ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމްކޯޓްގް ނަންބަރު 2010/SC-C/27 ޤަޟިއްޔާ
ސަފްޙާ 5ގެ 1
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު
ދިވެހިރާއްޖެ
ޝަރީޢަތް ނިމުނުގޮތުގެ ޚުލާޞާ
• ޤަޟިއްޔާ ނަންބަރު: 27/SC
-
C/2010
0
ދަޢުވާކުރާ ފަރާތް: ޢަބްދުރަޙީމް ޢަބްދުﷲ، ލ. ފޮނަދޫ | އަރާއިރު
ޔޫސުފް އަބްދުލްޣަފޫރު، ލ. މާވަށް | މަތިމަރަދޫ އިޔާސް
ޢަބްދުލްޢަޒީޒް ޖަމާލް ޢަބޫބަކުރު،
ލ. މާވަށް : މާޒީ
ދަޢުވާ ލިބޭ ފަރާތް: ދައުލަތް (އެޓަރނީ ޖެނެރަލްގެ އޮފީސް)
މައްސަލައިގެ ބާވަތް: ދުސްތޫރީ މައްސަލަ
• މައްސަލަ އައިގޮތް: ދުސްތޫރީ މައްސަލަ ހުށަހެޅުމުގެ ހުއްދައަށް އެދޭ ފޯމުން.
• ހުށަހެޅުނު ތާރީޚް: 29 ނޮވެމްބަރ 2010
ނިމުނު ތާރީޚް: 10 ޑިސެމްބަރ 2010
• މައްސަލަ ނިންމި ގަޑި: 01:25
މައްސަލަ ބެލި ފަނޑިޔާރުންގެ މަޖިލިސްގެ
އުއްތަމަ ފަނޑިޔާރު އަޙްމަދު ފާއިޒު ޙުސައިން، ފަނޑިޔާރު ޢަބްދުﷲ ސަޢީދު، ފަނޑިޔާރު ޢަބްދު
ޢަރީފް، ފަނޑިޔާރު ޢަލީ ޙަމީދު މުޙައްމަދު، ފަނޑިޔާރު އާދަމް މުޙައްމަދު ޢަބްދުﷲ، ފަނޑިޔާރު
ޑރ. އަޙްމަދު ޢަބްދުﷲ ދީދީ، ފަނޑިޔާރު އަޙްމަދު މުޢުތަޞިމް ޢަދުނާނު
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ | އޯކިޑްމަގު | މާލެ ދިވެހިރާއްޖެ
Shperne Court of the Maldives | Theemuge Orchid Magu | Male' Republic of Maldives
ވެބްސައި
URL WWW.Supremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960+ :Fax | ފޯން: 3009990
960+ :Tel
ސަފްޙާ 5 ގެ 22
މައްސަލައިގެ ޚުލާޞާ
މިއީ
ޤާނޫނު ނަންބަރު: 3/2006 (ދައުލަތުގެ މާލިއްޔަތުގެ ޤާނޫނު) އަށް ގެނެވުނު
ފުރަތަމަ އިޞްލާޙު 28 ޖޫން 2010 ގައި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ދެވަނަ ދައުރުގެ 10 ވަނަ
ޖަލްސާއިން ފާސްކޮށްފައި ވަނިކޮށް އިޞްލާޙު ގެނެވުނު ބިލު ތަޞްދީޤު ނުކޮށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 51 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައިވާ ފަދައިން އަލުން ވިސްނުމަށް
ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ފޮނުވާފައިވަނިކޮށް، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 51 ވަނަ މާއްދާގެ
(ނ) ގައިވާފަދައިން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ 39 މެންބަރުންގެ އަޣުލަބިއްޔަތުން (މުޅި ޖުމްލަ
އަޣުލަބިއްޔަތުން) 26 އޯގަސްޓް 2010 ވަނަ ދުވަހު، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކޮށްފައިވަނިކޮށް
އެބިލު ތަޞްދީޤުކުރުމަށް ޤާނޫނުއަސާސީގައި ވަކި މުއްދަތެއް ނެތްކަމަށް ބުނެ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 51 ވަނަ
މާއްދާއާ ޚިލާފަށް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޢަމަލުކުރަމުންގެންދާކަމަށް ބުނެ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 143 ވަނަ
