަބަކީ މިކޮޅު ކަސްޓަމުން ބޭނުންވާނެ ހުރިހާ ކޮމްޕޯސެންޓެއް އެނގެން، (ޑިއުޓީ
ދެއްކުމަށް) އަގު ފާސްކުރާއިރު. ދެން ގިނަފަހަރު މިކަހަލަ މުދަލެއް އިންޝުއަރ އެއް ނުކުރޭ. އެއީ ހިލަވެލި، ކަހަލަ
ބައެއް އެއްޗެހި މުދާ އިން ޝުއަރ ނުކޮށްވެސް ފޮނުވާ. އެކަމަކު ސަޕްލަޔަރު އޭގެ ރައްކާތެރިކަން ބޭނުންވާތީ ކަންނޭނގެ،
އިންޝުއަރ ކޮށްފައި ފޮނުވާފައި އެއޮތީ."
ބީއެމްސީގެ ފަރާތުން ސުޕްރީމް ކޯޓަށް ހުށަހެޅި އިސްތިއުނާފް ނުކުތާތައް
15. ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 249/HC
-
A/2010 އިސްތިއުނާފު ކުރުމަށް މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ބީއެމްސީގެ
ފަރާތުން ހުށަހަޅާފައިވަނީ ދެ ގާނޫނީ ނުކުތާއެކެވެ. އެ ދެ ނުކުތާ ތިރީގައި މިވަނީއެވެ.
(ހ) ކޮންޓްރެކްޓް ނިމުމަކަށް އައިސްފައިވާ ގޮތުގެ މައްޗަށް އޮޅުން އަރާފައިވުން.
(ނ) ކޮންޓްރެކްޓުގެ ދަށުން ބީއެމްސީގެ ދަށުން ކުރި މަސައްކަތަށް ދީފައިވާ އަގު އަނބުރާ ނަގައިދޭނެ
4c
ގެ
ހަމައެއް ނެތްކަން.
ސުޕްރީމް ކޯޓުގައި ދެފަރާތުން ދެއްކި ވާހަކަ
16. މަތީގައި ބަޔާންކުރެވުނު ދެ ނުކުތާއާ ބެހޭ ގޮތުން ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ޝަރީއަތުގެ މަޖިލީހުގައި
އިސްތިއުނާފުކުރާ ބީއެމްސީގެ ފަރާތުން ދައްކާފައިވާ ވާހަކައިގެ ޚުލާސާއަކީ ކޮރަލްގޭޓާއި ބީއެމްސީއް
ދެމެދު ކުރެވުނު މުދާ އުފުލުމުގެ ކޮންޓްރެކްޓު ނިމުމަކަށް ދިޔައީ ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގެ 22 ވަނަ
މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކުރާ ހާލަތެއް އެ ކުންފުނީގެ ބާޖަށް ކުރިމަތިވެ އެ ބޮޑުހިލަތަކާ އެކު އެ ބާޖު
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓްގެ ތީމުގެ | އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv | ފެކްސް: ,300855
960 + :Fax | ފޯން: 3009990
960 + :T
ދިވެހިރާއްޖެ
2013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ 9
ކަނޑަށް ފެތިންގެން ކަމަށާއި، އެކަމުގައި އެ ކުންފުނީގެ އެއްވެސް އިހުމާލެއް ނެތް ކަމަށާއި، އެ
ކުންފުންޏަށް އަގުދިން މަސައްކަތް އެވަނީ ކޮށްފައި ކަމަށާއި، ކޮންޓްރެކްޓު ނިމުމަކަށް ދިޔުމަކީ
ކޮންޓްރެކްޓު ބާތިލުވުން ނޫން ކަމަށާއި، ކޮންޓްރެކްޓު ބާތިލުކޮށް ފިނަމަ ނުވަތަ ބާތިލުވެއްޖެ ނަމަ އެ
ކޮންޓްރެކްޓުގައިވާ ގޮތުގެ މަތިން އެ ކޮންޓްރެކްޓުގައިވާ މަސައްކަތަށް ދިޔަ އަގު ދޭންޖެހިދާނެ ކަމަށެވެ.
ނަމަވެސް ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގެ 22 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބުނާފަދަ ހާލަތެއް މެދުވެރިވެގެން
ހެޓްރެކްޓު ނިމުމަކަށް އައި ކަމުގައި ވިޔަސް އެ ކޮންޓްރެކްޓުގެ ދަށުންކުރި މަސައްކަތަށް ދީފައިވާ
އަގު ނަގައިދެވޭނެ ގާނޫނީ ހަމައެއް ނެތް ކަމަށެވެ.
· 4
17. ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ޝަރީއަތުގެ މަޖިލީހުގައި އިސްތިއުނާފުކުރާ ފަރާތުން ދައްކާފައިވާ ވާހަކައިގެ ޖަވާބުގައި
ސުޕްރީމް ކޯޓުގައި އިސްތިއުނާފު ރައްދުވާ ކޮރަލްގޭޓުގެ ފަރާތުން ޚުލާސާ ގޮތެއްގައި ބުނެފައިވަނީ
ދަށުކޯޓުންނާއި ހައިކޯޓުން ކޮށްފައިވާ ހުކުމް ރަނގަޅުކަމަށާއި، ކޮންޓްރެކްޓް ފްރަސްޓްރޭޓްވާ ހާލަތުގައި،
ފްރަސްޓްރޭޝަންގެ ސަބަބުން ކޮންޓްރެކްޓު ބާތިލުކުރުމުގެ ކުރިން ދައްކާފައިވާ ހުރިހާ ފައިސާއެއް
އެފަރާތަކަށް ނަގައިދެވިދާނެކަން
"1942] Barbour Ltd އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ހައުސް އޮފް ލޯޑްސްއިން ނިންމާފައިވާ ގަޒިއްޔާއިން
އެނގޭ ކަމަށާއި، ފްރަސްޓްރޭޝަންގެ ސަބަބުން އެއްބަސްވުން ބާތިލުކުރުމުގެ ކުރިން ދައްކާފައިވާ ހުރިހާ
ފައިސާއެއް ނަގައިދެވޭނެ ކަމަށް ބަޔާންކޮށް އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ކޯޓުން ނިންމާފައިވާ ގަޒިއްޔާއަށް މި
މައްސަލައިގައި މަދަނީ ކޯޓުގެ ހުކުމުގައި ބަރޯސާވެފައިވަނީ ރަނގަޅަށް ކަމަށެވެ.
Fibrosa Spolka Akcyjna v Fairbaim Lawson Combe
ޑޮކްޓްރީން އޮފް ފްރަސްޓްރޭޝަން ދިވެހިރާއްޖޭގައި ބަލައިގެންފައިވާ ގޮތް
¿ cc O
4 2 2 4 8 8 =
18. ކޮންޓްރެކްޓު ފްރަސްޓްރޭޓްވުމާ ބެހޭ ގޮތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގެ 19 ވަނަ މާއްދާގެ
(ނ) އާއި 22 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ހަމަތަކަކީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގައި
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު| ތީމުގެ | އޯކިޑްމަގު| މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid_NMaguu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960 +
:Fax | ފޯން: 3009998
960 + :Wel
ކަ5 92
4 2 4 o 2 0 0 71
2013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ 10
ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ އެހެން ހުމަތަކެކޭ އެއްގޮތަށް، އިނގިރޭސި ކޮމަން ލޯގައި ގާއިމުވެފައިވާ
ކޮންޓްރެކްޓު ފްރަސްޓްރޭޓްވުމުގެ ޢާއްމު ހަމަތަކެވެ.
24 2 2 4 2 2 4 x
19
روسری
OLOLOOX
19 ވަނަ މާއްދާގައި ބުނެފައިވަނީ އެ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ 3
ހާލަތުންކުރެ ހާލަތެއް މެދުވެރިވެއްޖެ ނަމަ ދެފަރާތެއްގެ ދެމެދުގައިވާ ކޮންޓްރެކްޓަކީ އެމައްޗަށް އަމަލުކޮށް
ނިމިއްޖެ ކޮންޓްރެކްޓެއް ކަމަށް ބެލެވޭނެ ކަމަށެވެ. އެ ތިން ހާލަތަކީ
ކޮންޓްރެކްޓެއްގައިވާ ޝަރުތުތަކާއި އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތިން، އޭގެ ބައިވެރިންގެ މައްޗަށް ލާޒިމުވާ ނިންމުން.
ން އެ ކޮންޓްރެކްޓަކީ، އެމައްޗަށް ޢަމަލުކޮށް ނިމިއްޖެ ކޮންޓްރެކްޓެއް
(ނ) ޤާނޫނެއް ހިންގުން ޖެހުމުގެ ސަބަބުން ޑިރެކްޓްގައިވާ ގޮތުގެ މަތިން، ޢަމަލުކުރެވޭން އަމުދުންނެތުން. ނުވަތަ
ކޮންޓްރެކްޓްގެ ބައިވެރިން ހީނުކުރާފަދަ ހާލަތެއް މެދުވެރިވެގެން ކޮންޓްރެކްޓްގައިވާ ގޮތުގެ މަތިން އަމަލުކުރެވެން ނެތުން.
ކޮށްޓްރެކްޓެއްގެ ބައި
އެއްބަސްވުން.
ސންޓްތަށް
OX 2
20 ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގެ 19 ވަނަ މާއްދާގެ (ނ) ގައިވާ ހާލަތު ތަފްސީލުކޮށް އޮޅުން ފިލުވައިދީފައި
ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ގާނޫނުގެ 22 ވަނަ މާއްދާގައެވެ. ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގެ 22 ވަނަ މާއްދާގެ
(ހ) ގައި ބުނެފައިވަނީ އަންނަނިވި ގޮތަށެވެ.
(ހ) ކޮންޓްރެކްޓެއްގެ ބައިވެރިން ހީނުކުރާފަދަ ޙާލަތެއް މެދުވެރިވެގެން، ނުވަތަ ޤާނޫނެއް ހިންގުމުގެ ސަބަބުން އެފަދަ
ކޮންޓްރެކްޓަކުން އޭގެ ބައިވެރިންގެ މައްޗަށް ލާޒިމުކުރާ ކަމެއްކުރުމަކީ
ކަމަކަށްވެއްޖެ
ހިނދެއްގައި ބެލޭނީ،
ނގ
އެކޮންޓްރެކްޓް ނިމުމަކަށް ދިޔައީ ކަމުގައެވެ."
ގެޓގެ
22
0
44
2 ހދ
eގއވ
ގޮތަށް
22 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އިން އެނގެނީ
ބެލެވޭނީ ދެ ހާލަތެއްގައި ކަމެވެ. އެއީ
44 ) ..
އ.02ނން
ނެތް ކަލަށް
(1)
ކޮންޓްރެކްޓެއްގެ ބައިވެރިން ހީނުކުރާފަދަ ހާލަތެއް މެދުވެރިވުމުގެ ސަބަބުން އޭގެ ބައިވެރިންގެ މައްޗަށް ލާޒިމުކުރާ
ކަމެއްކުރުމަކީ ވެވެންނެތް ކަމަކަށްވެއްޖެ ނަމަ.
ޤާނޫނެއް ހިންގުމުގެ ސަބަބުން އެފަދަ ކޮންޓްރެކްޓަކުން އޭގެ ބައިވެރިންގެ މައްޗަށް ލާޒިމުކުރާ ކަމެއްކުރުމަކީ ވެވެންނެތް
(2)
ކަމަކަންވެއްޖެ ނަމަ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ| އޯކިޑް މަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: U'RL
:
www.stupremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960 + :Fax | ފޯން: 3009990
960 + :ge ,
2013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ [[
24
22. މި ހުކުމުގައި މައިގަނޑުގޮތެއްގައި މި ބަލާލަނީ ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގެ 22 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ)
ގައި، ކޮންޓްރެކްޓެއް ފްރަސްޓްރޭޓް ވެދާނެ ކަމަށް ނުވަތަ ކޮންޓްރެކްޓަކަށް އަމަލުކުރެވެން ނެތުމުގެ
ސަބަބުން ކޮންޓްރެކްޓު ނިމުމަކަށް އަންނާނެ ކަމަށް ބަޔާންކުރާ ދެ ހާލަތުގެ ތެރެއިން ފުރަތަމަ ހާލަތަށެވެ.
