ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމްކޯޓްގް ނަންބަރު 2014/SC-A/14 ޤަޟިއްޔާ
އިޤީ
ސަފްޙާ 28 ގެ 1
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު
CO
ދިވެހިރާއްޖެ
ޓީގ..
/--ހއs wr'
65&t=25--
ޝަރީޢަތް ނިމުނުގޮތުގެ ޚުލާޞާ
ގަޟިއްޔާ ނަންބަރު: 14/SC
-
A/2014
ދަޢުވާކުރާ ފަރާތް: އެޓަރނީ ޖެނެރަލްގެ އޮފީސް
• ދަޢުވާ ލިބޭ ފަރާތް: މުޙައްމަދު ޝަރީފް،
ދިވެހިގެ، މާލެ
މައްސަލައިގެ ބާވަތް: ފައިސާ ހޯދުން
މައްސަލަ އައިގޮތް: އިސްތިއުނާފުކުރުމުގެ ހުއްދައަށް އެދި ހުށަހަޅާ ފޯމުން
ހުށަހެޅުނު ތާރީޚް: 09 ޖެނުއަރީ 2014
ރަޖިސްޓްރީ ކުރެވުނު ތާރީޚް: 12 ފެބްރުއަރީ 2014
ނިމުނު ތާރީޚް: 12 މާރިޗު 2020
• މައްސަލަ ބެލި ފަނޑިޔާރުންގެ މަޖިލިސް: ފަނޑިޔާރު ހުސްނުއްސުއޫދު، ފަނޑިޔާރު ޑރ. އަޒްމިރާލްދާ
ޒާހިރު، ފަނޑިޔާރު ޢާއިޝާ ޝުޖޫން މުޙައްމަދު
އިލްތިމާސްކުރެވުނު ގަޒިއްޔާ
• ނަންބަރު: 235/HC
-
A
1
21
• ނިންމެވި ކޯޓު: ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓު
ހުށަހެޅުނު ތާރީޚް: 29 ސެޕްޓެމްބަރ 2011
• ނިމުނު ތާރީޚް: 20 އޮގަސްޓް 2013
ވޯލް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓް ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު ، މާލެ ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu Male' | Republic of Maldives
ވެބްސް.ޖޯ: lUEL
:
www.supremecourt.gov.mvފެކްސް: :3008553Fax
960 + : ފޯން: :3099g0Tel
960 +
07 ދ.
ސަފްޒް 28 ގެ 2
ފަނޑިޔާރު ހުސްނުއްސުއޫދުގެ ރައުޔު: (ފަނޑިޔާރު
އަޒްމިރާލްދާ ޒާހިރު އަދި ފަނޑިޔާރު ޢާއިޝާ ޝުޖޫން
މުޙައްމަދު ތާއީދުކުރައްވާފައި)
ތަޢާރުފް
.1
އއeއ
ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހުންނަ އިންޑިއާގެ ހައިކޮމިޝަން އާއި ގ. ދިވެހިގެ، މާލެ، މުޙައްމަދު ޝަރީފް،
އައިޑީ ކާޑް ނަންބަރު A037573 (މީގެ ފަހުން "މުޙައްމަދު ޝަރީފް) އާ ދެމެދު 20 ފެބްރުއަރީ
2006 ދުވަހު "ހ. ދިވެހިގެ" (މީގެ ފަހުން "ތަން" ނުވަތަ "ކުއްޔަށްހިފި ތަން") ކުއްޔަށް
ދިނުމަށްޓަކައި ބަސްވުމެއްގައި ސޮއިކުރިއެވެ. އެއްބަސްވުމުގެ މުއްދަތަކީ 20 ފެބްރުއަރީ 2006
އިން ފެށިގެން ހިނގާ 5 އަހަރެވެ. ހުއިކޮމިޝަން އޮފް އިންޑިއާއިން ކުއްޔަށްހިފި ތަން އެއްބަސްވުމުގެ
މުއްދަތު ހަމަވުމުގެ ކުރިން ދޫކޮށްލާފައިވެއެވެ. ހައިކޮމިޝަން އޮފް އިންޑިއާއިން ވުމާ ޚިލާފަށް
ތަން ދޫކޮށްލާފައިވާ ކަމަށާއި، ހައިކޮމިޝަން އޮފް އިންޑިއާއިން އެއްބަސްވުމާ ޚިލާފަށް ތަން
ދޫކޮށްލުމުގެ ސަބަބުން ލިބިފައިވާ ގެއްލުމުގެ ބަދަލު ހޯދުމަށްޓަކައި، މުޙައްމަދު ޝަރީފުގެ ފަރާތުން
ހައިކޮމިޝަން އޮފް އިންޑިޔާގެ މައްޗަށް ސިވިލް ކޯޓުގައި ދައުވާކުރިއެވެ.
އެއްބަސްވެ
.2
ހިފުމަށްޓަކައި 20 ފެބްރުއަރީ 2006 ވަނަ ދުވަހު މުޙައްމަދު ޝަރީފް އާއި
ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހުންނަ އިންޑިއާގެ ހައިކޮމިޝަނާ ދެމެދު ސޮއިކުރެވުނު އެއްބަސްވުމުގައި،
ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހުންނަ އިންޑިއާގެ ހައިކޮމިޝަނުގެ ފަރާތުން ސޮއިކޮށްފައިވަނީ އިންޑިއާގެ
ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ ފަރާތުންކަމަށް އެއްބަސްވުމުގެ ފެށުމުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ.
.3
ތަން ކުއްޔަށް ހިފުމަށްޓަކައި 20 ފެބްރުއަރީ 2006 ގައި މުޙައްމަދު ޝަރީފްއާއެކު ދިވެހިރާއްޖޭގައި
ހުންނަ އިންޑިއާގެ ހައިކޮމިޝަނުން ސޮއިކޮށްފައިވާ އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން ތަން ކުއްޔަށް ހިފާފައިވަ.
އިންޑިއާއިން ދިވެހިރާއްޖެއަށް ކަނޑައަޅާފައި ހުންނަ ސަފީރު ދިރިއުޅުމަށްކަން އެނގެއެވެ.
. ނަ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މްވެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives Theemuge | Orchid Magu Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: L
:
www.surthcour L.edu.filv 'ފެކްސް: :3008554Fax
960+ | ފޯން: :Tel
30
309
960 +
ސަފްޙާ 2 ގެ 1
ސިވިލް ކޯޓުން މައްސަލަ ނިންމި ގޮތް
.4
ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހުންނަ އިންޑިއާގެ ހައިކޮމިޝަނުގެ މައްޗަށް މުޙައްމަދު ޝަރީފް ހުށަހެޅި މައްސަލަ
ސިވިލް ކޯޓުގައި ބަލާފައިވަނީ އެ ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2010/Cv-C/1495 ގަޒިއްޔާއިންނެވެ.
.5
ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2010/Cv-C/1495 ގަޒިއްޔާގައި އެ ކޯޓުން ނިންމާފައިވަނީ
ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހުންނަ އިންޑިއަން ހައިކޮމިޝަނުގެ މައްޗަށް މުޙައްމަދު ޝަރީފް ހުށަހެޅި މައްސުލު
އެ ކޯޓުން ނުބެލޭނެ ކަމަށެވެ.
.
ސިވިލް ކޯޓުން ނިންމީ ނިންމުމުގައި ބުނެފައިވަނީ
68
"20 ފެބްރުއަރީ 2006 ވަނަ ދުވަހު ށ. ދިވެހިގެ ކުއްޔަށް ހިފުމަށްޓަކައި މުޙައްމަދު
ޝަރީފްއާއެކު އިންޑިޔާގެ ރައީސްގެ ފަރާތުން ވެފައިވާ އެއްބަސްވުމަކީ، ދިވެހިރާއްޖޭގައި އިންޑިއާ
ތަމްސީލުކުރުމަށް ހުންނަ އިންޑިއާގެ ހައިކޮމިޝަނަރު ދިރިއުޅޭނެ ތަނެއް ހަމަޖެއްސުމަށްޓަކައި ވެފައިވާ
ނެވުމެއް ކަމުގައިވާ ހިނދު، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ގާނޫނުއަސާސީގެ ދެވަނަ ބާބުގެ ދަށުން
އަސާސީ ޙައްޤުތަކާއި މިނިވަންކަން މާނަކުރުމުގައި ގާނޫނުއަސާސީގެ ވަނަ މާއްދާއަށް
ރިޢާޔަތްކުރަންޖެހޭއިރު، އެ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވަނީ "ކޯޓުތަކުންނާއި ޓްރައިބިއުނަލްތަކުން މި ބާބުގައި
ބަޔާންކޮށްފައިވާ ހައްގުތަކާއި މިނިވަންކަން މާނަކުރުމުގައްޔާއި ލިބިދިނުމުގައި، އިންސާނީ ޝަރަފާއި
ހަމަހަމަކަމާއި މިނިވަންކަމަށް ބިނާކޮށް އުފެދިފައިވާ، ހުޅުވިގެންވާ ދިމިޤްރާތީ މުޖުތަމައުތަކުން ގަބޫލުކުރާ
އުސޫލުތަކަށް ރިއާޔަތްކޮށް އެ އުސޫލުތައް ނަގަހައްޓަންވާނެ ކަމަށާއި، އަދި ދިވެހިރާއްޖެ ބައިވެރިވެފައިވާ
ބައިނަލްއަގުވާމީ މުއާހަދާތަކަށް ރިއާޔަތްކުރަންވާނެކަމަށް" މިފަދައިން ކަމާއި، މިގޮތުން ބަލާއިރު، "ވިއެނާ
ންޝަން އޮން ޑިޕްލޮމެޓިކް ރިލޭޝަންސް 1961" އަކީ ދިވެހިރާއްޖެއިން ބައިވެރިވެފައިވާ އަދި ދިމިޤްރާތީ
މުޖުތަމައުތަކުން ގަބޫލުކޮށް ޢަމަލުކުރާ މުއާހަދާއެއް ކަމުގައިވާ ހިނދު، އެ މުއާހަދާގެ 31 ވަނަ މާއްދާގެ 1
ވަނަ ނަންބަރުގެ (އޭ) އިން ޑިޕްލޮމެޓިކް މިޝަންގެ ބޭނުމަށްޓަކައި ނުއުފުލޭ މުދަލާ ގުޅިގެން އުފެދޭ ދައުވާތަކުން
ޑިޕްލޮމެޓިކް އެޖެންޓުންނަށް އިމްތިޔާޒު ލިބިގެންވާކަން އެނގެން އޮތުމުންނާއި، އެ މުއްހަދާގެ 1 ވަނަ
"ޕްރެމިސިސް އޮފް ދަ މިޝަން" މާނަކޮށްފައިވާއިރު، އެ މާނައިގެ ތެރޭގައި އެ މިޝަންގެ އެންމެ
ކޮންވެންA
-cއް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives Theemuge | Orchid Magu | Male' Republic of Maldives
ތެޓް-ޓް: URI
:
www.supreaurt.gov.mv| ފެކްސް: :30018554Fax
960 + | ފޯން:'Tcl )300999
960+
ސަފްޙާ 2 ގެ 1
ދިރިއުޅޭތަން ހިމެނިފައިވާ ހިނދު، އިސްވެ ހަވާލާދެވުނު އެއްބަސްވުމަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގައި އިންޑިޔާ
ތަމްސީލުކުރުމަށް ހުންނަ އެންމެ އިސްފަރާތްކަމުގައިވާ އިންޑިޔާގެ ހައިކޮމިޝަނަރު ދިރިއުޅޭނެ ތަނެއް
ހަމަޖެއްސުމަށްޓަކައި ވެފައިވާ އެއްބަސްވުމެއް ކަމުގައިވުމުން، މި އެއްބަސްވުމުގައި ޑިޕްލޮމެޓިކް އޭޖެންޓުންނަށް
ލިބިދޭ އިމްތިޔާޒުތައް ބަޔާންކޮށް ލިޔެފައި ނުވި ނަމަވެސް، އެ އެއްބަސްވުމުގެ "އިމްޕްލައިޑް ޓަރމްސް" ގެ
ގޮތުގައި އެ މުއާހަދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ އިމްތިޔާޒުތަކާއި މަބާދިއުތައް ހިމެނޭކަމުގައި ޝަރީއަތަށް
ގަބޫލުކުރެވޭތީ، މި ދައުވާއަކީ އިސްވެ ފާހަގަކުރެވުނު ސަބަބުތަކަށްޓަކައި، ހުއިކޮމިޝަން އޮފް އިންޑިޔާއިން
ޑިޕްލޮމެޓިކް އިމްތިޔާޒުގެ ބޭނުން ހިފުމަށް ބޭނުންވީ ހިނދު، އެ މައްސަލަ ސިވިލް ކޯޓުގައި ކުރިއަށް
ނުގެންދެވޭނެ" ކަމަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުން މައްސަލަ ނިންމިގޮތް
.1
ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2010/Cv
-
C/1495 ގަޒިއްޔާ ނިންމާފައިވަނީ ގާނޫނީ ގޮތުން ރަނގަޅަށް
ނޫންކަމަށް ބުނެ މުޙައްމަދު ޝަރީފްގެ ފަރާތުން އެ މައްސަލަ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގައި
އިސްތިއުނާފުކުރުމުން ހައިކޯޓުން އެ މައްސަލަ ބަލާފައިވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު
c. 9
235/HC-A/2011 ގަޒިއްޔާއިންނެވެ.
