ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 2009/HC-DM/4 ޤަޟިއްޔާގެ ޙުކުމް
1
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލްސް
2009/HC-DVI 4
އަلA
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓު
ދިވެހިރާއްޖެ
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
0
. ޤަޟިއްޔާ ނަންބަރު: 4/HC
-
DM/2009
• އިސްތިއުނާފުކުރި ފަރާތް:
* ނަން: އަޙްމަދު ޢާޠިފް
ދާއިމީ އެޑްރެސް: ޝަބްނަމްގެ/ އއ.
* އައި.ޑީ.ކާޑު ނަންބަރު: A064888 މިހާރުގެ އެޑްރެސް: ލ. ދުވޭދާރު
ބަދަލުގައި: މުޙައްމަދު ޖަމީލް އަޙްމަދު، ހ.
#
• އިސްތިއުނާފު ރައްދުވި ފަރާތް:
* ނަން: އެޓަރނީ ޖެނެރަލްގެ އޮފީސް
. ރަޖިސްޓްރީކުރި ތާރީޚް: 13 ޖުމާދަލްއޫލާ 1433
ނިމުނު ތާރީޚް: 22 ޖުމާދަލްއާޚިރު 1433
25 ޖޫން 2009
18 ޖޫން 2012
ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ހައިކޯޓް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބު އުޒުހިނގުން، މާލެ! ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން: 3325029، ފެކްސް: 331647
އީމެއިލް: [email protected] ވެބްސައިޓް www.highcourt.gov.mv
'2
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލްސް
2009/HC-DM 14
ދަޢުވާގެ ޚުލާޞާ
މިއީ، ޤާނޫނުއަސާސީގައި ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ޢާންމު އިންތިޚާބެއްގައި ވާދަކުރުމަށް ގަސްތުކުރާ ދިވެހި
ސިވިލް ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފުން އެ އިންތިޚާބެއް ބާއްވާ ތާރީޚުގެ 6 މަސްދުވަސް ކުރިން މަޤާމުން
އިސްތިއުފާދިނުމަށް ސިވިލް ސަރވިސްގެ ޤާނޫނުގެ 51 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން ލާޒިމުކުރާ ކުރުމަކީ
ޤާނޫނުއަސާސީގެ 26 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) (އިންތިޚާބުތަކުގައި އެކިއެކި މަޤާމުތަކަށް ކުރިމަތި ލުމުގެ ޙައްޤު)
އާއި އަދި ޤާނޫނުއަސާސީގެ 73 ވަނަ މާއްދާގެ (ނ) (މަޖިލީހުގެ އިންތިޚާބުގައި ބައިވެރިނުވެވޭނެ ޙާލަތްތައް)
އާއި ތަޢާރަޟުވާ މާއްދާއެއް ކަމަށްވާތީ ސިވިލް ސަރވިސްގެ ޤާނޫނުގެ 51 ވަނަ މާއްދާއަކީ ޤާނޫނުއަސާސީގެ
268 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން ބާޠިލު މާއްދާއެއްކަމަށް ކަނޑައަޅާދިނުން އެދި އއ. ފެލިދޫ ޝަބްނަމްގެ އަޙްމަދު
ޢާޠިފްގެ ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓަށް ހުށަހެޅި ދުސްތޫރީ މައްސަލައެކެވެ.
މިޤަޟިއްޔާގައި މައްސަލަ ރައްދުވާ ފަރާތަކީ އެޓަރނީ ޖެނެރަލްގެ އޮފީސް (ދިވެހި ދައުލަތް) އެވެ.
0
ފާހަގަކުރެވުނު ނުކުތާތައް:
1. ޤާނޫނުއަސާސީގައި ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ޢާންމު އިންތިޚާބެއްގައި ވާދަކުރުމަށް ގަސްތުކުރާ ދިވެހި
ސިވިލް ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފުން އެ އިންތިޚާބެއް ބާއްވާ ތާރީޚުގެ 6 މަސްދުވަސް ކުރިން މަޤާމުން
އިސްތިއުފާދިނުމަށް ސިވިލް ސަރވިސްގެ ޤާނޫނުގެ 51 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން ލާޒިމުކުރާ ކުރުމަކީ
ޤާނޫނުއަސާސީގެ 26 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) (އިންތިޚާބުތަކުގައި އެކިއެކި މަޤާމުތަކަށް ކުރިމަތި ލުމުގެ ޙައްޤު)
އާއި އަދި ޤާނޫނުއަސާސީގެ 73 ވަނަ މާއްދާގެ (ނ) (މަޖިލީހުގެ އިންތިޚާބުގައި ބައިވެރިނުވެވޭނެ ޙާލަތްތައް)
އާއި ތަޢާރަޟުވާ މާއްދާއެއް ކަމަށްވާތީ ސިވިލް ސަރވިސްގެ ޤާނުނުގެ 51 ވަނަ މާއްދާއަކީ ޤާނޫނުއަސާސީގެ
268 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން ބާޠިލު މާއްދާއެއްކަމަށް ކަނޑައަޅާދިނުން އެދި ފެރިދޫ ޝަބްނަމްގެ އަޙްމަދު
ޢާޠިފްގެ ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓަށް ހުށަހަޅާފައިވެއެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބު އުޒުހިނގުން، މާލެ! ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން: 3325029، ފެކްސް: 331647
އީމެއިލް: [email protected] ވެބްސައިޓް www.highcourt.gov.mv
3
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލްސް
2009/HC-NI A4
2. އއ. ފެރިދޫ ޝަބްނަމްގެ އަޙްމަދު ޢާޠިފްގެ ފަރާތުން ހުށަހަޅާފައިވާ ދުސްތޫރީ ދަޢުވާ ބިނާކުރި
ސަބަބުތަކުގެ މައްޗަށް ބެލިއިރު، 08 (އަށެއް) ސަބަބެއް ފާހަގަކޮށް އެކަންކަމާ ބެހޭގޮތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ހައިކޯޓުގެ ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ވާހަކަ ދައްކާފައިވެއެވެ.
(ހ) ފުރަތަމަ ސަބަބަކީ: ޤާނޫނުއަސާސީގެ 26 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ގެ ދަށުން އިންތިޚާބުތަކުގައި
ބައިވެރިވުމުގެ ޙައްޤު އެހެން ގޮތަކަށް ޤާނޫނުއަސާސީގައި ބަޔާންކޮށްފައި ނުވާހާހިނދަކު ދިވެހި ކޮންމެ
ރައްޔިތަކަށް ލިބިދީފައިވާކަން އެނގޭއިރު، އިންތިޚާބަށް ކުރިމަތިލުމަށްޓަކައި އަސާސީ ޙައްޤެއް ނިގުޅައިގަތުމުގެ
ބާރު އެއްވެސް މީހަކަށް ނުވަތަ ފަރާތަކަށް ޤާނޫނުއަސާސީގެ ދަށުން ލިބިގެންނުވާ ކަމަށްބުނެ ހުށަހެޅި
ސަބަބެވެ.
