ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 2013/HC-A/346 ޤަޟިއްޔާގެ ޙުކުމް
1
2013/HC-A/346
21
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯa
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
بم انداز میرسیم
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް
ދިވެހިރާއްޖެ
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
• ޤަޟިއްޔާ ނަންބަރު: 346/HC
-
A/2013
• އިސްތިއުނާފުކުރި ފަރާތް:
ނަން: މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީ
އައިޑީކާޑު ނަންބަރު: A159040
ދާއިމީ އެޑްރެސް: މއ.ދުއްލިސާ މާލެ * މިހާރުގެ އެޑްރެސް: މއ.ދުއްލިސާ މާލެ
އިސްތިއުނާފު ރައްދުވި ފަރާތް:
* ނަން: ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ އޮފީސް
ދާއިމީ އެޑްރެސް: ޕީޖީ އޮފީސް މާލެ * މިހާރުގެ އެޑްރެސް: ޕީޖީ އޮފީސް މާލެ
• ރަޖިސްޓްރީ ކުރެވުނު ތާރީޚް: 07 ނޮވެންބަރު ނިމުނު ތާރީޚް ނޮވެމްބަރ 2016
އިސްތިއުނާފު ކުރެވުނު ޤަޟިއްޔާ:
• ނަންބަރު: 2012/Jv
-
C/16
ނިންމި ކޯޓު: ޖުވެނައިލް ކޯޓު
މައްސަވައިގެ ބާވަތް: ޤަސްދުގައި މީހަކު މަރާލުން
• ހުށަހެޅި ތާރީޚް: 09 މެއި 2012
ނިމުނު ތާރީޚް: 02 މެއި 2013
• މައްސަލަ ބެލި ފަނޑިޔާރުންގެ މަޖްލިސް:
ފަނޑިޔާރު އަބްދުއްރައޫފު އިބްރާހީމް، ފަނޑިޔާރު އަބްދުﷲ ޙަމީދު، ފަނޑިޔާރު އަލީ ސަމީރު،
މިރިޕޯޓުގައިވާ ބައެއް އިބާރާތްތަކަކީ ޢާންމު އިޖުތިމާޢީ މިންގަނޑާއި ޚިލާފު އިބާރާތްތަކަކަށްވާތީ އެ އިބާރާތްތައްވަނީ
މިރިޕޯޓުން އުނިކުރެވިފައެވެ.
*
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029 ، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް: www.highcourt.gov.mv
2
ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2013/HC-A/346
ދަޢުވާގެ ޚުލާޞާ
މިއީ، ޖުވެނައިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2012/Jv
-
C/16 ޤަޟިއްޔާ އެކޯޓުން ބައްލަވައި
ނިންމަވާފައިވަނީ ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ އުޞޫލުތަކާ ޚިލާފަށްކަމަށް ބުނެ އެޤަޟިއްޔާ އިސްތިއުނާފު ކުރުމަށް
މއ.ދުއްލިސާ މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީގެ ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓަށް ހުށަހެޅުމުން ބެލެވިފައިވާ
ޤަޟިއްޔާއެކެވެ.
މިޤަޟިއްޔާގައި، ދަޢުވާރައްދުވާ ފަރާތަކީ ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހެވެ.
• ފާހަގަ ކުރެވުނު ނުކުތާތައް:
1- ޖުވެނައިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2012/Jv
-
C/16 ޤަޟިއްޔާގެ ޝަރީޢަތް ނިމުނު ގޮތުގެ
ރިޕޯޓަށް ބެލިއިރު، އެ ޤަޟިއްޔާއަކީ މއ.ދުއްލިސާ މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީ އާއި، ސ.މަރަދޫ ކުރުދުމާގެ،
ޢަލީ ޢަޠީފް އާއި، މއ.މޯނިންގވިއު އަޙްމަދު ނަވާޒް، އިތުރު ބަޔަކާއެކު، 19 ފެބްރުވަރީ 2012 ދުވަހުގެ
1:50 އެހައިކަންހައިއިރު، ގ.ވޭރު ޢަބްދުލްމުޢީތު، މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިނޭންސް އެންޑް ޓްރެޜަރީ ކުރިމައްޗަށް
ވާ ގޮތަށް އޮންނަ ކޮޅު ބެދިފައިވާ ގޯޅިގަނޑު ތެރޭގައި ހުރި ސައިކަލެއްގެ މަތީގައި އިންދައި، މިމީހުން
ސައިކަލު ތަކެއްގައި ގޮސް ވޭރު ޢަބްދުލްމުޢީތުގެ ބޮލަށާއި ގައިގެ އެތަން މިތަނަށް ތޫނު ހަތިޔާރުން
ހަމަލާދީ ބޮޑެތި ޒަހަމްތަކެއް ދީފައިވާތީއާއި، މިޙަމަލާގެ ސަބަބުން ޢަބްދުލްމުޙީތަށް ލިބުނު އަނިޔާއަށް
ބޭސްފަރުވާ ކުރަމުން ދަނިކޮށް 19 ފެބްރުވަރީ 2012 ވަނަ ދުވަހުގެ 04:40 އެހައިކަންހައިއިރު،
ޢަބްދުލްމުޢީޢު ނިޔާވެފައިވާތީ، ޤާނޫނުލްޢުޤޫބާތުގެ 88 ވަނަ މާއްދާގެ (ރ) ގެ ދަށުން ޢަލީ ޢަޠީފްއާއި އަޙުމަދު
ނަވާޒްއާއި މުޙައްމަދު ރާހިން ޝާފީގެ މައްޗަށް ދަޢުލަތުން ކުޅަ ޤަސްދުގައި މީހަކު މަރާލުމުގެ ކުށުގެ ދަޢުވާ
ބެލެވުނު ޤަޟިއްޔާއެއް ކަމާއި،
އެޤަޟިއްޔާގައި ޙުކުމް ކުރައްވާފައިވަނީ ދައުލަތުން، ކުޑަ ގަސްދުގައި މީހަކު މަރާލު
ކުށުގެ ދަޢުވާގެ އަޞްލަށް، ޢަލީ ޢަޠީފްއާއި މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީ އާއި އަޙުމަދު ނަވާޒް
އިންކާރު ކޮށްފައިވާ ކަމާއި،
ށަހެޅުމުން
މަރާލުމުގެ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް އެބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް: www.highcourt.gov.mv
3
ސިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2013/HC-A/346
ދަޢުވާ ލިބޭ ފަރާތްތަކުން ޝަރީޢަތުގައި ދަޢުވާއަށް އިންކާރު ކޮށްފައިވާތީ، މި ދަޢުވާ ސާބިތު
ކުރުމަށްޓަކައި ދައުލަތުން ހުށަހެޅި ޝަފަހީ ހެކީންގެ ތެރެއިން ފޯލިއޯ ނަންބަރު 222 ގައި ހިމެނޭ ހެކި
ޝަރީޢަތުގައި ހެކިބަސް ދެމުން، މި ޙާދިސާ ހިނގިރޭ ޢަބްދުލްމުޢީތުއަށް ހަމަލާދިން މީހުންގެ ތެރޭގައި
މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީއާއި އާއި ޢަލީ ޢަޠީފް (ކޮއިނޭ) ހިމެނޭކަމަށާއި، އަދި އޭރު ޢަލީ ޢަޠީފްގެ އަތުގައި
ވަޅިއެއް އޮތް ކަމަށާއި އެވަޅިން ޢަލީ ޢަޠީފް، ޢަބްދުލްމުޙީތަށް ޙަމަލާ ދެނިކޮށްވެސް ފެނުނުކަމަށާއި، ނަމަވެސް
ދަޢުވާ ލިބޭ ފަރާތްތަކުގެ ތެރެއިން އަޙްމަދު ނަވާޒް އެތަނުގައި ޙަރަކާތްތެރިވެފައިވާކަމަށް ފާހަގަ ކުރެވިފައިނުވާ
ކަމަށް ބުނެފައިވާ ކަމާއި، ފޯލިއޯ ނަންބަރު 221 ގެ ހެކިބަހުގައި މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީ އެރޭ
ޢަބްދުލްމުޙީތަށް ޙަމަލާ ދެނިކޮށް ފެނިފައިވާކަމަށާއި އަދި އެކަމުގައި ބައިވެރިވުމަށް ފަހުގައި ދަނިކޮށްވެސް
ފެނުނުކަމަށާއި، ނަމަވެސް އަޙުމަދު ނަވާޒްއާއި، ޢަލީ ޢަޠީފް އެތަނުން ފާހަގަ ކުރެވިފައި ނުވާކަމަށް
ބުނެފައިވާކަމާއި، އަދި ފޯލިއޯ ނަންބަރު 220 ގެ ހެކިބަހަށް ބަލާއިރު، މިހާދިސާ ހިނގިއިރު އޭނާހުރީ
އެހިސާބުގައި ކަމަށާއި، ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ތިބި ތިން މުއްތަހަމުންނަކީވެސް ޢަބްދުލްމުޢީތު މަރާލުމުގައި
ބައިވެރިވި ކުދިން ކަމަށާއި އެގޮތުން އަޙުމަދު ނަވާޒްވެސް ޙަމަލާ ދިން ކަމަށާއި ނަމަވެސް ޙަމަލާދިނީ ކޮން
އެއްޗަކުންކަން ނޭނގޭ ކަމަށާއި، އަދި މުޙައްމަދު ރާހިން ޝާފީވެސް އެތަނުން ފެނުނުކަމަށާއި، ތޫނު
ހަތިޔާރަކުން ޙަމަލާދިން ތަންވެސް ދުށް ކަމަށާއި، އަދި ޢަލީ ޢަޠީފްވެސް އެކަމުގައި އުޅުނުކަމަށް ބުނެފައިވާ
ކަމާއި،
ޢުވާލިބޭ ފަރާތްތަކުން ގ. ވޭރު ޢަބްދުލްމުޢީޠު މަރާލުމުގައި ބައިވެރިވެފައި ނުވާނެކަމަށް
ބުނެފައިވާއިރު، އަދި ޙާދިސާ ހިނގި ގަޑީގައި އެފަރާތްތަކުން ބޭރުގައި ނޫޅޭކަމަށްބުނެ ދިފާއީ ހެކިން ހެކިބަސް
ދީފައިވީނަމަވެސް، ދައުލަތުން ހުށަހެޅި ހެކި ޤަރީނާތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ، ސީސީޓީވީ ފުޓޭޖްތަކުގެ ތެރެއިން،
އޭ.ޑީ.ކޭ ހޮސްޕިޓަލްގެ އެންޓްރެންސް، ޕޯޓިކޯ، ސަރވިސް ކައުންޓަރުގެ ސީ.
ސީސީޓީވީ
ފުޓޭޖުން ނެގިފައިވާ
ކްލިޕްތަކުން ދަޢުވާލިބޭ ފަރާތްތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ މުޙައްމަދު ރާހިން ޝާފީއާއި ޢަލީ ޢަޠީފް މިޙާދިސާ ހިނގީ
ގަޑީގެ ފަހުގެ ވަގުތެއްގައި އެ ހޮސްޕިޓަލްގެ ތެރޭގައި ޙަރަކާތްތެރިވެފައިވާ މަންޒަރު ފެންނަން
ހައިކޯޓް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް އެބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް www.highcourt.gov.mv
4
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2013/HC-A/346
މިވީޑިއޯތައް ހޯދިފައިވާ ގޮތުގެ މައްޗަށް ތަޙުޤީޤުގައި އިސްކޮށް ޙަރަކާތްތެރިވި ޕޮލިސް ސްޓާފްސަރޖަންޓް
އުސްވަތު އަޙުމަދާއި، ޕޮލިސް ކޯޕްރަލް އިސްމާޢީލް ވިރުދާން ޝަރީޢަތަށް ބަޔާން ދީފައިވުމާއި، މިވީޑިއޯތައް
އެނެލައިޒް ކުރުމަށްފަހު ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ރިޕޯޓަށާއި އެރިޕޯޓު ތައްޔާރުކުރި ޕޮލިސް ސަރޖަންޓް މުޙައްމަދު
އަޝްރަފްގެ ބަހަށް ބެލުމުންވެސް އޭ.ޑީ.ކޭ ހޮސްޕިޓަލުން ލިބިފައިވާ ވީޑިއޯ ތަކުން ފެންނަ މީހުން ތެރޭގައި
ޢަލީ ޢަޠީފް އާއި މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީ ހުރިކަމަށް ޔަޤީނާ ގާތަށް ބެލެވޭތީއާއި،
މީގެ އިތުރުން 19 ފެބްރުވަރީ 2012 ވަނަ ދުވަހުގެ 11:51 އިން ފެށިގެން ޖެހިގެން
އައިދުވަހު 9:25 އާ ހަމައަށް ފޯންކޯލް ރެކޯޑިންގ މޮނިޓަރ ކުރެވިފައިވާކަން އެނގެން އޮތްއިރު، މުޙައްމަދު
މާހިން ޝާފީ އާއި ޢަލީ ޢަޠީފްއާއި މުހުޖަތު އަޙްމަދު ނާޞިޙު އެއްތަނެއްގައި ތިބިކަން ފޯން ކޯލްތަކުގައި
ދައްކާފައިވާ ވާހަކަތަކުގެ މައްޗަށް ތައްޔާރުކުރެވިފައިވާ ސްކްރިޕްޓްތަކުން އެނގެން އޮތްއިރު ޢަލީ ޢަޠީފްއާއި
މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީ ބޭނުންކުރި މޯބައިލް ނަންބަރުތަކުގެ އިންޓަރސެޕްޓަޑް ކޯލްތަކުގެ ވޮއިސް
ރެކޮގްނިޝަން އެނެލިސިސް، ސައިބަރ ސެކިއުރިޓީ މެލޭޝިއާއިން ހެދުމަށްފަހު، ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ކޭސް
ރިޕޯޓްގެ 5 ވަނަ ޕޮއިންޓުގައި އަޑު ދިމާވެފައިވާ މީހުންގެތެރޭގައި ޢަލީ ޢަޠީފްއާއި މުޙައްމަދު ރާހިން ޝާފީ
ހިމެނޭކަމާއި އަދި މިކޭސް ރިޕޯޓާއި ބެހޭގޮތުން އެކްސްޕާރޓް އެވިޑެންސް ދިނުމަށްޓަކައި ޝަރީޢަތަށް
ޙާޟިރުކުރެވުނު ޕޮލިސް ޗީފް ސްޓޭޝަން އިނިސްޕެކްޓަރ އަމީން ޢަބްދުލް ޤައްޔޫމްގެ ބަހުންވެސް މިކަން
ކަށަވަރުކުރެވިފައި ވާތީއާއި، އަދި ފޯނު ކޯލްތަކުގައި ދައްކާފައިވާ ވާހަކަތަކަށް ބެލުމުންވެސް، މުޙައްމަދު މާހިން
ޝާފީއާއި ޢަލީ ޢަޠީފްގެ އަޑު އޭގައި ހިމެނިފައިވާކަން ޝައްކެއް ނެތް މިންވަރަށް އެނގެން އޮންނާތީއާއި،
ޝަރީޢަތަށް ހުށަހެޅިފައިވާ ކްރައިމް ސީން ރިޕޯޓަށާއި ފޮޓޯތަކަށް ބެލުމުން، މިމާރާމާރީ ހިންގި
ގޯޅިގަނޑުތެރޭގައި ވޭހުރި ވަޅިއެއް އޮތްކަމާއި، އަދި މިމާރާމާރީގައި ޢަބްދުލްމުޢީތުގެ ހަށިގަނޑުގެ
އެކިތަންތަނަށް އެއްޗަކުން ޙަމަލާދީފައިވާކަން ފޮޓޯތަކުން އެނގެން ހުރި ކަމާއި، ގ.ވޭރު ޢަބްދުލްމުޢީތުގެ މެޑިކޯ
ލީގަލް ރިޕޯޓަށް ބަލާއިރު އޭނާ ނިޔާވެފައިވަނީ، ތޫނު އެއްޗަކުން ޙަމަލާދީގެން ކަމަށާއި،
ކަނާތްފަރާތަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ލެއާއި ވައި ޖަމާވެފައިވާކަމަށާއި، އެކަމުގެ ސަބަބުން،
:02
މޭގެ
ހައިކޯ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް އެބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް: www.highcourt.gov.mv
ކޮންއެއާއެކުންކަން ނޭނގޭކަމަށް ޖެންފައވާPގއާއި،
5
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2013/HC-A/346
ރޮއެކޮއަJ
ޘާ
ކުރުމަށާއި، ނޭވާލުމަށް އުނދަގޫވެފައިވާކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައި ވާކަމާއި، އަދި ހަމަ އެހެންމެ، ކޭސް ރިޕޯޓަށް
ބަލާއިރު ޢަބްދުލްމުޢީޠު މަރުވި ކަމަށް ލަފާކުރެވުނު ސަބަބަކީ، ހިތާއި ނޭވާލުން ހުއްޓުމާއި، ހަށިގަނޑުން
ބައިވަރު ލޭފޭބުމުގެ ސަބަބުން ޝޮކެއް ޖެހުމާއި، ތޫނު އެއްޗަކުން ޙަމަލާދީ ބައިވަރު އަނިޔާވެ މޭގެ ކަނާތް
ފަރާތުގައި ވަރަށް ބައިވަރު ލެޔާއި ވައި ޖަމާވުމުން (ހީމޯ ނިއުމޯނޮރެކްސް) ގެ ސަބަބުން ކަމަށް ބުނެފައިވުމާއި،
މިކަންކަމަށް ބެލުމުން 19 ފެބްރުވަރީ 2012 ވަނަ ދުވަހުގެ 04:40 އެހައިކަންހާއިރު ގ.ވޭރު/ ޢަބްދުލްމުޙީތު
ނިޔާވެފައިވަނީ، އޭނާއަށް ބަޔަކު މީހުން ތޫނު އެއްޗަކުން ޙަމަލާދިނުމުގެ ސަބަބުން ލިބިފައިވާ ޒަޚަމްތަކުގެ
ސަބަބުންކަން ކަށަވަރުވެ އެނގެން އޮތްކަމާއި،
މި މައްސަލައިގައި ދަޢުވާލިބޭ މޯނިންގވިއު މާލެ އަޙުމަދު ނަވާޒް، އޭނާގެ މައްޗަށް
ކުޅަ ގަސްދުގައި މީހަކު މަރާލުމުގެ ކުށުގެ ދަޢުވާއަށް ޝަރީޢަތުގައި އިންކާރުކޮށްފައިވާތީއާއި، އަދި ޝަފަހީ
ގޮތުގައި ދައުލަތުން ހުށަހެޅި ފޯލިއޯ ނަންބަރު 220 ގެ ހެކިބަހުގައި އަޙްމަދު ނަވާޒުވެސް
ޢަބްދުލްމުޙީތަށް ޙަމާލާދިންކަމަށާއި، ނަމަވެސް ޙަމާލާދީނީ
ދަޢުލަތުން މިމައްސަލައިގައި ހުށަހެޅި ޝަފަހީ ހެކިންގެ ތެރެއިން އިތުރު ހެއްކަކު އަޙުމަދު ނަވާޒް މިޢަމަލުގައި
ބައިވެރިވިކަމަށް ބުނެފައިނުވާކަމުންނާއި، މީގެ އިތުރުން ދައުލަތުން ހުށަހެޅި ސީސީޓީވީ ފުޓޭޖްތަކުން ވެސް
އަޙުމަދު ނަވާޒް ޙަރަކާތްތެރިވާ މަންޒަރު ފެންނަން ނެތުމާއި، މި މައްސަލާގައި ހޯދިފައިވާ ކޯލް ރިކޯޑިންގ
ތަކުގެ އިންޓަރސެޕްޓަޑް ކޯލް ތަކުގެ ވޮއިސް ރެކޮގްނިޝަން އެނަލިސިސް، ސައިބަރ ސެކިއުރިޓީ
މެލޭޝިއާއިން ހެދުމަށްފަހު، ތައްޔާރު ކޮށްފައިވާ ކޭސް ރިޕޯޓުގެ މައްޗަށް ބަލާއިރު ވެސް، އެއިން އެއްވެސް
ކޯލެއްގައި އަޙުމަދު ނަވާޒުގެ އަޑު ހުރިކަން ފާހަގަ ކުރެވިފައި ނުވާތީއާއި، އަދި ދިފާޢުގައި އަޙުމަދު ނަވާޒުގެ
ފަރާތުން ހުށަހެޅި ހެކިންގެ ހެކިބަހަށް ރިޢާޔަތްކޮށް ބެލުމަށް ފަހު، އަދި އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ޤަސްދުގައި
މީހަކު މަރާލުމުގެ ކުށް ސާބިތުވަނީ އެމީހާގެ އިޢުތިރާފުން ނުވަތަ ބާލިޣުވެ ބުއްދި ސަލާމަތުންވާ ޙާލު ދެ
ފިރިހެނުން ދޭ ސާފު ހެކިބަހުގެ މައްޗަށްކަމަށް ވީހިނދު، އިސްވެ ދެންނެވުނު ހަމަތަކުގެ މަތީން ބަލާއިރު، އަދި
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 51 މާއްދާގެ (އ)
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް އެބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް www.highcourt.gov.mv
6
ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2013/HC-A/346
ޤާނޫނުލްޢުޤޫބާތުގެ 80 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ދަށުން މިއ.