އެއީ ކޮންޓްރެކްޓެއްގެ ބައިވެރިން ހީނުކުރާފަދަ ހާލަތެއް މެދުވެރިވުމުގެ ސަބަބުން އޭގެ ބައިވެރިންގެ
މައްޗަށް ލާޒިމުކުރާ ކަމެއްކުރުމަކީ ވެވެންނެތް ކަމަކަށް ވެއްޖެ ނަމަ އެ ކޮންޓްރެކްޓު ނިމުމަކަށް އަންނާނެ
ކަމަށް އެ މާއްދާގައި ބަޔާން ކޮށްފައި އޮންނަ އޮތުމުގެ މައްޗަށެވެ. މި ހާލަތު މެދުވެރިވެގެން
ކޮންޓްރެކްޓެއް ނިމުމަކަށް އަންނާނީ ދެ ކަމެއް ފުރިހަމަވެގެންކަން މި މާއްދާއިން އެނގެއެވެ. އެއީ:
(1) މެދުވެރިވި ހާލަތަކީ ކޮންޓްރެކްޓު ކުރިއިރު އެ ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިން ހީނުކުރާފަދަ ހާލަތެއް
ކަމުގައިވުން.
22
(2) އަދި މެދުވެރިވި ހާލަތުގެ ސަބަބުން ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިންގެ މައްޗަށް ލާޒިމުކުރާ ކަމެއް
ކުރުމަކީ ވެވެން ނެތް ކަމަކަށްވުން.
ހދ 23
2
4
2
004ހރަވަން 2.2
1984
Occ
22
4
4 ދދވ
ކނheކޓް ނ
4
/
933ނ
މ 04
2
04
98e
ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ
23 ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގެ 22 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައިވާ ގޮތުން ކޮންޓް
ކޮންޓްރެކްޓަކީ
ވެއްޖެ ކަމަށް ބަލާނެ މިންގަނޑަކީ "ހީނުކުރާފަދަ ހާލަތެއް"
ބައިވެރިންގެ މައްޗަށް "ލާޒިމުކުރާ މެއްކުރުމަކީ ވެވެންނެތް ކަމަކަށްވެއްޖެ ނަމައެވެ. މިދެ މަފްހޫމުގެ
ތައުރީފެއް ނުވަތަ ތަފްސީލެ ޤާނޫނުގައި ދީފައި ނުވެއެވެ. ނަމަވެސް ކޮންޓްރެކްޓުގައިވާ
އިލްތިޒާމް އަދާކުރުން އަގު ބޮޑުވުމަކީ ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިންގެ މައްޗަށް ލާޒިމުކުރާ ކަމެއް ކުރެވެން
ނެތް ހާލަތެއް ކަމަކަށް ނުބެލެވޭނެ ކަމާއި، ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިއެއްގެ އިހުމާލުން، ނުވަތަ އޭނާގެ
އަމިއްލަ ކުށަކުން މެދުވެރިވާ ހާލަތަކާހުރެ، އެ ކޮންޓްރެކްޓަކުން އޭނާގެ މައްޗަށް ލާޒިމުކުރާ އަމަލެއް
ކުރެވެންނެތީ ކަމަށް ނުބެލެވޭނެކަން ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގެ 22 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އަދި (ނ)
އިން އެނގެއެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ | އޯކިޑް މަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu' Male'| Republic of Maldives
މާލެ،
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960 + :Tax | ފޯން: 3009998
960 + :Tel
2{013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ 12
ހީނުކުރާފަދަ ހާލަތަކާ ގުޅިގެން ކޮންޓްރެކްޓަށް އަމަލުކުރެވެން ނެތުން
24 ކުރިންވެސް ބަޔާން ކުރި ފަދައިން ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިން ހީނުކުރާފަދަ ހާލަތެއް މެދުވެރިވެގެން
ކޮންޓްރެކްޓު ނިމުމަކަށް އައުމަކީ ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގެ 22 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގެ ދަށުން
ކޮންޓްރެކްޓެއް ފްރަސްޓްރޭޓް ވެދާނެ ދެގޮތުން ކުރެ އެއްގޮތެވެ. ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ގާނޫނުގެ 22 ވަނަ
44
OLOLOX
މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައި
ފައިވާ "ހީނުކުރާފަދަ ހާލަތެއް" މެދުވެރި ވެގެން ކޮންޓްރެކްޓެއް
ބައިވެރިންގެ މައްޗަށް ލާޒިމުކުރާ ކަމެއްކުރުމަކީ "ވެވެންނެތް ކަމަކަށް” ވެގެން އެ ކޮންޓްރެކްޓު ނިމުމަކަށް
އަތުވެއްޖެތޯ ބަލާޔާ ސާފު މިންގަނޑެއް ނެތުމުން އިންސާފު ދިނުމުގައި އެކިފަހަރު އެކިގޮތަށް މާނަކުރެވި
ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިންނަށް އިންސާފު ގެއްލޭގޮތް ދިމާވެއެވެ. އަދި މީގެ އިތުރުން،"ހީނުކުރާފަދަ
ހާލަތެއް" މެދުވެރި ވެގެން ކޮންޓްރެކްޓެއް ނިމުމަކަށް އަންނަ ހިނދު، އެކަމުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން
ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިން
ބަޔާންކޮށްފައިވާ އިލްތިޒާމުތައް މުން އެކުގައި
ވީއްލިއްޖެތޯ އާއި އެ އިލްތިޒާމުތަކުން ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިން އެކުގައި ނުވިއްވޭނަމަ، އެ އިލްތިޒާމުތައް
އުފުލަންޖެހިދާނެ މިންވަރަކީ ކޮބައިތޯ އެނގެން ނެތްނަމަ، މުއާމަލާތް ކުރުމުގެ މާހައުލުގައި
ނުތަނަވަސްކަން އުފެދެއެވެ. އަދި ހީނުކުރާފަދަ ކަމަކާ ގުޅިގެން ކޮންޓްރެކްޓަށް ވާނެގޮތް ކުރިއަށް ލަފާ
ނުކުރެވޭނެމަ ވިޔަފާރިކުރުމުގެ މުއާމަލާތްތައް ކުރުމަށް ލިބިފައި އޮންކަ
އޮންނަންވާނޭ ޔަގީންކަން ކުޑަވެދެއެވެ.
Oox
ދ ނ.
$$$އ
މ 4
3
میترا تمر مر
25. "ހީނުކުރާފަދަ ހާލަތެއް" މެދުވެރި ވެގެން އަދި އެކަމުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ކޮންޓްރެކްޓަކުން އޭގެ
ބައިވެރިންގެ މައްޗަށް ލާޒިމުކުރާ ކަމެއްކުރުމަކީ "ވެވެންނެތް ކަމަކަށްވެގެން"، ކޮންޓްރެކްޓެއް ނިމުމަކަށް
އަތުވެއްޖެތޯ ބަލާނޭ ސާފު މިންގަނޑެއް ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގައި ނުވަތަ ކުރިން ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ކޯޓުން ނިންމާފައިވާ ގަޒިއްޔާއެއްގައި ބަޔާންކޮށްފައި ނެތުމުން އިނގިރޭސި ކޮމަން ލޯ ގައި ޚާއްސަކޮށް
އިނގިރޭސި ކޯޓުތަކުން ޑޮކްޓްރީން އޮފް ފްރަސްޓްރޭޝަން ތަތުބީގު ކުރުމުގައި ބޭނުންކުރާ ހަމަތަކުގެ
ކޯ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ| އޯކިޑް މަގު | މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ
Theeniuge Orchid Magu | Male' Republic of Maldives
Supreme Court of the Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960 + :Fax | ފޯން: (3009996
960 +re
/8އ9
2013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ 13
ބަލައިލުމަކީ އެންމެ ރަނގަޅުކަމެކެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގައިވާ އުސޫލުތަކުގެ
މަސްދަރަކީ އެއީ ކަމުގައިވާތީއެވެ.
26. ޑޮކްޓްރީން އޮފް ފްރަސްޓްރޭޝަން އަކީ ކޮންޓްރެކްޓްކުރި އިރު ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިން ގެ
ވިސްނުމުގައި ނެތް ކަމެއް މެދުވެރިވުމުގެ ސަބަބުން އެ ކޮންޓްރެކްޓަށް އަމަލު ކުރުމަކީ ޣައިރު ގާނޫނީ
ކަމަކަށްވުމުން، ނުވަތަ މުސްތަޙީލު ކަމަކަށްވުމުން ނުވަނަ ކޮންޓްރެކްޓު ކުރިއިރު ކޮންޓްރެކްޓުގައި
ބަޔާންކޮށްފައިވާ އިލްތިޒާމުތަކާއި ހައްގުތައް، އެ މެދުވެރިވި ހާލަތެއްގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން އުފެދިފައިވާ
އައު ހާލަތުގައި އެ ކޮންޓްރެކްޓުގައިވާ ކަންކަން އަދާކުރަންޖެހޭ ގޮތް އިންތިހާއަށް ބަދަލުވެ)
ބަދަލުވެފައިވާތީވެ،
ކޮންޓްރެކްޓަށް އަމަލުކުރެވެން ނެތުމުން، އެ ކޮންޓްރެކްޓުގައިވާ އިލްތިޒާމުތައް އެ ހިސާބުން ފެށިގެން
އިތުރަށް އަދާކުރުމުގެ މަސްއޫލިއްޔަތުން އެ ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިން ވީއްލިގެން ދިއުމެވެ. ހަގީގަތުގައި
ޑޮކްޓްރީން އޮފް ފްރަސްޓްރޭޝަން އަކީ ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިއަކު ކޮންޓްރެކްޓާ ޚިލާފުވީ ކަމަށް ބުނެ
ކޮންޓްރެކްޓުގެ އަނެއް ބައިވެރިޔާގެ މައްޗަށް ކުރާ ދައުވާއެއް ގައި ދަފްއެއްގެ ގޮތުގައި
އެ
8 8 :
4 9 8 74
މަފްހޫމެކެވެ.
* 4 ދ
ސެންޓަރކ3
eއ
27. ކޮންޓްރެކްޓަށް އަމަލުކުރަން ފެށުމަށްފަހު ކޮންޓްރެކްޓު ތަންފީޒުކުރުމުގެ ތެރޭގައި މެދުވެރިވެދާނެ
ރިސްކުތަކާ ގުޅިގެން ކަންކުރާނޭ ގޮތް ގައި އެކަށައަޅައި (މިސާލަކަށް ފޯސް މޭޖަރ
މާއްދާގައި) އެއްބަސްވެފައި އޮތުމުން، ފްރަސްޓްރޭޝަންގެ ޑޮކްޓްރީން ތަތުބީގުކުރުމުގެ ދާއިރާވަނީ ވަރަށް
ބޮޑަށް ހަނިވެފައެ
.އވ."