.8
ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2010/Cv
-
C/1495 ގަޒިއްޔާ އިސްތިއުނާފުކުރުމަށް މުޙައްމަދު ޝަރީފްގެ
ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓަށް ހުށަހެޅުމުން، ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 235/HC-A/2011
ގަޒިއްޔާއިން ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2010/Cv
-
C/1495 ގަޒިއްޔާގެ ހުކުމް ބާތިލުކޮށްފައިވެއެވެ.
.y
ހުކުމް
i e
+1
ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 235/HC-A/2011 ގަޒިއްޔާއިން ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު
2010/Cv
-
C/1495 ގަޒިއްޔާގެ ބާތިލުކުރަމުން ހައިކޯޓުން ބުނެފައިވަނީ ދިވެހިގެ
ކުއްޔަށް ހިފުމަށްޓަކައި 20 ފެބްރުއަރީ 2006 ވަނަ ދުވަހު މުޙައްމަދު ޝަރީފްއާއެކު
ރައީސްގެ ފަރާތުން ވެފައިވާ އެއްބަސްވުމާއި ގުޅިގެން، މުޙައްމަދު ޝަރީފް ސިވިލް
ދިޏެ
ކE"
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ތީމުގެ އެޑްމަގު | މާލެ 1 ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives Theernuge | Orchid Magu | Male'ſ Republic of Maldives
ވެޏެއ ގާއިޓް: URE
:
$
w-Suprcioccolurt.gov.mv| ކް." :36jggg6 Tel
:
:
+960 3005554Fax
363 .
ސަފްޙާ 2 ގެ 5
މައްސަލައަކީ އެ ކޯޓުގައި ހިންގައި، ނިންމިދާނެ މައްސަލައެއް ކަމަށާއި، އަލުން މުޙައްމަދު
ޝަރީފްގެ ފަރާތުން މިމައްސަލަ ސިވިލް ކޯޓަށް ހުށަހެޅިއްޖެނަމަ، މި މައްސަލަ މައުޟޫއީ ގޮތުން
ބަލައި ސިވިލް ކޯޓުން ހުކުމެއް ކުރަންޖެހޭނެ ކަމަށެވެ.
އިސްތިއުނާފުކުރަން ސުޕްރީމް ކޯޓަށް ހުށަހެޅުނު ނުކުތާތައް
10. ހައިކޯޓުގެ ބުނެވިދިޔަ ނަންބަރު 235/HC-A/2011 ގަޒިއްޔާ ނިންމާފައިވަނީ ގާނޫނާ އެއްގޮތަށް
ނޫންކަމަށް ބަޔާންކޮށް އިލްތިމާސްކުރާ ފަރާތުން ހުށަހަޅާފައިވާ މައިގަނޑު ނުކުތާތަކަކީ؛
(ހ) ރާއްޖޭގައި ހުންނަ އިންޑިއާގެ ހައިކޮމިޝަނުން އެއްބަސްވުމުގައި ސޮއިކުރީ އިންޑިއާގެ
ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ ފަރާތުން ކަމަށްވާއިރު، އެ އެގްރީމެންޓުގެ އެއް ޤަޞްލަކީ އިންޑިއާގެ
ރައީސްކަމަށްވުމުން އެ ދައުވާ ރައްދުވާ ފަރާތަކީ އިންޑިއާގެ ރައީސްކަމަށްވާތީވެ، އަދި
އިންޑިއާގެ ރައީސްއަކީ އިންޑިއާގެ ދައުލަތް ތަމްސީލުކުރާ އެންމެ އިސްފަރާތް ކަމަށްވުމުން،
އެ ފަރާތަކީ ބައިނަލްއަގުވާމީ ގާނޫނުގެ ދަށުން ސޮފްރިން އިމިއުނިޓީ ނުވަތަ ސްޓޭޓް
އިމިއުނިޓީ ލިބިގެންވާ ފަރާތެއް ކަމުގައި ވާތީ، މި ދައުވާ އަކީ އިންޑިއާގެ ރައީސްގެ މައްޗަށް
ދިވެހިރާއް ކޯޓެއްގައި
ހިންގޭނެ ދައުވާއެއް ނޫން ކަމަށް ބުނެ ހުށަހެޅި ނުކުތާ؟
ތަ 8 هd2 2 c *
محروم کتی کد
(ށ) ވިއެނާ ކޮންވެންޝަން އޮން ޑިޕްލޮމެޓިކް ރިލޭޝަންސް 1961 ގެ ދަށުން ހިމާޔަތް ލިބިގެންވަނީ
ހަމައެކަނި ޑިޕްލޮމެޓިކް އެޖެންޓުންނަށް ކަމަށް އިސްތިއުނާފުކުރެވޭ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ
ގަޒިއްޔާގައި ބަޔާންކޮށް، ދައުވާ އުފުލާފައިވަނީ އިންޑިއާގެ ހައިކޮމިޝަނުގެ މައްޗަށް
ކަމަށްވާތީ، އެއީ އެފަދައިން ޑިޕްލޮމެޓިކް އެޖެންޓެއް ނޫންކަމަށް ބަލައި، އިންޑިއާގެ
OLOL
ދިވެހިޝާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓް ޓީމުގެ އޯކިޑްމަގު | ޚާވެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge Orchid Macu | Male' | Republic of Maldives
ދެ ބޯސައިޓް /URE
:
Www.Supremecourt.gov.mv.އެކްސް: :3008554Fax
960 + | ފޯން :ki athyg90 Tel$ +
ސަފްޙާ 2 ގެ 6
ހައިކޮމިޝަނަކީ ވަކި ހައިސިއްޔަތެއް ލިބިގެންވާ ތަނެއްކަމަށް މާނަކުރައްވައި މައްސަލަ
ނިންމާފައިވާ ކަމަށް ބުނެ ފާހަގަކުރި ނުކުތާ، އަދި
(ނ) ޤާނޫނުއަސާސީގެ 68 ވަނަ މާއްދާ އާއި ގާނޫނުއަސާސީގެ 93 ވަނަ މާއްދާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ހައިކޯޓުން މާނަކޮށްފައިވަނީ ރަނގަޅަށް ނޫންކަމަށް ބުނެ ފާހަގަކުރި ނުކުތާ.
ނޮވެރިން އިމިއުނިޓީ އަދި ސްޓޭޓް އިމިއުނިޓީ
11. ސޮވެރިން އިމިއުނިޓީ (ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒު) ނުވަތަ ސްޓޭޓް އިމިއުނިޓީ (ދައުލަތުގެ އިމްތިޔާޒު)،
މި މަފްހޫމުގައި ޝާމިލުވާ އުސޫލަކީ ދައުލަތެއް ނުވަތަ ގައުމެއްގެ ސަރުކާރެއް، އެ ފަރާތުގެ
ރުހުމާނުގައި ކޯޓުގައި ޖަވާބުދާރީވާން ނުޖެހުމެވެ. އެފަރާތެއްގެ މައްޗަށް ކުރެވޭ ދައުވާއަކީ ކިތަންމެ
ސައްހަ ދައުވާއެއް ނަމަވެސް އަދި ދައުވާ ބިނާކުރާ އަމަލަކީ ކިތަންމެ ޚުޠޫރަތްތެރި އަމަލަކަށްވިޔަސް
މެއެވެ.
12. ބައިނަލްއަގުވާމީ ގާނޫނުގެ ނިޒާމުގައި ބޭނުންކުރާ ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒުގެ މަފްހޫމު އެންމެ ފުރަތަމައަށް
ސާފުކޮށް އެކަށައަޅާފައިވަނީ އެމެރިކާގެ ސުޕްރީމް ކޯޓުން 1832 ވަނަ އަހަރު ނިންމާފައިވާ The
Schooncr Exchange v Mchaddon ގަޒިއްޔާގައި، ޔުނައިޓެޑް ސްޓޭޓްސް އޮފް
އެމެރިކާ (މީގެ ފަހުން "ޔުނައިޓެޑް ސްޓޭޓްސް") ގެ ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ޗީފް ޖަސްޓިސް މާޝަލްއެވެ.
ޔުނައިޓެޑް ސްޓޭޓްސްގެ ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ޗީފް ޖަސްޓިސް މާޝަލްގެ މި އެކަށައެޅުމަކީ ދުނިޔޭގެ
ވަރަށް ގިނަ ގައުމުތަކުގެ ކޯޓުތަކުން ބަލައިގަނެ އެންމެ ގިނައިން މި މައުޟޫޢުގެ މައްޗަށް ހިން
ހިންގޭ
ގަޒިއްޔާތަކުގައި ހަވާލާދޭ އެކަށައެޅުމެވެ. އެ އެކަށައެޅުމުގައިވަ
އިވަނީ.
ސުޕްރީމް ކޯ
ht Us {7Cranch 116 (1812), L.Ed, 287 1812, 1LD[ 1378 {U$ 1812, 24th February 1812,
ތާކީ،
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ އޯކިޑްމަޤު | މާދު | ދިވެހިރާއޯޖެ
ދިވެހިR
Supreme Court of the Maldives (Theemuce Orchid Maeu i Male' Republic of Maklives
ވެބްސައިޓް: URL
:
WWW.Supremecourt.gov.mv]ސް: :39E855ITax
960 + | ފޯން: :OTel(300999
960 +
ސަފްޙާ 28 ގެ ?
"One sovereign being in no respect amenable to another, and being
bound by obligations of the highest character 101 to degrade the
dignity of his nation, by placing himself or its sovereign rights within
the junsdiction of another, can be supposed to enter a foreign territory
only under an express license, or in the confidence that the immunities
belonging to his independent sovereign station, though not expressly
stipulated, are reserved by implication, and will be extended to him
This perfoct equality and absolute independence of sovereigns, and this
common interest compelling them to mutual intercourse, and an
interchange of good offices with cach other, have given rise to a class
of cases in which every sovereign is understood to waive the cxcrcise
of a part of that complete exclusive territorial jurisdiction, which has
been stated to be the attribute of every nation."