(ނ) ދެވަނަ ސަބަބަކީ: ޤާނޫނުއަ
ނުއަސާސީއިން ލިބިދޭ އަސާސީ ޙައްޤެއް އެއްވެސް މިންވަރަކަށް
ހިފެހެއްޓޭނީ ޤާނޫނުއަސާސީއާ ތަޢާރަޟުނުވާގޮތެއްގެ މަތިންކަން ޤާނޫނުއަސާސީގެ
16 ވަނަ މާއްދާގައި
ބަޔާންވެފައިވާކަމަށް ހުށަހެޅި ސަބަބެވެ.
ބުނެ
(ނ) ތިންވަނަ ސަބަބަކީ: ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުކަމަށް ކުރިމަތިލެވޭނޭ މީހުންނާއި ކުރިމަތި
ނުލެވޭނޭ މީހުން ޤާނޫނުއަސާސީގެ 73 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމާއި، މިގޮތުން ޤާނޫނުއަސާސީގެ 73
ވަނަ މާއްދާގައި ވަނީ މެންބަރަކަށް އިންތިޚާބުކުރެވޭ މީހެއްގެ ކިބައިގައި ހުންނަންވާ ޝަރުޠުތައްކަމާއި، 73
ވަނަ މާއްދާގެ (ނ) ގައިވަނީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ އިންތިޚާބުގައި ބައިވެރިނުވެވޭނެ ހާލަތްތައްކަމާއި، މިނޫން
އެހެން އެއްވެސް ހާލަތެއްގައި 26 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ގެ ދަށުން ލިބިދޭ އިންތިޚާބުގައި ބައިވެރިވުމުގެ
އަސާސީ ޙައްޤު ނިގުޅައިގަތުމަށް ޤާނޫނުއަސާސީ ހުއްދަނުކުރާކަމުން ސިވިލް ސަރވެންޓުންނަށް މަޖިލީގެ
އިންތިޚާބުގައި ބައިވެރި ނުވެވޭގޮތަށް ސިވިލް ސަރވިސްގެ ޤާނޫނުގެ 51 ވަނަ މާއްދާ އެކުލަވާލެވިފައިވަނީ
ޤާނޫނުއަސާސީން ހުއްދަކުރާ އިމުން :
8 26
24
3
4 މހ2 3
4
ބޮދެނޭކަމަށްބުނާ
ހުށަހެޅި ސަބަބެވެ.
(ރ) ހަތަރުވަނަ ސަބަބަކީ: އަސާސީ ޙައްޤެއް އެއްވެސް މިންވަރަކަށް ހިފެހެއްޓޭނީ ޤާނޫނުއަސާސީ
އާއި ތަޢާތަޝުނުވާގޮތެއްގެ މަތިން މިނިވަން ދީމިޤްރާތީ މުޖްތަމަޢުއެއްގައި އެފަދަ މިނިވަންކަމެއް ހިފެހެއްޓޭނެ
މިންވަރަށްކަން ޤާނުނުއަސާސީގެ 16 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާއިރު "ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ
ޤާނޫނު" ގެ 51 ވަނަ މާއްދާގައި ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފުން އިންތިޚާބެއް ބާއްވާ ތާރީޚުގެ 6
މަސްދުވަސްކުރިން އެމީހަކު ހުރި ވަޒީފާއިން އިސްތިއުފާދޭން ޖެހޭނެ ކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައި އޮތް އޮތުމަކީ
ދިވެހިރާއްޖޭ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒުހިނގުން، މާލެ! ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް: [email protected] ވެބްސައިޓް www.highcourt.gov.mv
452 06
4
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލްސް
2009 HC-DM 4
ޤާނޫނުއަސާސީގެ 16 ވަނަ މާއްދާގައި އެބުނާ މިނިވަން، ދީމިޤްރާޠީ މުޖްތަމަޢެއްގައި މިފަދަ ޙައްޤެއް ނުވަތަ
މިނިވަންކަމެއް ހިފެހެއްޓިދާނެކަމަށް ޤަބޫލުކުރާ މިންވަރު ކަމަށްބުނާ ޓެސްޓަށް ނުވަތަ މީޒާނަށް ނުފެތޭ
މިންގަނޑެއްކަމަށް ބުނެ ހުށަހެޅި ސަބަބެވެ.
•) ފަސްވަނަ ސަބަބަކީ: އިންތިޚާބުގެ 6 މަސްދުވަސް ކުރިން މަޤާމުން އިސްތިއުފާދިނުމަށް ސިވިލް
ސަރވިސްގެ ޤާނޫނުގެ 51 ވަނަ މާއްދާއިން ލާޒިމުކުރާއިރު އިންތިޚާބު ބާއްވާ ދުވަހާއި އަދި އިންތިޚާބު
ބާއްވާނެ ދުވަހެއް އިޢުލާންކުރާ ދުވަހާއި ދެމެދު 6 މަސްދުވަހުގެ މުހުލަތު ލިބިފައިނުވާތީ ސިވިލް ސަރވިސް
ޤާނޫނާއި އެއްގޮތަށް ޢަމަލުކުރުމަކީ މުސްތަޙީލު ކަމެއްކަމަށްބުނެ ހުށަހެޅި ސަބަބެވެ.
ދީ 30
(ޅ) ހަވަނަ ސަބަބަކީ: އިންތިޚާބު ބޭއްވުމާއި، އިންތިޚާބަށް ގޮވައިލުމަކީ ތަފާތު ފަރާތްތަކަކުން
ކުރާކަމެއްކަމާއި، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ އިންތިޚާބު 2009 ބާއްވާނެކަމަށް އިލެކްޝަންސް ކޮމިޝަނުން
4 މާރޗް 2009 ދުވަހު ކަމަށާއި، އިންތިޚާބު ބާއްވާފައިވަނީ 9 މެއި 2009 ގައިކަމަށާއި،
އިންތިޚާބު ބޭއްވި ދުވަހާއި އަދި އިންތިޚާބު ބާއްވާނެކަމަށް އިޢުލާން ކުރިދުވަހާއި ދެމެދު ވީ
ދުވަސްކަމުން ޤާނޫނުއަސާސީގެ 26 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ގެ ދަށުން ލިބިދޭ އަސާސީ ޙައްޤުން ދިވެހި އެންމެހާ
ސިވިލްސަރވެންޓުން މަޙްރޫމް ކުރެވިފައިވާކަމަށް ބުނެ ހުށަހެޅި ސަބަބެވެ.