4
2
2
28. މަތީގައި ބަޔާންކުރި ގޮތަށް، ޑޮކްޓްރީން އޮފް ފްރަސްޓްރޭޝަން ތަތުބީގުކުރުމަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގެ 22 ވަނަ މާއްދާގައި އެކަށައަޅާފައިވާ ޓެސްޓު ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ އެއް
2ޖޭ ބީޓްސަން، އޭ ބަރޯސް، ޖޭ ކާޓް ރައިޓް، އެންސަރޯސް ލޯ އޮފް ކޮންޓްރެކްޓް (30 ވަނަ އެޑިޝަން، 2010) އޮކްސްފޯޑް ޔުނިވަރސިޓީ ޕްރެސް،
ސޮފްހާ 498.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ތީމުގެ | އޯކިޑްމަގު | މާލެ, ދިވެހިރާއްޖެ
Bupreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް DRL
:
www.stupremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960 + :Fax | ފޯން: 3009990
960 + :Tel ،
2013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ 14
93 94 9 8 k
مریم محرما عمل ممے
ވަރަށް
އުންސުރުކަމުގައިވާ، "އެހާލަތަކީ ގެ
ރި އިރު ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިން ހީނުކުރާފަދަ ހާލަތެއް"
ތޯ ކަނޑައަޅުން ބަލާއިރު "ހީނުކުރާފަދަ ހާލަތް" މިއީ އިންތިހާއަށް ކިލަނބު މަފްހޫމެކެވެ. އަމަލީ
މައްސަލައެއްގައި ތަތުބީގުކުރަން ފިސާރި އުނދަގޫ މަފްހޫމެކެވެ. އެހެނީ ކޮންޓްރެކްޓުކުރާ ވަގުތު
ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިޔާއަކީ ވަހުމުން ފުރިގެންވާ މީހެއް ކަމުގައިވާ ނަމަ ކޮންޓްރެކްޓަށް އަމަލުކުރުމުގެ
ތެރޭގައި މެދުވެރިވެދާނެ ކަމަށް އޭނާ ހީނުކުރާ އެއްވެސް ރިސްކެއް ނެތުމަކީ އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ. އަދި
ބައެއް ފަހަރަށް އެ
އެ ހާލަތަކީ
މެދުވެރިވެދާނެ ކަމަށް ޔަގީންވާ ހާލަތުގައިވެސް، ކޮންޓްރެކްޓުގެ
ބައިވެރިން ނުވަތަ ބައިވެރިއަކު އެނގިހުރެ ރިސްކު ނެގުމަކީ ވަރަށް އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ. މިސާލަކަށް
މި މައްސަލައިގައި އިންޝުއަރަންސް ނުނަގައި ކަނޑުމަގުން ބާޖެއްގައި ކަނޑުގަދަ މޫސުމެއްގައި
އިންޑިއާއިން ދިވެހިރާއްޖެއަށް ބޮޑުހިލަ އުފުލުމުން ނުރައްކާތެރި ހާދިސާއެއް ހިނގުމަކީ ކޮންޓްރެކްޓުގެ
ބައިވެރިން ހީނުކުރާ ކަމެއް ހެއްޔެވެ. ނުވަތަ އެއީ އެފަރާތްތަކަށް އެކަން އެނގިތިބެ ނެގި ރިސްކެއް
ހެއްޔެވެ. ވީމާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޑޮކްޓްރީން އޮފް
ފްރަސްޓްރޭޝަން ތަތުބީގުކުރުމުގައި އެންމެ އަދުލުވެރި ގޮތަކީ ކޮބައިކަން ހޯދޭތޯ މަސައްކަތްކުރަން
ޖެހެއެވެ. އަދުލުއިންސާފު ހޯދަން އަލިކުރުމަށެވެ.
u COCOOX
OXO
އޮތް މަގު އަލިކު)
29. އިނގިރޭސި ކޮމަން ލޯގައި ބޭނުންކުރާ ޑޮކްޓްރީން އޮފް ފްރަސްޓްރޭޝަންގެ އެންމެ މަގުބޫލު ތައުރީފަކީ
National Carriers Ltd v
.
Panalpina
(
Northem
)
Ltd3 ގަޒިއްޔާގައި ލޯޑް ސައިމަން
ބަޔާންކޮށްފައިވާ ތަޢުރީފް ނުވަތަ ޓެސްޓެވެ.
OX
"Frustration of a contract takes place where there supervenes an event (without
default of either party and for which the contract makes no sufficient provision)
which so significantly changes the nature (not merely the expense or onerousness)
of the outstanding contractual rights and/or obligations from what the parties could
ދިވެހިރާއް
[1981]1 AC 375 at 700.3
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ| އޯކިޑްމަގު| މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ
$upreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
* Tí: + 960 3009990 : | Fax: + 960 3008554 : 5 | URL: www-supremecourt.gov.my 2-5
" ދިވެހިރާއްޖެ
ސަފްޙާ 31 ގެ 15
2013/SC-A/34
reasonably have contemplated at the time of its execution that it would be unjust
to hold them to the literal sense of its stipulations in the new circumstances: in
such case, the law declares both parties to be discharged from further performance."
{Emphasis added)
230889
ކޮންޓްރެކްޓެއް ފްރަސްޓްރޭޓް ވާނީ ކޮންޓްރެކްޓުކޮށްފައި ވަނިކޮށް މެދުވެރިވާ ކަމެއްގެ ސަބަބުން (އެކަމަކީ
ބައިވެރިންގެ ޚިލާފުވުމެއް ނެތި ހިނގާފައިވާ، އަދި އެފަދަ ކަމެއް މެދުވެރިވެއްޖެނަމަ ހަދާނެ ގޮތެއް ސަރީހަގޮތެއްގައި
ކޮންޓްރެކްޓުގައި ބަޔާންކޮށްފައި ނެތީސް ހިނގާ ކަމެއްގެ ސަބަބުން) ކޮންޓްރެކްޓުގައި، އެހާތަނަށް އަދާނުކުރެވި ހުރި
ހައްގުތަކާއި ވާޖިބުތަކުގެ ޠަބީޢަތް، ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިން އެ ކޮންޓްރެކްޓު ކުރި އިރު އެކަމާމެދު އެކަށީގެންވާ
ގޮތެއްގައި ވިސްނާފައި އޮވެދާނޭ ގޮތަށްވުރެ މާބޮޑުތަނުން ބަދަލުވުމުން، އެ އައު ހާލަތުގައި ކޮންޓްރެކްޓުގައި ކަންކަން
ކުރަން ބަޔާންކޮށްފައި އޮތް ގޮތަށް އެ ކޮންޓްރެކްޓު ތަންފީޒުކުރުމަކީ ބޭއިންސާފަކަށް ވާނޭ ހާލަތުގައެވެ. އެހާލަތުގައި
ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިން އެ ކޮންޓްރެކްޓުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަންކަން އިތުރަށް ފުރިހަމަ ކުރުމުން
ގާނޫނު ބަޔާންކުރަނީ ”
ނުވަތަ އިތުރަށް އަދާކުރުމުން ވީއްލުނީ ކަމަށެވެ."
30. އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ހައުސް އޮފް ލޯޑްސްގެ Davis Contractors Ltd v
.
Fareham UDC4
އެކަށައަޅާފައިވާ އާއްމު ޓެސްޓަކީ ވެސް
ގަޒިއްޔާގައި ލޯޑް ރެޑްކްލިފް ފްރަސްޓްރޭޝަންއާ ބެހޭގޮތުން
މަގްބޫލު ޓެސްޓެކެވެ. ލޯޑް ރެޑްކްލިފް ވިދާޅުވެފައިވަނީ:
"...frustration occurs whenever the law recognises that without default of either party
a contractual obligation has become incapable of being performed because the
circumstances in which performance is called for would render it a thing radically
different from that which was undertaken by the contract Non haec in foedera
veni. It was not this that I promised to do."
[1956]1 AC 696 at 129 4
0
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު| ތީމުގެ | އޯކިޑްމަގު| މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
"Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
:
:Fax | ފޯން: 3009990
960 - :Tel
ފެކްސް: 3008554
960 +
ވެބްސައިޓް URL
:
www.supremecourt.gov.mv
2013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ 16
"ފްރަސްޓްރޭޝަން މެދުވެރިވަނީ ދެ ފަރާތުން ކުރެ ފަރާތެއްގެ ޚިލާފުވުމެއްނެތި ކޮންޓްރެކްޓުގައި ކުރަން އެއްބަސްވެފައިވާ
ކަމެއް ކުރުމަކީ ކުރެވޭން ނެތް ކަމެއްކަމަށް ގާނޫނު ގަބޫލުކުރުމުން ކަމަށާއި، ސަބަބަކީ އެ ހާލަތުގައި އެކަމެއް
ކުރާންވެއްޖެ ނަމަ އެކަމަކީ ކޮންޓްރެކްޓުގައި އެއްބަސްވެފައިވާ ގޮތާ އިންތިހާ ދަރަޖައަށް ތަފާތު ގޮތަކަށް ވާނެތީއެވެ."
31. މި ގޮތުން، Canary Wharf
(
BP4
)
Tl Ltd v European Medicines Agency5
ގަޒިއްޔާއަކީ ޑޮކްޓްރީން އޮފް ފްރަސްޓްރޭޝަންއާ ބެހޭގޮތުން އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ހައިކޯޓުން 2019
ވަނަ އަހަރު ނިންމާފައިވާ ގަޒިއްޔާ އެކެވެ. މި ގަޒިއްޔާ އަކީ ޑޮކްޓްރީން އޮފް ފްރަސްޓްރޭޝަން
ތަތުބީގު ކުރެވިފައިވާ މައްސަލަތަކުގެ ސިލްސިލާގައި އެންމެ ފަހުން ނިންމާފައިވާ އެންމެ ނުފޫޒުގަދަ
ނިންމުމެވެ. މި ގަޒިއްޔާގައި މިސްޓަރ ޖަސްޓިސް މާކަސް ސްމިތު ވަރަށް ތަފްސީލީ ގޮތެއްގައި
އިނގިރޭސި ގާނޫނުގެ ޑޮކްޓްރީން އޮފް ފްރަސްޓްރޭޝަންގެ މައްޗަށް ބައްލަވާލައްވާފައިވެއެވެ. މި
ގަޒިއްޔާގެ ހުކުމުގައި ޑޮކްޓްރީން އޮފް ފްރަސްޓްރޭޝަން އިންސާފުވެރިކަމާއެކު ތަތުބީގު ކުރުމަށް އެންމެ
ކަމުދާ ގޮތަކީ މަލްޓިލެކްޓޯރަލް އެޕްރޯޗް ބޭނުން ކުރުން ކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ.
ތިރީގައި މި
ތަފްސީލުކުރަނީ އެ ގޮތް މިސްޓަރ ޖަސްޓިސް މާކަސް ސްމިތު އޮޅުންފިލުވައި ދެއްވާފައިވާ ގޮތެވެ.
2.
މަލްޓި-ފެކްޓޯރަލް ގޮތް
O
32. މަތީގައި މިހަވާލާދިން Canary Wharf
(
BP4
)
Tl Ltd v European Medicines
Agency5 ގަޒިއްޔާގައި މިސްޓަރ ޖަސްޓިސް މާކަސް ސްމިތު މި ގޮތް އޮޅުންފިލުއްވައި ދެއްވުމަށްޓަކައި
އެ ހުކުމުގައި ފުރަތަމަ ނަކަލުކު ކުރައްވާފައިވަނީ Edwinton Commercial Corporation
V. Tsavliris Russ (Worldwide Salvage and Towage) Ltd, The “Sea
?Angel ގަޒިއްޔާގެ ހުކުމުގައި ލޯޑް ޖަސްޓިސް ރިކްސް ލިޔުއްވާފައިވާ ޕެރެގްރާފް ނަންބަރު 110،
111، އަދި 112 އެވެ. އެ ޕެރެގްރާފްތައް މި ތަނުގައި ނަކަލު ކޮށްލާނަމެވެ.