.13
ދު ސްކޫނަރ އެކްސްޗޭންޖް މި ގުޒިއްޔާގައި، ޔުނައިޓެޑް ސްޓޭޓްސްގެ ކޯޓުގައި ފަރަންސޭސި
ދައުލަތުގެ މައްޗަށް ދައުވާކުރި ފަރާތުން ބޭނުންވީ، ފަރަންސޭސި ސަރުކާރުން ގެންގުޅޭ މިލިޓަރީ
އުޅަނދަކީ ފަރަންސޭސި ސަރުކާރުން ސައްހަ ނޫންގޮތަކަށް އަތުލާފައިވާ އުޅަނދަކަށް ވާތީ، އެ
އުޅަނދު ލިބިގަތުމަށެވެ. އެ މައްސަލަ ޔުނައިޓެޑް ސްޓޭޓްސްގެ ކޯޓަށް ހުށަހެޅުމުން ފަރަންސޭސި
ވިލާތުން ދިފާއުގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރީ ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒެވެ. މި މައްސަލައިގައި ޔުނައިޓެޑް
ސްޓޭޓްސް ގެ ސުޕްރީމް ކޯޓުން ފަރަންސޭސި ވިލާތުގެ ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒުގެ ދިފާއު ގަބޫލުކޮށް އެ
މައްސަލަ ޔުނައިޓެޑް ސްޓޭޓްސްގެ ކޯޓުގައި ނުހިންގޭނެ ކަމަށް ނިންމިއެވެ. މި ގަޒިއްޔާގަ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސްޕްރީމް ކޯޓު ތީމުގެ )އޯކިޑްމަގު މާވެ. ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives Thcemuge Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
WWW.Supremecourt.gov.mvފެކްސް: :WA
;;
Fax (96+ | ލޯނެ::3fa08990 Tel
960 +
ސަފްޗާ 28 ގެ 8
އ ހ t
»2
0/7 ހ
ޖަސްޓިސް މާޝަލް އެކަށައެޅި ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒުގެ މައްދައު ބިނާކޮށްފައިވަނީ ބައިނަލްއަގުވާމީ
ގާނޫނުގެ ދަށުން ދައުލަތްތަކަށް ލިބިގެންވާ މިނިވަންކަމާއި ސިޔާދަތުގެ މައްޗަށެވެ. އެ އުސޫލު
އެކަށައެޅުމުގައި ޗީފް ޖަސްޓިސް މާޝަލް ބުނެފައިވަނީ ކޮންމެ ދައުލަތަކީވެސް އެ ދައުލަތުގެ
ސަރަހައްދުގެ ތެރޭގައި މުތުލަގު ގޮތެއްގައި ސިޔާދަތު ލިބިގެންވާ ފަރާތެއް ކަމުގައިވާތީ، އެއް
ދައުލަތަކުން (މި ރިޕޯޓުގެ ބޭނުމަށްޓަކައި "ފޮނުވާ ދައުލަތް")، ކޮންމެ ހައިސިއްޔަތަކުން
އެހެން ދައުލަތެއް (މި ރިޕޯޓުގެ ބޭނުމަށްޓަކައި"ބަލައިގަންނު ދައުލަތް") ގެ ސަރަހައްދުގެ ތެރެއަށް
ވަންނަ ނަމަ، އެފަދައިން ބަލައިގަންނު ދައުލަތުގެ ސަރަހައްދުގެ ތެރެއަށް ވަދެވޭނީ، ބަލައިގަންނަ
ދައުލަތުގެ ސިޔާދަތީ ބާރު ބޭނުން ނުކުރާނެ ކަމަށް ރުހުންދީފައިވާ ހާލަތްތަކުގައި ފިޔަވައި،
ބަލައިގަންނަ ދައުލަތުގެ ޤާނޫނުތަކަށް ތަބައަވުން ލާޒިމުވާ ގޮތަށެވެ. މާޝަލް ބުނެފައިވަނީ ހުރިހާ
ގައުމުތަކުން ޢަމަލުކުރާ ގޮތަކީ ނުވަތަ ޕްރެކްޓިސް އަކީ މިފަދަ ހާލަތްތަކުގައި ބަލައިގަންނަ ދައުލަތުގެ
މުތުލަގު ސިޔާދަތީ ބާރު ބޭނުން ނުކުރުމަށް ރުހުން ދިނުމެވެ. އެހެން ދައުލަތަކުން، ބަލައިގަންނަ
ގައުމަށް ވަންނައިރު ސިޔާދަތީ ބާރު ބޭނުން ނުކުރުމަށް ދީފައި އޮންނަ ރުހުމަކީ ސަރީކުބަހުން ނުވަތަ
ޒިމްނީގޮތުން ދެވިފައި އޮންނަ ރިހުމަކަށް ވެދާނެކަން ގައުމުތަކުގެ ޕްރެކްޓިސް އިން އެނގޭ ކަމަށެވެ.
14. ބަލައިގަންނަ ދައުލަތްތަކުން އެ ދައުލަތެއްގެ ސަރަހައްދުގެ ތެރޭގައި ލިބިފައިވާ ސިޔާދަތީ ބާރުތައް
ދޫކޮށްލުމަށް ނުވަތަ އެމައްޗަށް އަމަލުނުކުރުމަށް ރުހުންދޭ ސަބަބުތައް މާޝަލް ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ.
އެއީ: (1) ކޮންމެ ދައުލަތަކީވެސް ބައިނަލްއަގުވާމީ މުޖުތަމައުގައި ހަމަހަމަ ސިޔާދަތީ ބާރުތަކެއް
ލިބިގެންވާ ދައުލަތަކަށްވުން، (2) ބަލައިގަންނަ ދައުލަތުގެ ބާރުވެރިކަމާއި ނުފޫޒު ދައްކާކަން ދޭހަނުވާ
ގޮތަށް އެ ގައުމުގެ ކޯޓުގައި ފޮނުވާ ދައުލަތުގެ މައްޗަށް ޝަރީއަތް ހިންގުމަކީ ކުރެވޭނެ ކަމަކަށް
Receiying states.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީލުގެ "އޯކިޑްވަގު މާލެ | ދިވެހިޚްއްޖެ
Supreme Court of the Maldives Theemuge Orchid Magu | Male' Republic of Maldives
ވެބްސައި،ޓް: URL
:
Iw-supremecourt.gov.mv|ފެކްސް: :3008554Fax $
60
1 | ފޯން: :3DOS3U Tel
960 +
ސަފްޙާ 2 ގެ ]
ކަމެއް ނުކުރުން،
އިހާނާތްތެރިކަން އަތުވެދާނެ
ނުވުން، (3) ފޮނުވާ ދަޢުލަތުގެ އިއްޒަތާއި ކަރާމާތަށް އިހާ
މިކަން ކަމެވެ.
ދަށުން ދައުލަތްތަކަށް ލިބިގެންވާ ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒުގެ ހައިސިއްޔަތު
15. ބައިނަލްއަގުވާމީ ގާނޫނުގެ
ދާދިފަހުން ޓެސްޓުކުރެވިފައިވަނީ އިންޓަނެޝަނަލް ކޯޓް އޮފް ޖަސްޓިސްއިން 2012 ވަނަ އަހަރު
ނިންމި
Jurisdictional Immunities of the State (Germany y. Italy: Greece
intervening)
)4
މި ގަޒިއްޔާގައެވެ. މި ގަޒިއްޔާގެ ޖަޖްމެންޓުގެ 55 އަދި 56 ވަނަ ޕެރެގްރާފުގައި ދައުލަތުގެ
ގާނޫނީ ހައިސިއްޔަތާމެދު ފާހަގަކޮށްފައިވަނީ އަންނަނިވި ގޮތަށެވެ.
އިމްތިޔާޒު .
ދި 3
ފ.0 33 ·
7
/
02ގ
"Although there has heen much debate regarding the origins of State
inmunity and the identification of the principles underlying that
immunity in the past, the International Law Commission concluded
in 1980 that the rulc of State immunity had been "adopted as a
gcucral rule of customary international law solidly rooted in the
current practice of States" (Yearbook of the International Law
Commission, 1980, Vol. 11 (2), p. 147, para. 26). That conclusion
was based upon an extensive survey of State practice and, in the
opinion of the Court, is confirmed by the record of national
Icgislation, judicial decisions, asscrtions of a right to immunity and
the comments of Stalcs on what became the United Nations
Convention. That practice shows that, whether in claiming immunity
Resignating state.
https://www.ici.cj.org/files/case-related/143/143-20120203-JUD-01-00-EN.pdf
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް އޯޕޯޓު |ރީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މްވެ | ދިވެހިރާއްޖެ
|'|
|
|
ވެބްސައިޓް: URL
:
+
979.5.prricurt.by.Iny|ފެކްސް: :D8554Fax[3
960 + ޕޯން: :30gg
]
Tel
960 +
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male' Republic of Maldives
ސަފްޙާ 28 ގެ 1
for themselves or according it to others, Stales generally proceed on
the basis that there is a right to inmunity under international law,
together with a corresponding obligation on the part of other States
to respect and give effect to that immunity" (para 55).
"The Court considers that the rule of State in unity occupies an
important place in international law and international relations: 11
derives from the principle of sovereign equality of States, which, as
Article 2, paragraph 1, of the Charter of the United Nations inakes
clear, is one of the fundamental principles of the international legal
order. This principle has to be viewed together with the principle
that each State possesses sovereignty over its own territory and that
there flows fiom that sovereignty the jurisdiction of the State over
events and persons within that territory. Exceptions to the immunity
of the State represent a departure from the principle of sovercign
cquality. Immunity may represent a departure from the principle of
territorial sovereignty and the jurisdiction which flows from it."
(Paragraph 56)
.16
މި ގަޒިއްޔާއިން އެނގޭ އެއް ކަމަކީ ބައިނަލްއަގުވާމީ ގާނޫނުގެ ދަށުން ދައުލަތްތަކަށް އިމްތިޔާޒު
ލިބިގެންވަނީ ކަސްޓަމަރީ އިންޓަނޭޝަނަލްލޯގެ ދަށުންކަމާއި، ޔުނައިޓެޑް ނޭޝަންސްގެ ޗަޓަރުގެ 2
ވަނަ މާއްދާގެ (1) ގެ ދަށުން ދައުލަތްތަކަށް ލިބިފައިވާ ސިޔާދަތީ ހަމަހަމަކަމުގެ ދަށުންކަމެވެ. އަދި
ސިޔާދަތީ ހަމަހަމަކަމަކީ ބައިނަލްއަގުވާމީ ގާނޫނު އެމައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ އެންމެ އަސާސީ އުސޫލްޖުގެ
ކަމަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ޓީމުގެ އޯކިޑްމަގު | ޤްލު | ދިވެހިރޯއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge Orchid Mag. | Male' Republic of Maldives
ވެބްސައިޓްވޯ /0L:
WWW.Supremecurt.gov.mv| ފެކްސް: :3308
:
4Fax
960 + ފޯން: :Tel
3009996
960 +
ސަފްޙާ 2 ގެ 11
.17
އެއް ގައުމަށް، އަނެއް ގައުމުގެ ސަރަހައްދުގެ ތެރޭގައި ލިބިގެންވާ ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒާއި
ދައުލަތުގެ އިމްތިޔާޒުގެ މަބްދަޢު ބިނާވެގެންވަނީ ބަލައިގަންނަ ގައުމުގެ ހުމުގެ މައްޗަށެވެ.
އެހެންކަމުން ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒު
ޔާޒުގެ ރުހުން އަނބުރާ ގެނައުމަށް ނުވަތަ ރުހުންދޭ ދާއިރާ ހަނިކޮށް
ޝަރުތު ކަނޑައެޅުމުގެ
އިޚްތިޔާރު ބަލައިގަންނަ ދައުލަތަށް ލިބިގެންވެއެ
3
OX
¢ ¢ ¢ ¢ ¢
ތު ހe9
.18
ދެވަނަ ބޮޑު ހަނގުރާމައަށްފަހު، ދައުލަތްތަކުން ކުރާ އެކިއެކި މުއާމަލާތްތަކުގެ ތޮބީއަތް ބަދަލުވެ،
ޚާއްޞަކޮށް، ބިދޭސީ ދަޢުލަތްތަކުގެ
ފަރުދުންނާއެކު ވެވޭ މުއާމަލާތްތަކުގެ
އަދަދު ގިނަވުމުގެ
ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން އުފެދޭ ދެބަސްވުންތައް އިތުރުވުމުގެ ސަބަބުން، ސިޔާދަތީ އަދި ދައުލަތުގެ
އިމްތިޔާޒު މުތުލަގު ގޮތެއްގައި ހުރިހާ ހާލަތެއްގައި ލިބިގެންވާކަމަށް އޮތް އޮތުން ބަދަލުވެ، މި
މަދައުއަށް އިސްތިސްނާ ހާލަތްތަކެއް ހުރިކަމަށް ގައުމުތަކު
ތަކުން ގަބޫލުކުރަން ފެއްޓިއެވެ.2
ދައުލަތްތަކުން ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒު މުތުލަގު ގޮތެއްގައި އަދިވެސް ދެމުން ގެންދިޔަނަމަވެސް، ގިނަ
ގައުމުތަކުގެ ޕްރެކްޓިސްއަކީ ހަނިކުރެވި ހިފެހެއްޓިފައިވާ އިމްތިޔާޒެއް ބޭރުގެ ދައުލަތްތަކަށް ދިނުމެވެ.
19. ދައުލަތްތަކުގެ ޕްރެކްޓިސްއަށް ބަލާއިރު، ދައުލަތުގެ އިމްތިޔާޒުގެ ހިފެހެއްޓިފައިވާ ނަޒަރިއްޔާއަށް
އަމަލުކުރާ ގައުމުތަކުގައި [acta iure imprez ގެ އަމަލުތަކާއި act jure grestionis ގެ
އަމަލުތައް ފަރަގުކުރެއެވެ. acta jire iimpirj އަކީ ސަރުކާރުގެ އަމަލުތަކުގެ ތޮބީއަތަށް ފެތޭ
އަމަލުތަކެވެ. acta iure gestionis އަކީ ވިޔަފާރި އާއި އަމިއްލަ މުއާމަލާތްތަކުގެ ސިފަ ހުންނަ
ކަންކަމެވެ. އެހެންކަމުން އިމްތިޔާޒު ލިބޭތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯ ކަނޑައެޅުމުގައި ކޯޓުތަކުން ބަލަނީ
Auc
Receiving state.
---/yxgatla v !la!! 44[) U.S. 410; AIfred Dunhill Int. v Cuba, 325 0.5. (382 (1976).
Sanger, The limits of state and diplomatic immunity in employment dispules [2018] CL.) 1.