މާއްދާގެ ދަށުން އެމާއްދާ ތަރުޖަމާކޮށް ދިނުމަށް އެދި ޤާނޫނުއަސާސީގެ 43 ވަނަ މާއްދާގެ (ނ) އާއި
ޤާނޫނު ނަންބަރު 22/2010 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކޯޓުތަކުގެ ޤާނޫނު) ގެ 11 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގެ (1) ،
(2) އަދި (3) ގެ ދަށުން ލ. ފޮނަދޫ | އަރާއިރު ޢަބްދުއްރަޙީމް ޢަބްދުﷲ އާއި ލ. މާވަށު | މާޒީ
ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު އާއި ލ. މާވަށު | މަތިމަރަދޫ އިޔާސް ޔޫސުފު ޢަބްދުލްޣަފޫރު ހުށަހެޅުމުން
ބެލިފައިވާ ޤަޟިއްޔާއެކެވެ.
ފާހަގަ ކުރެވުނު ނުކުތާތައް
މިޤަޟިއްޔާއާ ގުޅިގެން ދެފަރާތުން ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ދައްކާފައިވާ ވާހަކަތަކަށާއި
ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހަށް ހުށަހެޅިފައިވާ ލިޔުންތަކަށާއި މީލާދީ ސަނަތުން 2008 ވަނަ އަހަރުގެ
އޯގަސްޓްމަހުގެ 7 ބުރާސްފަތި ދުވަހު ދިވެހިރާއްޖޭގައި ޢަމަލުކުރަންފެށިފައިވާ ދިވެހިރާއްޖޭ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ | އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
* Opene Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male’| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960+ :Fax | ފޯން: T69Adb8890
ވެބްސައިޓް URL
:
WWW
,
$
upremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960+ :Fax | ފޯން: 6d36990ވެހިރާއްޖެ
ސަފްޙާ 5 | 3
ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނުއަސާސީއަށާއި ދުސްތޫރީ އަދި ޤާނޫނީ މަގާދިއު ތަކުގެ މައްޗަށް ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ
ނަޒަރަކުން ވިސްނާ ބަލާއިރު ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރުންނަށް އަންނަނިވި ކަންތައްތައް
ފާހަގަ ކުރެވިފައިވެއެވެ.
ފުރަތަމަކަމަކީ ޤާނޫނުއަސާސީގައި ދައުލަތުގެ ވެރިކަމުގެ ބާރުތައް އިންތިޒާމް
ކުރުމުގައި ދައުލަތުގެ ވެރިކަމުގެ ތިންބާރުގެ ތެރެއިން ކޮންމެ ބާރެއް އަނެއް ދެބާރުން ވަކިވެ
މުސްތަޤިއްލުވެފައި އޮތުމާއި ތިންބާރުގެ މެދުގައި ކޮންމެ ބާރެއްގެ އަނެއް ބާރުތަކަށް ފާރަވެރިވުމާއި
ބާރުތަކުގެމެދުގައި ތިލަފަތް ހަމަކޮށް އޮތުމުގެ އުޞޫލުތަކާއި އިޖްރާއާތު ކަނޑައަޅައި ބަޔާން ކުރުމާއެކު،
ޢަމަލީ ރޫރަތު ނިޔާކުރާ ގޮތާ އެއްގޮތަށް ބާރުތަކުގެ މެދުގައި އެއްބާރުލުމުގެ ދުސްތޫރީ އުV
އުޞޫލުތައް
ކަނޑައަޅާފައިވާކަމާއި، އެގޮތުން މި އުޞޫލުތަކުގެ ތެރޭގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ އެއްކަމަކީ ޤާނޫނުއަސާސީގެ
91 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްވާ ބިލާމެދު އަލުން ވިސްނުމަށް ނުވަތަ
އެބިލަށް ގެންނާން ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއަށް ފެންނަ އިޞްލާޙަކާމެދުވިސްނުމަށް އިޢުތިރާޟު ހުށަހެޅުމުގެ
ޙައްޤު ލިބިދީފައި އޮންނަ އޮތުންކަން އެނގެން އޮންނަކަމެވެ.