[2019] EWHC 335 (Ch) 5
[2)19] EWHC 335 (Ch)
[2(3)7] E%ACA Ciy 547, 3
A
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ | އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
/Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male’| Republic of Maldives
ވާ،
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.suprermccourt.gov.mv | ފެކްސް: 3018554
960 +
:Fax | ފޯން: 3009990
960 + :Tel
ސަފްޙާ 31 ގެ 17
2{3 ]3/SC-A/34
66110.
In the course of the parties submissions we heard much to the effect that such
and such a factor "excluded" or "precluded" the doctrine of frustration, or made it
"inapplicable", or, on the other side, that such and such a factor was critical or at
least announted to a prima facie rule. I am not much attracted by that approach,
for I do not believe that it is supported by a fair reading of the authorities as a
whole. Of course, the doctrine needs an overall test, such as that provided by Lord
Radcliffe, if it is not to descend into a morass of quasi-discretionary decisions
Moreover, in any particular case, it may be possible to detect one, or perhaps more,
particular factors which have driven the result there. However, the cases demonstrate
to my mind that their circumstances can be so various as to defy rule-making.
ޚަސްމުންގެ ހުށަހެޅުންތަކުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އަޑުއިވެގެން ދިޔައީ އެވެނި ކަމެއްގެ ސަބަބުން ނުވަތަ މިވެނި ކަމެއްގެ
ސަބަބުން ޑޮކްޓްރީން އޮފް ފްރަސްޓްރޭޝަން އެ މައްސަލައިގައި ތަތުބީގުކުރުމުން އެއްކިބާވާ ކަމަށް ނުވަތަ ތަތުބީގު
ނުކުރެވޭނެ ކަމަށް ބުނާ ބުނުންތަކާއި އަނެއް ޚަސްމުގެ ފަރާތުން، އެވެނި ކަމަކާއި މިވެނި ކަމަކީ ކޮންމެހެން ބަލައި
އެއަށް ރިއާޔަތްކުރަންޖެހޭ ނުވަތަ ފެންނަ ފެނުމުގައި ގަވައިދެއް ކަމަށް ބުނާ ބުނުންތަކެކެވެ. މި މައްސަލައަށް ހައްލެއް
މައްސަލައާ
މި
ހޯދުމަށް ކުރިމަތިލާންޖެހޭ ގޮތަކީ އެއީ ކަމަށް އަޅުގަނޑު ނުދެކެމެވެ. ސަބަބަކީ އެފަދަ މޭރުމަކުން
ކުރިމަތިލުމަށް ކަމާބެހޭ ހުރިހާ ގާނޫނީ މަސްދަރުތަކުން ބާރުލިބިދޭ ކަމަށް އަޅުގަނޑަށް ގަބޫލު ނުކުރެވޭތީ އެވެ.
ޝައްކެއްވެސް ނެތެވެ. ދުރާލައި ކަނޑައެޅި ބަޔާންވެގެންވާ ދާއިރާއެއްގެ ތެރޭގައި އިޚްތިޔާރުކުރުން ލާޒިމުވާ ހަމައެއްގެ
މައްޗަށް ބިނާކޮށް ފަނޑިޔާރުން ނިންމާ ނިންމުންތަކެއްގެ ކިލަނބު އޮޅަކަށް ފެތެން ބޭނުން ނުވާނަމަ، ލޯޑް ރެޑްކްލިފް
ބޭނުންވެއެވެ. ވަކި ޚާއްޞަ ގަޒިއްޔާއެއްގައި އެ މުއްސަލައިގައި ނިކުތް
ދީފައިވާ ފަދަ އިޖުމާލީ ޓެސްޓެއް މި ޑޮކްޓްރީންއަށް
ނަތީޖާއާ ދިމާއަށް ދަތުރުކުރަން ލާޒިމުކުރުވި ކަމެއް ނުވަތަ ކަންތައްތަކެއް ފާހަގަވުމަކީ އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ. ނަމަވެސް
އަޅުގަނޑުގެ ނަޒަރުގައި އެ މައްސަލަތަކުގެ ހާލަތުތައް ތަފާތުވާ މިންވަރު ބޮޑުކަމުން އެއިން ވަކި އެއް އުސޫލު ނެރުމަކީ
ގޮންޖެހުމެކެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ | އޯކިޑްމަގު| މާލެ| ދިވެހިރާއްޖެ
/Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް URL
;
www.supremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960 + :Fax | ފޯން: 3009998
960 .+ :Tel
ސަފްޙާ 31 ގެ 18
2013/SC-A/34
In my judgment, the application of the doctrine of frustration requires a multi-
factorial approach. Among the factors which have to be considered are the terms
of the contract itself, its matrix or context, the parties' knowledge, expectations,
assumptions and contemplations, in particular as to risk, as at the time of the
contract, at any rate so far as these can be ascribed mutually and objectively, and
then the nature of the supervening event, and the parties' reasonable and objectively
ascertainable calculations as to the possibilities of future performance in the new
circumstances. Since the subject matter of the doctrine of frustration is contract,
and contracts are about the allocation of risk, and since the allocation and assumption
of risk is not simply a matter of express or implied provision but may also depend
on less easily defined matters such as "the contemplation of the parties”, the
application of the doctrine can often be a difficult one. In such circumstances, the
test of "radically different" is important: it tells us that the doctrine is not to be
lightly invoked; that the inere incidence of expense or delay or onerousness is not
sufficient; and that there has to be as it were a break in identity between the
contract as provided for and contemplated and its performance in the new
circumstances.
އަޅުގަނޑަށް ގަބޫލުކުރެވޭ ގޮތުގައި ފްރަސްޓްރޭޝަންގެ ޑޮކްޓްރީން ތަތުބީގުކުރުމަށް ބޭނުންވަނީ ގިނަ ކަންކަން
ޝާމިލުވާނޭ ގޮތަކަށް އެކަށައެޅިފައިވާ އުސޫލެއް ބޭނުންކުރުމެވެ. އެފަދަ އުސޫލެއްގައި ރިއާޔަތްކުރެވޭ ކަންކަމުގެ ތެރޭގައި
ކޮންޓްރެކްޓު ކުރާ ވަގުތު، ޚާއްސަ ގޮތެއްގައި އެ މުއާމަލާތާ ގުޅޭ ރިސްކުތަކާބެހޭ ގޮތުން، ކޮންޓްރެކްޓުގައިވާ މާއްދާތަކާއި،
ކޮންޓްރެކްޓުގެ ވަށައިގެންވާ ހާލަތާއި، ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިންނަށް އެނގިފައިވާ ކަންކަމާއި، އެފަރާތުން އެ
ކޮންޓްރެކްޓުން ހާސިލުކުރަން އުއްމީދުކުރާ ކަންކަމާއި، ވާނެކަމަށް ނުވަތަ ހިނގާނެ ކަމަށް އެފަރާތްތަކުން ގަބޫލުކޮށްފައިވާ
ކަންކަމާއި، ކޮންޓްރެކްޓު ކުރިފަހުން ކުރިމަތިވި ކަމުގެ ތޮބީއަތާއި އެފަދަ ކަމެއް މެދުވެރިވުމުން އެ އައު ހާލަތުގައި
ދެފަރާތުން އެކަށީގެންވާ މިންގަނޑަކުން ޔަގީންކުރެވޭނެ މޭރުމަކުން ކޮށްފައިވާ އަންދާޒާތައް ހިމެނެއެވެ.
ބޭނުމަކީ
ސްޓްރޭޝަންގެ ޑޮކްޓްރީންގެ މައުޟޫއު އަކީ ކޮންޓްރެކްޓު ކަމުގައި ވެފައި، ކޮންޓްރެކްޓެގެ
ކަންކުރުމަށް
هلނހޓޗަރޓް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ| އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960 + :Fax | ފޯން: 3009990
960 + :pel
ވާންޖެހޭނެއެވެ.
ސަފްޙާ 31 ގެ 19
2013/SC-A/34
385 48a
huދީهل
ތަންފީޒުކުރުމުގައި ހިމެނޭ ރިސްކުތައް ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިންގެ މެދުގައި ހިއްސާކޮށް އެކަށައެޅުން ކަމަށް ވެފައި،
ބައިވެރިންގެ މެދުގައި ރިސްކުތައް ހިއްސާކޮށް އެކަށައަޅައި ހަވާލުވެ ހެދުމަކީ ހަމައެކަނި ލިޔެ
ބައެއް ފަހަރު އެކަމަކީ ބަޔާންކޮށްދިނުމަށް ދަތި
ންކުރެވިފައިވާ ނުވަތަ ދޭހަކުރެވޭ ޝަރުތަކަށް ނުވެފައި އަދި
ކަމެއްކަމަށްވާ އަދި ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިންގެ ވިސްނުމުގައިވާ ކަމަކަށް ބިނާވެގެންވާ ކަމަކަށް ވެދާނެ ކަމަށްވާއިރު،
އިންތިހާއަށް ތަފާތުވެފައި ވުމުގެ" ޓެސްޓުގެ
މި ޑޮކްޓްރީން ތަތުބީގުކުރުމަކީ ފަސޭހަކަމެއް ނޫނެވެ. އެ ހާލަތުގައި،
މުހިންމުކަން ވަރަށް ބޮޑެވެ. އެހެނީ އެ ޓެސްޓުން ބުނެދެނީ މި ޑޮކްޓްރީންގެ ބޭނުން އެހާ ލުއިގޮތަކަށް ނުހިފުމަށެވެ؟
ޚަރަދު ބޮޑުވުން ނުވަތަ ލަސްވުން ނުވަތަ ބުރުބޮޑުވުން އެއީ ކޮންޓްރެކްޓެއް ފުރަސްޓްރޭޓްވުމަށް ފުދޭނެ ކަންކަމެއް
އެއީ، ކޮންޓްރެކްޓު ކުރެވުނު އިރު ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިންގެ ވިސްނުމުގައިވާ ގޮތާއި އައު ހާލަތުގައި
ކޮންޓްރެކްޓަށް އަމަލުކުރަންޖެހޭ ގޮތް އިންތިހާ ދަރަޖައަށް ތަފާތުވުން
ނޫނެވެ.
112.
What the "radically different" test, however, does not in itself tell us is that the
doctrine is one of justice, as has been repeatedly affirmed on the highest authority.
Ultimately the application of the test cannot safely be performed without the
consequences of the decision, one way or the other, being measured against the
demands of justice. Part of that calculation is the consideration that the frustration
of a contract may well mean that the contractual allocation of risk is reversed. A
time charter is a good example. Under such a charter, the risk of delay, subject to
express provision for the cessation of hire under an off-hire clause, is absolutely
on the charterer: It, however, a charter is frustrated by delay, then the risk of delay
is wholly reversed: the dclay now falls on the owner. If the provisions of a contract
in their literal sense are to make way for the absolving effect of frustration, then
that must, in my judgment, be in the interests of justice and not against those
interests. Since the purpose of the doctrine is to do justice, then its application
cannot be divorced from considerations of justice. Those considerations are among
the most important of the factors which a tribunal has to bear in mind.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ | އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ދިވެހިރާއްޖެ
:Fax | ފޯން: (300999
960 + Tell
9
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supretriecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960 +
2[013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ ()2
ދުވެފައިވޭތޯ ބެލުމުގެ ޓެސްޓަކީ
ކަމަށް ބޭނެދޭ
ނިމިފައިވާ އެކިއެކި ގަޒިއްޔާތަކުން ތަކުރާރުކޮށް ކަށަވަރުވެފައިވާ ފަދައިން، ކުރީގެ ހާލަތު އިންތިހާ ދަރަޖައަށް
އޭގެ ޒާތުގައި މި ޑޮކްޓްރީން އަކީ ކޮންމެހެން އަދުލުވެރި ޑޮކްޓްރީން
ޓެސްޓެއް ނޫނެވެ. އެހެންކަމުން އެއްގޮތަކަށް ނުވިއްޔާ އަނެއްގޮތަކަށް، އަދުލު އިންސާފަށް ވާންވެދާނޭ ނަތީޖާތަކެއް
ނުނިކުންނާނެ ގޮތަކަށް، މުޅިން ރައްކާތެރި ކަމާއެކު މި ޑޮކްޓްރީން ތަތުބީގު ނުކުރެވޭނެއެވެ. އެގޮތުން ވެދާނެ އެއްގޮތަކީ،
ދެފަރާތުން ކޮންޓްރެކްޓުގައި ވަކި ހާލަތެއްގައި ކުރިމަތިވެދާނޭ ރިސްކު ހިއްސާކުރަން ނުވަތަ ރިސްކާ ހަވާލުވާން
އެކަށައަޅާފައި އޮތް ގޮތް އެހެން ގޮތަކަށް ފުރޮޅިގެން ދިއުމެވެ. ޓައިމް ޗާޓަރ އެގްރީމަންޓަކީ މީގެ ރަނގަޅު މިސާލެކެވެ.