Auditional Innrunities of ihe State (Germany: v. Italy: Greece iniervening), paras 59,60 and 61; Alfred
Dyhhill of London Inc. v. Republic of Culu.425 US 682, 701-3 (1976),
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ތިމު ގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ 1 ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Maou | Malc'! Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: lURL
:
Www.supremecourt.gov.mvޕެކްސް :3308554Fax
960 + | ފޯން :Tel (300999
960 +
ސަފްޙާ 28 ގެ 2[
އޮތް ނަމަވެސް، ކަނޑައެޅިގެން،
ކަންމިހެން އޮ
ތޮބީޙަތަށާއި މަގުސަދަށް ކަން އެނގެއެވެ.9
.ހ9 92 ·
برما کے
ސަރުކާރުގެ އަމަލުތަކުގެ ތޮބީއަތަށް ފެތޭ ކަންކަމުގެ ތައުރީފެއް ހޯދުމަކީ އެހާ ފަސޭހަ ކަމެއް ނޫނެވެ.10
.20
4 3 @ 3 /
au o
44c
Quoc
އެންމެ ކުރިއްސުރެ ޔުނައިޓެޑް ސްޓޭޓްސް އިން އަމަލުކުރަމުން އައި ގޮތަކީ މިބާވަތުގެ މައްސަލައެއް
ކޯޓަކަށް ހުށަހެޅިއްޖެ ނަމަ، ކޯޓުގެ ފަރާތުން އެގްޒެކެޓިވް ބްރާންޗުގެ ލަފާ އެކަމުގައި ހޯދުމެވެ. ދަ
ސްކޫނަރ1 މައްސަލައިގައިވެސް ޗީފް ޖަސްޓިސް ޕްޝަވް، ސްޓޭޓް ޑިޕާޓްމަންޓުގެ ލަޕް ހޯދިއެވެ.
ފަހުން އައި ގަޒިއްޔާތަކުގައި ޔުނައިޓެޑް ސްޓޭޓްސްގެ ސުޕްރީމް ކޯޓުން ކަނޑައަޅާފައިވަނީ
ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒު އެ ދައުލަތަކަށް ލިބިގެންވޭތޯ ކަނޑައެޅުމުގައި އިތުރު ތަހުގީގެއް ކުރުމަކާ ނުލައި
މިގޮތަށް ކޯޓުތަކުން ނިންމާފައިވަނީ ޚާރިޖީ
ސްޓޭޓް ޑިޕާޓްމަންޓުގެ ލަފައަށް އަމަލުކުރުމަށެ
ގުޅުމުގެ ކަންކަން ދުސްތޫރީ ގޮތުން ހަވާލުވެފައިވަނީ ދައުލަތް ހިންގާ ފަރާތަށް ކަމަށްވާތީ އާއި،
އެހެންކަމުން، ބިދޭސީ ގައުމަކަށް އިމްތިޔާޒު ދޭނެތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯ ކަނޑައަޅަންވާނީ އެފަރާތުން
ކަމަށްވާތީއެވެ.11 ސްޓޭޓް ޑިޕާޓްމަންޓުން ވަކިގޮތަކަށް ލަފާދީފައި ނުވާނަމަ ކޯޓުތަކުން އެފަދަ
މައްސަލަތައް ނިންމުމުގައި ބަލަނީ، ސުވާލުއުފެދިފައިވާ ކަމަކީ ސަރުކާރުގެ ހަރަކާތަކާބެހޭ ކަމެއް
ނުމަ އެކަމަކީ އިމްތިޔާޒު ލިބިގެންވާ ކަމެއް ކަމަށެވެ.
އ ހ ¢ ¢ I
ކަ ރުދކ.
.21
O COOX
19766
The Foreign Sovereigin Irnmunitics Act ޔުނައިޓެޑް ސްޓޭޓްސްގެ
ގްރެސްއިން ފާސްކޮށް، 19 ޖެނުއަރީ 1977 ގައި އެ ގާނޫނަށް އަމަލުކުރަން ފެށުމާއެކު،
ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒުގެ ކަންކަމުގެ މައްޗަށް ހިންގަނީ އެ ގާނޫނުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ އުސޫލުތަކެވެ.
Fox and Webb, The Law of State immunity, 3rd ed (2015 revision), p. 107; O'Keefe, Tams (eds), The United
Nations Convention on Jurisdictional Immunities of States and Their Propcity (2013), pp 110-111.
19 See, for example, Claim against the Empire of Tru case (1963) 45 ILR 57,81; Church of Scieninlog case
(1978) 65 ]LR 193, 198; IHerbage 1, ¢¢¢19960) 747 F Sul 0, ; .1aff / {{{{{* (1993) 95 ILR 446, 457-9;
13 OR (3d) 745, 7589. See also, Schumidi v. Home Secretary of the Government of the United Kingdom (1994)
OFILR 322, 323-5; Prosecutor v. Blaskie (Subpoena) (1997) 110 ILK 607, 707 (International Criminal
Tribunal for ilie Former Yugoslavia); Jones v. Saudi Arabia [2006] URHL 26; [2007] I AC 270.
li
މަތީގައި ހަވާލާދީފައި.
U njerico v Hoffman, 324, U.S., 30, 38; Lx Parte Peru, 318 U.S. 578;
Ysbrandsen Turkers, inc. v. President of India 446 F.2d 1198 (2d Cir) Cert denied, 404 U.S. 985 (1971).
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ތީމުގެ lއޯކިޑްމަގު ! މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
| | |
ދުޣާސާއޓޯ: URI
:
WWW.Supremecourt.gay.mv|ޕެކްސް: :T
+
960 3308554Faxފޯނާ: :300843601el
60] 1
Supreme Court of the Maldives | ifieemuge | Orchid Magu | Male's Republic of Maldives
ސަފްޙާ 28 ގެ 13
22. އިނގިރޭސި ކޮމަން ލޯގައި އެންމެ ކުރިން އަމަލުކުރަމުން އައި ގޮތަކީ ނުއުފުލޭ މުދަލުގެ މައްޗަށް
ދައުވާކުރެވޭ މައްސަލަތަކުގައި (action in rem} ބޭރުގެ ދައުލަތްތަކަށް ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒު
ގާތްގަނޑަކަށް މުތުލަގު ގޮތެއްގައި ދިނުމެވެ. އަދި ކަނޑު ދަތުރު ފަތުރުކުރާ އުޅަނދުތަކުގެ
މައްސަލަތަކުގައި މުތުލަގު ގޮތެއްގައި ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒި ދިނުމެވެ.14 ބިދޭސީ ދައުލަތުގެ އަމަލަކީ
ސިޔާދަތާގުޅޭ ހަރަކާތެއްތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯ އިނގިރޭސި ކޯޓުތަކުން ނުބަލައެވެ.33
38
23. ޔުނައިޓެޑް ސްޓޭޓްސްގެ ސްޓޭޓް ޑިޕާޓްމެންޓުން އެކަށައެޅި ޓޭޓް ލެޓަރ (Tate letter) އާ ގުޅިގެން
ޔުނައިޓެޑް ސްޓޭޓްގެ ފެޑެރަލް ކޯޓުތަކުން ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒު ހަނިކުރަން ފެށުމުން ޔޫރަޕުގެ
ދައުލަތްތަކާއި ދުނިޔޭގެ އެހެން ގައުމުތަކުންވެސް ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒުގެ ދާއިރާ ހަނިކުރަން
ފެއްޓިއެވެ. މިގޮތުން ޖަރުމަނު
ފެޑެރަލް ކޮންސްޓިޓިއުޝަނަލް ކޯޓު
Bundesverfasaagsgcric
/
it އިން 1963 ގައި ނިންމި މައްސަލައެއް ކަމުގައިވާ Claing against
6'the Empirc of Iran ގައި ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒުގެ ދާއިރާ ހަނިކުރިއެވެ. ދުނިޔޭގެ
ގައުމުތަކުގެ ޕްރެކްޓިސް އެގޮތަށް ބަދަލުވެގެންދިޔައެވެ.
ޑ ރ .5
OLO
.24
The Philippine
މިގޮތުން، ރޯންގް ކޯންގ ކޯޓަކުން ނިންމި ގަޒިއްޔާއެއް ކަމުގައިވާ
Aliniraf އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ޕްރިވީ ކައުންސިލަށް ހުށަހެޅުމުން، ޕްރިވީ ކައުންސިލުގެ ޖުޑިޝަލް
ކޮމިޓީއިން ނިންމީ، އެ އުޅަނދަކީ ރިޕަބްލިކް އޮފް ފިލިޕީންސްގެ ސަރުކާރުގެ އެޖެންސީއެއްގެ
އުޅަނދަކަށްވީ ނަމަވެސް އެ އުޅަނދަކީ ވިޔަފާރީގައި ހަރަކާތްތެރިވާ އުޅަނދެއް ކަމަށްވާތީވެ ސިޔާދަތީ
އިމްތިޔާޒު ނުދިނުމަށް ކޯންގް ކޯންގުގެ ކޯޓުން ނިންމި ނިންމުން ރަނގަޅުކަމަށެވެ.
it le chiustina (1938) AC 485.
When Apuche v: Secretary of State for Foreign and Commonwealth Affairs; Secretary of State for Foreign
Connoruealth Affairs and Libya v. Janah [2017UKSC 62
Yet34ILR 57, 29-82,
a/f ] 2 373.
**
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މެނެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives Theemuge | Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް lunt
:
www.Supremecourt.gov.mvކުސް :300554Fax
96.0+ | ފޯން::Tel (9,0300999 +
ސަފްޙާ 28 ގެ I4
.25
ދައުލަތުގެ އިމްތިޔާޒަކީ މުތުލުމަށް ދެވޭނެ އެއްޗެއް ނޫންކަމަށާއި އެ އިމްތިޔާޒު ދެވޭނީ
ހިފެހެއްޓިފައިވާ ދާއިރާއެއްގައި ކަމަށް
5'Trcadtcx v cntral Bank of Nigcnia
ގަޒިއްޔާގައި ލޯޑް ޑެނިންގ ފާހަގަކުރަމުން ބުނެފައިވަނީ ދައުލަތުގެ އިމްތިޔާޒު ލިބޭނީ ސަރުކާރުގެ
ތޮބީއަތުގެ އަމަލުތަކަށް ކަމަށާއި، ވިޔަފާރީގެ ތޮބީއަތުގެ ކަންކަމަށް އިމްތިޔާޒު ނުލިބޭނެ ކަމަށެވެ.
މީގެ އިތުރުން ލޯޑް ޑެނިންގ ބުނެފައިވަނީ، ދައުލަތްތަކުގެ ސިޔާދަތުގެ ދާއިރާގެ އިމަކީ ކޮބައިކަމާމެދު
ދައުލަތްތަކުގެ އިއްތިފާގެއް ނެތް ކަމަށެވެ.
on the scope of State
110 international consensus
"There was
immunity. As a result, it was open to the courts of this country to
define the rulc as best they could, sccking guidance from the
decisions of courts of other countries, from jurists, from conventions
and by defining the rule in terms which are consonant with justice
rather than adverse to it":19
26. މި މައުޟޫޢުގެ މައްޗަށް އިނގިރޭސި ވިލާތުގެ ކޯޓުތަކުގައި ކުރެވެމުންދިޔަ
ބަހުސް ނިންމުމަކަށް
ގެނައުމަށް، އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ގާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުން 1978 ވަނަ އަހަރު State inumunity
Act ހެދި ނަމަވެސް، އެ ގާނޫނުގައިވެސް ދައުލަތުގެ އިމްތިޔާޒާބެހޭ ގޮތުން ޖަވާބު ނުލިބޭ ބައެއް
ކަންކަން ހުއްޓެވެ.
27
އެގޮތުން، އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ސްޓޭޓް އިމިއުނިޓީ އެކްޓުގައި، ދައުލަތުގެ ވެރިޔާ ނުވަތަ ޕްރިން
ފިޔަވައި އެހެން ފަރުދަކަށް އިމްތިޔާޒް ލިބިގެންވާކަމަށް ސަރީހަބަހުން ބުނެފައެއް ނުވެއެވެ. އެ
[1977d3 529.