އެހެންކަމުން
66
|
(ކ) ހަތްވަނަ ސަބަބު: ޤާނޫނުއަސާސީގެ 78 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ހުސްވާ
ގޮނޑިއަށް އެ ގޮނޑި ހުސްވާ ދުވަހުންފެށިގެން ފަސްދޮޅަސް ދުވަހުގެ ތެރޭގައި މެންބަރަކު އިންތިޚާބު
ކުރަންޖެހޭނެ ކަމަށް އޮންނައިރު، ސިވިލް ސަރވިސްގެ ޤާނޫނުގެ 51 ވަނަ މާއްދާއަށް ޢަމަލުކުރުމަކީ
ޤާނޫނުއަސާސީގެ 26 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) އިން ލިބިދޭ އަސާސީ ޙައްޤުން ދިވެހި ސިވިލް ސަރވެންޓުން
ބައި އިލެކްޝަންސް ތަކުގައި ބައިވެރިވުމުން މަޙްރޫމްކުރެވޭ ކަމެއްކަމަށާއި، މިފަދަ ގޮތަކަށް
ޤާނޫ މާނަކޮށްގެން އަސާސީ ޙައްޤަކުން ރައްޔިތުން
ކުރާކަށް ޤާނޫނުއަސާސީގެ 16 ވަނަ
މާއްދާ ހުއްދަނުކުރާ ކަމަށްބުނެ ހުށަހެޅި ސަބަބެވެ.
2
8 ޖ ޗ
އެންމެ(
(އ) އަށްވަނަ ސަބަބަކީ: ޤާނޫނުއަސާސީގެ 68 ވަނަ މާއްދާގައި، އަސާސީ ޙައްޤުތައް
މާނަކުރުމުގައި ކޯޓުތަކުންނާއި ޓްރައިބިއުނަލްތަކުން ދިވެހިރާއްޖެ ބައިވެރިވެފައިވާ ބައިނަލްއަޤްވާމީ މުޢާހަދާތަކަށް
ރިޢާޔަތްކުރަންވާނެކަމަށް ބުނާއިރު ބައިނަލްއަޤްވާމީ ސިޔާސީ އަދި މަދަނީ ޙައްޤުތަކާބެހޭ މުޢާހަދާގެ 25 ވައި
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބު އުޒުހިނގުން، މާލެ! ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން: 3325029، ފެކްސް: 3316471
އީމެއިލް: [email protected] ވެބްސައިޓް www.highcourt.gov.mv
5
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލްސް
2009/HC-DM 4
މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުން ސިޔާސީ ކަންކަމުގައި ބައިވެރިވުމުގައި އެކަށީގެންނުވާ ހުރަސްތައް
(އަންރީޒަނަބަލް ރިސްޓްރިކްޝަންސް) ކުރިމަތިކުރުވައިގެން ނުވާނެކަމަށްވާކަމަށާއި، އެހެންކަމުން އިންތިޚާބަށް
ކުރިމަތިލުމުގެ ހުދޫދު ކަނޑައަޅާފައިވާ ޤާނޫނުގައި ދޭންޖެހޭ މުއްދަތުވެސް ނުދީ ބޭއްވުނު އިންތިޚާބެއްކަން
އެނގެން އޮތްއިރު، ސިވިލްސަރވިސް އިން ޢަމަލުކޮށްފައިވަނީ ޤާނޫނާއި ނޫންކަމަށާއި، އިންތިޚާބު
ބޭއްވުމާއި، އިންތިޚާބަށް ގޮވައިލުމަކީ ތަފާތު ފަރާތްތަކަކުން ކުރާ ކަންތައް .ކަމަށްވާއިރު 6 މަސްދުވަހުގެ
ކުރިން އިސްތިއުފާދޭން ސިވިލްސަރވިސްގެ ޤާނޫނުން ލާޒިމްކުރުމަކީ ކުރެވޭނެކަމެއްނޫންކަން އެނގެންއޮންނަ
ކަމަށް ބުނެ ހުށަހެޅި
އއ 3ނށް
eއPPމ
ބަބ
ce OS
3- މިމައްސަލައާ ގުޅިގެން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ދެފަރާތުން
ދައްކާފައިވާ ވާހަކަތަކަށާއި މިމައްސަލައާ ގުޅޭގޮތުން ޝަރީޢަތަށް ހުށަހެޅިފައިވާ، މިމައްސަލައާ ގުޅޭ
ލިޔެކިއުންތަކަށް ބަލާއިރު، އަންނަނިވި ކަންތައްތައް ފާހަގަ ކުރެވިފައިވެއެވެ.
(ހ) ފުރަތަމަ ކަމަކީ، އިންތިޚާބުތަކަށް ކުރިމަތިލުމުގެ ޙައްޤަކީ ޤާނޫނުއަސާސީ އިން
ކަށަވަރުކޮށްދީފައިވާ އަސާސީ ޙައްޤެއްކަމާއި، ވޯޓުދިނުމުގެ ޙައްޤާއި އިންތިޚާބުތަކަށް ކުރިމަތިލުމުގެ ޙައްޤާ
ގުޅޭގޮތުން ޤާނޫނުއަސާސީގެ 26 ވަނަ މާއްދާގައި "މިޤާނޫނުއަސާސީ ގައި އެހެންގޮތަކަށް ބަޔާންކޮށްފައި
ނުވާހައި ހިނދަކު ޢުމުރުން އަށާރަ އަހަރުން މަތީގެ ކޮންމެ ރައްޔިތަކަށްމެ އަންނަނިވި ޙައްޤުތައް
ލިބިގެންވެއެވެ." މިފަދައިން ބަޔާންކުރުމަށްފަހު އެމާއްދާގެ (ށ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވަނީ "އިންތިޚާބުތަކުގައި
އެކިއެކި މަޤާމުތަކަށް ކުރިމަތިލުމުގެ ޙައްޤު." މިފަދައިންކަމާއި،
އެހެންކަމުން، އިންތިޚާބުތަކަށް ކުރިމަތިލުމަކީ ޤާނޫނުއަސާސީއިން ކަށަވަރުކޮށްދީފައިވާ އަސާސީ
އަސާސީގެ 26 ވަނަމާއްދާއާއި އެމާއްދާގެ (ށ) އިން އެނގޭކަމާއި،
ހައްގެއްކަން ޤާނޫނުއަސާ
4 2 44
އ(އދ
ބައިނަލް އަޤްވާމީ ސިޔާސީ އަދި މަދަނީ ޙައްޤުތަކާބެހޭ މުޢާހަދާގެ 25 ވަނަ މާއްދާ އަށާއި
(b) އަށް ބަލާއިރުވެސް އިންތިޚާބުތަކަށް ކުރިމަތިލުމުގެ ޙައްޤު ރައްޔިތުންނަށް ލިބިދީފައިވާކަމާއި،
އަދި މިޙައްޤު ބޭނުންކުރުމަށް ޤަބޫލުނުކުރެވޭފަދަ ހުރަސްތަކެއް (Unreasonable restrictions)
ކުރިމަތިކުރުވައިގެން ނުވާނެކަން އެނގޭކަމެވެ.