ކަހަލަ ޗާޓަރ އެގްރީމަންޓެއްގައި، އޯފް ހަޔަރ މާއްދާއެއްގެ ދަށުން ކުއްޔަށް ހިފި ހިފުން ނިމުމަކަށް އަންނާނެ ކަމަށް
ސަރީހަ ބަހުން ލިޔެ އެއްބަސްވެފައި ނުވާނަމަ، ލަސްވުމުގެ ރިސްކު މުތުލަގު ގޮތެއްގައި އޮންނާނީ ޗާޓަރަރ ގެ މައްޗަށެވެ.
ނަމަވެސް ލަސްވުމުގެ ސަބަބުން ޗާޓަރ އެގްރިމަންޓު ފްރަސްޓްރޭޓްވެއްޖެ ނަމަ، ލަސްވުމުގެ ރިސްކު ފުރޮޅިގެންގޮސް އެ
ރިސްކުގެ ބުރަ އެ އުޅަނދުގެ ވެރިފަރާތުގެ ކޮނޑުގައި އެޅޭނެއެވެ. ނަމަވެސް މި ފަދަ ހާލަތުގައި ޕްރޮސްޓްރޭޓްވުމުގެ
ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ނިކުންނާނެ މައްސަލަތައް ހައްލުކުރާނެ ގޮތް ދެފަރާތުން ކޮންޓްރެކްޓުގައި ދުރާލައި ބަޔާންކޮށް
އެއްބަސްވެފައިވާނަމަ، އަދުލުއިންސާފުގެ މަސްލަހަތު އޮތީ އެގޮތުގައެވެ. މި ޑޮކްޓްރީންގެ މަގްސަދަކީ އިންސާފު
ގާއިމުކުރުން ކަމަށްވުމުން، މި ޑޮކްޓްރީން ތަންފީޒުކުރުމުގައި އަދުލުވެރި ކަމަށް ރިއާޔަތް ކުރުމާ ވަތްކެއް ނުވެވޭނެއެވެ.
އެހެން ކަމުން، މައްސަލަ ފައިސަލާ ކުރުމުގައި މި ކަންކަމަށް ރިއާޔަތްކުރުމަކީ އެންމެ މުހިންމު ބަހާ ކަން މަހްކަމާތަކުގެ
ވިސްނުމުގައި ބަހައްޓަން ޖެހޭނެއެވެ.
33. މަތީގައި ބަޔާންކޮސްފައިވާ ޕްރެގްރާފްތަކުގައި ލޯޑް ޖަސްޓިސް ރިކްސް ބަޔާންކުރައްވާފައިވާ ކަންކަމަށް
ރިއާޔަތްކޮށް Canary Wharf
(
BP4
)
T
!
Ltd v European Mcdicines Agency8 ގަޒިއްޔާގައި
މިސްޓަރ ޖަސްޓިސް މާކަސް ސްމިތު ވިދާޅުވެފައިވަނީ ފްރަސްޓްރޭޝަންގެ ހާލަތު މެދުވެރި
ނުވަތަ ނޫންކަން ކަނޑައެޅުމަށް އެންމެ އެކަށީގެންވާ ޓެސްޓަކީ މަތީގައި ބަޔާންކުރެވުނު ޕެރެގްރާފްތަކުގައި
ލޯޑް ޖަސްޓިސް ރިކްސް ބަޔާންކުރައްވާ
ބަޔާންކުރައްވާފައިވާ މަލްޓި-ފެކްޓޯރަލް ގޮތް
8
4 ފ 8
سر کے مرمي
8
2,
4 22
کر مر اخر و
[2019] EHC 335 (Ch) 8
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ| އޯކިޑްމަގު މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv| ފެކްސް: 3008554
960 +
:Fax | ފޯން: (330999
960 + :Tel
2013/SC-A/24
ސަފްޙާ 31 ގެ 21
ޑޮކްޓްރީން އޮފް ފްރުސްޓްރޭޝަން މިމައްސަލައަށް ތަތުބީގުކުރުން
34
22
OXOC
8
މި ގަޒިއްޔާގައި ބެލެވޭ މައްސަލައިގެ މައުޟޫޢު ކަމުގައިވާ ކޮރަލްގޭޓާއި ބީއެމްސީގެ މެދުގައި
ކުރެވިފައިވާ ކޮންޓްރެކްޓު
ޑިރެކްޓު، ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގެ 22 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ކޮންޓްރެކްޓެއް
ފްރަސްޓްރޭޓް ވެދާނެ ކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ދެ ގޮތުންކުރެ އެއްގޮތް ކަމުގައިވާ، "ހީނުކުރާފަދަ ހާލަތެއް"
މެދުވެރި ވެގެން ކޮންޓްރެކްޓެއް ބައިވެރިންގެ މައްޗަށް ލާޒިމުކުރާ ކަމެއްކުރުމަކީ ވެވެންނެތް
މަކަށްވެގެން އެ ކޮންޓްރެކްޓު ނިމުމަކަށް އަތުވެއްޖެތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯ ކަނޑައެޅުމަށް މަގު ހޯދުމުގައި
އަޅުގަނޑު
ފްރަސްޓްރޭޓް ވެއްޖެތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯ ބެލުމަށް
އޭގެ
23 4 3 c4
OCOŁOOX
ބނުންގ ރނޑު
ކޮންޓްރެކްޓެއް
Edwinton Commercial Corporation v. Tsavliris Russ (Worldwide Salvage
and Towage
)
Ltd
,
The
[
Sea Angel ގަޒިއްޔާގެ ހުކުމުގައި ލޯޑް ޖަސްޓިސް ރިކްސް
އެކަށައަޅުއްވާފައިވާ، އަދި މަތީގައި ތަފްސީލުކޮށްދީފައިވާ މަލްޓި-ފެކްޓޯރަލް ގޮތެވެ
35
ހު
4 223
34
މައްސަލައިގައި ހިމެނޭ ކޮންޓްރެކްޓު ފްރަސްޓްރޭޓްވެފައި ވޭތޯ ބެލުމުގައި، މި މައްސަލައިގައި
ސާބިތުވާން ހުރި އަންނަނިވި ކަންތައްތަކަށް ރިއާޔަތްކޮށް، މި މުއާމަލާތް ކުރަން ކޮރަލްގޭޓާއި ބީއެމްސީ
އިން އެއްބަސްވިއިރު މުއާލާތް ތަންފީޒުކުރުމުގެ ތެރޭގައި މެދުވެރިވެދާނެ ރިސްކުތަކާ ބެހޭ
ގޮތުން ދެ
ފަރާތުގެ އުއްމީދަކީ ކޮބައި ކަމާއި، އަދި އެގޮތުން އިންތިހާއަށް ތަފާތު ހާލަތެއް މެދުވެރިވެއްޖެ ނަމަ
ދެފަރާތުން، އެ ތަފާތު ހާލަތާއި ކުރިމަތިލުމަށް، ޔަގީންކުރެވޭނެ މޭރުމަކުން ކަނޑައަޅާފައިވާ ގޮތްތަކަށް
ރިއާޔަތްކުރަން ޖެހެއެވެ.
ބޯޓު ބަންޑުންޖަހާލައި ބޯޓު އަޑިއަށް ގޮސްފާނެ ކަމަށް ލަފާކުރެވޭތަ؟
36. މޫސުން ގޯސްވުމުގެ ސަބަބުން 73
ASL ބާޖު ބަނޑުން ނުވަތަ އަޑިއަށް ދިއުމުގެ ސަބަބުން އެ
ބާޖުގައި ހުރި 3000 މެޓްރިކް ޓަނުގެ ހިލު ގެއްލިގެން ހިނގައިދާނެ ކަމަށް، ދެފަރާތަށް އެނގިފައިވޭތޯ
ކަނޑުގަދަވެ
[2003] EWCA Civ 547, 9
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު| ތީމުގެ| އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960 + :Fax & ފޯން: 3009990
960 + :Tel
2013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ 22
28 400%
اسرع مراع
4 22
ބަނފނއވ.
އާއި އެ ރިސްކާބެހޭގޮތުން އެ ފަރާތްތަކުން ވިސްނާފައިވާ ގޮތް އެއީ މި މައްސަލައިގައި ހިމެނޭ
ފްރަސްޓްރޭޓް ވެފައިވޭތޯ ބެލުމުގައި މުހިންމު ކަންކަމެވެ. އެފަދަ ހާދިސާއެއް
ކުރިމަތިވެދާނެކަން އެކަށީގެންވާ މިންވަރަކަށް ލަފާކުރެވޭނަމަ އެކަމުން ރައްކާތެރިވުމަށް އާންމުގޮތެއްގައި
ކޮންޓްރެކްޓުގައި ފިޔަވަޅު އަޅާފައި އޮންނާނެއެވެ. އެފަދަ ހާލަތެއް ދިމާވެދާނެ ކަމަށް އެކަށީގެންވާ
މިންވަރަކަށް ލަފާކުރެވޭނަމަ، އެކަމުން ރައްކާތެރިވުމުގެ ގޮތުން އިންޝުއަރަންސް ނަގަން ޖެހޭނެ ކަމާއި
އިންޝުއަރަންސް
ސް ނެގުމުގެ ޒިއްމާ އުފުލާނީ ކޮން ފަރާތަކުން ކަން ކޮންޓްރެކްޓުގައި
ކޯޓުން ބޮޑަށް ބުރަވުން ގާތީ އެކަން އެފަރާތްތަކަށް ލަފާކުރެވޭ ނަމަ އެކަން ކޮންޓްރެކްޓުގަ
ޓުގައި ބަޔާންކުރީސް
ކަމަށެވެ. ގިނަ މައްސަލަތަކުގައި، އެ ފަދަ ހާދިސާއެއް ހިނގުމުގެ ފުރުސަތު އޮވެދާނެ ލަފާކުރެވެން
ޖެހޭނެ ކަމަށް އުސޫލެއްގެ ގޮތުން ބުނާނެ ޖާގައޮތް ނަމަވެސް، އެފަދަ ރިސްކުތަކަށް ރިއާޔަތް ނުކުރެވި
އޮތުމަކީ ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިންގެ ކުށެއްކަމަށް ބަލައިގެންނުވާނެއެވެ. އޭގެ
ބަދަލުގައި ކޯޓުން އަހަން
ޖެހެނީ ކޮންޓްރެކްޓު ކުރެވުނު އިރު ކޮންޓްރެކްޓަށް އަމަލުކުރަން އޮތް ގޮތް މި މެދުވެރިވި ހާދިސާގެ
ސަބަބުން އިންތިހާއަށް ބަދަލުވެއްޖެ ހެއްޔެވެ
މި ސުވާލެވެ.