. މޯނިންގވިއު އަޙުމަދު ނަވާޒުގެ މައްޗަށް ކުޅަ
ޤަސްދުގައި މީހަކު މަރާލުމުގެ ކުށުގެ ދަޢުވާ ޝަރީޢަތަށް ސާބިތު ނުވާކަމަށް ކަނޑައަޅުއްވައި ޙުކުމް ކުރައްވައި
މި މައްސަލާގައި ދައުލަތުން ދަޢުވާކުޅަ މއ.ދުއްލިސާ މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީ، ގ.ވޭރު
ޢަބްދުލްމުޢީތުގެ މަރާލުމުގައި ބައިވެރިވެ، ވަޅިން ޙަމާލާދިން ތަން ދުށް ކަމަށްބުނެ ފޯލިއޯ ނަންބަރު 220
222,221 ގައި ހިމެނޭ 03 (ތިނެއް) ފިރިހެނުން ޝަރީޢަތަށް ބަޔާން ދީފައިވުމާއި، ހުށަހެޅިފައިވާ ހެކި
ޤަރީނާއަށް ބަލާއިރު، މި ޙަމަލާ ދިން މަންޒަރު ހެކިންނަށް ފެނުމުގެ އިޙްތިމާލު އޮތް މަޙައްލެއްގައި އަދި
ހެކިންގެ ޢަދުލުވެރިކަމާއިމެދު ޝަބުރައެއް ނެތް ޙާލަތެއްގައި، ޝަރީޢަތުގައި މާތް ﷲ ގަންދީ ހުވާކޮށް ހެކިބަސް
އަދާކޮށްފައިވާތީއާއި، އަދި ހަމަ އެހެންމެ ސ.މަރަދޫ ކުރުދުމާގެ، ޢަލީ ޢަޠީފް، ގ.ވޭރު މާލެ ޢަބްދުލްމުޙީތު
މަރާލުމުގައި ބައިވެރިވެ، ވަޅިން ޙަމަލާދީ ހެދިތަންދުށް ކަމަށްބުނެ ފޯލިއޯ ނަންބަރު 220 އާއި، 222ގައި
ހިމެނޭ 02 (ދޭއް) ފިރިހެނުން ޝަރީޢަތަށް ބަޔާންދީފައިވުމާއި، ހުށަހެޅިފައިވާ ހެކި ޤަރީނާއަށް ބަލާއިރު،
މިޙަމަލާދިން މަންޒަރު ހެކިންނަށް ފެނުމުގެ އިޙްތިމާލު އޮތް މަޙައްލެއްގައި އަދި ހެކިންގެ ޢަދުލުވެރިކަމާއިމެދު
ޝުބުޙައެއްނެތް ޙާލަތެއްގައި، ޝަރީޢަތުގައި މާތް ﷲ ގަންދީ ހުވާކޮށް ހެކިބަސް އަދާކޮށްފައިވާތީއާއި،
ދައުލަތުން ހުށަހެޅި ހެކި ޤަރީނާތަކުގެތެރޭގައި ހިމެނޭ، ސީސީޓީވީ ފޫޓޭޖްތަކުގެ ތެރެއިން އޭ.ޑީ.ކޭ ހޮސްޕިޓަލްގެ
އެންޓްރެންސް، ޕޯޓިކޯ، ސަރވިސް ކައުންޓަރުގެ ސީސީޓީވީ ފޫޓޭޖް ނެގިފައިވާ ކްލިޕްތަކުން ދަޢުވާލިބޭ
ފަރާތްތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީއާއި ޢަލީ ޢަޠީފް މިޙާދިސާ ހިނގި ގަޑީގެ ފަހުގެ
ވަގުތެއްގައި އެ ހޮސްޕިޓަލްގެ ތެރޭގައި މިކަމުގައި ބައިވެރިވިކަމަށް ބެލެވޭ އެހެން މީހުންނާއިއެކު ޙަރާކާތްތެރިވާ
މަންޒަރު ފެންނަން ހުރުމާއި، ޢަލީ ޢަޠީފްއާއި މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީ ބޭނުންކުރި މޯބައިލް ނަންބަރުތަކުގެ
އިންޓަރސެޕްޓަޑް ކޯލްތަކުގެ ވޮއިސް ރެކޮގްނިޝަން އެނަލިސިސް، ސައިބަރ ސެކިއުރިޓީ މެލޭޝިއާއިން
އިރުކޮށްފައިވާ
އިވާ ކޭސް ރިޕޯޓްގެ 5 ވަނަ ޕޮއިންޓުގައި އަޑު ދިމާވެފައިވާ މީހުންގެ ތެރޭފައިއްޗިލީހައިގެ
ޢަޠީފްއާއި މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީ ހިމެނޭކަމާއި މި ކޯލްތަކުގައި ދައްކާފައިވާ ވާހަކަތަކުން އެވާހަކަތަކަކީ
ހެދުމަށްފަހު، ތައްޔާރުކޮށް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް އެބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް: www.highcourt.gov.mv
2013/HC-A/346
ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
ޢަމަލުގައި ބައިވެރި ނުވާ މީހަކަށް އެނގޭނޭ މަޢުލޫމާތުތަކެއް ނޫންކަމަށް ޝަރީޢަތަށް ކަށަވަރު ކުރެވޭތީއާއި،
އެހެންކަމުން ޝަރީޢަތަށް ހުށަހެޅިފައިވާ ކްރައިމް ސީން ރިޕޯޓަކާއި ފޮޓޯތަކަށް ބެލުމުން، މި މާރާމާރީ ހިންގި
ގޯޅިގަނޑުގެ ތެރޭގައި ލޭހުރި ވަޅިއެއް އޮތުމާއި އަދި މި މާރާމާރީގައި ޢަބްދުލްމުޙީޠުގެ ހަށިގަނޑުގެ
އެކިތަންތަނަށް ތޫނު އެއްޗަކުން ޙަމަލާ ދީފައިވާކަން ފޮޓޯތަކުން އެނގެން ހުރުމާއި، ގ.ވޭރު ޢަބްދުލްމުޢީތުގެ
މެޑިކޯ ލީގަލް ރިޕޯޓަށް ބަލާއިރު، އޭނާ ނިޔާވެފައިވަނީ، ތޫނު އެއްޗަކުން ޙަމަލާ ދީގެންކަމާއި، އަދި މޭގެ
ކަނާތް ފަރާތަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ލެއާއި ވައިޖަމާވެފައިވާ ކަމާއި އެކަމުގެ ސަބަބުން ހިތް މަސައްކަތް ކުރުމަށާއި
ނޭވާލުމަށް އުނދަގޫވެފައިވާ ކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަމާއި އަދި ހަމަ އެހެންމެ، ކޭސް ރިޕޯޓަށް ބަލާއިރު،
ޢަބްދުލްމުޢީޠު މަރުވިކަމަށް ލަފާކުރެވުނު ސަބަބަކީ، ހިތާއި ނޭވާލުން ހުއްޓުމާއި، ހަށިގަނޑުން ބައިވަރު ލޭ
ފޭބުމުގެ ސަބަބުން ޝޮކެއް ޖެހުމާއި، ތޫނު އެއްޗަކުން ޙަމަލާދީ ބައިވަރު އަނިޔާވެ މޭގެ ކަނާތް ފަރާތުގައި
ވަރަށް ބައިވަރު ލެޔާއި ވައި ޖަމާވުމުން (ހީމޯ ނިއުމޯތޮރެކްސް) ގެ ސަބަބުން ކަމަށް ބުނެފައިވުމާއި، މި
ކަންކަމަށް ބެލުމުން 19 ފެބްރުވަރީ 2012 ވަނަ ދުވަހުގެ 04:40 އެހައިކަންހައިއިރު ގ.ވޭރު ޢަބްދުލްމުޙީތު
ނިޔާވެފައިވަނީ، މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީއާއި، ޢަލީ ޢަޠޫފް އެހެން ބަޔަކާއި ބައިވެރި ވެގެން ޢަބްދުލްމުޙީތަށް
ވަޅިން ދީފައިވާ ޙަމަލާތަކުގެ ސަބަބުންކަން ޝަރީޢަތަށް ސާބިތުވާތީއާއި، ކުށުގެ މާއްދީ ރުކުނަކީ،
ތުކުރެވޭ މީހާ ކުރިކަމަށް ސާބިތުވާ ޢަމަލާއި ނުކުމެފައިވާ ނަތީޖާއާއި ސަބަބުގެ ގޮތުން ގުޅިފައި އޮތުން
ކަމަށްވާއިރު ދަޢުވާލިބޭ މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީއާއި، ޢަލީ ޢަޠީފް ކުރިކަމަށް ސާބިތުވާ ޢަމަލަކީ، އެހެން
ބަޔަކާއި ބައިވެރިވެގެން ޢަބްދުލްމުޙީތަށް ވަޅިން ހަމަލާދިނުން ކަމަށްވުމާއި، ނުކުމެފައިވާ ނަތީޖާއަކީ
ޢަބްދުލްމުޢީޠު މަރުވުން ކަމަށްވުމާއި، ޢަބްދުލްމުޙީޠު މަރުވެފައިވަނީ މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީ އާއި ޢަލީ ޢަޠީފް
އެހެން ބަޔަކާއި ބައިވެރިވެގެން ވަކިން ދިން ޙަމަލާތަކެއްގެ ސަބަބުންކަމަށް ސާބިތުވެފައިވުމުން ދެމީހުން
ކުރިކަމަށް ސާބިތުވެފައިވާ ޢަމަލާއި ނުކުމެފައިވާ ނަތީޖާ ސަބަބުގެ ގޮތުން ގުޅިފައި އޮތުމުން ކުށުގެ މާއްދީ
ރުކުން ފުރިހަމަ ވެފައިވާތީއާއި ކުށުގެ މައުނަވީ ރުކުން ފުރިހަމަ ވެފައި ވޭތޯ ބެލިއިރު، މުޙައްމަ
ޝާފީ) އާއި ސ.މަރަދޫ/ކުރުދުމާގެ، ޢަލީ ޢަޠީފް މުޅި ދަޢުވާގެ އަޞްލަށް އިންކާރު ކޮށްފައި
93ދ99 · &
ބޮރެތެކެވެ
ހއ ހ2
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް އެބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް www.highcourt.gov.mv
8
¢ ¢3
2013/HC-A/346
ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
ދެމީހުންގެ ނިޔަތާއި މެދު އެއްޗެއް ބުނެވެން ނެތްކަމާއި، ނިޔަތަކީ ފޮރުވިފައިވާ އެއްޗެއް ކަމަށްވުމާއި، ނިޔަތް
ދެނެގަނެ ވޭނީ ބޭރު ފުށުން ފެންނަ ކަންތައްތަކަށް ވުމުންކަމަށް ވާއިރު، މި ދެމީހުން ބައިވެރިވެގެން
ޢަބްދުލްމުޢީތުއަށް ޙަމަލާ ދިނުމަށް ބޭނުން ކުރި އެއްޗަކީ ތޫނު ހަތިޔާރަކަށްވުމާއި، މީހަކު މަރާލެވިދާ ފަދަ
ހަތިޔާރަކުން މީހަކަށް ޙަމަލާ ދީފައިވާ ނަމަ، އެހަތިޔާރަކީ ކުށްކުރި މީހާގެ ނިޔަތުގެ ބޭރުފުށުގެ ޞިފަކަމަށް
ޢިލްމުވެރިން ބުނެފައިވުމާއި، މި ޙާލަތުގައި އެހެންގޮތަކަށް ސާބިތުވެފައިނުވާހައި ހިނދަކު، މަރާލުމުގެ ޤަސްދު
އޮތްކަމަށް ބަލަންޖެހޭތީއާއި، މުޙައްމަދު ރާހިން ޝާފީއާއި ޢަލީ ޢަޠީފް އެހެން ބަޔަކާއި ބައިވެރިވެގެން ގ.ވޭރު
ޢަބްދުލްމުޢީޠުއަށް ޙަމަލާދީފައި ވަނީ، ރުޅިވެރިކަމެއް އޮވެގެން ޙަމަލާ ދިނުމަށް ރާވައިގެންކަން ޝަރީޢަތަށް
ހުށަހެޅިފައިވާ ހެކިތަކުންނާއި، ޤަރީނާތަކުން ސާބިތުވެފައި ވުމުން، މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީއާއި ޢަލީ ޢަޠީފް،
ގ.ވޭރު ޢަބްދުލްމުޙީތަށް ޙަމަލާދީ މަރާލާފައިވަނީ މި ދެމީހުން ބާލިޣުވެ ބުއްދި ސަލާމަތުންވާ ޙާލު އެއްވެސް
ފަރާތެއްގެ މަޖުބޫރެއް ނެތި ޤަސްދު އޮވެގެންކަމަށް ޝަރީޢަތަށް ސާބިތުވާތީ، ޞަންޢާގެ ޙާދިސާ އެބަހީ:
(އަލްޤަތުލުއްތަމާލުއު) ގެ ޙާދިސާއާއި ގުޅިގެން ޤާއިމްކުރެވިފައިވާ އުޞޫލުގެ މައްޗަށް ވެސް ރިޢާޔަތްކޮށް
ޤާނޫނުލްޢުޤޫބާތުގެ 80 ވަނަ މާއްދާގެ (ރ) ގެ ދަށުން މއ.ދުއްލިސާ މުޙައްމަދު ރާހިން ޝާފީއާއި
ސ.މަރަދޫ ކުރުދުމާގެ، ޢަލީ ޢަޠީފްގެ މައްޗަށް ދައުލަތުން ކުޅަ ޤަސްދުގައި މީހަކު މަރާލުމުގެ ކުށުގެ ދަޢުވާ
ހެކީންގެ ހެކިބަހުންނާއި ޝަރީޢަތަށް ހުށަހެޅުނު އެހެނިހެން ހެކިތަކުންނާއި ޤަރީނާތަކުން ސާބިތުވެއްޖެކަމަށް
ކަނޑައަޅުއްވައި، ތޫނު ހަތިޔާރުން މީހުންނަށް ޙަމަލާދިނުމަކީ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ޖިނާޔަތުގެ ތެރޭގައި
ހިމެނޭ އަދި ޝަރީޢަތުގައި ކަނޑައެޅިގެން މަނާ ކުރައްވާފައިވާ ކުށެއް ކަމަށްވުމާއި، އަދި އެހެންމެ ޝަރުޢީ
ޢަމުރަކަށް ނުކިޔަމަންތެރިވުމަކީ ކުށެއްކަމަށް ޤާނޫނުލްޢުޤޫބާތުގެ 88 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާން
ވެގެންވުމާއި، މި ފަދަ ކުށުގެ ޢަމަލެއްގެ ސަބަބުން މީހަކު މަރުވެއްޖެނަމަ، އެކުށް ކުރި މީހެއްގެ އަދަބަކީ
އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި އޮންނަ އަދަބުކަމަށް ޤާނޫނުލްޢުޤޫބާތުގެ ވަނަ މާއްދާގެ (ރ) ގައި
ބަޔާންވެގެންވާތީ، އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ޤަސްދުގައި މީހަކު މެރުމުގެ ކުށުގެ އަދަބަކީ މަރުވި މީހާގެ
ވާރިޘުންގެ ތެރެއިން އެކަކުވެސް އެކަމަށް އިޢުތިރާޟު ނުކުރާ ނަމަ ޤާތިލުގެ ޤިޞާޞް
88
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް އެބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް: www.highcourt.gov.mv
ވޯޓު، ސީޑީ3
9
ޤަޔާ
މުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2013/HC-A/346
(މަރަށްމަރުހިފުން) ކަމާއި، ގ.ވޭރު/ ޢަބްދުލްމުޢީތުގެ ވާރިޘުންގެ ގޮތުގައި ހިމެނޭ 26 (ސައްބީސް) ވާރިޘުން
ވެސް ބޭނުންވަނީ، ޢަބްދުލްމުޙީޠު މަރާލި ޤާތިލުންގެ ކިބައިން މަރަށް މަރު ހިފުމަށްކަމަށް އެ މީހުން
ޝަރީޢަތުގައި ބުނެފައިވުމާއިއެކު، އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައިވާ ގޮތުގެމަތިން، މުޙައްމަދު ރާހިން ޝާފީއާއި، ޢަލީ
ޢަޠީފްއަށް ދޭންޖެހޭ އަދަބަކީ މަރުގެ އަދަބު ކަމަށްވުމުން މއ.ދުއްލިސާ މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީއާއި،
ސ.މަރަދޫ ކުރުދުމާގެ، އަލީ އަޠޫފް މެރުމަށް ޙުކުމް ކުރައްވައިކަން އެނގެން އޮންނަކަމެވެ.
3. ޖުވެނައިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2012/Jv
-
C/16 ޤަޟިއްޔާ އެކޯޓުން ނިންމަވާފައިވަނީ
ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ އުޞޫލުތަކާ ޚިލާފަށްކަމަށް ބުނެ އެ ޤަޟިއްޔާ އިސްތިއުނާފު ކުރުމަށް މއ.ދުއްލިސާ
މުޙައްމަދު ރާހިން ޝާފީގެ ފަރާތުން 02 (ދޭއް) ނުކުތާއެއް ހުށަހަޅައި އެނުކުތާތަކާ ގުޅޭ ގޮތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ހައިކޯޓުގެ ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ވާހަކަ ދައްކާފައި ވެއެވެ. މިގޮތުން ހުށަހެޅި-
45
(ހ) ފުރަތަމަ ނުކުތާއަކީ: ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 51 ވަނަ މާއްދާގެ
ރޫޙާ ޚިލާފަށް ޤަސްދުގައި މީހަކު މެރުމުގެ ކުށް ސާބިތު ކުރައްވާފައިވުމުގެ ސަބަބުން ޢަދުލުވެރިކަން
ގެއްލިފައިވާ ކަމަށްބުނެ ހުށަހެޅި ނުކުތާ.
(ނ) ދެވަނަ ނުކުތާއަކީ: ޤަސްދުގައި މީހަކު މަރާލުމުގެ ކުށް އެކަށީގެންވާ ހެއްކާއި ޤަރީނާ
ނެތި މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީގެ މައްޗަށް ސާބިތު ކުރެއްވުމުގެ ސަބަބުން ޢަދުލުވެރިކަން ގެއްލިފައިވާ
ކަމަށްބުނެ ހުށަހެޅި ނުކުތާ.
499 ހއ
ން ވެ ބަނ
4)
4- ޖުވެނައިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2012/Jv
-
C/16 ޤަޟިއްޔާ އިސްތިއުނާފު ކުރުމަށް
މއ.ދުއްލިސާ މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީގެ ފަރާތުން ހުށަހެޅި ނުކުތާތަކަށާއި، އެ
މއ.ދުއްލިސާ މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީއާއި މި އިސްތިއުނާފް ދަޢުވާ ރައްދުވާ ޕްރޮސިކިއުޓަ ޖެނެރަލްގެ
8 9
.ޕީeނ
ހައިކޯޓް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން 3325029 ، ފެކްސް 5316471/
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް www.highcourt.gov.mv
10
ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2013/HC-A/346
އޮފީހުގެ ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ދައްކާފައިވާ ވާހަކަތަކަށާއި، ޖުވެނައިލް
ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2012/Jv
-
C/16 ޤަޟިއްޔާގެ ޝަރީޢަތް ނިމުނު ގޮތުގެ ރިޕޯޓަށާއި، މި މައްސަލައާ ގުޅޭ
ގޮތުން ހުށަހެޅިފައިވާ ލިޔެކިޔުންތަކުގެ މައްޗަށް މި ޤަޟިއްޔާ ބެލި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރުން
ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ ނަޒަރަކުން ވިސްނައި ބެލިއިރު، އަންނަނިވި ކަންތައްތައް ފާހަގަ ކުރެވިފައިވެއެވެ.
ޤާ872 ވެތުގެ
މިއެށް
(ހ) ފުރަތަމަ ކަމަކީ: އިސްތިއުނާފު ކުރެވިފައި މިވާ ޖުވެނައިލް ކޯޓުގެ ޤަޟިއްޔާގެ
ޝަރީޢަތް ނިމުނު ގޮތުގެ ރިޕޯޓަށް ބަލާއިރު، ދައުލަތުގެ ފަރާތުން މއ.ދުއްލިސާ މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީގެ
އިޤޫބާތުގެ 88 ވަނަ މާއްދާގެ (ރ) ގެ ދަށުން ޤަޞްދުގައި މީހަކު މަރާލުމުގެ ކުށުގެ
ދަޢުވާކޮށްފައިވާ ކަމާއި، އޭނާގެ މައްޗަށް އެ ދަޢުވާ ކޮށްފައިވަނީ، އޭނާ އިތުރު ބަޔަކާއެކު، 19 ފެބްރުވަރީ
2012 ދުވަހުގެ 1:50 އެހައިކަންހައިއިރު، ގ.ވޭރު ޢަބްދުލްމުޢީތު، މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިނޭންސް އެންޑް
ޓްރެޝަރީ ކުރި މައްޗަށް ވާ ގޮތަށް އޮންނަ ކޮޅު ބެދިފައިވާ ގޯޅިގަނޑުގެ ތެރޭގައި ހުރި ސައިކަލެއްގެ މަތީގައި
އިންދައި، މި މީހުން ސައިކަލު ތަކެއްގައި ގޮސް ގ. ވޭރު ޢަބްދުލްމުޢީތުގެ ބޮލަށާއި ގައިގެ އެތަން މިތަނަށް
ތޫނު ހަތިޔާރުން ހަމަލާ ދިނުމުގެ ސަބަބުން ޢަބްދުލްމުޙީތަށް ލިބުނު އަނިޔާއަށް އައި.ޖީ.އެމް. ހޮސްޕިޓަލުގައި
ބޭސްފަރުވާ ކުރަމުން ދަނިކޮށް 19 ފެބްރުވަރީ 2012 ދުވަހުގެ 04:40 އެހައިކަންހައި އިރު، ޢަބްދުލްމުޢީޠު
ނިޔާވެފައިވާތީކަން އެނގެން އޮންނަކަމެވެ.
9އ
(ނ) ދެވަނަ ކަމަކީ: ދުއްލިސާ މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީގެ މައްޗަށް ދައުލަތުގެ
ފަރާތުން ހުށަހެޅި ޤަޞްދުގައި މީހަކު މެރުމުގެ ކުށުގެ ދަޢުވާއަށް ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި އިންކާރު ކުރުމުން
އެދަޢުވާ ސާބިތު ކުރުމަށްޓަކައި ދައުލަތުގެ ފަރާތުން ހެކި ހުށަހަޅާފައިވާ ކަމާއި، އެގޮތުން ޝަފަހީ ހެއްކާއި
ފޯން ކޯލް އެނަލަސިސް ރިޕޯޓާއި، ސީ.ސީ.ޓީ.ވީ. ފުޓޭޖްއާއި، ކްރައިމް ސީން އެގްޒަމިނޭޝަން ރިޕޯޓާއި
ޢަބްދުލްމުޢީތުގެ މެޑިކޯ ލީގަލް ރިޕޯޓާއި މަރު ސާބިތުކުރި ގޮތުގެ ރިޕޯޓާއި މި މައްސަލާގެ ތަޙްޤީޤު ބަޔާންތައް
ހިމެނޭކަން އެނގޭކަމާއި،
ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ދޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް: www.highcourt.gov.mv
11
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2013/HC-A/346
އިސްވެ ބުނެވި ދިޔަ ހެކިތަކުގެ ތެރެއިން ދައުލަތުގެ ފަރާތުން ޝަހީ ހެކިންގެ ގޮތުގައި
ހުށަހެޅި ސިއްރު ހެކިން (ދަށު ކޯޓުގެ ޤަޟިއްޔާގެ ޝަރީޢަތް ނިމުނު ގޮތުގެ ރިޕޯޓުގައި ފޯލިއޯ 220 އާއި
221 އަދި 222 ގެ ގޮތުގައި ފާހަގަ ކޮށްފައިވާ ސިއްރު ހެކިން) ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ދައްކާފައިވާ
ވާހަކަތަކުގެ މައްޗަށް ބަލާއިރު،
1- މި މައްސަލައިގެ ޙާދިސާ ހިނގިއިރު ސިއްރު ހެކި 220 ހުރީ އެ ޙާދިސާ ހިނގި
ހިސާބުގައި ކަމަށާއި ވަނަމަކަށް ބޮބީ ކިޔާ މީހާއަށް ހަމަލާދިން މީހުން އައި ސައިކަލްތަކެއްގައި ކަމަށާއި،
އެމީހުން އައި ސައިކަލްތައް ގޯޅިގަނޑާ ވީފަޅިން ޕޭމަންޓް ކައިރީގައި މަގުމަތީގައި ބެހެއްޓުމަށް ފަހު، އެމީހުން
އެސައިކަލްތަކުން ފައިބައިގެން އަނިޔާ ލިބުނު މީހާއާ ދިމާލަށް ދިޔަ ކަމަށާއި، އެތަނުން މުޙައްމަދު މާހީން
ޝާފީ ދުށްކަމަށާއި އަދި އޭނާ ތޫނު ހަތިޔާރެއް ގެންގުޅުނުކަމަށާއި އަދި އެ ހަތިޔާރުން ހަމަލާ ދިންތަން ވެސް
ދުށް ކަމަށާއި، ޢަބްދުލްމުހީތުގެ ގައިގާ މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީ، ތޫނު އެއްޗަކުން ޖެހި ނަމަވެސް ޖެހީ ކޮން
ތަނެއްގައި ކަމެއް ނޭނގޭކަމަށް ބުނެ، ސިއްރު ހެކި 220 ހެކިބަސް ދީފައިވާ ކަމާއި،
2- މި މައްސަލާގައި ދައުލަތުގެ ފަރާތުން ހުށަހެޅި، ސިއްރު ހެކި 221 ޖުވެނައިލް ކޯޓުގެ
ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހަށް ޙާޟިރުކޮށް، ދައުލަތުގެ ފަރާތުން ކުރި ސުވާލުތަކަށް ދީފައިވާ ޖަވާބުތަކަށް ބަލާއިރު،
ޢަބްދުލްމުޙީތަށް ހަމަލާދެނިކޮށް މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީ ދުށް ކަމަށާއި، އެރޭ (އެ ހާދިސާ ހިނގި ރޭ)
މަގުމަތީގައި އޭނާ (ހެކިވެރިޔާ) އުޅެނިކޮށް ހަތަރު ސައިކަލުގައި އައި ބަޔަކު، މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިނޭންސް
އެންޑް ޓްރެޜަދީގެ ކުރިމަތިން މަގުގެ އަނެއް ފަރާތުގައިވާ ކޮޅު ބެދިފައިވާ ގޯޅި އަށް ވަތްކަމަށާއި، އޭގެ 5
(ފަހެއް) ވަރަކަށް މިނެޓް ފަހުން އެ ސައިކަލްތައް ދުއްވާފައި މާފަންނުން ހެންވެއިރާ ވީ ކޮޅަށް ވާތް ފަރާތުން
ފުރަތަމައަށް ޖެހުނު ގޯޅިއަށް އަޅައިގެން ދިޔަކަމަށް ބުނެފައިވާ ކަމާއި އަދި މި މައްސަލަ އިސްތިއުނާފު ކުރާ
މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީގެ ފަރާތުން ކުރި ސުވާލުތަކަށް ސިއްރު ހެކި 221 ދީފައިވާ ޖަވާބުތަކަށް ބަލާއިރު،
އެރޭ މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީ އެކަމުގައި ބައިވެރިވެފައި ދަނިކޮށް ދުށް ކަމަށާއި، ނަމަވެސް އެއްވެސް ކަމެއް
ކުރަނިކޮށް ނުދެކޭ ކަމަށާއި، އެކަމަކު އެމީހުން ދިޔަ ގޮތުން ކޮންމެވެސް ގޯހެއް ހިނގައިފިކަން
ހައިކޯޓު
4 22
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް އެބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް www.highcourt.gov.mv
12
ނިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2013/HC-A/346
ޔަޤީންވިކަމަށާއި، އެވަގުތު އެ ގޯޅިގަނޑުގައި އެހެން މީހަކު ނެތުމުން އެހެންމީހަކު އެކަން ކުރިކަމަށް
ހީނުވާކަމަށާއި، އެ މީހުން ދިޔައިރު އޭނާ (ހެކިވެރިޔާ) ހުރީ އެ މީހުންނާ ވަރަށް ކައިރީގައި ކަމަށާއި މުޙައްމަދު
މާހީން ޝާފީ ލައިގެން ހުރި އެއްޗެއް ބުނެދޭން ނޭނގޭކަމަށާއި، އެރޭ މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީ އެއްވެސް