ހަޢީކޯޓް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބު އުޒުހިނގުން، މާލެ! ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން: 3325029، ފެކްސް: 331647
އީމެއިލް: [email protected] ވެބްސައިޓް www.highcourt.gov.mv
6
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ގުލްސް
2009/HC-DI 4
(ށ) ދެވަނަ ކަމަކީ، އަސާސީ ހައްޤެއްގެ ނުވަތަ މިނިވަންކަމެއްގެ އެއްވެސް މިންވަރެއް
ހިފެހެއްޓޭނީ ޤާނޫނުއަސާސީއާއި ތަޢާރުޟްނުވާ ގޮތުގެ މަތިން، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކުރާ
ޤާނޫނުނަކުންކަމާއި، މިފަދަ ޤާނޫނުތަކުންވެސް އަސާސީ ޙައްޤެއް ނުވަތަ މިނިވަންކަމެއްގެ އެއްވެސް މިންވަރެއް
ހިފެހެއްޓޭނީ، މިނިވަން ދިމިޤްރާޠީ މުޖުތަމައެއްގައި މިފަދަ ޙައްޤެއް ނުވަތަ މިނިވަންކަމެއް ހިފެހެއްޓިދާނެކަމަށް
ޤަބޫލުކުރެޑް މިންވަރަށްކަމާއި، އަދި އިސްލާމްދީނުގެ އަޞްލުތައް ރައްކާތެރިކޮށް ދެމެހެއްޓުމަށްޓަކައި،
ޤާނޫނުއަސާސީގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ އަސާސީ ޙައްޤެއް ނުވަތަ މިނިވަންކަމެއް ހިފެހެއްޓިދާނެކަމާއި އެފަދަ
އަސާސީ ޙައްޤެއް ނުވަތަ މިނިވަންކަމެއް ހިފެހެއްޓޭނީ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 16 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކުރެވިފައިވާ
ގޮތުގެ މަތިންކަން އެނގޭ ކަމާއި،
ވެ
8
2
4
2 ހ07
އެހެންކަމުން،
UOCC
ޙައްޤަކަށްވުމުން،
އިންތިޚާބުތަކަށް ކުރިމަތިލުމުގެ ޙައްޤަކީވެސް ޤާނޫނުއަސާސީ ކަށަވަރުކޮށްދީފައިވާ
މިޙައްޤުގެ އެއްވެސް މިންވަރެއް ހިފެހެއްޓޭނީ ޤާނޫނުއަސާސީއިން ނުވަތަ
ގެ 16 ވަނަ މާއްދާގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ ގޮތުގެ މަތިންކަމެވެ.
ދި 25 5ދ 4
ޤާނޫނު
(ނ) ތިންވަނަ ކަމަކީ، އިންތިޚާބުތަކަށް ކުރިމަތިލުމުގެ ޙައްޤާ ފުށުއަރާކަމަށް ބުނެ ޤާނޫނު ނަންބަރު
5/2007 (ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ ޤާނޫނު) ގެ 51 ވަނަ މާއްދާ އަކީ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 268 ވަނަ
މާއްދާގެ ދަށުން ބާޠިލު މާއްދާއެއްކަމަށް ކަނޑައަޅާދިނުން އެދި ފެރިދޫ ޝަބްނަމްގެ އަޙްމަދު ޢާޠިފްގެ
ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓަށް ހުށަހަޅާފައިވުމުން އެމާއްދާއަށް ބެލިއިރު އެ މާއްދާގައި ވަނީ؛
cuo
"(ހ) ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނުއަސާސީގައި ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ޢާންމު އިންތިޚާބެއްގައި
ވާދަކުރުމަށް ގަސްދުކުރާ ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފުން އެ އިންތިޚާބެއް ބާއްވާ ތާރީޚުގެ މީލާދީ 6
މަސް ދުވަސް ކުރިން އެ މުވައްޒަފަކު ހުރި ވަޒީފާއިން އިސްތިއުފާ ދޭންވާނެއެވެ.
(ށ) މަޤާމުން އިސްތިއުފާ ނުދީހުރެ މި މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ އިންތިޚާބަކަށް
ކުރިމަތިލައިފިނަމަ ވަޒީފާއިން ވަކިކުރެވޭނެއެވެ." މިފަދައިންކަމާއި،
CcCUC >
ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ ޤާނޫނުގެ މިމާއްދާގައި ވާގޮތުން، ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ
މުވައްޒަފަކު، ބަޔާންކުރެވިދިޔަފަދަ ޢާންމު އިންތިޚާބެއްގައި ވާދަކުރަން ގަސްދުކުރާނަމަ، އެ އިންތިޚާބެއް ބާއްވާ
ތާރީޚުގެ 6 މަސް ދުވަސް ކުރިން ވަޒީފާއިން އިސްތިއުފާދިނުން ލާޒިމްކޮށްފައިވާކަމާއި، އަދި އިސްތިއުފާ ނުދީ
މިހިރާއްޖޭގެ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒުހިނގުން، މާލެ! ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް: [email protected] ވެބްސައިޓް www.highcourt.gov.mv
ވާ، ޕީލްޑް
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލްސް
2009 HC-DM 4
އެފަދަ އިންތިޚާބަކަށް ކުރިމަތިލައިފި ނަމަ ވަޒީފާއިން ވަކިކުރެވޭނެކަންވެސް ބަޔާންކޮށްފައިވާކަން އިނގެންއޮތް
ޤާނޫނު ނަންބަރު 5/2007 (ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ ޤާނޫނު) ގެ 51 ވަނަ މާއްދާއަކީ
ނޫނުއަސާސީއާއި ފުށުއަރާ ބާޠިލް މާއްދާއެއްތޯއާއި މިމާއްދާގައި ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފުން،
ބަޔާންކުރެވިދިޔަފަދަ ޢާންމު އިންތިޚާބެއްގައި ވާދަކުރުމަށް ކުރިމަތިކޮށްފައިވާ ހުރަހަކީ ޤާނޫނުއަސާސީއާއި
ފުށުނާރާ، އަދި ޤަބޫލުކުރެވެ
ރެވޭވަރުގެ ހުރަހެއްތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯ ބަލާއިރު،
ޤާނޫނުއަސާސީގެ 73 ވަނަ މާއްދާގައި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރަކަށް ވުމުގެ ޝަރުޠުތައް
ބަޔާންކޮށްފައިވާއިރު، އެމާއްދާގެ (ނ) ގައިވާގޮތުން ފަނޑިޔާރުކަމުގެ މަޤާމުގައި ހުރެ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ
އިންތިޚާބުގައި ބައިވެރިނުވެވޭނެކަން ބަޔާންކޮށްފައިވުމުން، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ އިންތިޚާބުގައި ފަނޑިޔާރުން