57/jap 52g at 552.3.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯކޯޓު ތީލުގެ "އޯކިޑްމަގު | މްވެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge Orchid Magu | Male' Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް 19]URL
:
WWW.supremecourt.E894.1|ފެކްސް: :2003554Fax
56 + | ފޯން::lel
03333]3
60 +
ސަފްޙާ 28 ގެ 15
CC
ގާނޫނުގެ 1 ވަނަ މާއްދާގައި ބުނެފައިވަނީ އެ ގާނޫނުގެ 14 ވަނަ މާއްދާގެ (1) ގައި ބުނެފައިވާ
"ދައުލަތް" މި ލަފްޒުގެ މާނައިގެ ތެރޭގައި ދައުލަތުގެ ވެރިޔާ އާއި ސޮވެރިން ރަސްމީ ހައިސިއްޔަތުން
ކުރާ ކަންތައްތަކާއި ސަރުކާރުތަކާއި ސަރުކާރުގެ ޑިޕާޓްމެންޓުތަކުން ކުރާކަންކަމަށް އިމްތިޔާޒު
ލިބިގެންވާ ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް، ދައުވާކުރުމާއި ދައުވާ ލިބިގަތުމުގެ ބާރު ލިބިގެންވާ ގާނޫނީ
ޝަޚުޞިތައް އިބާރާތުގެ މާނައިގެ ތެރޭގައި ނުހިމެނޭނެ ކަމަށެވެ. ދައުލަތްތަކުގެ
އޮފިޝަލުންނާއި އެޖެންޓުން ރަސްމީ ހައިސިއްޔަތުން ކުރާކަމަކަށް އިމްތިޔާޒު ލިބޭކަން ނުވަތަ
ނޫންކަން ގާނޫނުގައި ސަރީހަބަހުން ބުނެފައެއް ނެތެވެ. އެހެންކަމުން އިނގިރޭސިވިލާތުގެ މި
ގާނޫނުގައިވާ
ޚި ހުސްތަން ފުރާދީފައިވަނީ އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ކޯޓުތަކުން ނިންމާފައިވާ
ގަޒިއްޔާތަކުންނެވެ. މިގޮތުން އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ކޯޓުތަކުގެ ރައުޔަކީ ފަރުދަކު ދައުލަތުގެ ރަސްމީ
ހައިސިއްޔަތުން ދައުލަތުގެ ނަމުގައިކުރާ ކަންތައްތަކަށް އިމްތިޔާޒް ލިބިގެންވާ ކަމަށެވެ.2
2 00ހ 0
2
* * 8 4
.28
0 5އ
އެގޮތުން
ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒު ދޫކޮށްލުމުގެ އިޚްތިޔާރު ކޮންމެ ދައުލަ
ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒު ދޫކޮށްލެވިދާނެ ގޮތްތަކަކީ:
0 3r
هل3
429
(ހ) ކުރިން ލިޔުމުން އެއްބަސްވެފައި އޮތުން.
(ށ) ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒު ބިދޭސީ ކޯޓަކަށް ދައުވާއެއް ހުށަހެޅުން.
(ނ) އެފަރާތުގެ މައްޗަށް ބިދޭސީ ކޯޓަކަށް ހުށަހެޅިފައިވާ މައްސަލައެއްގައި ކޯޓުގެ
އިޚްތިސާސް ގަބޫލުކޮށް ދައުވާލިބޭ ފަރާތުގެ ގޮތުގައި ޖަވާބުދިނުމަށް ގަބޫލުކުރުން
(ރ) އިމްތިޔާޒު ލިބިގަތުމަށް އަޅާ ފިޔަވަޅެއް ފިޔަވައި، އެހެން އެއްވެސް ގޮތަކަށް އެ
މައްސަލައަށް ތަދައްޚުލުވުންފަދަ ގޮތަކަށް އެ މައްސަލައިގައި ބައިވެރިވުން.
ސްޕްރީމް ކުޑަ
apropohd Finance Piy. Lid. 13. Sing, IIUIR Áll; Jones v. Soudi Arabia [2006] LKHL 26; [2007] 1 AC 270;
ދިވެގިއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ޓީމުގެ އޯކިޑްޅުޤު | ލޯވެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu Male's Republic of Maldives
ފަޓޯ- އިޓް UR
:
WW.Supremecurt.gov.mvފެކްސް: :30085545ax
960+ | ފޯން::3oogggo Tel
960 +
ސަފްޙާ 2 ގެ 16
.29
އެހެންކަމުން، ބަލަމުންގެންދާ ގަޒިއްޔާގައި ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ކުރިމަތީގައި އޮތް އެއް ސުވާލަކީ
އިންޑިއާއަށް ލިބިފައިވާ ދައުލަތުގެ އިމްތިޔާޒު ގެ ސަބަބުން، މުޙައްމަދު ޝަރީފް އިންޑިއާގެ
ހައިކޮމިޝަނުގެ މައްޗަށް ސިވިލް ކޯޓަށް ހުށަހެޅި ދައުވާގެ މައްސަލަ ސިވިލް ކޯޓުގައި ހިންގިދާނެތޯ
ނުވަތަ ނޫންތޯއެވެ. މަތީގައި ބަޔާންކުރެވުނު ނުކުތާތަކުގައި ފާހަގަކޮށްފައިވާ ބައިނަލްއަގުވާމީ ޤާނޫނުގެ
މަސްދަރުތަކަށް ބަލާއިރު، ދާޚިލީ ކޯޓެއްގައި ބިދޭސީ ދައުލަ މައްޗަށް ޝަރީއަތް ހިންގޭނީ
ހަމައެކަނި ބައިނަލްއަގުވާމީ ގޮތުން ކަނޑައެޅިފައިވާ އުސޫލުތަކުގެ ތެރެއިންނެވެ.
OX
5 ގ 02
t
ہم اس کے
.3)
ވިހިވަނަ ގަރުނުގެ މެދާހަމައަށް ކަސްޓަމަރީ އިންޓަނޭޝަނަލް ލޯގެ ދަށުން ދައުލަތްތަކަށް އިމްތިޔާޒު
ލިބިދެވިފައިވަނީ މުތުލަގު ގޮތެއްގައި ކަމަށްވީނަމަވެސް، ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒު ގެ ދާއިރާ ހަނިކުރުމަށް
ގައުމުތަކުގެ ޚާރިޖިއްޔާތަކުން ނިންމާފައިވެއެވެ. އަދި ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒުގެ ދާއިރާ ހަނިކުރުމަށް
ގައުމުތަކުގެ ޚާރިޖިއްޔާތަކުން ނިންމާފައިވާ ނިންމުންތައް ކަށަވަރުކުރުމަށް ގިނަ ގައުމުތަކުގައި
ގާނޫނު ހަދާފައިވެއެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގައި އެފަދަ ގާނޫނެއް އަދި ހަދާފައި ނެތެވެ.
.3]
odox
ދިވެހިރާއްޖޭގައި އަމަލުކުރަމުން އަންނަ ގޮތަށް ބަލާއިރު ބިދޭސީ ދައުލަތްތަކަށް ދީފައިވާ ސިޔާދަތީ
އިމްތިޔާޒު ހަނިކުރުމަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޚާރިޖިއްޔާއިން ބޭނުންވާކަމުގެ އެއްވެސް އިޝާރާތެއް
ކޮށްފައެއް ނުވެއެވެ. މި މައްސަލައާބެހޭ ގޮތުން މިނިސްޓްރީ އޮފް ފޮރިން އެފެއާޒް އިން އެޓާރނީ
ޖެނެރަލްގެ އޮފީހަށް 16 ޑިސެމްބަރ 2010 ގައި ފޮނުވި އެ
މިނިސްޓްރީގެ ނަންބަރު
F3
/
32
/
2010
/
1049-25 ސިޓީއިން އެނގެނީ އިންޑިއާގެ ރައީސްއަށާއި އެ ދައުލަތަށް އިމްތިޔާޒު
ލިބިގެންވާކަން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޚާރިޖިއްޔާއިން ގަބޫލުކުރާކަމެވެ. އަދި ދައުލަތުގެ އިމްތިޔާޒުތަކާބެހޭ
ރާއްޖޭގައި ފާސްކޮށްފައި ނެތުމާއެކު، ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒަކީ ބައިނަލްއަގުވާމީ ގާނޫނުގެ
މައިގަނޑު އަސާސަކަށް ވާތީވެ، Treadtex v Central Bank of Nigeria21 ގަޒިއްޔާގައި
ޖެ ޓޖް 02
ގެންނެވެ
QB 529,
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ޓީމުގެ އޯކިޑްމަގު I މާލެ ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives Theernugel Orchid Magu Male' Republic of Maldives
ވެބް. ކަޙޓް: URL
:
www.supT
:
zE.Court.ev.mv| ފެކް." :3308554Fax
960 + | ފޯން :Tcl
3009990
960+
ސަފްޙާ 28 ގެ 17
ޑެނިންގ ބުނެފައިވާ ފަދައިން ދައުލަތުގެ އިމްތިޔާޒާބެހޭ މައްސަލަތައް ދާޚިލީ ކޯޓުތަކުން ބެލުމުގައި
އެންމެ ރަނގަޅުގޮތަކީ، މިބާވަތުގެ މައްސަލަތަކުގައި ބިދޭސީ ދައުލަތްތަކުގެ ކޯޓުތަކުން ނިންމާފައިވާ
ގަޒިއްޔާތަކުގައި އެކަށައަޅާފައިވާ އުސޫލުތަކަށް ރިޢާޔަތްކުރުމެވެ. އެގޮތުން، ގިނަ ދައުލަތްތަކުގެ
ކޯޓުތަކުން ނިންމާފައިވާ ފަދައިން، މި މައްސަލައިގައި އަހުރެންގެ ރައުޔަކީ ބިދޭސީ ދައުލަތަކުންނާއި
އެ ދައުލަތްތަކުގެ އޮފިޝަލުންނާއި އެޖެންޓުން ރަސްމީ ހައިސިއްޔަތުން ކުރާކަންކަ ސިޔާދަތީ
އިމްތިޔާޒް ލިބިގެންވާކަމަށް ބެލުމެވެ.
,2VAނ
ޑިޕްލޮމެޓިކް އިމިއުނިޓީ
32. އިސްތިއުނާފުކުރާ ފަރާތުން މި ކޯޓަށް އިސްތިއުނާފުކުރަން ހުށަހެޅި ދެވަނަ ނުކުތާގައި ބުނެފައިވަނީ،
އިސްތިއުނާފުކުރެވޭ ގަޒީއްގައި، ވިއެނާ ކޮންވެންޝަން އޮން ޑިޕްލޮމެޓިކް ރިލޭޝަންސް 1961 ގެ
ދަށުން ހިމާޔަތް ލިބިގެންވަނީ ހަމައެކަނި ޑިޕްލޮމެޓިކް އެޖެންޓުންނަށް ކަމަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުން
ބަޔާންކޮށް، ދައުވާ އުފުލާފައިވަނީ އިންޑިއާގެ ހައިކޮމިޝަނުގެ މައްޗަށް ކަމަށްވާތީވެ، އަދި ވިއެނާ
ކޮންވެންޝަން އޮން ޑިޕްލޮމެޓިކް ރިލޭޝަންސް 1961 ގައިވާ ގޮތުން އެއީ ޑިޕްލޮމެޓިކް އެޖެންޓެއް
ނޫންކަމަށް ބައްލަވައި ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހުންނަ އިންޑިއާގެ ހައިކޮމިޝަނުގެ މައްޗަށް ދައުވާކުރެވިދާނެ
ކަމަށް މާނަކޮށްފައިވަނީ ރަނގަޅަށް ނޫންކަމަށެވެ.
.33
ވިއެނާ ކޮންވެންޝަން އޮން ޑިޕްލޮމެޓިކް ރިލޭޝަންސް 1961 ގެ 31 ވަނަ މާއްދާގެ (1) ގައި
ބުނެފައިވަނީ ތިރީގައިމިވާ ގޮތަށެވެ.
A diplomatic agent shall enjoy immunity from the criminal
jurisdiction of the receiving State. He shall also enjoy
inmunity from its civil and administrative jurisdiction, except
in the casc of:
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ އެކިޑްމަގު | މާލެ ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge Orchid Magu | Male' Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: IRI
:
www.jupremecourt.gov.mvފެކްސް: :3308554Fax
960 + | ފޯން:Tel
3303.0
960 +
ސަފްޙާ 2 ގެ 8
1
(a) a real action relating to privato immovable property
situated in the terrilory of the receiving State, unless he
holds it on behalf of the sending Slale for the purposes
of the mission;
(6) an action rclating to succession in which the diplomatic
agent is involved as executor, administrator, heir or
legatee as a private person and not on behalf of the
sending State;
(c) an action relating to any professional or commercial
activity cxcrciscd by the diplomatic agent in the receiving
Statc outside his official functions.
3 ވަނަ މާއްދާއަށް ބަލާއިރު
ކޮންވެންޝަން އޮން ޑިޕްލޮމެޓިކް ރިލޭޝަންސް 1961 ގެ
ވިއެނާ
34
ޑިޕްލޮމެޓިކް މިޝަންއަކީ ދައުވާކުރުމާއި ދައުވާލިބުމުގެ ބާރު ލިބިގެންވާ ވަކި ގާނޫނީ ޝަޚްސެއް
ނޫންކަމާއި ޑިޕްލޮމެޓިކް މިޝަންއަކީ އެ މިޝަން ފޮނުވާ ދައުލަތުން އެ ދައުލަތް ތަމްސީލުކުރަން،
ބަލައިގަންނަ ގައުމުގައި ހުންނަ އޮފީސްކަން އެނގެއެވެ. އެހެންކަމުން އެ ހައިކޮމިޝަނުގެ މައްޗަށް
ދުއުވާއެއްކޮށްފިނަމަ، އެ ދައުވާއެއް ކުރެވެނީ އެ މިޝަން ފޮނުވި ދައުލަތުގެ މައްޗަށްކަން އެނގެއެވެ.