ކަމަށް
37. މޫސުން ގޯސްވުމުގެ ސަބަބުން 73
ASL ބާޖު އަޑިއަށް ދިއުމުގެ ސަބަބުން އެ ބާޖުގައި ހުރި 3000
މެޓްރިކް ޓަނުގެ ހިލަ ގެއްލިގެން ހިނގައިދާނެ ކަމަށް، ދެފަރާތަށް އެނގިފައިވޭތޯ އާއި އެ
ރިސްކާބެހޭގޮތުން އެ ފަރާތްތަކުން އެކަށީގެންވާ މިންވަރަކަށް ވިސްނާފައިވޭތޯ ނުވަތަ އެފަރާތްތަކަށް
އެކަށީގެންވާ މިންވަރަކަށް ލަފާކުރެވިފައި އޮތްތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯ ބެލުމުގައި މި މައްސަލައިގައި ކަން
ހިނގާފައިވާ ގޮތަށް ބަލާއިރު ކޮންމެހެން ރިއާޔަތް ކުރަންޖެހޭ ދެކަމެއް ދެފަރާތުން ޝަރީއަތުގެ މަޖިލީހުގައި
ދެއްކި ވާހަކަތަކުން ފާހަގަކުރެވެއެވެ. އެ ދެ ކަމަކީ:
(ހ) ދެފަރާތުގެ ވާހަކައިން އެނގެނީ މުދާ އުފުލުމަށް އިންޝުއަރަންސް ނަގާފައި ނެތީ ގިނަ ފަހަރު
މިކަހަލަ މުދާ އިންޑިއާ އިން ރާއްޖެއަށް އުފުލާއިރު އިންޝުއަރ އެއް ނުކުރާތީ ކަމާއި އެއީ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ| އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް URL
:
www.supremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960 + :Fax ފޯން: (300999
960 + :Tel
2013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ 23
ނުކޮށެވެ
8 2
ހިލަވެލި، ކަހަލަ ބައެއް އެއްޗެހި އިންޝުއަރ ފޮނުވާ ކަމަށާއި އެކަމަކު މި
މައްސަލައިގައި ހިމެނޭ މުދާ ސަޕްލަޔަރު އޭގެ ރައްކާތެރިކަން ބޭނުންވާތީ
އެފަރާތުން ވިއްކި
މުދާހުރީ އިންޝުއަރ ކޮށްފައި ކަމާއި، މުދާ އުފުލުން އިންޝުއަރ ކުރުމަށް ދެފަރާތުންވެސް
ސަމާކަން ދީފައި ނެތް ކަމެވެ. އެހެން ކަމުން މިފަދަ ހާދިސާއެއް ހިނގާފާނެ ކަން މި
ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިން އެކަށީގެންވާ މިންވަރަކަށް ވިސްނާފައި ނެތްކަން މިކަމުން
2 /
ce
24 22
މޮހކރވއވ.
50%
ހއ 2
8w ހ
0%
ބަޔާންކޮށްފައި 2 އި)
ދި 8
4
2
ކަމަށް
(ނ) އަނެއް ކަމަކީ، މި ހާދިސާ ހިނގާފައިވަނީ 24 ޖޫން 2008 ގައެވެ. ކޮންޓްރެކްޓު
ރެކްޓުގައި އޮތް
ގޮތުން ޕޭމަންޓު ގެ ބާރ
ބާކީ ދޭންޖެހެނީ އަލިދޫ ބަނދަރަށް މުދާ ގެނައުމުން ކަމަށް
އިރު، މުދާ ކަނޑުއަޑިއަށް ދިއުމުގެ ދެ ދުވަސްކުރިން މުދާ އުފުލުމުގެ އަގު
ބީއެމްސީއަށް އެކުގައި ލިބިފައިވަނީ، ބީއެލްސީއިން ވަރަށް ބޮޑަށް އެދިގެން ބޭންކުގެ ލަފަޔާވެސް
ޚިލާފަށް ރާއްޖެއަށް އެމުދާ ނާންނަނީސް އެ މުދާ ލިބިއްޖެކަމަށް ބަޔާންކޮށް އެފައިސާ ބީއެމްސީ
އެކުގައި ދޫކުރުމަށް ކޮރަލްގޭޓުން ބޭންކަށް އިންސްޓްރަކްޝަން ދިނުމުން ކަން އެނގެއެވެ. މި
ފަދަ ހާދިސާއެއް ދިމާވެދާނެ
ކޮންޓްރެކްޓް ކުރި އިރު ކޮރަލްގޭޓަށް އެކަށީގެންވާ މިންވަރަށް
ލަފާކުރެވިފައި އޮތް ނަމަ، މުދާ ރާއްޖެއަށް އައުމުގެ ކުރިން ފައިސާ އެކުގައި ބީއެމްސީއަށް
ދޫކުރަން ރުހިފައި އޮތުމަކީ އެކަށީގެންވާ ގޮތަކަށް ނުވާތީ އާއި، މަތީގައި އިސްވެ ބަޔާންކުރި
ނުކުތާގައި ފާހަގަކުރިހެން ހިލަވެލިފަދަ ތަކެތި އުފުލުމުގައި އިންޝުއަރަންސް ނަގާނީ
ކޮންފަރާތަކުން ކަން ސާފުކޮށް ކޮންޓްރެކްޓުގައި ކަނޑައަޅައި ބަޔާންކޮށް އެ ރިސްކު ކޮންޓްރެކްޓުގެ
ބައިވެރިން ހިއްސާކޮށް ޒިއްމާނަގާނެ ފަރާތެއް އެކަށައެޅުމަށް ސަމާލުކަން ދީފައި ނެތުމުން އެއިން
ދޭހަވަނީ މި ފަދަ ހާދިސާއެއް މެދުވެރިވެދާނެ ކަމަށް ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިން އެކަށީގެންވާ
މިންވަރަށް ވިސްނާފައި ނެތް ކަމެވެ.
¿C
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓް | ތީމުގެ| އޯކިޑްމަގު| މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
WWW.Supremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960 +
:Fax | ފޯން: 3009990
960 + :Tel
2013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ 24
ފޯސް މޭޖަރ ކްލޯސް އެއް ނެތުން
38. ދެފަރާތުންކުރެ ފަރާތެއްގެ ބާރުނުފޯރާ ހާދިސާއެއްގެ ސަބަބުން ކޮންޓްރެކްޓުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަންކަން
ފުރިހަމަކުރެވެން ނެތް ހާލަތެއް ދިމާވެއްޖެ ނަމަ އަމަލުކުރާނޭ ގޮތެއް ކޮންޓްރެކްޓުގައި ބަޔާންކޮށްފައި
ނެތުމުން، މިފަދަ ހާދިސާއެއް މެދުވެރިވެދާނެ ކަމަށް ކޮންޓްރެކްޓުގެ ބައިވެރިން ކޮންޓްރެކްޓުކުރި އިރު
އެކަށީގެންވާ މިންވަރަކަށް ވިސްނާފައި ނެތް ކަން ދޭހަކުރެވެއެވެ.
މެދުވެރިވި ހާދިސާގެ ޠަބީޢަތް
39. ބީއެމްސީގެ ފަރާތުން ޝަރީއަތުގެ މަޖިލީހުގައި ބުނެފައިވަނީ އެއްބަސްވެފައިވާ ގޮތުގެ މަތީން އިންޑިއާގެ
ޓުޓިކޮރިން އިން 3000 މެޓްރިކް ޓަނުގެ ހިލޭ އެ ކުންފުނީގެ ބާޖެއް ކަމުގައިވާ 73
ASL އަށް
ބަރުކުރި ކަމަށާއި، އެފަހަރު އެ ހިލަ ހިފައިގެން ރާއްޖެއަށް އައުމަށް ދަތުރު ފަށައިގެން ރާއްޖެއާ ވަރަށް
ކައިރި ހިސާބަކަށް އާދެވިފައިވަނިކޮން، ކުއްލިއަކަށް އައި ވަރަށް ގަދަ ވިއްސާރައެއްގައި ޖެހި ކަނޑު
ގަދަވެގެން ދިޔަ ވަގުތު ބާޖު ބަންޑުންޖެހިގެން ކަނޑަށް ފެތިގެން ދިޔަ ދިއުމުގައި އެ އެމުދާ ކަނޑުވީ
މަށެވެ. އިންޑިއާގެ ޓުޓިކޮރިން އިން 3000 މެޓްރިކްޓަނުގެ ހިލަ ހިފައިގެން 73
ASL ބާޖު ދަތުރު
ރަމުން ދަނިކޮށް ހދ. ކުޅުދުއްފުއްޓާއި 62 މޭލު ދުރުން 73
ASL ބާޖު ބަންޑުން ޖަހާލި ކަމާއި
73
ASL ބާޖު ބަންޑުން ޖަހާލުމާއި ގުޅިގެން އެ ބާޖުގައިހުރި މުދާ ކަނޑުފެތިފައިވާ ކަމާއި،
73
ASL ބާޖު ބަންޑުން ޖަހާލުމުގެ ހާދިސާ ހިނގާފައިވަނީ މޫސުން ގޯސްވެގެންކަން މޯލްޑިވްސް
ޕޮލިސް ސަރވިސްގެ ނަންބަރު 2008
/
58/CID
(
GUT
)
PRE-171 (8 ޖުލައި 2008) ޕޮލިސް
ރިޕޯޓު ކަށަވަރުކޮށްދެއެވެ. މި މައްސަލައިގައި މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސްއިން އެކުލަވާލާފައިވާ
ހާދިސާ ހިނގިގޮތުގެ ރިޕޯޓަށް ބަލާއިރު، މުދާ ކަނޑުވެ ގެއްލުމުގައި ބީއެމްސީގެ އިހުމާލެއް ނުވަތަ
ގަސްތުގައި ކަމެއް ކޮށްފައިވާ ކަމެއް ފާހަގަކޮށްފައެއް ނުވެއެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު & ތީމުގެ| އޯކިޑްމަގު| މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: UR
:
www.supremecourt.gov.tmv | ފެކްސް: 3008554
960 +
:Fax | ފޯން: 3009990
960 + :Tel
404 43 44 0 22
ވެބްސައިޓް: URL WW.SupreLTRecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3018554
9660 + :Fax | ފޯން: }300999
960 + :melދިވެހިރާއްޖީ
2013/SC-A/34
ސަފް 31 ގެ 25
މެދުވެރިވި ހާލަތަކީ އިންތިހާއަށް ތަފާތު ހާލަތެއް
i
2
ކަމެވެ.
ރޭގެ
8 $22 6 2 * *
5 23
.0 ހދ8
میرمرام
0
| ހ
ކޮންމެ އެކަމެއް ނެރެން މެސެތޭ.
ހީނުވުމަށްވުރެ
40. މަތީގައި ބަޔާންކުރި ޕެރެގްރާފުން އެނގެނީ ކޮންޓްރެކްޓު ކުރިއިރު އޮތް ހާލަތު އިންތިހާއަށް ތަފާތުވެފައިވާ
ކުންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގެ 22 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައިވާ ގޮތުން ކޮންޓްރެކްޓަކީ މަލުކުރެވެ.
ކޮންޓްރެކްޓަކަށް ވެއްޖެ ކަމަށް ބަލާނެ މިންގަނޑަކީ "ހީނުކުރާފަދަ ހާލަތެއް' މެދުވެރިވެގެން
ބައިވެރިންގެ މައްޗަށް "ލާޒިމުކުރާ ކަމެއްކުރުމަކީ ވެވެންނެތް
ނަމައެވެ. އެކަމެއް ވެވެން
ވުމަކީ ކޮ
ތަހީލުވުމެއް ނޫނެވެ. އެއީ ކަމެއް މުސްތަ
ލުއި މިންގަނޑެކެވެ. އަދި، އެއީ، ކަމެއް ކުރަންޖެހޭ ގޮތް އަގު ބޮޑުވެގެން ޚަރަދު ބޮޑުވެގެން
ވެވެން ނެތުމެއް ވެސް ނޫނެވެ. އެހެންކަމުން އެކަމެއް ވެވެން ނެތްކަމަށް ދެވިދާނެ މިންގަނޑަކީ
އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ހައުސް އޮފް ލޯޑްސްގެ Davis Contractors Ltd v
.