ބައިވެރިވުން ޤާނޫނުއަސާސީގެ މިމާއްދާގެ ޞަރީޙަ ނައްޞުންމަނާކޮށްފައިވާކަން އެނގޭކަމާއި، ޤާނޫނުއަސާސީގެ
73 ވަނަ މާއްދާއަށް ބަލާއިރު މާއްދާއަކީ ހަމައެކަނި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ އިންތިޚާބުތަކުގައި ބައިވެރިވުމުގެ
ކަނޑައަޅާފައިވާ މާއްދާއެއްކަމާއި، އެމާއްދާގައި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ އިންތިޚާބުތަކުގެ ވާހަކަ
ފިޔަވައި އެހެނިހެން އިންތިޚާބުތަކުގެ ވާހަކަ ބަޔާންކޮށްފައިނުވާކަމާއި،
هއ
އެމްއެދއ
ޝަރުޠުތަ
ބައެވެ
8
4 ، ދމއ
އެހެންކަމުން، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 16 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންވެފައިވާ ގޮތުގެ މަތިން، އިންތިޚާބުތަކަށް
ކުރިމަތިލުމުގެ ޙައްޤަކީވެސް ޤާނޫނުއަސާސީގައި ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ގޮތުގެ މަތިން ހިފެހެއްޓިދާނެ ޙައްޤެއްކަމާއި،
ޤާނޫނު ނަންބަރު 5/2007 (ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ ޤާނޫނު) ގެ 51 ވަނަ މާއްދާއަށް ބަލާއިރު،
އެމާއްދާގެ (ހ) ގައި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނުއަސާސީގައި ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ޢާންމު
އިންތިޚާބެއްގައި ވާދަކުރުމަށް ގަސްދުކުރާ ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފުން އެ އިންތިޚާބެއް
ތާރީޚުގެ މީލާދީ 6 މަސްދުވަސް ކުރިން އެ މުވައްޒަފަކު ހުރި ވަޒީފާއިން އިސްތިއުފާ ދޭންވާނެކަމުގައި
ބަޔާންކޮށްފައިވާއިރު، އެފަދަ ބައެއް އިންތިޚާބުތައް ބޭއްވުމަށް އިޢުލާންކުރެވޭ ތާރީޚާއި އިންތިޚާބު ބާއްވާ ތާރީޚާ
ދެމެދު 6 މަސްދުވަހުގެ މުއްދަތު ނުލިބި ގޮސްފައިވާކަން އެނގޭކަމާއި، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 78 ވަނަ މާއްދާއަށް
ބަލާއިރުވެސް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރަކު މެންބަރުކަމުން ވަކިވުމުގެ ސަބަބުން ހުސްވާ ގޮނޑިއަށް އެ
ގޮނޑި ހުސްވި ތާރީޚުން ފެށިގެން ފަސްދޮޅަސް ދުވަހުގެ ތެރޭގައި މެންބަރަކު އިންތިޚާބު ކުރަންވާނެ ކަމުގައި
ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމާއި، އެހެންކަމުން، މިގޮތަށް ދިމާވާ ހާލަތުތަކުގައި ޤާނޫނު ނަންބަރު 5/2007 (ދިވެހި
ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒުހިނގުން، މާލެ! ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް: [email protected] ވެބްސައިޓް www.highcourt.gov.mv
8
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލްސް
2009/HC-DVI 4
ސިވިލް ސަރވިސްގެ ޤާނޫނު) ގެ 51 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އަށް ޢަމަލުކުރުމަކީ މުސްތަޙީލުކަމަކަށް
ވާނެކަމާއި، އަދި މިގޮތަށް މިޙަޤީޤަތް އޮތުމުން މިމާއްދާގެ މިއަކުރުގައި، ބަޔާންކުރެވިދިޔަފަދަ އިންތިޚާބުތަކަށް
ކުރިމަތިލުމަށް ކުރިމަތިކޮށްފައިވާ ހުރަހަކީ، މަދަނީ އަދި ސިޔާސީ ޙައްޤުތަކާބެހޭ ބައިނަލް އަޤްވާމީ މުޢާހަދާ
(International Convention on Civli and Political Rights)ގެ 25 ވަނަ މާއްދާގައި
ބަޔާންކޮށްފައިވާފަދަ، އިންތިޚާބުތަކަށް ކުރިމަތިލުމުގެ ޙައްޤު ބޭނުންކުރުމަށް ޤަބޫލުނުކުރެވޭފަދަ ހުރަހެއް
(Unreasonable restrictions) ކަން އެނގޭކަމާއި،
34
4
3
2 ދވ
2
8 ﷲ
ޤާނޫނުއަސާސީގެ
COC
ޢާންމު އިންތިޚާބުތަކަށް ކުރިމަތިލުމަށް ލިބިދީފައިވާ ޙައްޤު ހިފަހައްޓައި، ޤާނޫނު ނަންބަރު 5/2007
(ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ ޤާނޫނު) ގެ 51 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ
ޤާނޫނުއަސާސީ
ސީގައި ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ޢާންމު އިންތިޚާބެއްގައި ވާދަކުރުމަށް ގަސްދުކުރާ ދިވެހި ސިވިލް
ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފުން އެ އިންތިޚާބެއް ބާއްވާ ތާރީޚުގެ މީލާދީ 6 މަސްދުވަސް ކުރިން އެ މުވައްޒަފަކު ހުރި
ވަޒީފާއިން އިސްތިއުފާ ދޭންވާނެކަމުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާއިރު، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 16 ވަނަ މާއްދާގެ (ނ) ގައި،
އަސާ ޙައްޤުތަކާއި މިނިވަންކަމުގެ ބާބުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޙައްޤެއް ނުވަތަ
ކުމެއްގެ އެއްވެސް މިންވަރެއް ހިފަހައްޓާފައިވަނީ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 16 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އާއި (ށ)
ގައިވާ ގޮތުގެ މަތިންތޯ ކަނޑައެޅުމުގައި ކޯޓުން އެކަމާ ގުޅޭ ހުރިހައި ކަންތައްތަކަށް ފުރިހަމައަށް
ރިޢާޔަތްކުރަން ވާނެކަން ބަޔާންކުރުމަށްފަހު، އެގޮތުން ރިޢާޔަތްކުރަންޖެހޭ ކަންތައްތަކުގެ ގޮތުގައި އެއަކުރުގައި
6 ކަމެއް ބަޔާންކުރައްވާފައިވާކަމާއި، އޭގެ ތެރޭގައި، "އެ ޙައްޤެއް ނުވަތަ އެ މިނިވަންކަމެއް ހިފެހެއްޓުމުގެ
ބޭނުމާއި މުހިންމުކަން."، "އެ ޙައްޤެއް ނުވަތަ އެ މިނިވަންކަމެއް ހިފަހައްޓާފައިވާ ގޮތާއި މިންވަރު." އަދި "އެ