އަދި އިސްވެދިޔަ ޕެރެގްރާފުތަކުގައި ބުނެފައިވާ ފަދައިން، ބަލައިގަންނަ ގައުމުން ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒު
ދޫކޮށްލާފައި ނުވާނަމަ، އެ ގައުމެއްގެ ސަރަހައްދުގެ ތެރޭގައި ބިދޭސީ ދައުލަތަކުންނާއި އެ ދައުލަތުގެ
އޮފިޝަލުންނާއި އެޖެންޓުން ރަސްމީ ހައިސިއްޔަތުން ކުރާކަންކަމަށް ސިޔާދަތީ
ލިބިގެންވާކަން އެނގެއެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޖު ތީޤުގެ lއޯކިޑްޤީޤު | ޤާ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Macu | Malc'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: u
}
FL
:
WWW.Supremecourt.gov.mv ފެކްސް: :3018551ITax
60 + | ފޯން:Tel
300939
960+
ސަފްޙާ 28 ގެ (15
¢ ¢ ¢
.35
މި މައްސަލައިގައި ހިމެނޭ ތަން ކުއްޔަށް ހިފާފައިވަނީ އިންޑިއާގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ބޭނުމަކަށް،
އިންޑިޔާގެ ޖުމްހޫރިއްޔާއިން ދިވެހިރާއްޖެއަށް ފޮނުވާފައި ހުންނަ އެންމެ އިސް ޑިޕްލޮމެޓު
ދިރިއުޅެންކަން އެނގެއެވެ. އަދި އެ އެއްބަސްވުމުގައި މުޙައްމަދު ޝަރީފް އާއި އިންޑިއާގެ
ހައިކޮމިޝަނުގެ ފަރާތުން ސޮއިކުރިއިރު އިންޑިއާއަށް ލިބިގެންވާ ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒު ދޫކޮށްލުމަށް
އިންޑިޔާއިން އެއްބަސްވެފައެއް ނުވެއެވެ.
2 2 25
.36
ވިއެނާ ކޮންވެންޝަން އޮން ޑިޕްލޮމެޓިކް ރިލޭޝަންސް 1961" ގެ 29، 31 އަދި 32 ވަނަ
މާއްދާގައި ފޮނުވާ ގައުމުތަކުގެ ޑިޕްލޮމެޓުންނަށް ބަލައިގަންނަ ގައުމުތަކުގެ ކޯޓުތަކުގައި ކުރެވޭ
ދައުވާތަކުންނާއި ޖިނާއީ އިޖުރާއާތުތަކުން ރައްކާތެރިކަން ދޭނޭ ގޮތާއި މިންވަރު ބަޔާންކޮށްފައި
ވެއެވެ. މި މުއާހަދާގެ 29 ވަނަ މާއްދާ ބުނާގޮތުން ބަލައިގަންނަ ގައުމުގެ ސަރަހައްދުގެ ތެރޭގައި
ބިދޭސީ ދައުލަތެއްގެ ޑިޕްލޮމެޓިކް އެޖެންޓެއް ހައްޔަރުކޮށް ނުވަތަ ބަންދުކޮށް ނުހެދޭނެއެވެ. 31 ވަނަ
މާއްދާއިން ޑިޕްލޮމެޓިކް އެޖެންޓެއްގެ މައްޗަށް ޖިނާއީ ދައުވާކުރުމުން ރައްކާތެރިކޮށްދެއެވެ. އަދި
އިދާރީ އަދި މަދަނީ ދައުވާތަކުން ޑިޕްލޮމެޓުން ރައްކާތެރިކޮށްދެއެވެ. 32 ވަނަ މާއްދާ
ޑިޕްލޮމެޓިކު ފޮނުވި ގައުމަކުން، ޑިޕްލޮމެޓިކް އިމްތިޔާޒު ދޫކޮށްލާފައިވާނަމަ،
ޑިޕްލޮމެޓިކް އެޖެންޓެއްގެ މައްޗަށް ބަލައިގަންނަ ގައުމުގެ ކޯޓުގައި ޝަރީއަތް ހިންގިދާނެއެވެ.
¢ ¢ ¢ 0
c
CCC OX
ބައެއް ބާވަތުގެ
4 58 5
و مهم کمیسر
.3
¢¢ ¢
ވިއެނާ ކޮންވެންޝަން އޮން ޑިޕްލޮމެޓިކް ރިލޭޝަންސް 1961 ގެ 31 ވަނަ މާއްދާއިން އެނގޭ
ގޮތުގައި ޑިޕްލޮމެޓިކް އެޖެންޓަކު އެ ފޮނުވާ ދައުލަތުގެ ބޭނުމަށް ގެންގުޅޭ ނުއުފުލޭ މުދަލަކާބެހޭ
ގޮތުން ވެސް އެ ޑިޕްލޮމެޓިކް އެޖެންޖަށް ޑިޕްލޮމެޓިކް ހިމާޔަތް ލިބިގެންވެއެވެ. މާނައަކީ އެފަދަ
ނުއުފުލޭ މުދަލަކާ ގުޅޭގޮތުން އުފެދޭ ދައުވާތަކުގައި އެފަދަ މީހަކު ކޯޓަށް ހާޒިރުކޮށް ޖަވާބުދާރީ ވާން
ނުޖެހުމެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސްޕްރީމް ކޯޓު ތީމްގެ އޯކިޑްމަގު | މެދެ | ދިވެހިހޯއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge Orchid Macy | Male'ſ Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv|ކްސް :30085545ax
960+
1 ޕޯން:3e
3009393
960+
ސަފްޙާ 28 ގެ 20
38. ރާއްޖޭގައި ހުންނަ ބިދޭސީ ދައުލަތެއްގެ މިޝަންއެއްގެ މައްޗަށް މީހަކު ދައުވާ އުފުލައިފިނަމަ، އެފަދަ
ދައުވާއެއް އެ އުފުލެނީ ސީދާ ގޮތެއްގައި އެ ބިދޭސީ ދަޢުލަތުގެ މައްޗަށެވެ. އެ ދައުލަތް ތަމްސީލުކުރަން
އެ މިޝަންގައި އެންމެ އިސްކޮށް ހުންނަނީ އެގައުމަކުން ދިވެހިރާއްޖެއަށް ކަނޑައަޅާފައި ހުންނަ
ސަފީރެވެ. އެފަރާތަކީ، އެ ސަރުކާރުގެ ނުވަތަ އެ ދައުލަތުގެ ބޭނުމަށް ކުރާ ކަންކަމާ ގުޅޭގޮތުން
ބައިނަލްއަގުވާމީ ގާނޫނުގެ ދަށުން، އިމްތިޔާޒް ލިބިގެންވާ ފަރާތްތަކެއްކަން އެނގެއެވެ.
އަދުލުވެރިކަމާއެކު ޝަރީޢަތްކުރެވުމުގެ އަސާސީ ހައްގު
39. އިސްތިއުނާފުކުރެވޭ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 235/HC
-
A/2011 ގަޒިއްޔާގެ
ހުކުމުގައި ހައިކޯޓުން ބުނެފައިވަނީ، ގާނޫނުއަސާސީގެ 42 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި، ކޮންމެ
މީހަކަށްމެ މަދަނީ ހައްގުތަކާއި ވާޖިބުތައް ކަނޑައެޅުމުގައި ކޯޓެއްގައި ޝަރީއަތްކުރެވުމުގެ ހައްގު
ލިބިގެންވާކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާއިރު، އަދި މީހެއްގެ އަސާސީ ހައްގެއް ނިގުޅައިގަނެވިއްޖެ ނަމަ އެ
މައްސަލައެއް ކޯޓަށް ހުށަހެޅުމުގެ ހައްގު ޤާނޫނުއަސާސީގެ 65 ވަނަ މާއްދާއިން އެމީހަކަށް
ލިބިފައިވާއިރު، އަދި ގާނޫނުއަސާސީގެ 69 ވަނަ މާއްދާގައި ރައްޔިތެއްގެ އަސާސީ ހައްގެއް ގެއްލޭ
ގޮތަށް ގާނޫނުއަސާސީގައިވާ އެއްވެސް މާއްދާއެއް މާނަކޮށްގެން ނުވާނެ ކަމަށް ބުނެފައިވާއިރު، އަދި
މީހެއްގެ އަސާސީ ހައްގެއް ހިފެހެއްޓޭނީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކުރާ ޤާނޫނަކުން ކަމަށްވާއިރު،
ސިވިލް ކޯޓަށް މުޙައްމަދު ޝަރީފް ހުށަހެޅި މައްސަލަ ސިވިލް ކޯޓުން ނުބެލޭނެ ކަމަށް ނިންމާފައިވަނީ
ބިދޭސީ ދައުލަތަކަށް ނުވަތަ ޑިޕްލޮމޭޓަކަށް އިމްތިޔާޒް ލިބިގެންވާ ކަމަށް ބަޔާންކުރާ ގާނޫނެއް
ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކޮށްފައިނެތީސް ކަމަށްވުމުން އެއީ ގާނޫނާ އެއްގޮތަށް ސިވިލް ކޯޓުން
ނިންމި ނިންމުމެއް ނޫން ކަމަށެވެ.
ދިވެހީޚްއްޖޭގެ ސުޕްރީޚް ކޯޓު |ތީމުގެ "އޯކި ގްވަގު | މާލެ. ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives Theemuge Orchid Maeui Mole' | Republic of Maldives
ވެސެޓް: URL
:
www.suprcmi@cquit.80s.rm|ކސް: :H
.
#
l60 3UC5545
@
x | ފޯން::Tel
990_1_3
960 +
ސަފްޙާ 2 ގެ 21
40. އިންޓަނެޝަނަލްކޯޓް އޮފް ޖަސްޓިސްއިން 2012 ވަނަ އަހަރު ނިންމި ގަޒިއްޔާއެއް ކަމަށްވާ
t's Jurisdictional Immunities of the State (Germany v. Italy)22
އިންޓަނެޝަނަލްކޯޓް އޮފް ޖަސްޓިސްއިން، ހައިކޯޓުން ފާހަގަކުރި ބާވަތުގެ ނުކުތާއަކާ ބެހޭގޮތުން އެ
ހުކުމުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަންކަމަށް މި ގަޒިއްޔާގައި ރިއާޔަތްކުރުން އެންމެ ރަނގަޅުކަމަށް ދެކެމެވެ.
,41
103 ފެބްރުއަރީ 2012 ގައި އިންޓަނެޝަނަލްކޯޓް އޮފް ޖަސްޓިސްއިން ކޮށްފައިވާ ހުކުމުގައި ފުރަތަމަ
ބަލާފައިވާ ނުކުތާއަކީ، އިޓަލީ ކޯޓުތަކުގައި ޖަރމަނީގެ މައްޗަށް މަދަނީ ދައުވާކުރުމަށް ހުއްދަކުރުމުން،
ޖަރމަނީއަށް ބައިނަލްއަގުވާމީ ގާނޫނުގެ ދަށުން ލިބިފައިވާ ދަޢުލަތުގެ އިމްތިޔާޒާއި އިޓަލީއިން
ޚިލާފުވެފައިވޭތޯއެވެ. އަދި މަދަނީ ދައުވާއެއް ޖަރމަނީގެ މައްޗަށް އިޓަލީ ކޯޓަށް ހުށަހެޅުމުން އެ
އިމްތިޔާޒު ދިނުމަށް އިޓަލީގެ ކޯޓުތަކަށް ލާޒިމުވޭތޯއެވެ. އިންޓަނެ ޝަނަލްކޯޓް އޮފް ޖަސްޓިސްއިން
އިއްވި ހުކުމުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވަނީ އިޓަލީގެ ކޯޓުތަކުން ޖަރމަނީއަށް އިމްތިޔާޒު ނުދިނުމަކީ
އިޓަލީއިން އަދާކުރަންޖެހޭ ބައިނަލްއަގުވާމީ އިލްތިޒާމުތަކާ ޚިލާފުވުން ކަމަށެވެ.23
claimung immunity for themselves or according it to
"... practice shows that, whether
others, States generally proceed on the basis that there is a right to immunity under
international law, together with a coresponding obligation on the part of other Slales 10
56).
respect and give effect to that inmunity." (Paras 55
.42
އިންޓަނެޝަނަލްކޯޓް އޮފް ޖަސްޓިސްގެ ޖަޖްމެންޓުގައި އިތުރަށް ބުނެފައިވަނީ އެ ދައުލަތުން
އަދާކުރަންޖެހޭ މި އިލްތިޒާމު އުފެދިފައިވަނީ ކަސްޓަމަރީ އިންޓަނޭޝަނަލްލޯ އިން ކަމަށެވެ.
https www.ic.cij.org/files/case-related/143/143-20120203-JUD-01-00-EN.pdf
<ން
ޖުމެންޓުގެ 55
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ޓީމުގެ އޯކިޑްމަގު | ޤުދެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives ! Theemuge Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ދެޢްސައިޓް: UFAL
:
WWW.Supremecourt.gov.mv ޕެކެސާ: :3013554Tax
9613 + : ފޯންޑު :3Z03330 Ter
960+
ސަފްކޯ 28 ގެ 22
.43
4 4 x 3)
43. މި ގަޒިއްޔާގައި ދައުވާލިބުނު އިޓަލީއިން ދިފާއުގައި ހުށަހެޅި އެއް ނުކުތާގައި ބުނެފައިވަނީ ގެއްލުމުގެ
ބަދަލު ހޯދުމަށްޓަކައި ދައުވާކުރާ ފަރާތްތަކުން ތަފާތު ގޮތްގޮތުން މަސައްކަތްކުރުމަށްފަހު، އެ ގެއްލުމުގެ
ބަދަލު ހޯދުމަށްޓަކައި ޖަރމަނީގެ މައްޗަށް ދައުވާކުރުމަށް އިޓަލީގެ ކޯޓަށް ދިއުން
އެފަރާތްތަކަށް ނެތް ކަމަށެވެ. ވީމާ އެފަދަ ދައުވާއެއްކުރުން ސައްހަ ކަމަށެވެ. އިންޓަނެޝަނަލްކޯޓް
އޮފް ޖަސްޓިސްގެ މި ޖަޖްމެންޓުގައި ބުނެފައިވަނީ ދައުވާކުރާ ފަރާތްތަކަށް އިންސާފު ހޯދޭނެ އެހެން
ގޮތެއް ނެތުން، އެއީ ދައުލަތްތަކަށް ބައިނަލްއަގުވާމީ ގާނޫނުގެ ދަށުން ލިބިފައި އޮންނަ އިމްތިޔާޒު
ގެއްލޭނެ ސަބަބެއް ނޫން ކަމަށެވެ.