ހަމަލާއެއް ދެނިކޮށް އޭނާއަށް ފެނިފައިނުވާ ކަމަށާއި، އޭނާއާއި މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީއާ ދެމެދު އެއްވެސް
ދެކޮޅުވެރިކަމެއް ނެތް ކަމަށާއި، ވަކި ގޮތަކަށް ހެކިބަސް ދިނުމަށް އެއްވެސް މީހަކު އޭނާއަށް މަޖްބޫރު
ކޮށްފައިނުވާކަމަށާއި އޭނާ ހެކިބަސް ދީފައިވަނީ އަމިއްލަ އިޚްތިޔާރުގައި ކަމަށާއި އަދި ވަކި ގޮތަކަށް ހެކިބަސް
ނުދީފި ނަމަ ހަމަލާއެއް ދޭނެކަމަށް ބުނެ އެއްވެސް ފަރާތަކުން އިންޒާރެއް ދީފައި ވެސް ނުވާކަމަށް ބުނެ
ސިއްރު ހެކި 221 ހެކިބަސް ދީފައިވާ ކަމާއި،
3- ސިއްރު ހެކި 222 ޖުވެނައިލް ކޯޓުގެ ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ދީފައިވާ ބަޔާނަށް
ބަލާއިރު، މި މައްސަލައިގެ ހާދިސާ ހިނގާފައިވަނީ 19 ފެބްރުއަރީ 2012 ވަނަ ދުވަހުގެ 01:50
އެހައިކަށްހައިއިރު، މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިނޭންސް އެންޑް ޓްރެޜަދީގެ ކުރިމަތީގައި އޮތް ކޮޅު ބެދިފައިވާ
ގޯޅިގަނޑުގެ ތެރޭގައި ކަމަށާއި، އެރޭ އެ ސަރަހައްދުގައި އޭނާ (ހެކިވެރިޔާ) ހުރިކަމަށާއި އެ ހާދިސާ
ހިނގިއިރު އެ މަންޒަރު އޭނާއަށް ސާފުކޮށް ފެނިފައިވާ ކަމަށާއި އެތަނުގައި ހިނގާދިޔަ ކަންތައް ސާފުވާވަރަށް
އަލި ހުރި ކަމަށާއި، އެކަމުގައި ހަރަކާތްތެރިވީ 8 (އަށެއް) ނުވަތަ 10 (ދިހައެއް) ވަރަކަށް މީހުން ކަމަށާއި
އެމީހުން އައީ 4 (ހަތަރެއް) ނުވަތަ 5 (ފަހެއް) ސައިކަލްގައި ކަމަށާއި، އެ މީހުން ހަމަލާދިނުމަށް ފަހު
ސައިކަލްތަކުގައި އެތަނުން ދިޔަ ކަމަށާއި، ޢަބްދުލްމުޙީތަށް ހަމަލާ ދިން މީހުންގެ ތެރޭގައި މުޙައްމަދު މާހީން
ޝާފީއާއި، ޢަލީ ޢަޠީފް ހިމެނޭ ކަމަށާއި އަލީ ޢަޠީފުގެ އަތުގައި ވަޅިއެއް އޮތްކަމަށާއި، ނަމަވެސް މުޙައްމަދު
މާހީން ޝާފީގެ އަތުގައި ހަތިޔާރެއް އޮތްކަމަށް ފާހަގަ ކުރެވިފައިނުވާ ކަމަށާއި އެ މީހުން ގެންގުޅުނު
ހަތިޔާރުތަކުގެ ތެރޭގައި ކަތިވަޅިއަކާއި ކުޑަ ވަޅިއެއް ހިމެނޭ ކަމަށާއި، ކަތިވަޅި ގެންގުޅުނީ ކޮއިނޭ (ޢަލީ
ޢަޠީފް) ކިޔާ ކުއްޖާކަމަށާއި މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީ ހަމަލާ
ދިނީ ޢަބްދުލް
ދުލްމުޢީތުގެ ކޮން ތަނަކަށް ކަމެއް
ނޭނގޭކަމަށާއި، އޭނާއާއި މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީއާ ދެމެދު އެއްވެސް ދެކޮޅުވެރި
8
3 9
eނ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އުބު އުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ދޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް www.highcourt.gov.mv
13
2013/HC-A/346
ޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
މައްސަލައިގެ ތަޙްޤީޤަށް ދީފައިވާ ބަޔާނަކީ ކަން ހިނގާދިޔަ ގޮތަށް ދީފައިވާ ބަޔާނެއްކަމަށް ބުނެ ސިއްރު ހެކި
222 ހެކިބަސް ދީފައިވާކަން އެނގޭކަމާއި،
އިސްވެ ބަޔާން ކުރެވުނު ސިއްރު ހެކިން ދީފައިވާ ހެކިބަހުގެ މައްޗަށް ޖުމްލަ ގޮތެއްގައި
ބަލާއިރު، 19 ފެބްރުއަރީ 2012 ދުވަހުގެ 01:50 އެހައިކަށްހައިއިރު، ސައިކަލްތަކެއްގައި ބަޔަކު ގޮސް
މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިނޭންސް އެންޑް ޓްރެޜަޅީގެ ކުރިމައްޗަށް ވާގޮތަށް މަގުގެ އަނެއް ފަރާތުގައި އޮންނަ
ކޮޅުބެދިފައިވާ ގޯޅިގަނޑުގެ ތެރޭގައި ތޫނު ހަތިޔާރުން (ވަޅިންނާއި ކަތިވަޅިން) ގ.ވޭރުޢަބްދުލްމުޢީތުގެ ގައިގެ
އެކި ތަންތަނަށް ހަމާލާ ދިންކަމާއި، އޭނާއަށް ހަމަލާދިން މީހުންގެ ތެރޭގައި މި މައްސަލަ އިސްތިއުނާފުކުރާ
މއ.ދުއްލިސާ މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީ ހުރިކަމާއި އަދި މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީ ވެސް ޢަބްދުލްމުޙީތަށް
ހަމަލާދިންކަން އެނގެން އޮންނަކަމެވެ.
ހިނގި ފަހުން މި
OXO
ބަލާއިރު، މި
(ނ) ތިންވަނަ ކަމަކީ: އިސްވެ ބަޔާންކުރެވުނު ސިއްރު ހެކިންގެ އިތުރުން މި މައްސަލަ
ސާބިތުކުރުމަށްޓަކައި ދައުލަތުގެ ފަރާތުން ހުށަހަޅާފައިވާ ހެކިތަކުގެ މައްޗަށް ބަލާއިރު، މި މައްސަލައިގެ ޙާދިސާ
މައްސަލާގައި ހިމެނޭކަމަށް ތުހުމަތު ކުރެވުނު މީހުން ފޯނުން މުޢާސަލާތުކޮށްފައިވާ ގޮތް
ބެލުމަށްފަހު، އެމީހުންގެ ފޯނުތަކުގެ ކޯލް ޑީޓެއިލް އެނަލިލިސް ހަދައި ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ކޯލް ޑީޓެއިލް ރިޕޯޓަށް
މައްސަލަ އިސްތިއުނާފުކުރާ މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީއާއި އެކިއެކި ފަރާތްތަކާއެކު އެހާދިސާ
ހިނގުމުގެ ފަހުން ކޮށްފައިވާ މުއާޞަލާތްތަކުގައި، އެ ހާދިސާއަށް ފަހު ފުލުހުން ހައްޔަރުކުރަ
މީހުންނާއި އަދި މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީގެ އަމަލުތައް ބަހައްޓަންވީ ގޮތާބެހޭ ގޮތުން އެހެން މީހުންނާއި
މަޝްވަރާކުރުމާއި އަދި އެ ހާދިސާގައި ހަމަލާދީފައިވާ ގޮތާއި ހަމަލާ ދިނުމުގައި ބައިވެރިވި މީހުންނާ ގުޅޭ
މަޢުލޫމާތު މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީ ކިޔައިދީފައިވާ ކަމާއި،
ގޮތުން، 20 ފެބުރުވަރީ 2012 ރޭގަނޑު 21:22:18، ގައި މުޙައްމަދު ސުފްޔާން ކިޔާ
މީހަކާ ދައްކާފައިވާ ވާހަކަތަކުގެ މައްޗަށް ބަލާއިރު،
ޔުމެނޭ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް އެބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް www.highcourt.gov.mv
14
2013/HC-A/346
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
މުޙައްމަދު ސުފްޔާން: (އުނިކުރެވިފައި) ގައިގެ ކޮން ތަންތާކަށް ވަޅިހަރައިގެންހެއްޔޭ (އުނިކުރެވިފައި)
މަރުވީ؟
މުޙައްމަދު ރާހިން ޝާފީ: ބޮލަށް
މުޙައްމަދު ސުފްޔާން: ހުސް ބޮލަށްތަ (އުނިކުރެވިފައި)ގެ އެރީ؟
މުޙައްމަދު ރާހިން ޝާފީ: އާނ
މުޙައްމަދު ސުފްޔާން: (އުނިކުރެވިފައި...ހުރިހާ (އުނިކުރެވިފައި) ބޮލުގަ ލަޑާލީ؟
މުޙައްމަދު މާހިން ޝާޕީ: އާނ..މުސަޅޭ ލެޑީ ދެން ތަންކޮޅެއް ތިރީގަޔޯ
މުޙައްމަދު ސުފްޔާން: (އުނިކުރެވިފައި) މަޑުކޮށްބަލަ...(އުނިކުރެވިފައި)..ކިހާއިރަކު (އުނިކުރެވިފައި)
ހއ ދި5
4
42އމެދު ސ
ސުފުޔާން:
އ ހތދތ
ބންމައްޗަށް
855ދ
އެދޭނ..އެހެން..
މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީ: (އުނިކުރެވިފައި) މަރުވެއްޖެ ދެގަޑިއިރެއް ނުވަނީސް
ހެންތަ؟....ސިކުޑިއަށް ލޭ އެޅިގެން
މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީ: ކަލެއަށް އެނގޭތަ.. ފުށްކިބައިން ފޮތިފޮތި ވެއްޓެނީ
މުޙައްމަދު ސުޔާން: (އުނިކުރެވިފައި)
މުޙައްމަދު ރާހިން ޝާފީ: އާނ...އެހާ ތޫނު ކޮށްލާފަ ހުރި އެއްޗިސްތަކެއް އެއީ. ކޮއިނޭ ހަމަ ޓޮއް
ކިޔާފަ ލަޑާލާއިރަށް އަނެއްކާ (އުނިކުރެވިފައި، އިސްތަށިގަނޑުން ބައެއް
ވެއްޓެނީ ދޯ.
މުޙައްމަދު ސުފްޔާން:
އެހެންތަ..
މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީ: ދެން ލަޑާލިއިރު އެއްކަލަ ކާއްޓެއްގަ ލެޑީމަ ދެފަޅިވެއެއްނު
މުޙައްމަދު ސުފްޔާން: އާނ
މުޙައްމަދު މާހިން ޝާފީ: އެގޮތަށް (އުނިކުރެވިފައި) ސިކުނޑި ބޭރުވީ
މުޙައްމަދު ސުފްޔާން: އެހެންތަ؟
މުޙައްމަދު ރާހިން ޝާފީ: އާނ
މުޙައްމަދު ސުފްޔާން: ސިކުނޑިވެސް ބޭރުގަ އޮތީ ކަލޭމެން ދިޔައިރު؟
މުޙައްމަދު ރާހިން ޝާފީ: އާނ
މިފަދައިން ހުރިކަން އެނގެން އޮންނައިރު، އެ އެފޯނު ކޯލްތަކުގައި ވާހަކަ ދައްކާފައިވާ
ފަރާތްތަކުގެ އަޑު ކަށަވަރު ކުރުމުގެ ގޮތުން މެލޭޝިޔާގެ ސައިބަރ އެންޑް ސެކިއުރިޓީ މެލޭޝިޔާއިން އިވެންވީ
ކޯޓުތަކުގެ ވޮއިސް ރިކޮގްނިޝަން އެނަލިލިސް ހަދައި ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ރިޕޯޓުގައި އެ ފޯން
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް އެބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް www.highcourt.gov.mv
15
2013/HC-A/346
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
ތަކުގައި ވާހަކަ ދައްކާފައިވާ އެއް ފަރާތަކީ މި މައްސަލަ އިސްތިއުނާފުކުރާ މއ.ދުއްލިސާ މުޙައްމަދު މާހީން
ޝާފީކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާކަން އެނގޭކަމާއި، މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީ އެ ވާހަކަތައް ދައްކާފައިވަނީ އެ
ޙާދިސާ ހިނގިތާ ގިނައިރު ތަކެއް ނުވަނީސް ކަމާއި އެ ވާހަކަތަކަކީ އެކަމުގައި ބައިވެރިވެފައިނުވާ މީހަކަށް
ނުވަތަ ބަޔަކަށް ނޫނީ އެނގޭނޭ މަޢުލޫމާތުތަކެއް ނޫންކަން ބުއްދީގެ ހަމަތަކުން ބެލުމުން އެނގެން އޮންނަކަމެވެ.