ޙައްޤެއް ނުވަތަ އެ މިނިވަންކަމެއް ހިފަހައްޓާފައިވާ މިންވަރަށްވުރެ ކުޑަކޮށް ހިފަހައްޓައިގެން
މަޤްޞަދު ޙާޞިލްކުރެވިދާނެތޯ." ހިމެނޭކަމާއި،
މިނިވަންކމއ
::
4މ ޖ ޗ
م مرو
8,
ހިފަހައްޓާފައިވާ ބޭނުން
ޤާނޫނުއަސާސީގެ 16 ވަނަ މާއްދާގެ (ނ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ މިކަންކަމުގެ މައްޗަށް ބަލައި،
ސިވިލް ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފުންނަށް ޢާންމު އިންތިޚާބުތަކުގައި ބައިވެރިވުމަށް ލިބިފައިވާ ޙައްޤު
ބޭނުން ނުވަތަ އެކަމުގެ މަޤުޞަދުކަމުގައި ދައުލަތުގެ ފަރާތުން ބުނެފައިވަނީ، ސިވިލް
ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފުންނަކީ، ސިވިލް ސަރވިސްގެ ޤާނޫނުގެ 5 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބުނާގޮތުން
ސިޔާސީ މައްސަލަތަކުން އެކަހެރިވެފައިވާ ވަކިފަރާތެއްގެ ނުފޫޒަކަށް ތަބާނުވާ، ވަކިފަރާތެއްގެ ރުހުން ހޯދަން
މަސައްކަތް ނުކުރާ ޕްރޮފެޝަނަލް މިންގަނޑުތަކަކުން ޚިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ބަޔަކަށްވުންކަމާއި، އަދި ސިވިލް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ
އައިކޯޓް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒުހިނގުން، މާލެ! ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް: [email protected] ވެބްސައިޓް www.highcourt.gov.mv
9
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލްސް
2009/HC-DM 4
ސަރވިސްގެ ވަސީލަތްތައް ނާޖާއިޒުގޮތުގައި ބޭނުންނުކުރާ ބަޔަކަށް ވުން ކަމުގައި ބުނެފައިވާއިރު، މިމަޤްޞަދު
ޙަޞިލުކުރުމަށް، ޢާންމު އިންތިޚާބުތަކަށް ކުރިމަތިލުމަށް ލިބިދީފައިވާ ހައްޤު ސިވިލް ސަރވިސްގެ
މުވައްޒަފުންނަށް ލިބިދިނުން ހިފަހައްޓާފައިވާ ގޮތާއި މިންވަރަށް ބަލާއިރު، ޤާނޫނު ނަންބަރު 5/2007 (ދިވެހި
ސިވިލް ސަރވިސްގެ ޤާނޫނު) ގެ 51 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި އެޙައްޤު ހިފަހައްޓާފައިވާމިންވަރަށް އެޙައްޤު
ހިފަހައްޓައި، ޢާންމު އިންތިޚާބަކަށް ކުރިމަތިލާން ސިވިލް ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފަކު ބޭނުންނަމަ އެ އިންތިޚާބު
އްވުމުގެ 6 މަސް ކުރިން ވަޒީފާއިން އިސްތިއުފާދޭން އޮތް އޮތުމަކީ، އެމިންވަރަށް އެޙައްޤު
ނުހިފަހައްޓައިފިނަމަ ޙާޞިލުނުވާނެ މަޤްޞަދެއްކަމަށް ބެލެވެން ނެތްކަމާއި، އެއަށްވުރެ ކުޑަކޮށް އެ ޙައްޤު
އެޓައިގެންވެސް އެމަޤްޞަދު ޙާޞިލްކުރެވޭނެކަމަ
ޤަބޫލުކުރެވޭކަމާ އެގޮތުން އެ އިންތިޚާބެއް
ބޭއްވުމުގެ 6 މަސްކުރިން
ކުރިން އިސްތިއުފާދިނުން ލާޒިމުކުރުމުގެ ބަދަލުގައި، އެއިންތިޚާބަކަށް ކުރިމަތި ލުމުގެ ކުރިން
އިސްތިއުފާދޭންޖެހޭގޮތަށް ކަނޑައަޅައިގެންވެސް، އެ ޙައްޤު ހިފެހެޓުމުގެ މަޤްޞަދު ޙާޞިލްކުރެވިދާނެކަމަށް
ه
.(ހއe
.ކަމާއި،
OXUC OU
ޖި3322 ޑ 4ދ ޑ
ޤަބޫލު ލުކުރެވޭކަމެވެ.
4 ހ3 8
4 ހދ
އެޔާތުން އޭނައަށް
(ރ) ހަތަރުވަނަ ކަމަކީ، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 182 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ގެ 10 ވަނަ ނަންބަރުގައި
ސިވިލް ސަރވިސްގައި ހިމެނޭ އެއްވެސް މީހަކު އޭނާގެ މަޤާމުގެ ޙައިސިއްޔަ
ލިބިފައިވާ އެއްވެސް
މަޢުލޫމާތެއް، އޭނާގެ ނުވަތަ އެހެން މީހެއްގެ ޒާތީ މަންފާ އަކަށްޓަކައި ނަހަމަ ގޮތުގައި ބޭނުންކޮށްގެން ނުވާނެ
ކަމުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާއިރު، ޤާނޫނު ނަންބަރު 5/2007 (ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ ޤާނޫނު) ގެ 4 ވަނަ
މާއްދާގެ (ނ) އަށް ބަލާއިރު، ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްއަކީ، އިންސާފުވެރިކަމާއި، ތެދުވެރިކަމާއެކު ވަކި
ފަރާތަކަށްނުޖެހި، ދިވެހި ރައްޔިތުންނަށް ފުރިހަމަ ޚިދުމަތެއް ލިބިދެވޭނެ ޤާބިލުކަންހުރި ފަރާތަކަށް ވާންވާނެކަން
އެނގެން އޮތްކަމާއި، އަދި ހަމަ އެ ޤާނޫނުގެ 26 ވަނަ މާއްދާއަށް ބަލާއިރުވެސް ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގައި
ޚިދުމަތްކުރާ މުވައްޒަފުންގެ ދައުރަކީ، ތެދުވެރިކަމާއި އިޚުލާޞްތެރިކަމާއެކު، ވަކިފަރާތެއްގެ ރުހުން ހޯދުމަށް
މަސައްކަތްކުރުމެއްނެތި ސަރުކާރުން އެކަށައަޅާ ސިޔާސަތުތަކާއި، ހިންގާ ޕްރޮގްރާމްތައް ހިންގުމަށް
އެހީތެރިވެދިނުމާއި، އެގޮތުން އެންމެހައި ސިޔާސީ ނުފޫޒުތަކުން އެއްކިބާވެތިބެ، އެ ހިނދަކު ވެރިކަން ހިންގުމާ
ޙަވާލުވެއޮތް ސަރުކާރެއްގެ ސިޔާސަތު އެކަށައެޅުމުގައާއި، އެ ސިޔާސަތުތަކަށް އަމަލީސިފަ ގެނައުމުގައި
އެހީތެރިވެދިނުންކަން އެނގެން އޮތުމުން، ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފަކު ވަޒީފާގެ މަސްއޫލިއްޔަތު
އަދާކުރާ ޙާލުގައިހުރެ ޤާނޫނުއަސާސީގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާފަދަ ޢާންމު އިންތިޚާބުތަކުގައި ބައިވެރިވުމަކީ، ދިވެހި
ސިވިލް ސަރވިސްގެ މަޤުޞަދު ޙާޞިލްނުވެ ހިނގައިދާނެކަމެއްކަމާއި، އަދި އެއީ ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ
މުވައްޒަފުންނަކީ ވަކި ފަރާތަކަށްނުޖެހި،
ޚިދުމަތްކުރާ
ބަޔަކުކަމުގެ ތަޞައްވުރު ގެއްލިގެން ރާއްޖޭގެ ހައި
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒުހިނގުން، މާލެ! ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް: [email protected] ވެބްސައިޓް www.highcourt.gov.mv
އެހެ2 ދމ ން
10
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ގުލްސް
2009/HC-NI A4
ހިނގައިދާނެކަމެއްކަމާއި، ސިވިލް ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފުން ވަޒިފާގެ މަސްއޫލިއްޔަތު އަދާކުރާ
ޙާލުގައި ތިބެ ބަޔާންކުރެވިދިޔަފަދަ ޢާންމު އިންތިޚާބުތަކަށް ކުރިމަތިލުން ހިފެހެއްޓިފައިވުމަކީ ޤާނޫނުއަސާސީއާއި
ފުށުއަރާކަމެއްކަން އެނގެންގެ
ގެންނެތްކަމާއި،
އަދި ޤާނޫނުއަސާސީގެ 68 ވަނަ މާއްދާގައި، އަސާސީ ޙައްޤުތަކާއި މިނިވަންކަން މާނަކުރުމުގައްޔާއި
ލިބިދިނުމުގައި ހުޅުވިގެންވާ ދީމިޤްރާޠީ މުޖުތަމަޢުތަކުން ޤަބޫލުކުރާ އުޞޫލުތަކަށް ރިޢާޔަތްކުރަންވާނެކަމަށް
ބުނާއިރު މިއީ މިނިވަން ދީމިޤްރާޠީ މުޖުތަމައެއްގައި މިޙައްޤު ހިފެހެއްޓިދާނެކަމަށް ޤަބޫލުނުކުރެވޭ
މިންވަރެއްނޫންކަމާއި، މީގެ މިސާލެއްގެގޮތުން، އިނގިރޭސިވިލާތުގައިވެސް ސިވިލް ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފުން
ސިވިލް ސަރވިސްގެ ވަޒީފާގައި ތިބެ ސިޔާސީ މަޤާމުތަކަށް ވާދަނުކުރެވޭކަން އެނގޭކަމެވެ.
(ބ) ފަސްވަނަ ކަމަކީ، ބަޔާންކުރެވިދިޔަ ކަންކަން އެފަދައިން ހުރުމުން، އިންތިޚާބުތަކުގައި އެކިއެކި
މަޤާމުތަކަށް ކުރިމަތި ލުމުގެ ޙައްޤު، ޤާނޫނު ނަންބަރު 5/2007 (ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ ޤާނޫނު) ގެ
51 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ހިފަހައްޓާފައިވާ މިންވަރަށް އެޙައްޤު ހިފަހައްޓައި، ސިވިލް ސަރވިސްގެ
މުވައްޒަފަކު ޢާންމު އިންތިޚާބަކަށް ކުރިމަތިލާން ބޭނުންވާނަމަ އެ އިންތިޚާބެއް ބޭއްވުމުގެ 6 މަސް ކުރިން
ވަޒީފާއިން އިސްތިއުފާދޭ
ފާދޭންޖެހޭގޮތަށް އޮތް އޮތުމަކީ، އެމިންވަރަށްވުރެ ކުޑަކޮށް އެޙައްޤު ހިފަހައްޓައިގެންވެސް
އެޙައްޤު ހިފެހެއްޓުމުގެ މަޤުޞަދު ޙާޞިލްކުރެވެންއޮތް ކަމެއްކަމާއި، އަދި އެއީ ސިވިލް ސަރވިސްގެ
މުވައްޒަފުން ބަޔާންކުރެވިދިޔަފަދަ ޢާންމު އިންތިޚާބެއްގައި ވާދަކުރުމަށް ކުރިމަތިކޮށްފައިވާ، ޤަބޫލުނުކުރެވޭފަދަ
އެހެންކަމުން، ޤާނޫނު ނަންބަރު 5/2007 (ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ ޤާނޫނު) ގެ 51
ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި އެގޮތަށް އޮތް އޮތުމަކީ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 26 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ގައި
ބަޔާންކޮށްފައިވާ، "އިންތިޚާބުތަކުގައި އެކިއެކި މަޤާމުތަކަށް ކުރިމަތިލުމުގެ ޙައްޤު" އާ ތަޢާރުޟްވާ، ކަމެއްކަން
އެނގޭކަމާއި،
ހުރަހެއް ކަމާއި،
4ހ4
3 2
ނަމަވެސް ސިވިލް ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފަކު ވަޒީފާގައިހުރެ، ބަޔާންކުރެވިދިޔަފަދަ ޢާންމު
އިންތިޚާބަކަށް ކުރިމަތިނުލެވޭގޮތަށް އޮތްއޮތުމަކީ، އަދި ވަޒީފާގައި ހުރެ އިންތިޚާބަކަށް
ކުރިމަތިލައިފިނަމަ، ވަޒީފާއިން ވަކިކުރެވޭނެކަމަށް ޤާނޫނު ނަންބަރު 5/2007 (ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ
ޤާނޫނު) ގެ 51 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވުމަކީ ޤާނޫނުއަސާސީއާ ޚިލާފުކަމެއްކަމަށް
ބެލެވޭނެތަނެއް ނެތްކަމާއި،
ޑިހިރާއްޖޭގެ
Occ ecc
ހައިކޯޓް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒުހިނގުން، މާލެ! ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް: [email protected] ވެބްސައިޓް www.highcourt.gov.mv
11
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލްސް
2009/HC-DVI 4
އަދި ސިވިލް ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފަކު ވަޒީފާގައިހުރެ، ބަޔާންކުރެވިދިޔަފަދަ ޢާންމު އިންތިޚާބަކަށް
ކުރިމަތިލުމުގެ ސަބަބުން އެމުވައްޒަފަކު ވަޒީފާއިން ވަކިކޮށްފައިވީނަމަވެސް އެއީ، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 26 ވަނަ
މާއްދާގެ (ށ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ، "އިންތިޚާބުތަކުގައި އެކިއެކި މަޤާމުތަކަށް ކުރިމަތިލުމުގެ ޙައްޤު" އާ
ތަޢާރުޟްވާގޮތަށް ސިވިލް ސަރވިސް ކޮމިޝަނުން ކޮށްފައިވާ ކަމެއްކަމަށް ބަލާނެ ތަނެއް ނެތްކަމާއި، ސިވިލް
ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފަކު ވަޒީފާގައިހުރެ، ބަޔާންކުރެވިދިޔަފަދަ ޢާންމު އިންތިޚާބަކަށް ކުރިމަތިލައިފިނަމަ،
އެމުވައްޒަފަކު ވަޒީފާއިން ވަކިކުރުމުގެ އިޚްތިޔާރު ސިވިލް ސަރވިސް ކޮމިޝަނަށް ލިބިގެންވާކަން ޤާނޫނު
ނަންބަރު 5/2007 (ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ ޤާނޫނު) ގެ 51 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) އަށް ބެލުމުން
4ދ ޑ ޒ
އެނގޭކަމެވެ.