91
ގެ
ދަށުން
ދެވަނަކަމަކީ ޤާނޫނުއަސާސީގެ ވަނަ މާއްދާގެ (ހ)
ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއަށް ލިބިދީފައި އޮންނަ އިޢުތިރާޟު ހުށަހެޅުމުގެ ޙައްޤު ބޭނުންކުރުމުގެ ދާއިރާ އެ
މާއްދާއިން ކަނޑައެޅިފައިވަނީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްވާ ބިލު، އެ ބިލު ފާސްވާތާ 7 (ހަތެއް)
ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ފޮނުވުމުން އެބިލު ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއަށް ލިބޭތާ 15 (ފަނަރަ) ދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެ
ބިމާމެދު އަލުން ވިސްނުމަށް ނުވަތަ އެބިލަށް ގެންނާން ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއަށް ފެންނަ
އިޞްލާޙަކާމެދުވިސްނުމަށް 15 (ފަނަރަ) ދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެބިލު ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް އަނބުރާ
ފޮނުވުމާހަމައަށް ކަން ސާފުކޮށް އެމާއްދާއިން އެނގެން އޮންނަކަމެވެ.
ނުވާގެ -
4
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ | އޯކިޑްމަގު | މާލެ ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Coptt of the Maldives | Theemuge Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ސަފްޙާ 5 ގެ 4
**
ނ. ތިންވަނަކަމަކީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް އަލުން ވިސްނުމަށް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ
ފޮނުވާ ބިލަކާމެދު އަލުން ވިސްނުމަށްފަހު، އެ ބިލަށް އެއްވެސް ބަދަލެއް ނުގެނެސް އެބިލު ރައްޔިތުންގެ
މަޖިލީހުގެ ޖުމްލަ މެންބަރުންގެ އަޣުލަބިއްޔަތުން ފާސްވެއްޖެނަމަ އެ ބިލެއް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ
ތަސްދީޤުކޮށް ސަރުކާރުގެ ގެޒެޓްގައި ޝާއިޢުކުރަންވާނެކަމަށް ޤާނޫނުއަސާސީގެ 51 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ)
ގައި ކަނޑައެޅި ބަޔާންވެފައިވާކަން ފާހަގަ ކުރެވިފައިވާކަމެވެ.
ހަތަރުވަނަކަމަކީ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއަށް ބިލަކާމެދު އިޢުތިރާޟް ހުށަހެޅުމަށް
ޤާނޫނުއަސާސީގެ 51 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އިން ދީފައިވާ ޙައްޤަކީ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އަކީ
ކަނޑައެޅޭވަކި ސިޔާސަތެއް ހިންގުމަށް ރައްޔިތުން ހޮވާފައިވާ މީހަކަށް ވުމާއެކު ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ
ޤަޞްދުކުރާ ޢާންމު ސިޔާސަތާ ފުށުއަރާ ބިލްތަކުގެ މައްޗަށް އަޘަރުފޯރުވުން ކަށަވަރުކޮށްދޭ ވަސީލަތެއްކަން
އެނގޭކަމާ ނަމަވެސް
މި ޙައްޤުގެ ބޭނުން ޤާނޫނުއަސާސީގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ ޙުދޫދުން ބޭރުވުމަކީ ޤާނޫނު
ހަދާ ބާރަށް ޤާނޫނުއަސާސީން ލިބިދޭ ޤާނޫނު ހެދުމުގެ އިޚްތިޞާޞްގެ ދަށުން ހެދޭ ޤާނޫނުތައް
ޤާނޫނުތަކަށްވުމާއި އެއަށް ޢަމަލުކުރުގެ ފުރުޞަތު ގެއްލިގެންދާނެކަމަކަށް ވާނެކަން އެނގެން އޮންނަ
އޮތުމެވެ.