CC OX
(ރ) ހަތަރުވަނަ ކަމަކީ، މި މައްސަލާގައި މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސްއިން
ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ކްރައިމް ސީން އެގްޒަމިނޭޝަން ރިޕޯޓް (ނަންބަރު 2012
/
0540/E2
(
b
)
/
CSER)
ބަލާއިރު، މި މައްސަލައިގެ ހާދިސާ ހިނގި ތަންކަމުގައިވާ، މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިނޭންސް އެންޑް ޓްރެޜަރީގެ
ކުރިމަތީގައި އޮންނަ ގޯޅިގަނޑު ކުރިމަތީގައި ޕޭމަންޓްމަތީގައި ގ.ވޭރު/ޢަބްދުލްމުޢީތު އިތުރު މީހަކާއެކު ވާހަކަ
ދައްކަން ހުއްޓާ، ކޮން ބައެއްކަން ނޭނގޭ ބަޔަކު ގޮސް ތޫނު އެއްޗަކުން ހަމަލާދީ ޢަބްދުލްމުޢީތު
ޒަޚަމްކޮށްލިކަމުގެ މަޢުލޫމާތު ލިބުމުން އެހާދިސާ ހިނގިތަނަށް ފުލުހުން ގޮސް ބެލިބެލުމުގައި ކުށުގެ ވެށިން
ފާހަގަ ކުރެވުނު ކަންތައްތަކުގެ ތެރޭގައި، ގޯޅިގަނޑުގެ ތެރޭގައި ގިނަ ޢަދަދަކަށް ލެޔާއި ލޭ ހޭކިފައިއޮތް
ވަޅިއަކާއި ލޭތަކުގެ ތެރޭގައި ހުރި އިސްތަށިތަކަކާއި ގޯޅިގަނޑާއި ދިމާ މަގުމަތިން ފައިވާން ޖޯޑެއް (ކަޅުކުލައިގެ
ޑީއެސްއައި) އޮތް ކަމާއި، އަދި ގޯޅިގަނޑާ ދިމާ މަގުމަތީގައި ވެސް ލޭ ހޭކިފައިހުރިކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާ
ކަމާއި
އެއިގެ އިތުރުން މި މައްސަލައިގައި ދައުލަތުން ހުށަހަޅާފައިވާ ސީސީޓީވީ ފުޓޭޖްތައް ބަލައި
ތަޙްލީލުކުރި މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސަސްގެ ބޭފުޅުން ހެކިންގެ ގޮތުގައި ޖުވެނައިލް ކޯޓުގެ ޝަރީޢަތުގެ
މަޖިލީހަށް ޙާޟިރުކޮށް ސުވާލުކުރުމުން އެމީހުންގެ ތެރެއިން މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސަސްގެ ސްޓާފް
ސާޖަންޓް އުސްވަތު އަޙްމަދު ދީފައިވާ ބަޔާނުގައި މި މައްސަލާގައި މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީ ހައްޔަރުކުރެވުނީ
ތޫނު އެއްޗަކުން ޢަބްދުލްމުޙީތަށް މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީ ހަމަލާދިން މަންޒަރު ދުށްކަމަށް މީހަކު
ކަމަށާއި ޙާދިސާ ހިނގިތަނުގެ ސީސީޓީވީ ފުޓޭޖްތައް ނަގައި ބެލުނުކަމަށާއި،
239
އްޖޭގެ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އުބު އުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ދޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް: www.highcourt.gov.mv
16
2
8 ނޮ
ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2013/HC-A/346
ރިޢާޔަތްކޮ
.eކށް،
ކުރެވުނު ހެކިން ދީފައިވާ ހެކިބަހުގެ މައްޗަށް
ސީޓީވީ
ފުޓޭޖްތަކާއި ކޯލް ރެކޯޑިންގތަކަށް
ބަލައި މެޕް ތައްޔާރު ކުރެވިފައިވާކަމަށާއި، ލިބިފައިވާ ޤަރީނާތަކުން މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީއާ ދެކޮޅަށް ހެކި
ލިބިފައިވާކަމަށް ބުނެފައިވާ ކަމާއި،
އަދި މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސްގެ ކޯޕްރަލް އިސްމާޢީލް ވިއްދާން ޖުވެނައިލް ކޯޓުގެ
ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ދީފައިވާ ހެކިބަހަށް ބަލާއިރު، މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީ އަކީ ކުށުގެ ވެށިން ލިބުނު
ހެކިންނާއި ސުވާލުކޮށްގެން އެނގުނު ދެ މީހުންގެ ތެރެއިން މީހެއްކަމަށާއި، އެ ސަރަހައްދުގެ ސީސީޓީވީ ފުޓޭޖް
ނެގިފައިވާކަމަށާއި، ހެކިބަސް ދިން މީހުން ތިބިކަމަށް ބުނާ ސަރަހައްދުން ރޭގަނޑު އެތަންތަން ފެންނާނެތޯ
ބެލުމަށްޓަކައި ހާދިސާހިނގި ތަނުގައި އަލި ހުރި މިންވަރު ބެލިބެލުމުން އެ ހިސާބުން މަންޒަރު ފެންނާނެކަން
އެނގުނު ކަމަށާއި، މި މައްސަލާގައި ހޯދިފައިވާ ކޯލް ރެކޯޑިންގއަށް ބެލުމުން އެ ހާދިސާ ހިންގި ގޮތާއި އެ
ޢަމަލު ހިންގި މީހުންނަކީ ކޮން ބައެއްކަން އެނގޭކަމަށާއި، މިގޮތުން ތަޙްޤީޤަށް ލިބުނު މަޢުލޫމާތާއި ހޯދުނު
ހޯދުންތަކުން މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީއަކީ، މި މައްސަލާގައި ޝާމިލްވާ ފަރާތެއްކަމަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ޔަޤީން
ކުރެވޭކަމަށް ބުނެފައިވާކަމާއި،
އަދި ހަމައެފަދައިން މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސްގެ ސާރޖަންޓް މުޙައްމަދު އަޝްރަފް
ޖުވެނައިލް ކޯޓުގެ ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ދީފައިވާ ހެކިބަހަށް ބަލާއިރު، ތަޙްޤީޤަށް މުޙައްމަދު ޝާހީން ޝާފީ
ހައްޔަރު ކުރެވުމާއެކު، ފޮޓޯ ނަގާ ބެކްގްރައުންޑުގައި އޭނާގެ ފޮޓޯ ނަގާފައިވާނެ ކަމަށާއި، މުޙައްމަދު މާހީން
ޝާފީގެ މިން ބެލުމަށް ފަހު، މި މައްސަލައިގައި ތުހުމަތުކުރެވޭ މީހުން އޭޑީކޭ ހޮސްޕިޓަލުގައި ހަރަކާތްތެރިވީ
ތަންތަނަށް ގޮސް ފީތާއެއް ބޭނުންކޮށްގެން ފީތާއިން މިން އެޅުމަށް ފަހު، ފޮޓޯ ނަގާފައިވާނެކަމަށާއި، އެއަށްފަހު
ވީޑިއޯއިން ފޮޓޯ ކެޕްޗަރ ކުރުމަށް ފަހު، ނެގި ފޮޓޯއާއި ދެ ފޮޓޯ ކޮމްޕެއަރ ކުރުމަށް ފަހު އޭނާގެ އިސްކޮޅު
ބެލުމުން ގާތްގަނޑަކަށް ފެންނަނީ އެއްވަރަކަށް ކަމަށާއި، މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީ ލައިގެން ހުރި އެއްޗެހި
ތަފާތުވެފައި ވީނަމަވެސް އޭނާގެ ވިޝުއަލަށް ބަލާއިރު، އެއްވެސް ތަފާތެއް ނެތުމުން ފުޓޭޖުން
ޖޭގެ
ހައިކޯa
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ދޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް: www.highcourt.gov.mv
17
2013/HC-A/346
ޤަޟިއޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
ފެންނަ މީހުންގެ ތެރޭގައި މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީ ހުރިކަމަށް ފާހަގަ ކުރެވޭކަމަށް ބުނެފައިވާކަން އެނގެން
= 2 ހދޑ 2
އިންނަކަމެވެ.
ހު
(ބ) ފަސްވަނަ ކަމަކީ، މި މައްސަލާގައި ދައުލަތުގެ ފަރާތުން ހުށަހަޅާފައިވާ ހެއްކަކު
ޖުވެނައިލް ކޯޓުގެ ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ހެކިބަސް ދިނުމަށް ފަހު، އެހެކިވެރިޔާއަށް ހެކިބަސް ދެވިފައިވަނީ
ރަނގަޅަށް ނޫންކަމަށް ބުނެ އޭނާގެ ހެކިބަސް އަލުން ޝަރީޢަތުގައި ނަގައި ދިނުމަށް ޖުވެނައިލް ކޯޓުގައި
އެދިފައިވާއިރު، އޭނާގެ ހެކިބަސް ޖުވެނައިލް ކޯޓުން އަލުން ނަގާފައިނުވާކަމަށް ބުނެ
ކޯޓުގެ ޝަރީޢަތުގެ
މަޖިލީހުގައި މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީގެ ފަރާތުން އެކަން ފާހަގަކޮށް، އެހެކިވެރިޔާގެ ހެކިބަސް ނަގައިދިނުމަށް
މި ކޯޓުގެ ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި އެދިފައިވާތީ، އެކަން ޝަރީޢަތުން ބެލިބެލުމުން، މި މައްސަލަ ޖުވެނައިލް
ކޯޓުގައި ހިނގަމުން ދިޔައިރު، މި މައްސަލައިގައި ތުހުމަތުކުރެވޭ ފަރާތްތައް ނިސްބަތްވާ ގުރޫޕުގެ މީހުންނާއި
އެ ފަރާތްތަކުގެ ޢާއިލާއިންނާއި އެ ފަރާތްތަކުގެ ދިފާޢުގައި ވަކާލާތުކުރާ ވަކީލުން މި މައްސަލައިގައި ހެކިބަސް
ދޭން ތިބި މީހުންނަށް އެކިގޮތްގޮތުން ބިރުދައްކައި ފުރާނައަށް ނުރައްކާވާ ފަދަ ހަމަލާއެއް ދޭނެކަމަށް ބުނެ
އިންޒާރު ދެމުންދާކަމަށް މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސްއަށް މައްސަލައެއް ހުށަހެޅުނު ކަމާއި އެ މައްސަލަ
ތަޙްޤީޤުކޮށް މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސް އިން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ރިޕޯޓުގައި އެ ހެކިވެރިޔާގެ ނަމުގައި
ސޮއިކޮށް ދަށު ކޯޓަށް ހުށަހަޅާފައިވާ ސިޓީއަކީ އޭނާއަށް ބިރުދައްކައި މަޖްބޫރުން ސޮއި ކުރުވާފައިވާ
ސިޓީއެއްކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާކަން އެނގެން އޮންނައިރު،
އެ މައްސަލަ ތަޙްޤީޤު ކުރި މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސަރވިސަސްގެ ފަރާތްތައް މި ކޯޓުގައި
ދީފައިވާ ހެކިބަހުގެ މައްޗަށް ބަލާއިރު ވެސް އެ ސިޓީއަކީ އެ ހެކިވެރިޔާއަށް ބިރުދައްކައި މަޖްބޫރުކޮށްގެން ސޮއި
ކުރުވާފައިވާ ސިޓީއެއްކަމަށް ހެކިވެރިޔާ ބުނެފައިވާކަމަށް ބުނެ ހެކިބަސް ދީފައިވާކަމާއި އަދި އެމައްސަލަ
ތަޙްޤީޤުކޮށް ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ރިޕޯޓަކީ ޞައްޙަ ތެދު ރިޕޯޓެއްކަމަށް އެފަރާތްތަކުން މި ކޯޓުގެ ޝަރީޢަތުގެ
މަޖިލީހުގައި ބުނެފައިވާކަމާއި، މަޖްބޫރުކޮށްގެން ބަޔާން ހޯދުމާއި ޤާނޫނާއި ޚިލާފަށް ހެކި ހޯދުމަކީ އެއްވެ-
ފަރާތަކުން ކޮށްގެންވާނެ ކަމެއްނޫންކަމަށާއި އެގޮތަށް ހޯދާ ބަޔާންތަކާއި ހެކިތައް ޝަރީޢަތަށް
ހައި
18 ,
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް އެބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029، ފެކްސް 33166471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް www.highcourt.gov.mv
18
ޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2013/HC-A/346
cu o
OXO
ނުވާނޭކަމަށް
878/
42
ކަމަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 52 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައި އޮތްއޮތުމުގެ
ރިޢާޔަތްކޮށް، މި މައްސަލާގައި ދަށު ކޯޓަށް ހެކިބަސް ދިނުމަށްފަހު، އެހެކިބަސް ބަދަލުކުރުމަށް އެދި
އެކޯޓަށް ސިޓީފޮނުވާފައިވާ ފަރާތުގެ ހެކިބަސް ބަދަލުކުރުމަށް އެދިފައިވަނީ އޭނާއަށް ބިރުދައްކައި
މަޖްބޫރުކޮށްގެން ކަމަށް ބެލެވެން އޮންނާތީ، އެހެކިވެރިޔާގެ ހެކިބަސް ޝަރީޢަތުން އަލުން ނަގަންޖެހޭ ފަދަ
ސަބަބެއް އޮތްކަމަށް މި ޤަޟިއްޔާ ބެލި މި ކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރުންނަށް ނުފެންނަކަމެވެ.
UCO
ގެނައުމުގެ
(ޅ) ހަވަނަ ކަމަކީ: މި މައްސަލައިގެ ހާދިސާގައި އަނިޔާ ލިބުނު ގ.ވޭރު ޢަބްދުލްމުޙީތަށް
ބޭސްފަރުވާ ކުރެވުނު ގޮތް ބަޔާންކޮށްފައިވާ އައި.ޖީ.އެމް.ހޮސްޕިޓަލުގެ ކޭސް ރިޕޯޓަށް ބަލާއިރު، ޢަބްދުލްމުޙީތު
އައި.ޖީ.އެމް. ހޮސްޕިޓަލުގެ އެމަޖެންސީ ރޫމަށް ގެންދެވުނީ 19 ފެބްރުއަރީ 2012 ގެ ދަންވަރު 4:10 ގައި
ކަމާއި، ޢަބްދުލްމުޙީތަށް ލިބިފައިވާ އަނިޔާތަކުގެ ތެރޭގައި އޭނާގެ ކަރުގެ ބައިވަރު ތަންތަނަށާއި ބޮލަށާއި މެއަށް
އެއްޗަކުން ހަމަލާދީފައިވުމުން ޒަޚަމްތަކެއް ވާކަން ފާހަގަ ކުރެވިފައިވާ ކަމާއި، ޢަބްދުލްމުޙީތަށް
ހަމަލާދީފައިވަނީ އޭނާ ހޮސްޕިޓަލަށް 15-10 މިނިޓްގެ ކުރިން ކަމަށާއި، ޢަބްދުލް
ދުލްމުޙީތަށް
ފަރުވާދިނުމުގެ ގޮތުން އޭނާގެ ކަރުގެ ވައަތްފަރާތުގައިވާ ޒަޚަމެއްގެ ތެރެ ބަލަން އުޅުމުން ކުއްލިއަކަށް އެތަނުން
ގިނަ އަދަދަކަށް ލޭ އައިސް ބަލިމީހާގެ ހިތާއި ނޭވާލުން ހުއްޓުނު ކަމަށާއި، ވަގުތުން ސީޕީއާރު އާއި،
އެޓްރޮޕިން އާއި އެޑްރިނަލިން (5 އިންޖެކްޝަން) ދެވުނު ނަމަވެސް އެ ފަރުވާތަކުން ވެސް ބަލިމީހާގެ ހާލު
ރަނގަޅު ނުވެ، ހިތުގެ ވިންދު ހުއްޓިފައިވާކަން މޮނިޓަރުން ދެއްކި ކަމަށާއި، ޢަބްދުލްމުޢީޠު މަރުވިކަމަށް
ނިންމާފައިވަނީ 19 ފެބްރުއަރީ 2012 ގެ ދަންވަރު 4:30 ގައި ކަމަށާއި، މަރުވި ސަބަބަކީ ހިތާއި ނޭވާލުން
ހުއްޓިގެން ކަމާއި އެގޮތަށް މެދުވެރިވީ ހަށިގަނޑުން ބައިވަރު ލޭ ފޭބުމުގެ ސަބަބުން ޝޮކް ޖެހިގެންނާއި ތޫނު
އެއްޗަކުން ހަމަލާދީ ވަރަށް ބޮޑަށް އަނިޔާވެ، މޭގެ ކަނާއަތް ފަރާތުގައި ގިނަ އަދަދަކަށް ލެއާއި ވައި ޖަމާވެގެން
(ހީމޯ-ނިއުމޯނޮރެކްސް) ކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަމާއި، އަދި ހަމަ އެފަދައިން ޢަބްދުލްމުޢީތުގެ ޓާމުގެ ކިރީނުކުރި
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް އެބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް: www.highcourt.gov.mv
19
2013/HC-A/346
ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
4 2 4
އިންސީއަށް
ލިޔުމަށް ބަލާއިރު ވެސް އޭނާ މަރުވެފައިވަނީ
ލިބިފައިވާ ޒަޚަމްތަކުގެ ސަބަބުން ހިތާއި
ހުއްޓިގެންކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާކަން އެނގެން އޮންނަކަމެވެ.