Fareham UDC10
ގަޒިއްޔާގައި ލޯޑް ރެޑްކްލިފް ބަޔާންކުރައްވާފައިވާ ޓެސްޓާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތިން ކޮންޓްރެކްޓުކުރި
އިރު ކޮންޓްރެކްޓުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތާއި އިންތިހާއަށް ތަފާތުގޮތަކަށް އައު
ހާލަތުގައި
އެކަމެއް
· 2
4 3 2
oxo!
މިހިމީފިރިންޖެހޭތޯ ބެލުމެވެ.
OcOOX
41. މިމައްސަލައިގައި ކަންހިނގާފައިވާ ގޮތަށް ބަލާއިރު މިއީ ކޮންޓްރެކްޓު ކުރެވުނު އިރު އޮތް ހާލަތު
ނޫންކަން ސާފުކޮށް އެނގެއެވެ.
ރެލެޓިވް ޖަސްޓިސް
42. ބީއެމްސީގެ ފަރާތުން ޝަރީއަތުގެ މަޖިލީހުގައި ބުނެފައިވަނީ މުދާ އުފުލުމުގެ އަގު އެކީގައި އެފަރާތަށް
ލިބިފައިވާ ކަމަށާއި، އެ ކުންފުނިން އެއަގަށް ވަރަށް ފަރުވާތެރިކަމާއެކު މަސައްކަތް ކޮށްދީފައިވާ ކަމަށާއި
އެ މުދައު ގެއްލުމުގައި ނުވަތަ ނެތިވެ ދިއުމުގައި ބީއެމްސީގެ އެއްވެސް އިހުމާލެއް ނެތް ކަމަށާއި އެތަކެތި
ދިވެހިރާއްޗޭ
[1956] 1 AC 696 at 729 30
23 9
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ| އޯކިޑްމަގު| މާލެ ! ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
2013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ 26
04 04
0 32
ޑީންކަމުން،
ބީއެމްސީގެ
4 224 0/x
8/
ހަވާލުކުރެވިފައި ނުވަނީ ދިމާވި ގުދްރަތީ ހާދިސާއަކުން އެ މުދާ ގެއްލުމުން ކަމަށާއި އެކަމުގައި ބީއެމްސީގެ
އިހުމާލެއް ނެތްކަން އެ ހާދިސާ ހަމަ އެވަގުތު ފުލުހުން ބަލައި ތަހުގީގު ކުރުމަށްފަހު
އެކުލަވާލާފައިވާ ރިޕޯޓުން އެނގޭ ކަމަށެވެ. އެ ކުންފުނީގެ ފަރާތުން ކޮށްދިން
މަސައްކަތުގައި އެ ކުންފުނީގެ އެއްވެސް އިހުމާލެއް ނެތުމުން ކޮރަލްގޭޓަށް ބީއެ
ސީގެ ފުށުން ވެފައިވާ
އަދި ވަމުންދާ ގެއްލުމެއްވެސް ނެތް ކަމަށެވެ. އަނެއްކޮޅުން ކޮރަލްގޭޓުން ބުނެފައިވަނީ ކޮރަލްގޭޓާއި
ބީއެމްސީއާ ދެމެދު ވެވުނު އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން މުދާ ރާއްޖެ ގެނައުމަށްޓަކައި ކޮރަލްގޭޓުން ބީއެމްސީއަށް
ދައްކާފައިވާ 123،000 ޔޫއެސް ޑޮލަރު ދެއްކުމުން އެއްވެސް މަންފާއެއް ކޮރަލްގޭޓަށް ލިބިފައި ނުވާ
ކަމަށާއި އެކަމުން ވިޔަފާރިއަށް ގެއްލުމެއްވެފައިވާ ކަމަށެވެ. އިތުރަށް ކޮރަލްގޭޓުން ބުނެފައިވަނީ
އެފަރާތުން ބީއެމްސީއަށް ދެއްކި ފައިސާ ބީއެމްސީއަށް ހައްގު ކަމަށް ބެލެވޭނަމަ، އެއީ ތާކުންތާކު
ޖެހޭގޮތެއް ނޫންކަމަށެވެ. "ފައިސާ އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެކޮޅަށް ދެވިފައި، އެކޮޅުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް
މުދާ ދާ ލިބެންޖެހޭނެއެވެ. މުދާ އަޅުގަނޑުމެންނަކަށް ނުލިބެއެވެ." އެފަރާތުން ކުރަންޖެހޭ މަސައްކަތް
ފުރިހަމަނުވެއެވެ. އެހެންކަމުން އެފައިސާ އެފަރާތަކަށް ހައްގެއް ނުވެއެވެ. ކޮރަލްގޭޓުން އިތުރަށް
ބުނެފައިވަނީ އެފަރާތުގެ އިހުމާލެއް ނުވާކަމަށް އެބުނާ ބުނުމަކީ ކޮރަލްގޭޓުން ދެއްކި ފައިސާ އަނބުރާ
ދިނުމަކާ ގުޅުމެއް ނެތް ކަމަށެވެ. ސަބަބަކީ މިކަމުގައި ކޮރަލްގޭޓުގެ ވެސް އިހުމާލެއް ނެތެވެ.
ބޮޑީ
43. ދެފަރާތުގެ ވާހަކައިން އެނގެނީ އިންޑިއާގެ ކްރިޝްނާ އެންޑް ކޯ އިން ކޮރަލްގޭޓަށް ކްރެޑިޓަށް ވިއްކި
ބޮޑުހިލަތަކުގެ މިލްކުވެރިކަން އެ ހިލަތަށް ކޮރަލްގޭޓަށް ލިބެންދެން އެ ތަކެތީގެ މިލްކުވެރިކަން އޮތީ
ކްރިޝްނާ އެންޑް ކޯ އަށް ކަމުގައިވާތީވެ، އެ ބޮޑުހިލަތައް ކްރިޝްނާ އެންޑް ކޯއިން އިންޝުއަރ
ކޮށްފައިވާކަމެވެ. އަދި ބީއެމްސީއިން އެ ފަރާތުގެ ޓަގާއި ޖަށް ވޮއެޖް އިންޝުއަރަންސް ނަގާފައިވެއެވެ.
ނަމަވެސް މުދާ އުފުލުމަށް އެއްވެސް ފަރާތަކުން އިންޝުއަރަންސް ނަގާފައެއް ނެތެވެ. ކްރިޝްނާ އެންޑް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ| އޯކިޑްމަގު މުލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: L
[
RL
:
www.supremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960 +
:Fax | ފޯން: 3009998
960 + :1
2113/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ 27
ކޯ އަށާއި ބީއެމްސީއަށް އިންޝުއަރަންސް އިން ގެލުން ރިކަވަރ ކުރުމުގެ ފުރުސަތު އެބައޮތެވެ.
މައިގަނޑު ގެއްލުމެއްވެފައިވަނީ ކޮރަލްގޭޓަށް ކަން އެނގެއެވެ.
44. ކޮރަލްގޭޓާއި ބީއެމްސީއާ ދެމެދުގައިވާ ކޮޓްރެކްޓުގައި އެއްބަސްވެފައިވާ ގޮތުގެ މަތީން އިންޑިއާގެ
ޓުޓިކޮރިން އިން 3000 މެޓްރިކް ޓަނުގެ ހިލު ބީއެމްސީގެ ބާޖެއް ކަމުގައިވާ 73
ASL އަށް ބަރުކުރި
ކަމާއި، އެ ހިލަ ހިފައިގެން ރާއްޖެއަށް އައުމަށް ދަތުރު ފަށައިގެން ރާއްޖެއާ ވަރަށް ކައިރި ހިސާބަކަށް
އާދެވިފައިވަނިކޮށް ކުއްލިއަކަށް އައި ވަރަށް ގަދަ ވިއްސާރައެއްގައި ޖެހި ކަނޑު ގަދަވެގެން ދިޔަ ވަގުތު
ންޖެހިގެން ކަނޑަށް ފެތިގެންދިއުމުގެ ސަބަބުން، އެ ދެފަރާތުގެ ދެމެދުގައިވާ ކޮންޓްރެކްޓު
ކުރެވުނު އިރު އޮތް ހާލަތު ކޮންޓްރެކްޓު ފްރަސްޓްރޭޓްވާ މިންވަރުކަމުގައިވާ މިންވަރަށް "އިންތިހާއަށް
ދަލުވެފައިވާތީ" އާއި އަދި އެގޮތަށް އިންތިހާއަށް ހާލަތު ތަފާތުވެދާނެ ކަމަށް ދެފަރާތުން އެކަށީގެންވާ
މިންވަރަކަށް ވިސްނާފައިވާކަން އެނގެން ނެތުމުން، ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގެ 22 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ)
ގައިވާ ގޮތަށް ކޮންޓްރެކްޓް ފްރަސްޓްރޭޓްވެ އެ ކޮންޓްރެކްޓަކީ އަމަލުކުރެވެން ނެތް" ކޮންޓްރެކްޓަކަށް
ވެފައިވާ ކަމަށް ގަބޫލުކުރެވެއެވެ.
ކޮންޓްރެކްޓު ފްރަސްޓްރޭޓް ވުމުގެ ނަތީޖާ
OX
45. ކޮންޓްރެކްޓެއް ފްރަސްޓްރޭޓްވާއިރު، ކޮންޓްރެކްޓު ފްރަސްޓްރޭޓްވެއްޖެ ނަމަ ހަދަންޖެހޭނެ ގޮތް ނުވަތަ
ގޮތްތައް އެ ކޮންޓްރެކްޓުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ނަމަ އެ މަގުން އަމަލުކުރާނީއެވެ.
46. ކޮންޓްރެކްޓެއް ފްރަސްޓްރޭޓްވާ އިރު، ކޮންޓްރެކްޓު ފްރަސްޓްރޭޓްވެއްޖެ ނަމަ ހަދަންޖެހޭނެ ގޮތް ނުވަތަ
ގޮތްތައް އެ ކޮންޓްރެކްޓުގައި ބަޔާންކޮށްފައި ނުވާނަމަ، ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ގާނޫނުގައި ބަޔާންކުރާ
ހައްލުހޯދުމަށް ދައުވާ
44 446 47
ކުރީވެއވެ
47. އެގޮތުން، ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގެ 22 ވަނަ މާއްދާގެ (ރ) ގައި ބުނެފައިވަނީ އަންނަނިވި ގޮތަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ| އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
.de
/Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Mzagu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް www.supremecourt.gov.mv :UR| ފެކްސް: 3008554
960 +
:Fax | ފޯން: 3009990
960 + :Tel
2013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ 28
"(ރ) ކޮންޓްރެކްޓެއްގެ ބައިވެރިއަކަށް ލާޒިމުކުރާ ޢަމަލެއް ކުރެވެންނެތްކަން އެނގުމުގެ ކުރީގައި، އޭނާއަށް ލިބެންއޮތް
ފައިސާއެއް، ނުވަތަ އޭނާ ދިން ފައިސާއެއް ހޯދުމަކީ ކުރެވިދާނެ ކަމެކެވެ. އަދި ޢަމަލެއް ކުރެވެން ނެތުމުގެ ފަހަކަށް،
އޭނާގެ މައްޗަށް ލާޒިމުކުރާ ކަމެއްގައި
ނުނާ...25، 2
1
އޭނައެއް ނަބަނދެވެސް.އެވެ.