• ޙުކުމް:
4
ބޭނުންނަމަ އެ
2 23 24
ދެންފަހެ، ބަޔާންކުރެވިދިޔަ ސަބަބުތައް އެފަދައިން ހުރުމުން، ޤާނޫނުއަސާސީ ގެ 26 ވަނަ މާއްދާގެ
(ށ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ، އިންތިޚާބުތަކުގައި އެކިއެކި މަޤާމުތަކަށް ކުރިމަތިލުމުގެ ޙައްޤު، ޤާނޫނު ނަންބަރު
5/2007 (ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ ޤާނޫނު) ގެ 51 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ހިފަހައްޓާފައިވާމި ދެވަރަށް
އެޙައްޤު ހިފަހައްޓައި، ސިވިލް ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފަކު ޢާންމު އިންތިޚާބަކަށް ކުރިމަތިލާން
އިންތިޚާބު ބޭއްވުމުގެ 6 މަސް ކުރިން ވަޒީފާއިން އިސްތިއުފާދޭން އޮތް އޮތުމަކީ، އެމިންވަރަށްވުރެ ކުޑަކޮށް
އެޙައްޤު ހިފަހައްޓައިގެންވެސް އެޙައްޤު ހިފެހެއްޓުމުގެ މަޤުޞަދު ޙާޞިލްކުރެވެންއޮތް ކަމެއްކަމާއި، އަދި އެއީ
ސިވިލް ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފުން ބަޔާންކުރެވިދިޔަފަދަ ޢާންމު އިންތިޚާބެއްގައި ވާދަކުރުމަށް ކުރިމަތިކޮށްފައިވާ،
ޤަބޫލުނުކުރެވޭފަދަ ހުރަހެއް ކަމާއި،
ހިންކަމުން، ޤާނޫނު ނަންބަރު 5/2007 (ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ
ޤާނޫނު) ގެ 51 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނުއަސާސީގައި ބަޔާންކުރެވިފައިވާ
ޢާންމު އިންތިޚާބެއްގައި ވާދަކުރުމަށް ގަސްދުކުރާ ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފުން އެ އިންތިޚާބެއް
ތާރީޚުގެ މީލާދީ 6 މަސް ދުވަސް ކުރިން އެ މުވައްޒަފަކު ހުރި ވަޒީފާއިން އިސްތިއުފާ ދޭންވާނެކަމަށް
އޮތް އޮތުމަކީ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 26 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ، "އިންތިޚާބުތަކުގައި އެކިއެކި
މަޤާމުތަކަށް ކުރިމަތިލުމުގެ ޙައްޤު" އާ ތަޢާރުޟްވާ، އަދި ޤާނޫނުއަސާސީގެ 268 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން
ބާޠިލު ކަމެއްކަމަށް ކަނޑައަޅައި،
4 2 4
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބު އުޒުހިނގުން، މާލެ! ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް: [email protected] ވެބްސައިޓް www.highcourt.gov.mv
12
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ގުލްސް
2009/HC-DVI 4
ސިވިލް ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފަކު ވަޒީފާގައިހުރެ، ބަޔާންކުރެވިދިޔަފަދަ ޢާންމު އިންތިޚާބަކަށް
ކުރިމަތިނުލެވޭގޮތަށް
އޮތްއޮތުމަކީ، އަދި ވަޒީފާގައި ހުރެ ޢާންމު އިންތިޚާބަކަށް ކުރިމަތިލައިފިނަމަ، ވަޒީފާއިން
ވަކިކުރެވޭނެކަމަށް ޤާނޫނު ނަންބަރު 5/2007 (ދިވެހި ސިވިލް ސަރވިސްގެ ޤާނޫނު) ގެ 51 ވަނަ މާއްދާގެ
(ށ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވުމަކީ ޤާނޫނުއަސާސީއާ ޚިލާފުކަމެއްކަމަށް ބެލެވޭނެތަނެއް ނެތްކަމަށާއި،
cec
އަދި އެފަދަ ޢާންމު އިންތިޚާބަކަށް ކުރިމަތިލުމުގެ ސަބަބުން ސިވިލް ސަރވިސްގެ މުވައްޒަފަކު
ނުވަތަ މުވައްޒަފުންތަކެއް ވަޒީފާއިން ވަކިކޮށްފައިވީނަމަވެސް އެއީ، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 26 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ)
ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ، "އިންތިޚާބުތަކުގައި އެކިއެކި މަޤާމުތަކަށް ކުރިމަތިލުމުގެ ޙައްޤު" އާ ތަޢާރުޟުވާގޮތަށް
ސިވިލް ސަރވިސް ކޮމިޝަނުން ކޮށްފައިވާ ކަމެއްކަމަށް ބަލާނެ ތަނެއް ނެތްކަމަށް މިމައްސަލަ މިކޯޓުގައި ބެލި
ފަނޑިޔާރުންގެ އިއްތިފާޤުން ކަނޑައަޅައި ޙުކުމް ކޮށްފީމެވެ.
މިޤަޟިއްޔާ ބަލައި ނިޔާކަނޑައެޅީ؟
ޢަބްދުއްރައޫފު އިބްރާހީމް
ޝުޢައިބު ޙުސައިން ޒަކަރިއްޔާ
ފަނޑިޔާރު)
އަޒްމިރާލްދާ ޒާހިރު
(ފަނޑިޔާރު)
ފަނޑިޔާރު)
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބު އުޒުހިނގުން، މާލެ! ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން: 3325029، ފެކްސް: 331647
އީމެއިލް: [email protected] ވެބްސައިޓް www.highcourt.gov.mv