X >
244
މިގޮތަށް
ބަޔާންކުރުމަށްފަހު، ކޯޓުން އިޓަލީއަށް އަމުރުކޮށްފައިވަނީ، އަލުން ގާނޫނެއް ހަދައިގެން
ނަމަވެސް، ބައިނަލްއަގުވާމީ ގާނޫނުގެ ދަށުން ޖަރމަނީއަށް ލިބިގެންވާ އިމްތިޔާޒަށް ހުރަސް އަޅާގޮތަށް
އިޓަލީގެ ކޯޓުތަކުން ނިންމާފައިވާ ނިންމުންތަކުގެ ބާރު ހުއްޓުވުމަށެވެ.
re
4x
.45
45. އިންޓަނެޝަނަލްކޯޓް އޮފް ޖަސްޓިސްގެ މި ގަޒިއްޔާއިން އެނގެނީ، ބައިނަލްއަގުވާމީ ޤާނޫނުގެ ދަށުން
ދައުލަތްތަކުގެ މައްޗަށް އޮންނަ އިލްތިޒާމްތަކަކީ އެ ދައުލަތަކުން އިހްތިރާމްކުރަންޖެހޭ، އަދި އެ
އުސޫލުތަކާ ދުރަށް ނުދެވޭނެ ބައިނަލްއަގުވާމީ ގާނޫނުގެ ހަމަތަކެއް ކަމާއި ދާޚިލީ ގާނޫނެއް ނެތުމަކީ
ދައުލަތުގެ މައްޗަށް ބައިނަލްއަގުވާމީ ޤާނޫނުގެ ދަށުން ކުރުން ލާޒިމުކުރާ ކަމެއް ނުކުރުމަށް ދެއްކޭނެ
ހަމައެއް ނޫންކަމެވެ. އެހެންކަމުން އަހުރެންނަށް ފެންނަނީ، ސިޔާދަތު ލިބިގެންވާ ދައުލަތެއްގެ މައްޗަށް
ސިޔާދަތު ލިބިގެންވާ އެހެން ގައުމެއްގެ ކޯޓެއްގައި ޝަރީއަތް ހިންގުމަކީ ބައިނަލްއަގުވާމީ ޤާނޫނާ
ޚިލާފުކަމެއް ކަމުގައިވާތީވެ، ސިވިލް ކޯޓުން މި މައްސަލަ ނުބެލުމަށް ނިންމި ނިންމުމަކީ ރަނގަޅު
ނިންމުމެއް ކަމަށެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ނެތީމު އޯކިޑްމަގު | މާ - ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
WWW.Supremecurt.829.mv:ފެކްސް: :3018554ax
960+ | ފޯން::1el
3005990
960 +
ސަފްޙާ 28 ގެ 23
ސީގެ 93 ވަނަ މާއްދާ
.46
މި މައްސަލަ އިސްތިއުނާފުކުރާ ފަރާތުން ބުނެފައިވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުން ގާނޫނުއަސާސީގެ
93 ވަނަ މާއްދާ މާނަކޮށްފައިވަނީ ރަނގަޅަށް ނޫންކަމަށެވެ.
ގއ)
47. އިސްތިއުނާފުކުރެވޭ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 235/IHC
-
A/2011 ގަޒިއްޔާ ނިންމަމުން
ހައިކޯޓުން ބުނެފައިވަނީ، ދިވެހި ދައުލަތުން ބައިވެރިވާ ބައިނަލްއަގުވާމީ މުއާހަދާތަކުގެ މައްޗަށް
އަމަލުކުރުމަށް ރައްޔިތުންނަށް ލާޒިމުވާނީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކުރާ ގާނޫނާ
ގޮތުގެމަތިން ކަމަށްވާއިރު، އަދި އެކަން ގާނޫނުއަސާސީގެ 93 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާއިރު،
ވިއެނާ ކޮންވެންޝަން އޮން ޑިޕްލޮމެޓިކް ރިލޭޝަންސް 1961 އަށް އަމަލުކުރުމަށް ރައްޔިތުންގެ
މައްޗަށް ލާޒިމުވާގޮތަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ގާނޫނެއް ފާސްކޮށްފައިނުވާތީވެ، މި މައްސަލަ ސިވިލް
ކޯޓަށް ހުށަހެޅުމުގެ ހައްގު މުޙައްމަދު ޝަރީފަށް ލިބިގެންވާ ކަމަށެވެ.
OXO
48. މަތީގައިވާ ބަޔާންވެދިޔަ ޕެރެގްރާފްތަކުން އެނގެނީ ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒު / ސްޓޭޓް އިމިއުނިޓީ އަކީ
ބައިނަލްއަގުވާމީ ގާނޫނުގެ މަބްދަޢުއެއް ކަމާއި، އެ މަބްދަޢުގެ މަސްދަރަކީ ކަސްޓަމަރީ
އިންޓަނޭޝަނަލް ލޯ ކަމާއި، ވިއެނާ ކޮންވެންޝަން އޮން ޑިޕްލޮމެޓިކް ރިލޭޝަންސް 1961
މުއާހަދާއަކީ ދައުލަތްތަކުގެ ފަރާތުން، ބަލައިގަންނަ ގައުމަށް ފޮނުވާފައިތިބޭ ޑިޕްލޮމެޓިކް
އެޖެންޓުންނާބެހޭ ބައިނަލްއަގުވާމީ މުއާހަދާއެއް ކަމާއި، އެގޮތުން ބަލައިގަންނަ ގައުމަށް ފޮނުވާފައި
ތިބޭ ޑިޕްލޮމެޓިކް އެޖެންޓުންނަށް އިމްތިޔާޒު ލިބިގެންވާ ހާލަތްތައް މުއާހަދާގެ 29, 31، އަދި
32 ވަނަ މާއްދާގައި ސަރީހަ ބަހުން ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމެވެ. ވީމާ، ސިޔާދަތީ އިމްތިޔާޒު ސްޓޭޓް
އިމިއުނިޓީ އަކީ ބައިނަލްއަގުވާމީ ގާނޫނުގެ ވަކި ވަކި މަސްދަރުތަކަކުން ބާރުލިބޭ ވަކި މަބްދަޢުއެއް
ކަމަށްވާ ހިނދު ބައިނަލްއަގުވާމީ ގާނޫނުގެ ދަށުން ދައުލަތްތަކުގެ މައްޗަށް އޮންނަ
އެ ދައުލަތަކުން އިޙްތިރާމްކުރަންޖެހޭ، އަދި އެއަށް އިންކާ
ހެކާރުނުކުރެވޭނެ ހަމަތަކެއްކަން
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ lއޯކިޑްމަގު | މްވެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives ( Theemuge Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL- www.supremecourt.gov.mv(ފެސޯ :333855Fax
960 + | ފޯން:3IC3gggr
)
Tel
960+
ސަފްޙާ 28 ގެ 24
.49
49. ބައިނަލްއަގުވާމީ މުއާހަދާތަކުގައިވާ އުސޫލުތައް ގައުމުގެ ދާޚިލީ ގާނޫނީ ނިޒާމުގެ ތެރެއަށް ގެނައުމުގައި
ގައުމުތަކުގައި އަމަލުކުރަނީ މައިގަނޑު ދެގޮތަކަށެވެ. ގައުމުތަކުގައި މުއާހަދާ
ތަސްދީގުކުރުމާއެކު (ratify) ނުވަތަ ބައިވެރިވުމާއެކު (accede، އެ މުއާހަދާގައިވާ ކަންކަން
އޮޓަމެޓިކުން ގައުމުގެ ދާޚިލީ ގާނޫނުގެ ބަޔަކަށް ވެދެއެވެ. އެހެން ބައެއް ގައުމުތަކުގައި އެ ގައުމުން
ބައިވެރިވާ މުއާހަދާގައިވާ ކަންކަން ދާޚިލީ ގާނޫނުގެ ތެރެއަށް ވަންނާނީ އެކަމާބެހޭ ގޮތުން އެ
ގާނޫނުހަދާ މަޖިލީހުން އިތުރު ގާނޫނެއް
t
ދ 3
4
9
4 + 6 5 5 5 6
ތާ
V1އހަ*
.50
¢ ¢ 4
ވެރިކަން ހިންގާ ފަރާތް ނުވަތަ ދައުލަތުގެ ތަންފީޒީ ބާރުން ސޮއިކުރާ ބައިނަލްއަގުވާމީ މުއާހަދާތަކަށް
އަމަލުކުރުން ދިވެހި ދައުލަތުގެ މައްޗަށް ލާޒިމުވާނެ ގޮތް ޤާނޫނުއަސާސީގެ 93 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ)
ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ. އެ މާއްދާގައި ބުނާގޮތުން ވެރިކަން ހިންގާ ފަރާތުން ސޮއިކުރާ ނުވަތަ
ބައިވެރިވާ މުއާހަދާއަކަށް އަމަލުކުރުން ދައުލަތަށް ލާޒިމުވާނީ އެ މުއާހަދާއެއް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް
ހުށަހަޅައި ފާސްކުރުމުންނެވެ. ނަމަވެސް، ގާނޫނުއަސާސީގެ 93 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ގައި ވާގޮތުން
ދައުލަތުން ބައިވެރިވާ މުއާހަދާއަކަށް އަމަލުކުރުން ރައްޔިތުންނަށް ލާޒިމުވާނީ އެކަމަށްޓަކައި
ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ޚާއްސަ ޤާނޫނެއް ފާސްކުރުމުންނެވެ. ވިއެނާ ކޮންވެން ސަން އޮން ޑިޕްލޮމެޓިކް
ރިލޭޝަންސް 1961 އަށް ބަލާއިރު، އެ މުއާހަދާގައި ދިވެހިރާއްޖެއިން ބައިވެރިވެފައިވަނީ 2007
ވަނަ އަހަރުއެވެ. އެއީ 2008 ގެ އޮގަސްޓުމަހު އަމަލުކުރަންފެށި ގާނޫނުއަސާސީގެ ކުރިން
ދިވެހިރާއްޖެއިން ބައިވެރިވެފައިވާ މުއާހަދާއަކަށްވާތީވެ، އެ މުއާހަދާގައި ދިވެހިރާއްޖެއިން
ބައިވެރިވެފައިވަނީ އޭރު ދިވެހިރާއްޖޭގައި އޮތް ދުސްތޫރީ ނިޒާމުގެ ތެރެއިން ކަމަށްވުމާއެކު، އެ
މުއާހަދާއަށް އަމަލުކުރުމަކީ ދިވެހި ދައުލަތުގެ މައްޗަށް ލާޒިމުކަމެކެވެ. ދިވެހި ދައުލަތުގެ މައްޗަށް
ކަމެއް ލާޒިމުވުމަކީ ދައުލަތުގެ ހުރިހާ ގުނަވަންތަކުން އެ މައްޗަށް އަމަލުކުރުން ލާޒިމުވުމެވެ. އޭގެ
3,
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މްވެ. | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge Orchid Magu | Male' Republic of Maldives
ފުޓް- ވައިޓް: URL
:
3wil-Supremecourt.gtov.mv|ފެކްސް: :3LIC8554Fax
161 | ފޯން: :S
}
b
{
7 3
{
oggg Tel +
ސަފްޙާ 2 ގެ 25
ތެރޭގައި ކޯޓުތައްވެސް ހިމެނެއެވެ. ވީމާ ވިއެނާ ކޮންވެންޝަން އޮން ޑިޕްލޮމެޓިކް ރިލޭޝަންސް
1961 އަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކޯޓުތަކުން އަމަލުކުރުމަށް ލާޒިމްވެ
.