OOLOOX
e ދ ތ 8
384
23
روم مع ما
8
P
48. އިސްވެ ބުނެވިދިޔަ 22 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ހަމަތަކަށް ބަލާއިރު، ކޮންޓްރެކްޓެއް
ފްރައި ހާދިސާ ހިނގުމުގެ ކުރީގައި އެއް ފަރާތުން އަނެއް ފަރާތަށް ދީފައިވާ ފައިސާއެއް
ހޯދުމަކީ ކުރެވިދާނެ ކަމަކެވެ. މާއްދާގައި ކޮންޓްރެކްޓު ފްރަސްޓްރޭޓް ވުމުގެ ކުރިން ލިބެން އޮތް
ފައިސާއެއް ލިބޭނީ އެކުގައި ކަން ނުވަތަ އެ ފައިސާގެ ތެރެއިން ބައެއް އުނިކުރެވިދާނެ ކަން އަދި
މިގޮތަށް ފައިސާ ނަގައިދޭން ކޯޓުން އަމުރުކުރާ އިރު ކޯޓުން ރިއާޔަތްކުރަންޖެހޭ ކަންކަމަކީ ކޮބައިކަން
ސާފު ނުވެއެވެ. މި ނުކުތާއާ ބެހޭ
ބެހޭ ގޮތުން މި މައްސަލަ މަދަނީ ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2009/MC/2328
ގަޒިއްޔާއިން ނިންމަވަމުން، މަދަނީ ކޯޓުގެ ހުކުމުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވަނީ، "ފްރަސްޓްރޭޝަންގެ އުސޫލު
މަސައްކަތްކުރާ ގޮތަށް ބަލާއިރު ގެއްލުމުގެ ބަދަލު ހޯދުމަށް އެދޭ ފަރާތުން އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން ފައިސާ
ދައްކާފައިވާ ނަމަ، އަދި އެފަރާތުން ފައިސާ ދެއްކި ފަހުން އޭގެ މުގާބިލުގައި އެފަރާތަށް އެއްވެސް
މަންފާއެއް ލިބިފައި ނުވާނަމަ، ނުވަތަ އެ ފަރާތުން އެދިފައިވާ ކަންތައްތަކުންކުރެ އެއްވެސް ކަމެއް
ފްރަސްޓްރޭޝަންގެ ސަބަބުން އެއްބަސްވުން ބާތިލުކުރުމުގެ ކުރިން ދައްކާފައިވާ ހުރިހާ
ފައިސާއެއް އެފަރާތަކަށް ނަގައިދެވިދާނެކަން Fibrosa Spolka Akcyjna v Fairbairn
[19427] Lawson Combe Barbour Ltd ގަޒިއްޔާ އިން އެނގޭ" ކަމަށެވެ. ފިބްރޯސާ
ގަޒިއްޔާގެ ހުކުމަށް ބަލާއިރު ފްރަސްޓްރޭޓް ހާދިސާ ހިނގުމުގެ ކުރިން ދީފައިވާ ފައިސާ ލިބޭނީ،
އެފަރާތުން ފައިސާ ދެއްކި ފަހުން އޭގެ މުޤާބިލުގައި އެފަރާތަށް އެއްވެސް މަންފާއެއް ލިބިފައި ނުވާނަމަ
އެވެ. ކޮންމެވެސް މިންވަރެއްގެ ފައިދާއެއްވެފައިވާ ނަމަ ވެގެންދާނެ ގޮތް ފިބްރޯސާ ގަޒިއްޔާގެ ހުކުމުން
ނުވާނަ2،
راع مع مر
2 0¢ ¢
ސާފެއް ނުވެއެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ| އޯކިޑްމަގު| މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ދިވެހިރާއްޖެ
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv| ފެކްސް: 3008554
960 + :Fax | ފޯން: 3009990
960 + :T
2 9ކުކަން.
ވެބްސައިޓް: URL
:
WWW.Supremecourt.go
&
v.mv | ފެކްސް:3008554
960 | :Fax | ފިޔޯ: 3009996
960 - : " ދިވެހިރާއްe
2013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ 29
8 ގއ
ހ) 0
05 ހ
BP Exploration Co (Libya) v Hunt
Gamcreo SA v ICM/Fair Warning (Agency) mánics (No 2) “1983” 2 AC 352
49. އިނގިރޭސި ކޯޓުތަކުން މި މައްސަލަ އަށް ހައްލު ހޯދާފައިވަނީ ދެވަނަ ބޮޑު ހަނގުރާމައިގެ ތެރޭގައި
އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ޕާލިމެންޓުން ފާސްކުރި ލޯ ރިފޯމް (ފްރަސްޓްރޭޓެޑް ކޮންޓްރެކްޓްސް އެކްޓް 1943
ގެ އެހީގައެވެ. އެ ގާނޫނުގައި ކޮންޓްރެކްޓު ފްރަސްޓްރޭޓް ވެގެންދާ ހާލަތުގައި ނިކުންނަ ނަތީޖާތަކާ
ކުރިމަތިލާނެ ގޮތްތައް ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ. އެ ހަމަތައް
2
)
2 ) ގަޒިއްޔާއާއި (v
/
(
1226
.Ltd
[
1975
]
1 WL.R ފަދަ ގަޒިއްޔާތަކުގައި ތަތުބީގުކޮށްފައި ވެއެވެ. މި ގަޒިއްޔާތަކުގައި
ބަޔާންކޮށްފައިވަނީ ފިބްރޯސް ގަޒިއްޔާގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ އުސޫލު ކަމުގައިވާ "ފައިސާ ދެއްކި ފަހުން
އޭގެ މުގާބިލުގައި އެފަރާތަށް އެއްވެސް މަންފާއެއް ލިބިފައި ނުވާނަމަ" ޝަރުތު ލުއިކޮށް ދައުވާކުރާ
ފަރާތުން ފައިސާ ދެއްކިފަހުން އެފަރާތަށް މަންފާގެ ބައެއް ލިބިފައިވާނަމަ، އެގޮތުން ލިބިފައިވާ މަންފާގެ
ނިސްބަތުން ފައިސާ އުނިކުރުމަށްފަހު އެފައިސާގެ ތެރެއިން ހައްގުވާ މިންވަރެއް ހޯދުމަށް ދައުވާކުރެވިދާނެ
ކަމަށެވެ. ބަލަމުން
ލަމުން މިދާ މައްސަލައިގައި ކޮންޓްރެކްޓު ފްރަސްޓްރޭޓްވުމުގެ ހާދިސާ ހިނގުމުގެ ކުރިން މި
މައްސަލައިގައި ދައުވާކުރި ފަރާތް ކަމަށްވާ ކޮރަލްގޭޓު
ބީއެމްސީ އަށް ދީފައިވާ ފައިސާގެ މުގާބިލުގައި
އެއްވެސް މަންފާއެއް ކޮރަލްގޭޓަށް ލިބުނުކަން މި މައްސަލައިގައި ހުށަހެޅިފައިވާ އެއްވެސް
އެނގެން ނެތެވެ.
50. ވީމާ، މަދަނީ ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2009/MC/2328 ގަޒިއްޔާ ހުކުމުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތަށް،
އިންޑިއާގެ ޓުޓިކޮރިން އިން އަލިދޫއަށް މުދާ ގެނެސް ދިނުމަށްޓަކައި ވެވުނު އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން
ބޭންކް އޮފް ސިލޯނުގެ އެލްސީއެއް މެދުވެރިކޮށް 22 ޖޫން 2008 ދުވަހު ކޮރަލްގޭޓުން ބީއެމްސީގެ
އެކައުންޓަށް 123،000 ޔޫއެސް ޑޮލަރު ޖަމާކޮށްފައިވާ ކަމަށާއި، މި ފައިސާ ފޮނުވާފައިވަނީ މުދާ
އުފުލި އުޅަނދު ބަންޑުންޖަހާލައި މުދާ ކަނޑުވުމުގެ ކުރިން ކަމަށް ވާތީވެ، އަދި މި ފައިސާގެ މުގާބިލުގައި
ކޮރަލްގޭޓަށް އެއްވެސް މަންފާއެއް ނުވަތަ އެއްޗެއް ލިބިފައިނުވާތީވެ، ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގެ 22
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ| އޯކިޑްމަގު މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male' Republic of Maldives
2013/SC-A/4
ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންވެފައިވާ އުސޫލުގެ ދަށުން މުދާ ރާއްޖެއަށް ގެނައުމަށްޓަކައި ކޮރަލްގޭޓުގެ ފަރާތުން
ބީއެމްސީއަށް ދައްކާފައިވާ 123,000 ޔޫއެސް ޑޮލަރު ބީއެމްސީގެ ފަރާތުން ކޮރަލްގޭޓަށް ދޭން ޖެހޭނެ
ކަމަށް މަދަނީ ކޯޓުންނާއި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 249/HC
-
A/2010 ގަޒިއްޔާގައި
ކަނޑައަޅުއްވާފައިވާ ކަނޑައެޅުއްވުމަށް ތާއީދުކުރެވެއެވެ.
51 މަތީގައި އިސްވެ ބަޔާންކުރެވުނު ކަންކަން އެހެން ހުރުމުން އަހުރެންނަށް ފެންނަނީ މަދަނީ ކޯޓުގެ
ނަންބަރު 2009/MC/2328 ގަޒިއްޔާ ނިމިފައިވާ ގޮތާމެދު ބީއެމްސީގެ ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ހައިކޯޓުގައި އެ ގަޒިއްޔާ އިސްތިއުނާފުކުރުމުން، ހައިކޯޓުން ބައްލަވާފައިވާ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު
249/HC
-
A/2010 ގަޒިއްޔާގައި ހައިކޯޓުން ހުކުމް ކުރައްވާފައިވަނީ ގާނޫނާ އެއްގޮތަށް ކަމަށެވެ.
ފަނޑިޔާރު 9 ވ («« 6ކ
ސަފްޙާ 31 ގެ 30
متومتر مرور کرد
31ދ
ރައްޔަށް އހރން
އުއްތަމަ ފަނޑިޔާރު އަޙްމަދު މުއްތަޞިމްގެ ރައުޔު.
ފަނޑިޔާރު މަޙާޒު ޢަލީ ޒާހިރުގެ ރައުޔު:
8 29
ތާއީދުކުރަމެވެ.
އެކުމް
ދި# 6
5
3
3
ބަޔާނެކެރެވެން
028
03 3 344 2
ދެންފަހެ، އިސްވެ
މަދަނީ ކޯޓުގެ ނަންބަރު
2009/MC/2328 ގަޒިއްޔާ ނިމިފައިވާ ގޮތާމެދު ބީއެމްސީގެ ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގައި އެ
ގަޒިއްޔާ އިސްތިއުނާފުކުރުމުން
.ފުކުރުމުން، ހައިކޯޓުން ބައްލަވާފައިވާ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު HC
-
A249/2010
ސުޕްރީމް ކޯ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ| އޯކިޑްމަގު| މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv| ފެކްސް: 3008554
960 +
ދިވެހިރާއްޖެ
:Fax | ފޯން: 3009998
960 + :Tel
2013/SC-A/34
ސަފްޙާ 31 ގެ 31
ގަޒިއްޔާގައި ހައިކޯޓުން ހުކުމް ކުރައްވާފައިވަނީ ގާނޫނާ އެއްގޮތަށްކަމަށް މި މައްސަލަ ބެލި ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރުންގެ އިއްތިފާގުން ކަނޑައަޅަމެވެ.
ޤަޟިއްޔާ ބަލައި ޙުކުމް ކުރީގެ
Adnan
fap-5
މަޙާޒު ޢަލީ ޒާހިރު
އަޙްމަދު މުޢުތަޞިމް ޢަދްނާން
ޙުސްނުއްސުޢޫދު
ރިޔާސަތު)
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު| ތީމުގެ| އޯކިޑްމަގު| މާލެ| ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male' Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
WWW.supremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960 + :Fax | ފޯން: 3009990
960 + :Tel