ހދ 0 =ތ ހ އދ 2
8 4 85
ކޮށްގެން
ޏ 7
8
9 * 4
ބޮނަންކެވެ
2
UCO
(ކ) ހަތްވަނަ ކަމަކީ: ޖިނާއީ މައްސަލަތަކުގެ ތެރެއިން ހައްދާއި ޤިޞާޞް ކަނޑައެޅިފައިވާ
މައްސަލަތައް އެއްވެސް ޝައްކެއްނެތް މިންވަރަށް ޝަރީޢަތަށް ސާބިތުވެގެން ނޫނީ މީހެއްގެ މައްޗަށް ކުށް
ސާބިތުވާކަމަށް ޝަރީޢަތުން ކަނޑަނޭޅޭނެކަމާއި، ޖިނާއީ މައްސަލަތައް ސާބިތުކުރުމަށްޓަކައި ހުށަހެޅޭ ހެކިތަކާއި
ދަލީލުތައް މައްސަލަ ބަލާ ފަނޑިޔާރު ތަޤްލީމް (evaluation ކޮށް ވަޒަންކުރުމަށް ފަހު، އެ ފަނޑިޔާރަށް
ޤަބޫލުކުރެވޭ ހެކިތަކާއި ދަލީލުތަކާއި، އެހެކިތަކާއި ދަލީލުތަކުން ނުކުންނަ ނަތީޖާތަކުގެ މައްޗަށް ބުރަވެ ހުރެ،
ޔަޤީނާ ގާތްކުރާ މިންވަރަށް އިޤްތިޞާޢު ވެގެންނޫނީ ކުށެއް ސާބިތުވެއްޖެކަމަށް ޖިނާއީ މައްސަލައެއްގައި ޙުކުމް
ނުވާނެކަމަށާއި، ޖިނާއީ މައްސަލަ ސާބިތުކުރުމަށް ރެވޭ ދަލީލުތަކުގެ ތެރެއިން ހެކިންގެ
ހެކިބަސް ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ ގޮތުން، ޞައްޙަ ހެކިބަހަކަށް ވާންޖެހޭއިރު، ހެކިބަސްދޭ ހެކިވެރިޔާގައި ޝަރުޢީ
ގޮތުންނާއި ޤާނޫނީ ގޮތުން ހުރުން ލާޒިމްވާ ޝަރުޠުތަކާއި ސިފަތައް ފުރިހަމަވެގެން މެނުވީ އެހެކިވެރިޔާގެ
ހެކިބަހަކީ ޤާނޫނީ ގޮތުން ޞައްޙަ ދަލީލެއް ކަމުގައި ނުބެލެވޭނެ ކަމަށާއި، ޖިނާއީ މައްސަލަތަކުގައި ހެކިބަސް
ދޭ ހެކިވެރިޔާގައި ހުންނަންޖެހޭ ޢާންމު ޝަރުޠުތަކުގެ ތެރޭގައި، އެ ހެކިވެރިޔާއަކީ ތަންދޮރު ވަކިވާ
މީހަކަށްވުމާއި، ބުއްދި ސަލާމަތުން ހުރި މީހަކަށްވުމާއި، އަމިއްލަ އިޚްތިޔާރު ލިބިގެންވާ މީހަކަށްވުން
ހިމެނޭކަމާއި، އަދި މީގެ އިތުރުން އެހެކިވެރިޔާއަކީ ހެކިބަސް ދިނުން މަނާވާ ފަދަ ސަބަބެއް ނެތް
މީހަކުކަމުގައިވުން ލާޒިމްވާނެ ކަމާއި،
އިސްވެ ބުނެވިދިޔަ ޝަރުޠުތަކުގެ އިތުރުން ހެކިބަސް ޞައްޙަ ވުމަށްޓަކައި ފުރިހަމަވާންޖެހޭ
އެއް ޝަރުޠުތަކީ "ޢަދްލު" ވެރިކަމުގެ ސިފަ ހެކިވެރިޔާގެ ގައިގާ ހުރުންކަމާއި، މިގޮތުން، އިސްލާމީ ފިޤުހުގައި
ހެކިވެރިއެއްގައި ޢަދުލުވެރިކަމުގެ ސިފަ ހުރިކަމުގައި ބެލެވޭނީ އެ މީހަކީ ބޮޑެތި ފާފަތަކަށް
ކުދި ފާފަ ކުރުމުގައި ދެމި ނުހުންނަ މީހެއްކަމުގައިވާ ނަމަކަން އެނގެން އޮންނަކަމާ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އުބު އުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ދޯން: 3325029، ފެކްސް 471)331
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް: www.highcourt.gov.mv
20
ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2013/HC-A/346
ފާސިޤުއްގެ ހެކިބަސް އިސްލާމީ ޤަޟާއީ ނިޒާމުގައި ޤަބޫލު ނުކުރެވޭނެ ކަމަށާއި އެހެނީ ބޮޑެތި ފާފަތަކަށް
އަރައިގަންނަ މީހުންނަކީ ފާސިޤުންކަމުގައި ސިފަ ކުރެވިގެންވާކަން އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގެ ތަފާތު ނައްޞުތަކުން
އެނގޭކަމަށާއި އަދި އިސްލާމީ ޖިނާއީ ނިޒާމުގައި ބޮޑެތި ފާފަތަކުގެ ތެރޭގައި، ޤަޞްދުގައި މީހުން މެރުމާއި،
ވައްކަން ކުރުމާއި، ޒިނޭ ކުރުމާއި، ޤަޛުފު ކުރުމާއި، ބަނގުރާ ބުއިންފަދަ ބޮޑެތި ޖަރީމާތައް
ޝާމިލްވެގެންވާކަން އެނގޭކަމާއި، އަދި ފާސިޤުކު ގެންނަ ޚަބަރަކީ ޞައްޙަ ޚަބަރެއްތޯ ސާބިތުކުރުމަށް
މުއުމިނުންގެ މައްޗަށް
ހުރި
ޤުރުއާނުގެ އަލް ޙުޖުރާތު ސޫރަތުގެ 6 ވަނަ އާޔަތުގައި މާތްﷲ އަންގަވާފައިވާ
ކަމާއި، އަދި ފާސިޤުކު ގެނެސްދޭ ޚަބަރުގެ ތެދު ދޮގު ސާބިތު ކުރުމަކީ ވާޖިބެއްކަމާއި އަދި އެފަދަ މީހެއްގެ
ޚަބަރުގެ ޞައްޙަކަން އެނގިގެން މެނުވީ އެޚަބަރެއް ޤަބޫލުކުރުމަކީ ނަހީވެގެންވާ ކަމެއްކަން އިސްވެ ބުނެވުނު
އާޔަތުގެ ތަފްސީރުން އިސްތިޚްލާޞްވާން އޮންނައިރު، ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހަށް ހުށަހެޅޭ މައްސަލަތަކުގައި
ހެކިބަސްދޭ މީހާއަކީ ފާސިޤަކަށް ވެގެންނުވާނެކަމާ މެދު އިސްލާމީ ފިޤްހުގެ ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައި ޚިލާފެއްނުވާ
ކަމާއި، އެހެންކަމުން އެފަދަ ހެކިވެރިއެއްގެ ހެކިބަހަކީ، އެއިން އެކަނި ދަޢުވާ ސާބިތުކުރުމަށް ކާފި
ދުލީލެއްނޫންކަން އިސްލާމީ ޤަޟާއީ ނިޒާމުގައި ދަޢުވާ ސާބިތުކުރުމުގެ އުޞޫލުތަކަށް ބެލުމުން އެނގެން
އޮންނަކަމަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 01/SC-A/2012 ޤަޟިއްޔާގައި ކަނޑައަޅުއްވާފައި
ވާކަން އެނގެން އޮންނައިރު،
މި މައްސަލާގައި ދައުލަތުގެ ފަރާތުން ޝަފައީ ހެކިންގެ ގޮތުގައި ހުށަހެޅި ސިއްރު ތިން
ހެކިން (ސިއްރު ހެކި 220,221 އަދި 222) އަކީ، ތަންދޮރު ވަކިވެ، ބުއްދި ސަލާމަތުން ތިބި ބައެއްކަމާއި
އަދި އެހެކިން ހެކިބަސް ދީފައިވަނީ އެއްވެސް ފަރާތެއްގެ މަޖްބޫރުކަމެއް ނެތި އެމީހުންގެ އަމިއްލަ
އިޚްތިޔާރުގައިކަން އެނގެން އޮންނައިރު، އެހެކިންގެ ތެރޭގައި މި މައްސަލާގައި ހެކިބަސްދިނުން ޤާނޫނީ އަދި
ޝަރުޢީ ގޮތުން މަނާވާ ފަދަ ސަބަބެއް އޮތް މީހަކު ނެތްކަން އެނގޭއިރު، އެހެކިންގެ ކިބައިގައި "ޢަދްލު"
ވެރިކަމުގެ ސިފަ ހުރިތޯ ޝަރީޢަތުން ބެލިބެލުމުން، އެހެކިން މި މައްސަލާގައި ދަށު ކޯޓަށް ހެކިބައިޓް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް: www.highcourt.gov.mv
21
2013/HC-A/346
ނިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
އެހެކިންގެ ޢަދުލުވެރި ކަމާމެދު ސުވާލެއް އުފެދޭފަދަ ކަމެއް ނެތުމުން އެހެކިންގެ ހެކިބަސް ޝަރީޢަތުން
ޤަބޫލުކުރުމުގައި ޤާނޫނީ އަދި ޝަރުޢީ ހުރަހެއް ނެތްކަން އެނގެން އޮންނަކަމެވެ.
(.) އަށްވަނަ ކަމަކީ: ޤަޞްދުގައި މީހަކު މެރުމަކީ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައިވާ ގޮތުގެމަތިން
އަދަބު ކަނޑައެޅޭ ކުށެއްކަމާއި، މި މައްސަލައިގެ ޙާދިސާ ހިނގިއިރު ޢަމަލުކުރެވެމުން ދިޔަ ޤާނޫނުލްޢުޤޫބާތުގެ
88 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އަށް ރިޢާޔަތްކޮށް އެ މާއްދާގެ (ރ) އަށް ބަލާއިރު، ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ ގޮތުން
ކުރާ އަމުރަކަށް ނުކިޔަމަންތެރިވުމުގެ ކުށުގެ ޢަމަލުގެ ސަބަބުން މީހަކު މަރު ވެއްޖެނަމަ އެކުށްކުރި މީހެއްގެ
އަދަބަކީ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި އޮންނަ އަދަބެއްކަން އެނގޭއިރު،
މާތް ﷲ ޙުރުމަތްތެރި ކުރައްވާފައިވާ ނަފްސެއް ޙައްޤަކާނުލައި މެރުމާއި، ތޫނު ހަތިޔާރުން
މީހުންނަށް ބިރުދެއްކުން ފަދަ ބޮޑެތި ލާއިންސާނީ ޖަރީމާތަކަކީ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ޖިނާޔަތުގެ އެންމެ މަތީ
ދަރަޖައިގެ ކުށްތައްކަމާއި، ޤަޞްދުގައި މީހުން މެރުމަކީ މީސްތަކުންގެ މެދުގައި ޢަދާވަތްތެރިކަމާއި ލޭ
އޮހޮރުވުން ފެތުރި، މުޖުތަމަޢުގައި ބިރުވެރިކަން ފެތުރިގެން ހިނގައިދާނެކަމެއް ކަމާއި،
މާތް ﷲ ޙުރުމަތްތެރި ކުރައްވާފައިވާ ނަފުސެއް ޙައްޤަކާ ނުލައި މަރައިފި މީހެއްގެ މައްޗަށް
ދުނިޔެމަތީގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ ޢުޤޫބާތް ބަޔާންކުރައްވަމުން ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި މާތް ވަޙީ
ކުރައްވާފައިވަނީ: (& لا ޝެهل لللا للللهلދ ޕީ ﷲޤޤު ޝޯ لތ jލޯޘު ޢިޝާ ﷲ ﷲ ﷲ އިޖް
أخيه شيء فايباع بالمعروف واداء إليه باحسان ذلك تحفيف من ربكم ورحم من اعتادين بعد ذلك فله عذاب أليم) اترپر
"އޭ އީމާންވެއްޖެ މީސްތަކުންނޭވެ! ޤަތުލުކުރެވޭ މީހުންނާމެދު ޤިޞާޞް ހިފުން ތިޔަބައިމީހުންގެ މައްޗަށް
ފަރުޟުކުރައްވައިފިއެވެ. މިނިވަނަކަށް މިނިވަނެކެވެ. އަޅަކަށް އަޅަކެވެ. އަންހެނަކަށް އަންހެނެކެވެ. ފަހެ،
އެމީހާގެ (މަރުވި) އަޚާގެ ފަރާތުން ޤިޞާޞްގެ ބައެއް މާފުކުރެވުނު މީހާ (ދަންނާށެވެ!) ފަހެ، އެމީހާގެ
4 22
ދިވެހިރާއްa
ހައިކޯ
هللޑު لهޑު ގެ 178 ވަނަ ޕޮ؛
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އުބު އުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ދޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް www.highcourt.gov.mv
22
2013/HC-A/346
2
ދިވެހިރާއްޖެގެ ހައިކޯޓް
ނިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
ކިބައިން ހެޔޮގޮތުގައި މަރުގެ ދިޔައަށް (ވާރުތަވެރިޔާ) އެދުން ހުއްޓެވެ. އަދި އިޙްސާންތެރިކަމާއެކު މާފުކުރި
ފަރާތަށް (މާފުކުރެވުނުމީހާ) އެދިޔަ އަދާކުރުން ހުއްޓެވެ. އެއީ ތިޔަބައިމީހުންގެ ވެރިރަސްކަލާނގެ ޙަޟްރަތުން
(ތިޔަބައިމީހުންނަށް) ދެއްވި ލުޔެކެވެ. އަދި ރަޙްމަތެކެވެ. އެއަށްފަހު، ދެކޮޅުވެރިވެ ޢަދާވާތްތެރިވެއްޖެ މީހާ
(ދަންނާށެވެ!) ފަހެ، އެމީހާއަށް ވޭންދެނިވި ޢަޛާބު ހުއްޓެވެ." މިފަދައިންކަމާއި، އަދި ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ އެހެން
އާޔަތެއްގައި މާތް ﷲ ވަޙީ ކުރައްވާފައިވަނީ: (للا ޤި هއه، ލާހީ ޤޤީ ޤާހޞ للل ޝަه) މާނައީ: "އަދި
ޤިޞާޞް ހިފުމުގައި ތިޔަބައިމީހުންނަށް (ވަރަށްބޮޑު ދިރުމެއްވެއެވެ. އޭ ބުއްދީގެ އަހުލުވެރިންނޭވެ! (އެއީ)
ތިޔަބައި މީހުން ތަޤްވާވެރި ވުމަށްޓަކައެވެ." މިފަދައިން ކަމާއި،
ޙައްޤަކާއި ނުލައި މާތްﷲ ޙުރުމަތްތެރި ކުރައްވާފައިވާ ނަފްސެއް (އިންސާނެއް) ނުމެރުމަށާއި
އަނިޔާވެރިގޮތުގައި މަރާލެވިފައިވާ މީހާގެ ވާރުތަވެރިންނަށް މާތް ﷲ ބާރުވެރިކަމެއް ދެއްވާފައިވާކަން
ބަޔާންކުރައްވާ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަޙީ ކުރައްވާފައިވަނީ: (ޤާ ޢަهلا (ޤާﷲ ل ދެތީ 2 | ޤިޝާޤު ވަންގ ë ހëޅއާ؟
މުޝް ޞهلا هلا للﷲ އުޅަ ނުޤީޤީ ޤަޤު هلل ) 3 މާނައީ: "އަދި ތިޔަބައިމީހުން، ﷲ ހުރުމަތްތެރި
ކުރައްވާފައިވާ ނަފްސެއް ޙައްޤަކާ ލައިގެންމެނުވީ ނުމަރާށެވެ! އަދި އަނިޔާގެގޮތުގައި މަރާލެވޭމީހާ (ދަންނާށެވެ!)
ފަހެ، ހަމަކަށަވަރުން، އެމީހާގެ ވަލީވެރިޔާއަށް، ތިމަންރަސްކަލާނގެ ބާރެއް ދެއްވީމެވެ. ފަހެ، ޤަތުލު ކުރުމުގައި
އިސްރާފު ނުކުރާހުށިކަމެވެ! ހަމަކަށަވަރުން، އެ ވަލީވެރިޔާއަކީ، ނަޞްރު ލިބިގެންވާ މީހެއް
ކަމުގައިވިއެވެ." މިފަދައިން ކަމާއި،
އިސްވެ ބަޔާންކުރެވުނު ރި
ޤުރުއާނުގެ މޫރިތި އާޔަތްތަކުން ސާފުކޮށް އެނގޭގޮތުގައި
އަނިޔާވެރިގޮތުގައި ޤަތުލުކުރެވުނު މީހާގެ ވާރިޘުން ޤިޞާޞް ހިފުމަށް ބޭނުންވާ ނަމަ އެކަން އެމަގުން ތަންފީޒު
ކުރެވެންޖެހޭނެކަން އެނގޭކަމާއި، މި އާޔަތްތަކުގައި މާތް ﷲ ވަޙީކުރައްވާފައިވާ ބާރުވެރި ކަމަކީ، ޤާތިލުގެ
ކިބައިން ޤިޞާޞް ހިފުމާއި، ނުވަތަ ޤާތިލުގެ ކިބައިން ދިޔަ އަތުލުމަށް ފަހު ޞުލްޙަވެރިވުމާއި، ނުވަތަ
ޤާތިލަށް ޢަފޫކުރުމުގެ ބާރު މަރާލެވުނު މީހާގެ ވާރުތަވެރިންނަށް ލިބިދީފައިވުންކަން އެނގޭކަމެވެ.