44 4 2 2 4 8
ހޮސްއ•
.51
އިސްވެ އަހުރެން ބަޔާންކުރި ސަބަބުތައް އެހެން ހުރުމުން، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު
235/HC
-
A/2011 ގަޒިއްޔާގައި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުން ހުކުމްކޮށްފައިވަނީ
ދިބީ ޖެހޭ ޤާނޫނުތަކާ
ބައިނަލްއަގުވާމީ ހަމަތަކާ އެއްގޮތަށް ކަމަށް އަހުރެންނަށް ނު ފެނެއެވެ.
ފަނޑިޔާރު ޑރ. އަޒްމިރާލްދާ ޒާހިރުގެ ރައުޔު.
.52
މި މައްސަލައިގައި ފަނޑިޔާރު ހުސްނުއްސުއޫދުގެ ރައުޔަށް އަހުރެން ތާއީދުކުރަމެވެ.
ފަނޑިޔާރު ޢާއިޝާ ޝުޖޫން މުޙައްމަދުގެ ރައުޔު:
.53
މި މައްސަލައިގައި ފަނޑިޔާރު ހުސްނުއްސުއޫދު ފާހަގަކުރައްވާފައިވާ ނުކުތާތަކަށް އަހުރެން ތާއީދުކޮށް،
އަންނަނިވި ކަންކަން ފާހަގަކުރަމެވެ.
.54
އިންޓަރނެޝަނަލް ކޯޓް އޮފް ޖަސްޓިސްއިން ޖަރުމަނުވިލާތާއި އިޓަލީވިލާތް ހިމެނޭގޮތަށް ހިންގި
މައްސަލައިގައި އިޓަލީގެ ކޯޓުތަކުން ޖަރމަނީއަށް އިޚްތިޔާޒު ނުދިނުމަކީ އިޓަލީއިން އަދާކުރަންޖެހޭ
ބައިނަލްއަގްވާމީ އިލްތިޒާމުތަކާ ޚިލާފުވުން ކަމުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވުމުން،28 ސްޓޭޓް އިމިއުނިޓީއަކީ
ކަސްޓަމަރީ އިންޓަނެޝަނަލް ލޯގެ ހައިސިއްޔަތު އެކޯޓުން ދީފައިވާ މަ މަބްދަޢުއެއް ކަން އެނގެއެވެ.
Jurisdictional Immunities of the State (Gerinary v. Italy: Greece intervening) ?4
25 ޖަޖްމެންޓުގެ 56 ވަނަ ޕެރެގެރާފް.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ .ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ ! ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives Theemuge Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސަކިޓް: JAL
:
+
9
,
$
uprcicc_urt.84
%
.TY ފެކްސް: :3008554Fax
960+ | ފޯން :H 60 3035390 Tel
ސަފްޒާ 28 ގެ 26
.55
ސްޓޭޓް އިމިއުނިޓީއަކީ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ގުޅުންތަކުގެ ތެރެއިން ނުވަތަ ދޭދޭ ޤައުމުތަކުގައި އުފެދޭ
ގުޅުންތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ޤައުމަކުން އަނެއް ޤައުމެއްގައި ހަރަކާތްތެރިވަމުންދާއިރު، މެދުވެރިވާ
ގ ދޮﷲ 3
ކަންކަމުގެ
ތެރެއިން އުފެދޭ ހުސޫމާތްތަކާ
ގުޅޭގޮތުން، ބަލައިގަންނަ ޤައުމުގެ ކޯޓުތަކާއި
މައްޗަށް
ޓްރައިބިއުނަލްތަކުގެ އިޚްތިޞާޞް ފޮނުވާ ޤައުމުގެ މައްޗަށް ނުހިންގޭނެ ކަމުގެ
ތަރުތީބުވެގެންވާ މަބްދަޢުއެއް ކަމުން، އެފަދަ އިމިއުނިޓީ ލިބިފައިވާ ފަރާތަކާއެކު ބަލައިގަންނަ
ޤައުމެއްގެ އެއްވެސް ފަރާތެއް މުއާމަލާތްކުރުމުގައި، މިމައްސަލައިގައި ކުރިމަތިވެފައިވާ ފަދައިން،
ދަތިތަކާ ކުރިމަތިލާންޖެހުމުގެ އިޙްތިމާލު އޮވެއެވެ. މިހެންކަމާއެކު، ޤައުމަކާއި ނުވަތަ ޤައުމެއް
ތަމްސީލުކުރާ ފަރާތްތަކާއި މުޢާމަލާތްކުރާއިރު، އަބަދުވެސް، މިކަންކަމުގެ
ރިޢާޔަތްކުރަންޖެހެއެވެ.
4 * * *
މައްޗަން
.56
ސްޓޭޓް އިމިއުނިޓީއަކީ، އެއިގެ ޒާތުން، ބަލައިގަންނަ ޤައުމުން ކަނޑައަޅާ ފަދައަކުން އެ އިމިއުނިޓީ
ޤައިދު ނުކުރާނަމަ، ފޮނުވާ ޤައުމަށް ފުރިހަމައަށް ލިބިގެންވާ އެއްޗެކެވެ. އަދި ބަލައިގަންނަ
ޤައުމުތަކުން ސްޓޭޓް އިމިއުނިޓީ
ޤައިދުކުރަނީ ޤާނޫނުންކަމުގައި ވެފައި، އެފަދަ ޤާނޫނެއް
ދިވެހިރާއްޖޭގައި ނެތުމުން، ދެ ޤައުމެއްގެ ދެމެދުގައި އެފަދަ އިމިއުނިޓީއެއް ހަނިކުރުމާމެދު
އެއްބަސްވެފައި ނުވާނަމަ، އެ އިމިއުނިޓީ އެއިގެ ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ފޮނުވާ ޤައުމަށް
ޑ 8 * * *
+ ހދއ
57. މިހެންކަމުން، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 42 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގެ ދަށުން
މުޙައްމަދު ޝަރީފަށް ޙައްޤުތަކެއް ލިބިގެންވާނަމަވެސް، ޤާނޫނޫއަސާސީގެ 68 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން،
ކޮންމެ ޙައްޤަކާއި މިނިވަންކަމެއްވެސް މާނަކުރުމުގައި ހުޅުވިގެން ހިނގާ ދިމިޤްރާތީ މުޖްތަމަޢުތަކުގައި
ޢަމަލުކުރަމުންދާގޮތާއި، ރާއްޖެ ސޮއިކޮށްފައިވާ ބައިނަލްއަޤްވާމީ މުޢާހަދާތަކުގެ ދަށުން ކަންކުރާގޮތަށް
ރިޢާޔަތްކުރަންޖެހޭކަމުން، ވިއެނާ ކޮންވެންޝަން އޮން ޑިޕްލޮމެޓިކް ރިލޭޝަންސް 8
:
3061ތަ
ބަޔާންކޮށް، ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޤާނޫނުގެ މަޙައްލުގެ ތެރެއިން ކަސްޓަމަރީ އިންޓަނޭޝަނަލް
ގެ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު Iތީމުގެ 1އޯ.އިމަގު | މުތެ ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives Thcemuec Orchid Macu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް JRL
:
WW4.9upremecourt.gov.mv|ޕެކްސް: :Fax
3308554
960 + | ފޯން: :ing 3D Tel} 96+
ސަފްޙާ 28 ގެ 27
ލިބިފައިވާ އަދި ދިވެހިރާއްޖެއިން ޤައިދުކޮށްފައި ނުވާ އިމިއުނިޓީއަކީ، މުޙައްމަދު ޝަރީފަށް
ޤާނޫނުއަސާސީއިން ލިބިގެންވާ ޙައްޤަށް އަސަރުކުރާ، އަދި މައްސަލަ ނިންމުމުގައި އެކަމުގެ މައްޗަށް
ރިޢާޔަތްކުރަންޖެހޭ ކަމެވެ.
.58
ULO
ތ &324
با سرما م سه ر م
ބަވަނަވެގެންވާ ދުނިޔެއެއްގައި، ދުނިޔޭގެ ސުލްޙަ މަސަލަސްކަމަށްޓަކައި (ދިވެހިރާއްޖެ ހިމެނޭގޮތުން)
ކޮންމެ ޤައުމަކީވެސް، ދުނިޔޭގައި އެހެން (ގިނަ) ޤައުމުތަކެކޭ އެއްފަދައިން، ވަކި އުސޫލުތަކަކަށް
އިޚްތިރާމުކޮށް އެއުޞޫލުތަކަށް ޢަމަލުކުރާ ޤައުމެއްކަމުގައި ވާންޖެހޭކަމުން، އަދި މިމަޤްޞަދުގައި އެކި
ގޮތުން ޤައުމުތަކުން ސޮއިކުރާ މުޢާހަދާތަކާމެދު ޢަމަލުކުރާންޖެހޭ ވަކި އުޞޫލުތަކެއް
އިމުވެފައިވާކަމުން،26 ވިއެނާ ކޮންވެންޝަން އޮން ޑިޕްލޮމެޓިކް ރިލޭޝަންސް 1961 ގެ 31 ވަނަ
މާއްދާގެ އަލީގައި، މިމައްސަލައިގައި ކޮށްފައިވާފަދަ (ވިޔަފާރި އުޞޫލުން ކޮށްފައިވާ މުޢާމަލާތެއް
ކަމުގައި ނުބެލެވޭ) މުޢާމަލާތެއްގެ ދަށުން ފޮނުވާ ޤައުމުން އެފަރާތަށް ލިބިގެންވާ އިމިއުނިޓީ ދޫކޮށްލަން
ބޭނުން ނުވާ ޙާލަތުގައި، އެޤައުމަކީ އިމިއުނިޓީ ލިބިގެންވާ ޤައުމެއްކަމުގައި ޤާނޫނީގޮތުން
ބަލަންޖެހޭކަމުގައި އަހުރެން ދެކެމެވެ.
2444
ދެންފަހެ، އިސްވެ ބަޔާންކުރެވުނު ނުކުތާތަކުގައި ބަޔާންކުރެވުނު ސަބަބުތައް އެހެން ހުރުމުން، ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 235/HC-A/2011 ގަޒިއްޔާގައި ހުކުމްކޮށްފައިވަނީ ކަމާބެހޭ ޤާނޫނުތަކާއި
ބައިނަލްއަގުވާމީ ގާނޫނުގެ ހަމަތަކާ އެއްގޮތަށް ކަމަށް ނުވާތީވެ، މި މައްސަލަ ބެލި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް
ދޫ
ވިއެނާ ކޮންވެންޝަން އޮން ދަ ލޯ އޮފް ޓްރީޓީސް 1969. ބަޔާންކުރެވުނު ދިއެން ކޮންވެންޝަން އޮން ދަ ލޯ އޮފް ޓްރީޓީސް
ވަނަ މާއްދާއާއި، 27 ވަނަ މާއްދާއާއި، 46 ވަނަ މާއްދާއަށް ބެލުމުން، ދާޚިލީ ޤުނޫނުތައް މަތިކޮށް މުޢާހަދާއެއްގެ ދަށުން ދިވެހި
އެއްބަސްވި އިލްތިޒާމަކުން، ފެޔަށް ޖެހުމުގެ ޖާގައެއް ނުވާކަން ސާފުކޮށް އެނގެއެވެ.
ދިޗެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ނިމުގެ އޯކިޑްމަގު | ލޯވެ | ދިވެހިދްއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge Orchid Magu Male' | Republic of Maldives
ތެބޭސެޓޯ: URL
;
tww.supremecourt.gov.mv|ފެކްސް: 3008554Fax2
960+ | ފޯން::300999D Tel
960+
ސަފްޙާ 23 ގެ 28
ކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރުންގެ މަޖިލިސްގެ އިއްތިފާޤުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 235/HC
-
A/2011
ގަޒިއްޔާގެ ޙުކުމް ބާތިލުކޮށްފީމެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސްޕްރީމް ކޯޓް |ޓީމްގެ އޯކިޑްމަގު | މްވެ | ދިވެހިރުއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Teemuge Orchid Magu | Male' Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: ufHI
:
#
/
w
[
4.5
/
premecourt.gov.mv| ފެކްސް: :Fax
38554
345 -
ފޯން: :F 160 300
}
}
a Tel.