ފަސް ވަނަކަމަކީ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 51 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ގެ ދަށުން،
ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އަނބުރާ ފޮނުވާ ބިލަކާމެދު އަލުން ވިސްނުމަށްފަހު ބިލަށް އެއްވެސް ބަދަލެއް
ނުގެނެސް އެބިލު ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ޖުމްލަ މެންބަރުންގެ އަޣްލަބިއްޔަތުން ފާސްވެއްޖެނަމަ އެ ބިލެއް
ތަޞްދީޤުކޮށް ސަރުކާރުގެ ގެޒެޓްގައި ޝާއިޢުކުރަންވާނެކަމަށް ހަމައެމާއްދާގެ އެއަކުރުގައި ކަނޑައެޅި
ބަޔާންވެގެންވާތީ މިކަންކަން، އެމާއްދާގައި ބާޔާންވެފައިވާގޮތަށް ބަލާއިރު ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ޖުމްލަ
މެންބަރުންގެ އަޣްލަބިއްޔަތުން ފާސްކޮށް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއަށް ފޮނުވާ ބިލެއް މި މާއްދާގައި
ބުނެފައިވާގޮތުގެމަތިން ތަޞްދީޤުނުކޮށް ފަސްކުރެވޭނެ ޙާލަތަކީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
preme Court of the Maldives | Theemuge Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ފެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960+ :Fax | ފޯން: 285990
ސަފްޙާ 5 ގެ 5
ފަނޑިޔާރުންގެ ނަޒަރުގައި އިންސާނީބާރުނުފޯރާ ފަދަ އަދި އަމިއްލަ އިޚްތިޔާރުގައި ނުވާ ސަބަބެއް
މެދުވެރިވެގެންނެވެ.
4
ޙުކުމް:
އިސްވެ ބަޔާންވެދިޔަ ސަބަބުތައް އެގޮތުގެ މަތިން ހުރުމާއެކު، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 70 ވަނަ
މާއްދާގެ ދަށުން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ލިބިފައިވާ އިޚްތިޞާޞްގެ ދަށުން، އެ މަޖިލީހުން ފާސްކުރާ
ބިލެއް، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 51 ވަނަ މާއްދާގެ (ނ) ގެ ދަށުން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ޖުމްލަ މެންބަރުންގެ
އަޣުލަބިއްޔަތުން ފާސްވެއްޖެނަމަ އެ ބިލެއް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ތަޞްދީޤުކޮށް ސަރުކާރުގެ ގެޒެޓްގައި
ޝާއިޢުކުރަންވާނެކަމަށް ހަމަ އެމާއްދާގެ އެއަކުރުގައި ސާފު ބަހުން ކަނޑައަޅައި ބަޔާންކޮށްފައިވާތީ
އިންސާނީބާރު ނުފޯރާފަދަ، އިޚްތިޔާރުން ބޭރު ސަބަބެއް މެދުވެރިގެން މެނުވީ ލަސްކުރުމަކާނުލައި އެ
މާއްދާގައި ބުނެފައިވާ ގޮތުގެ މަތިން ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އެ ބިލެއް ތަޞްދީޤު ކުރަން ވާނެކަމަށް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ 7 ފަނޑިޔާރުންގެ އިއްތިފާޤުން ޙުކުމް ކޮށްފީމެވެ.
/
OXO
4
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު | ތީމުގެ | އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv | ފެކްސް: 3008554
960 +
:Fax | ފޯން:Tel
:
+960 300gggo