3
24
cc
2 هللޑު لهޑު ގެ 179 ވަނަ އާޔަތް
3 هޕީ18[ބނޫ ގެ 33 ވަނަ އާޔަތް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ދޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް www.highcourt.gov.mv
ވެސް ކަންތައްތަ
23
2013/HC-A/346
ގަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
cu o
(ވ) ނުވަވަނަ ކަމަކީ: ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖިނާއީ ޢަދުލް ނިޒާމުގައި ޙައްޤަކާ ނުލައި ޤަޞްދުގައި
މީހަކު މެރުމުގެ ކުށުގެ އަދަބަކީ، އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި އޮންނަ އަދަބެއްކަން މި ހާދިސާ ހިނގިއިރު އަދި މި
މައްސަލާގައި ދަޢުވާކުރެވުނު އިރު، ޢަމަލު ކުރެވެމުން ދިޔަ ޤާނޫނުނަންބަރު 1166 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ޤާނޫނުލްޢުޤޫބާތު) ގެ 8 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އާއި (ރ) އަށާއި، އަދި މިހާރު ޢަމަލު ކުރެވެމުންދާ ޤާނޫނު
ނަންބަރު 9/2014 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުލްޢުޤޫބާތު) ގެ ދެވަނަ ބައިގެ 110 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އާއި، އެ
ޤާނޫނުގެ ތިންވަނަ ބައިގެ 1205 މާއްދާގެ (ހ) އަށް ބެލުމުން އެނގޭއިރު،
"އިސްލާމީ ޝަރީޢަތް" ކަމަށް ޤާނޫނުއަސާސީގެ 274 ވަނަ މާއްދާގައި ބުނެފައިވަނީ، ކީރިތި
ޤުރުއާނާއި، މާތް ނަބިއްޔާގެ ސުންނަތުގައިވާ ޖިނާއީ، މަދަނީ، އަލް އަޙުވާލުއްޝަޙުޞިއްޔާ އާއި، މިނޫން
ގުޅިފައިވާ އަހުލުއްސުއްނަތި ވަލް ޖަމާޢަތުގެ ޢިލްމުވެރިން ބުރަވެ ވަޑައިގަންނަވާ ގޮތަށްކަން
އެނގޭކަމާއި،
ހެންކަމުން އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި އެކަމެއް ކަނޑައެޅިފައިވާ ގޮތުގެ މައްޗަށް ފަނޑިޔާރު
ރިޢާޔަތް ކުރުމުގައި ބަލަންޖެހޭނީ އަހުލުއްސުއްނަތި ވަލް ޖަމާޢަތުގެ ޢިލްމުވެރިން ބުރަވެ ވަޑައިގަންނަވާ ގޮތަށް
ކަމަށްވުމުން، މިފަދަ މައްސަލަތަކުގައި ޢަމަލުކުރަންޖެހޭނީ އެ ޢިލްމުވެރިން ކުރެ ޖުމްހޫރު ޢިލްމުވެރިން ބުރަވެ
ވަޑައިގަންނަވާ ރައުޔުގެ މައްޗަށް ކަމާއި،
ޖުމްހޫރު ޢިލްމުވެރިންގެ އަރިހުގައި މަރުގެ ވައްތަރުތައް 03 (ތިނެއް) ބަޔަކަށް ބެހިގެންވާ
އއކ
ކަމާއި، އެއީ:-
(1)ޤަތުލް ޢަމްދު للهz |لލهلا (ޤަޞްދު މަރު)،
(2)ޤަތުލް ޝިބްހު ޢަމްދު للهل ههللللا (ޤަޞްދު މަރާ ވައްތަރު ޤަތުލު)،
(3)ޤަތުލު ޚަޠައު هل للލޮل (ކުށަކުން، އޮޅިގެން މީހަކު މަރުވުން) ކަން އެނގޭއިރު،
ބުނެވިދިޔަ މަރުގެ ވައްތަރުތަކުގެ ތެރެއިން 2 އާއި 3 ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ މަރުގެ ވައްތަރުތަކުގެ
ޖޭގެ ހައި
k
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް އެބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް www.highcourt.gov.mv
24
އޯޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2013/HC-A/346
ގޮތުން ޤިޞާޞް ނުހިފޭނެ ކަމާއި، އިސްވެ ބުނެވިދިޔަ މަރުގެ ވައްތަރުތަކުގެ ތެރެއިން ހަމައެކަނި ޤިޞާޞް
ޙައްޤުވަނީ، (1) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ
(ޤަޞްދު މަރު) ގައި ކަމާއި، އެފަދަ މަރުގެ
މައްސަލަތަކުގައި ވެސް ޤިޞާޞް ހިފޭނީ އެފަދަ މަރުގެ މައްސަލަތަކުގައި ފުރިހަމަވާންޖެހޭ ޝަރުޠުތައް
ފުރިހަމަވުމާއެކު، ޤިޞާޞް ހިފުމަށް މަޤްތޫލުގެ ހުރިހާ ވާރިޘުން އޮޅުމެއް ނެތި ޞަރީހަކޮށް އެދޭ ނަމަކަމަށް
ޖުމްހޫރު ޢިލްމުވެރިން އެއްބަސްވެފައިވާކަން އެނގެން އޮންނަކަމެވެ.
އަކީ
4 3 24
ން
ކޮށްގެން
(މ) ދިހަވަނަ ކަމަކީ: ޝަރުޢީ އިސްތިލާޙުގައި ޤަޞްދު މަރު ނުވަތަ
ޢާންމުކޮށް މީހަކު މަރުވެދާ ފަދަ ހަތިޔާރަކުން ނުވަތަ ހަތިޔާރެއްގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރެވިދާނެ އެއްޗަކުން
މީހެއްގެ ހަށިގަނޑަށް ނުވަތަ ގުނަވަނަކަށް ހަމަލާ ދިނުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ކުޑަ ކައްޓެއް ފަދަ ވަސީލަތެއް
މީހެއްގެ މަރުވަޅަކަށް ހަމަލާ ދިނުމުގެ ސަބަބުން އެމީހާ މަރުވުންކަން އެނގޭއިރު،
މި މައްސަލާގައި ދައުލަތުގެ ފަރާތުން މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީގެ މައްޗަށް ދަޢުވާކޮށްފައިވަނީ
ޤަސްދުގައި މީހަކު މެރުމުގެ ކުށުގެ ދަޢުވާ ކަމާއި، "هل هل" (ޤަޞްދު މަރު) ގައި 03 ރުކުނެއް
ފުރިހަމަވުން އިސްލާމީ ޝަރީޢަތް ލާޒިމްކުރާކަމާއި، އެއީ؛ (1) މަރާލެވުނު މީހާއަކީ، ދިރިހުރި އަދި ލޭ
އުރުވުން މަނާ ކުރެވިފައިވާ (ލޭ ފަކުރެވިފައިވާ ނުވާ) މީހެއް ކަމުގައިވުން. (2) އެމީހާ މަރުވީ ޤާތިލް
(murderer) ކުރި ޢަމަލުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ކަމަށްވުން. (3) ޤާތިލް ކުޅަ ޢަމަލަކީ އެމީހާ މަރާލުމުގެ
ނިޔަތުގައި ކުޅަ ޢަމަލެއްކަމުގައިވުން، މިތިން ރުކުންކަމާއި، މި މައްސަލާގައި މި ތިން ރުކުން ފުރިހަމަވޭތޯ
ބަލާއިރު،
19 ފެބުރުއަރީ 2012 ވަނަ ރޭގެ ދަންވަރުގެ ވަގުތެއްގައި ގ.ވޭރު ޢަބްދުލްމުޙީތަށް ބަޔަކު
ތޫނު ކަތިވަޅިންނާއި ވަޅިން ހަމަލާދިން އިރު ޢަބްދުލްމުޢީތަކީ ދިރި ދުނިޔޭގައި ހުރި މީހެއްކަން ދައުލަތުގެ
ފަރާތުން ހުށަހެޅި ހެކިންގެ ހެކިބަހުން އެނގޭކަމާއި، އަދި އޭނާއަކީ އެއްވެސް ގޮތަކުން ލޭގެ ޙުރުމަތް
މީހެއް ނޫންކަމާއި، ޢަބްދުލްމުޙީތް މަރުވެފައި ވަނީ ސައިކަލްތަކެއްގައި އައި ބަޔަކު އޭނާގެ
ވެ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް އެބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް www.highcourt.gov.mv
25
ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2013/HC-A/346
24
ކަތިވަޅިންނާއި ވަޅިން ހަމަލާދިނުމުން އެހަމަލާގައި އޭނާގެ ހަށިގަނޑަށް ލިބުނު ޒަޚަމްތަކުގެ ސަބަބުން
ހަށިގަނޑުން ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ލޭ ފޭބުމުގެ ސަބަބުން ދޮކް ޖެހިގެންނާއި ތޫނު އެއްޗަކުން ދީފައިވާ ހަމަލާގައި
ވަރަށް ބޮޑަށް އަނިޔާވެ، މޭގެ ކަނާއަތް ފަރާތުގައި ވަރަށް ބައިވަރު ލެއާއި ވައި ޖަމާވެގެން (ހީމޯ-
ނިއުމޯނޮރެކްސް) އޭނާގެ ހިތާއި ނޭވާލުން ހުއްޓިގެންކަން އައި.ޖީ.އެމް. ހޮސްޕިޓަލުން އޭނާ ބެލި ޑޮކްޓަރ
ދީފައިވާ ލިޔުމާއި އޭނާގެ މަރު ސާބިތުކުރި ގޮތުގެ ލިޔުމަށް ބެލުމުން އެނގޭތީ، ޢަބްދުލްމުޢީތުގެ މަރުވި
ސަބަބާއި އޭނާއަށް ދެވުނު ޙަމަލާއާ ގުޅިފައިވާކަން އެނގޭކަމާއި،
އަދި ޢަބްދުލްމުޙީތަށް އެމީހުން ހަމަލާދިނީ އޭނާ މަރާލުމުގެ ނިޔަތުގައިތޯ ބަލާއިރު، މި
މައްސަލާގައި ހިމެނޭ މީހުން އެމީހުންގެ މައްޗަށް ދައުލަތުން ހުށަހެޅި ދަޢުވާއަށް އިންކާރުކޮށްފައިވާތީ އެ ޢަމަލު
ހިންގި މީހުންގެ ނިޔަތް ދެނެ ގަތުމަށްޓަކައި އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ވެސް އަދި ޖިނާއީ ޤާނޫނުތަކުގައި ވެސް
ކަނޑައެޅިފައިވާ ގޮތަކީ އެމީހާ މަރާލުމަށް ބޭނުންކުރި ވަސީލަތާއި މަރާލުމަށް ރޭވި ރޭވުމާއި، ހަމަލާދީފައިވާ
ތަނާއި، ހަމަލާ ދީފައިވާ ގޮތަށް ބެލުންކަން އެނގޭއިރު،
މި މައްސަލައިގެ ޙާދިސާގައި އަނިޔާލިބުނު ގ.ވޭރު ޢަބްދުލްމުޙީތު ނިޔާވެފައިވަނީ 19
ފެބްރުއަރީ 2012 ވަނަ ރޭގެ ދަންވަރުގެ ވަގުތެއްގައި މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިނޭންސް އެންޑް ޓްރެޜަރީގެ
ކުރިމަތިން މަގު އަނެއްފަރާތުގައިވާ ކޮޅުބެދިފައިވާ ގޯޅިގަނޑުގެ ތެރޭގައި އޭނާ އިންދައި، ސައިކަލްތަކެއްގައި
އެތަނަށް ދިޔަ ބަޔަކު އެ ސައިކަލްތައް މަޑުކުރުމަށް ފަހު ސައިކަލްތަކުން ފައިބައިގެން ގޮސް ޢަބްދުލްމުޢީތުގެ
ގައިގެ އެކި ތަންތަނަށް ތޫނު ވަޅިންނާއި ކަތިވަޅިން ހަމަލާދިނުމުގެ ސަބަބުން އޭނާގެ ހަށިގަނޑަށް ލިބުނު
ޒަޚަމްތަކުގެ ސަބަބުންކަން އެނގޭކަމާއި، ޢަބްދުލްމުޙީތަށް ޙަމަލާދިނުމަށް އެމީހުން ބޭނުންކޮށްފައިވާ ވަޞީލަތަކީ
ވަޅިކާއި ކަތިވަޅިފަދަ ތޫނު ހަތިޔާރުކަމާއި، އެފަދަ ވަސީލަތެއް ބޭނުންކޮށްފި ނަމަ އެއީ މީހަކު މަރާލެވިދާނެ
ވަޞީލަތެއް ކަމާއި، އަދި އެހަމަލާދިނުމުގައި އެމީހުން ޢަމަލުކޮށްފައިވާ ގޮތަށާއި ހަމަލާދީފައިވާ ތަންތަނަށާއި
މިންވަރަށް ބަލާއިރު، އެމީހުން ޢަބްދުލްމުޙީތަށް ޙަމަލާދީފައިވަނީ އޭނާ މަރާލުމުގެ ނިޔަތުގައިކަން
ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ އުޞޫލުތަކުގެ އަލީގައި ބެލިބެލުމުން އެނގެން އޮންނާތީ، ލޮهل هلا (ޤަޞްދު
ހައިކޯޓު
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް އެބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް www.highcourt.gov.mv
26
2013/HC-A/346
ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
ފުރިހަމަވާންޖެހޭ އިސްވެ ބަޔާންކޮށްފައިވާ ތިން ރުކުން ވެސް
މައްސަލާގައި ފުރިހަމަވާކަން އެނގެން
4 ހއ 2
4
އިންނަހ12.
24 0
(ށ) އެގާރަވަނަ ކަމަކީ: ދިވެހިރާއްޖޭގައި ޤާނޫނީ ގޮތުން ބޮޑު މީހެއްކަމުގައި ބަލާ އުމުރަކީ
މީލާދީ ގޮތުން 18 (އަށާރަ) އަހަރުވުން ކަމާއި، 18 (އަށާރަ) އަހަރު ނުވާ މީހުންނަކީ ކުޑަކުދިން ކަމުގައި
ބެލެވޭނެ ކަމާއި، ބޮޑެތި މީހުންނާ ޚިލާފަށް ކުޑަކުދިންނަކީ އެކުދިން ކުރާ ޖިނާއީ ކުށްތަކުގައި ޖިނާއީ ޢަދުލުގެ
ޚާއްޞަ ނިޒާމެއްގެ ދަށުން އަދަބު ދެވޭ ބައެއް ކަމާއި، މި ގޮތުން ކުޑަކުދިންގެ ޙައްޤުތައް ރައްކާތެރިކޮށް
ހިމާޔަތްކުރުމުގެ ގޮތުން އެކުލަވާލާފައިވާ، ކުޑަކުދިންގެ ޙައްޤުތައް ރައްކާތެރިކުރުމާ ބެހޭ ޤާނޫނު (ޤާނޫނު
ނަންބަރު 9/91) ގެ 29 ވަނަ މާއްދާގައި، ޤާނޫނުގެ ދަށުން ކުޑަކުއްޖެއް ކަމުގައި ބެލެވޭ ކުއްޖަކު، އިސްލާމީ
ޝަރީޢަތުގައި ނުވަތަ ޤާނޫނުގައި ކުށެއްކަމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ ކަމެއް ކޮށްފި ހިނދެއްގައި، އޭނާއަކީ
މުކައްލަފަކަށްވާ ނަމަ، އެ ކަމެއްގެ ޝަރުޢީ ނުވަތަ ޤާނޫނީ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލުން އޭނާގެ މައްޗަށް
ލާޒިމްވާނެ ކަމާއި، ބުނެވިދިޔަ އުސޫލުގެ ދަށުން ޝަރުޢީ ނުވަތަ ޤާނޫނީ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭ ކުދިންގެ
މައްސަލަތައް ބަލައި، ތަޙްޤީޤުކޮށް، އިންސާފުކޮށް، އަދަބު ދޭންޖެހޭ ކަންކަމުގައި އަދަބު ދޭނީ، އެ ޤާނޫނުގެ 9
ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން ޤާއިމްކުރެވޭ ނިޒާމުގެ ތެރެއިންކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައި ވާއިރު، "ކުޑަކުދިން ކުރާ ކުށުގެ
މައްސަލަތައް ބަލައި ތަޙްޤީޤުކޮށް، އިންޞާފުކޮށް އަދަބު ދިނުމުގައި ޢަމަލު ކުރާނެ ގޮތުގެ ޤަވާޢިދު" މި
ނަމުގައި އެކުލަވާލާފައިވާ ޤަވާޢިދުގައި ކުޑަކުދިން ކުރާ ޖިނާއީ ކުށްތަކުގައި ޢަމަލުކުރާނެ ގޮތް
ބަޔާންކޮށްފައިވާއިރު،
އެ ޤަވާޢިދަށް ޢަމަލު ކުރުމުގައި ކުޑަކުދިންނަކީ މީލާދީ ގޮތުން 18 (އަށާރަ) އަހަރު ފުރިފައި
ނުވާ ކުދިންކަމަށް އެ ޤަވާއިދުގެ 2 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށް، ކުޑަކުދިން ޖިނާއީ މަސްއޫލިއްޔަތު
އުފުލަންޖެހޭ އުމުރާއި ކުށްތަކާއި އެކުށްތަކަށް އަދަބު ކަނޑައަޅާނެ ގޮތްތައް ބަޔާންކޮށްފައިވާއިރު، އެ ޤަވާއިދުގެ
5 ވަނަ މާއްދާގެ (ށ) ގައި، ކުއްޖާގެ ޢުމުރުން 10 (ދިހައެއް) އަހަރު ފުރުނީއްސުރެ 15
ހައިކޯޓް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް އެބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް: www.highcourt.gov.mv
27
2013/HC-A/346
ހދ $ &
މުދަޖދޭ
!ޓީރުه
ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
ފުރިހަމަވުމާ ހަމައަށް، ކުށުގެ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭނެ ކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކުށްތަކުގެ ތެރޭގައި،
ޤަޞްދުގައި މީހުން މެރުމާއި، އެހެނިހެން މައްސަލަތަކާއި، މިފަދަ ކަމެއްގައި ބައިވެރިވުމުގެ ކުށް،
ހިމެނިފައިވާކަން އެނގޭކަމާއި،
މި މައްސަލައިގެ ހާދިސާ ހިނގިއިރު ޢަމަލުކުރެވެމުން ދިޔަ ޤާނޫނު ނަންބަރު 1/81
(ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުލްޢުޤޫބާތު) ގެ 6 އަދި 7 ވަނަ މާއްދާއަށް ޖުމްލަ ގޮތެއްގައި ބަލާއިރު، އެ ޤާނޫނުގައިވާ
ގޮތުގެމަތިން، ކުށްވެރިވެއްޖެ، އުމުރުން 10 އަހަރުން ދަށުގެ މީހަކަށް އެ ޤާނޫނުގެ ފުރިހަމަ އަދަބު
ދީގެންނުވާނެ ކަމަށާއި، އަދި އެކުށަކީ ވެވުނު ވަރަކުން ކުށެއް ކަމުގައި ނުބެލުން ޙައްޤުކަން ބޮޑު ކަމަށާއި،
ކުށްވެރިވާ އުމުރުން 16 އަހަރުން ދަށުގެ މީހެއްގެ އަދަބަށް ލުޔެއް ދިނުމުގެ އިޚްތިޔާރު ޤާޟީއަށް ލިބިގެންވަނީ
އިސްލާމްދީނީ ކުށާ އަދި މަރުގެ ކުށް ފިޔަވައި، އެހެން ކުށްތަކުގައިކަން އެނގޭއިރު،
އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ކުޑަކުދިން ކުރާ ޖިނާއީ ކުށުގެ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭ ވަކި
އުމުރެއް ޤަޠުއީ ނައްޞަކުން ކަނޑައެޅިފައި ނެތް ނަމަވެސް، ކުޑަކުއްޖަކު ބާލިޣުވެ، ހަމަބުއްދި ލިބިފައިވާނަމަ،
އެކުއްޖާއަކީ އެކުއްޖަކު ކުރާ ޖިނާއީ ކުށުގެ ފުރިހަމަ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭނެ ކުއްޖެއްކަމާމެދު އިސްލާމީ
ފިޤްހު ޢިލްމްވެރިން އިއްތިފާޤުވެފައިވާއިރު، ކުޑަކުއްޖަކު ބާލިޣުވެފައިވާ ކަމަށް ބެލެވޭނެ އުމުރެއް
ކަނޑައެޅުމުގައި ފިޤްހު ޢިލްމްވެރިންގެ މެދުގައި ޚިލާފު އުފެދިފައިވާކަން އެނގޭކަމާއި، ކުޑަކުއްޖަކު ބާލިޣުވުމަކީ
އެކުއްޖާގެ ހަމަބުއްދި ހުރިކަމަށް ދަލާލަތު ކޮށްދޭ ޢަލާމާތެއް ކަމާއި، އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ކުޑަކުދިން
ބާލިޣުވާ އުމުރު ކަނޑައެޅުމުގައާއި އަދި ބާލިޣު ނުވެ ބޮޑުވަމުންދާ ކުއްޖާ، އެކުއްޖާ ކުރާ ޖިނާއީ ކުށުގެ
މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭ އުމުރު ކަނޑައެޅުމުގައި އަޙްލުއްސުއްނަތި ވަލް ޖަމާޢަތުގެ އިލްމްވެރިންގެ މެދުގައި
ޚިލާފު އުފެދިފައިވާކަން އެނގޭކަމާއި އެގޮތުން، ކުޑަކުއްޖަކު ބާލިޣު ނުވެހުރެ، އޭނާގެ އުމުރުން 15 (ފަނަރަ)
އަހަރު ފުރިއްޖެނަމަ އެކުއްޖަކީ ބާލިޣުވެފައިވާ ކުއްޖެއްކަމުގައި ޝަރުޢީ ގޮތުން ބެލެވޭނެ ކަމާއި، އަދި
އެއަށްފަހު އެކުއްޖާ ކުރާ ޖިނާއީ ކުށުގެ ފުރިހަމަ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭނެކަމަށް ޝާފިޢީ މަޒުހަބާއި
4 8
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ދޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް: www.highcourt.gov.mv
28
2013/HC-A/346
ސިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
ޙަންބަލީ މަޒުހަބުގެ ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވާކަމާއި އަދި މިއީ ޖުމްހޫރު ޢިލްމުވެރިންގެ ރަޢުޔުކަން ވެސް
އެނގޭއިރު،
މައްސަލަ އިސްތިއުނާފުކުރާ މއ.ދުއްލިސާ މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީ އުފަންވެފައިވަނީ
1994 މާރިޗް މަހުގެ 20 ވަނަ ދުވަހުގައި ކަމާއި، މި މައްސަލައިގެ ޙާދިސާ ހިނގީ 2012 ފެބުރުއަރީ
މަހުގެ 19 ވަނަ ދުވަހުގައި ކަމަށްވުމުން، މި މައްސަލައިގެ ޙާދިސާ ހިނގިއިރު، މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީއަކީ
މީލާދީ ގޮތުން ޢުމުރުން 17 (ސަތާރަ) އަހަރާއި 10 (ދިހައެއް) މަހާއި 29 (ނަވާވީސް) ދުވަސް ވެފައިވާ
ކުއްޖެއްކަމާއި އަދި އޭނާއަކީ ބާލިޣުވެފައިވާ ކުއްޖެއްކަން ދަށު ކޯޓުގެ ޤަޟިއްޔާގެ ޝަރީޢަތް ނިމުނު ގޮތުގެ
ރިޕޯޓުން އެނގެން އޮތުމުން، މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީއަކީ ބާލިޣުވެފައިވާ ހަމަބުއްދިހުރި ކުއްޖެއްކަމުގައި
ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ ހަމަތަކުގެ މަތިން ބަލަންޖެހޭ ކަމުން މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީއަކީ އޭނާކުރާ ޖިނާއީ
ކުށުގެ މަސްއޫލިއްޔަތު ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ ގޮތުން އުފުލަންޖެހޭ ކުއްޖެއްކަން އެނގެން އޮންނަކަމެވެ.
(ހ) ބާރަވަނަ ކަމަކީ: ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުގެ މައިގަނޑު މަޞްދަރަކީ އިސްލާމްދީން ކަމާއި
އިސްލާމް ދީނުގެ އަޞްލުތަކާ ޚިލާފު އެއްވެސް ޤާނޫނެއް ނުހެދޭނެކަން ޤާނޫނުއަސާސީގެ 10 ވަނަ މާއްދާއިން
ސާފުކޮށް އެނގެން އޮންނައިރު، ފަނޑިޔާރުން މައްސަލަތައް ންމުމުގައި ޢަމަލު ކުރަންޖެހޭ ގޮތް
ޤާނޫނުއަސާސީގެ 142 ވަނަ މާއްދާއާއި ޤާނޫނު ނަންބަރު 17/2010 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފަނޑިޔާރުންގެ ޤާނޫނު)
ގެ 5 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންވެފައިވާ ކަމާއި، އެގޮތުން، ފަނޑިޔާރުންގެ ނިންމުންތައް ނިންމުމުގައި
ފަނޑިޔާރުން ޢަމަލުކުރާނީ ޤާނޫނުއަސާސީއާއި ޤާނޫނަށްކަމަށާއި، ޤާނޫނުއަސާސީއާއި ޤާނޫނުގައި ވަކިގޮތަކަށް
ކަނޑައަޅާފައިނުވާ ކަންކަން ނިންމުމުގައި އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި އެކަމެއް ކަނޑައަޅާފައިވާ ގޮތަށް
ފަނޑިޔާރުން ރިޢާޔަތް ކުރަންވާނެކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައި އޮތުމުން، ޤާނޫނުއަސާސީއާއި ޤާނޫނުގައި ކަނޑައެޅިފައި
ފުކަންކަމުގައި ގޮތެއް ނިންމުމަށްޓަކައި ފަނޑިޔާރުން ބަލަންޖެހޭނީ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި އެކަމެއް އޮތް
ގޮތުގެ މައްޗަށްކަން އެނގޭކަމާއި، "އިސްލާމީ ޝަރީޢަތް" އަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނީ އަދި
ނ
.
ހައިކޯޓް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް އެބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް: www.highcourt.gov.mv
29
2013/HC-A/346
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
މުހިއްމު އެއް މަޞްދަރުކަން އެނގެން އޮންނަކަމާއި، އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި އަދި ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ޤާނޫނުތަކުގައި ވެސް ޤަޞްދުގައި މީހަކު މެރުމުގެ ކުށް ސާބިތުވާ މީހެއްގެ ކިބައިން ޤިޞާޞް ހިފުމަށް މަރުވި
މީހާގެ ހުރިހާ ވާރިސުން އެދޭ ޙާލަތުގައި އެކުށް ސާބިތުވި މީހެއްގެ މައްޗަށް ޤިޞާޞް (މަރަށްމަރު) ގެ
ޙުކުމް އިއްވޭނެ ކަމާއި އަދި މިއީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤަޟާއީ ނިޒާމުގައި އިސްތިޤްރާރުވެ، ޢަމަލުކުރަމުން ދާ
cet O
ގޮތްކަން ވެސް އެނގެން އޮންނަކަމެވެ.
މުޢާހަދާތަކަށް
(ދ) ތޭރަވަނަ ކަމަކީ: ދިރިހުރުމުގެ ޙައްޤަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނުއަސާސީން
ކަށަވަރުކޮށްދީފައިވާ ޙައްޤެއްކަން އެނގެން އޮންނައިރު، ޤާނޫނުއަސާސީގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޙައްޤުތަކާއި
މިނިވަންކަން މާނަ ކުރުމުގައްޔާއި ލިބިދިނުމުގައި އިންސާނީ ޝަރަފާއި ހަމަހަމަކަމާއި މިނިވަންކަމަށް ބިނާކޮށް
އުފެދިފައިވާ، ހުޅުވިގެންވާ ދީމިޤްރާތީ މުޖްތަމަޢުތަކުން ޤަބޫލުކުރާ އުޞޫލުތަކަށް ކޯޓުތަކުން ރިޢާޔަތްކޮށް
އެއުޞޫލުތައް ނަގަހައްޓަންވާނެ ކަމަށާއި އަދި ދިވެހިރާއްޖެ ބައިވެރިވެފައިވާ ބައިނަލްއަޤްވާމީ
ރިޢާޔަތް ކުރަންވާނެ ކަމަށް ޤާނޫނުއަސާސީގެ 68 ވަނަމާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަމާއި،
ހުޅުވިފައިވާ ދިމިޤްރާތީ މުޖްތަމަޢުތަކުގައާއި އަދި އެހެން ޖުމްތަމަޢުތަކުގައި ޖިނާއީ ބޮޑެތި
ކުށްތަކުގެ އަދަބެއްގެ ގޮތުން "މަރު" ގެ އަދަބު މިހާރުވެސް ދެމުންދާކަން އެނގޭކަމާއި، އެ ގޮތުން 2015
ވަނަ އަހަރު ދުނިޔޭގެ 25 (ފަންސަވީސް) ގައުމެއްގައި 1،630 އަށްވުރެ ގިނަ މީހުންނަށް މަރުގެ އަދަބު
ތަންފީޒުކޮށްފައިވާ ކަމާއި، މި ޤައުމުތަކުގެ ތެރޭގައި، ޔުނައިޓެޑް ސްޓޭޓްސް އޮފް އެމެރިކާއާއި، ޖަޕާނާއި
ސިންގަޕޯރއާއި އިންޑިޔާއާއި، ޕާކިސްތާންއާއި، ސައުދީ އަރަބިޔާއާއި، މިސްރާއި،އިރާންއާއި އިރާޤާއި،
2
8
9
ވ24
ބޮން.4.3
ހިމެނޭކަން އެމްނެސްޓީ އިންޓަރނޭޝަނަލް އާ ހަވާލާދީ ހާމަކޮށްފައިވާ ރިޕޯޓުތަކުން އެނގެން
އޮންނަކަމާއި،
ދިވެހިރާއްޖޭއިން ބައިވެރިވެފައިވާ ބައިނަލްއަޤްވާމީ
ކަމަށްވާ، އައިސީސީޕީއާރު
z (International Covenant on Civil and Political Rights)
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް އެބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް www.highcourt.gov.mv
30
ޖޮ ¢¢ ¢
ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2013/HC-A/346
Economic and Cultural Rights)
on
International Covenant) އާއި ސީއާރުސީ
(Convention on the Rights of the Child) ފަދަ މުއާހަދާތަކުގައި އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި
ކަނޑައެޅިފައިވާ ހުދޫދު އަދި ޤިޞާޞްގެ އަދަބު ދިނުން ނުވަތަ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތާއި ޚިލާފު ގޮތަކަށް
ޢަމަލުކުރަންޖެހޭ ގޮތަށް ހުރި މާއްދާތައް ދިވެހިރާއްޖެއިން ރިޒަވޭޝަން ހަދާފައިވާކަން އެނގެން އޮންނަކަމާއި،
މީގެ އިތުރުން މަރުގެ އަދަބު ދިނުން މަނާކުރާ ބައިނަލް އަޤްވާމީ މުޢާހަދާކަމުގައިވާ ސީސީޕީއާރުގެ ސެކަންޑް
އޮޕްޝަނަލް ޕްރޮޓޮކޯލް (އެބޮލިޝަން އޮފް ޑެތް ޕެނަލްޓީ) Second Optional Protocol to the)
2** 2
International Covenant on Civil and Political Rights, aiming at the abolition
(of the death penalty ގައި ރާއްޖެއިން ބައިވެރިވެފައިނުވާކަން އެނގެން އޮތުމާއި އަދި އިސްވެ
ބުނެވުނު ދިވެހިރާއްޖެއިން ބައިވެރިވެފައިވާ މުއާހަދާތަކުގައި މަރުގެ އަދަބު ދިނުން މަނާކުރާގޮތަށް ހުރި
މާއްދާތަކަށް ދިވެހިރާއްޖެއިން ހަދާފައިވާ ރިޒަވޭޝަން ދޫކޮށް ނުލައި އެގޮތުގައި ދަމަހައްޓަމުން ދާކަން އެނގެން
އޮތުމުން، ދިވެހިރާއްޖޭއިން ބައިވެރިވެފައިވާ ބައިނަލްއަޤްވާމީ މުއާހަދާތަކުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖިނާއީ ޢަދުލް
ނިޒާމުގެ ދަށުން ޤަޞްދުގައި މީހުން މެރުމުގެ ކުށް ސާބިތުވާ މީހެއްގެ މައްޗަށް އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައިވާ
ގޮތުގެމަތިން ޤިޞާޞް ހިފުމަށް ނުވަތަ މަރުގެ އަދަބު ދިނުމަށް ހުރަސްއެޅޭ ފަދަ ހަމައެއް ފެންނަން ނެތްކަން
އެނ25
4
އެނގެން އަންނަކަމެވެ
(ވ) ސާދަވަނަ ކަމަކީ، އަނިޔާވެރި ގޮތުގައި ޤަޞްދުގައި މީހަކު މަރާލި ޤާތިލުގެ ކިބައިން
ޤިޞާޞް ހިފުމާއި ނުވަތަ ޤާޠިލްގެ ކިބައިން ދިޔަ އަތުލުމަށްފަހު ޞުލްޙަވެރިވުމާއި ނުވަތަ ޤާޠިލަށް
ޢަފޫކުރުމުގެ ބާރު، މަރާލެވުނު މީހާގެ ވަލީވެރިޔާއަށް ލިބިދީފައިވާކަން ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ޞަރީޙަ ނައްޞުން
(އަލް އިސްރާ ސޫރަތުގެ 33 ވަނަ އާޔަތުން) ދަލީލު ލިބެން އޮންނައިރު، މި މައްސަލައިގެ ޙާދިސާގައި ނިޔާވި
ގ.ވޭރުޢަބްދުލްމުހީތުގެ ވާރިޘުން ޖުވެނައިލް ކޯޓުގެ ޝަރީއަތުގެ މަޖިލީހަށް ޙާޟިރުކޮށް ޢަބްދުލްމުޢީޠު މަރާވި
ޤާޠިލުންނާމެދު ޢަމަލުކުރަން ބޭނުންވާ ގޮތް ސާފުކުރުމުގެ ގޮތުން އިސްތިއުނާފުކުރެވިފައި
1-
ދިވެހިރާއްޖެ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ދޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް www.highcourt.gov.mv
31
ނިޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2013/HC-A/346
ކޯޓުގެ ޤަޟިއްޔާގައި ޢަބްދުލްމުޢީތުގެ ވާރިސުންނަކީ ކޮބައިތޯ ބަލައި އެމީހުންގެ ބަސް ހޯދާފައިވާ ކަމާއި، މި
ގޮތުން ޢަބްދުލްމުޢީޠު މަރުވިއިރު، އޭނާގެ ވާރިސުންގެ ގޮތުގައި ދުނިޔޭގައި ތިބި ހުރިހާ ވާރިޘުން ވެސް
ބޭނުންވަނީ ޢަބްދުލްމުޢީތުގެ ޤާތިލު ޤާތިލުންގެ ކިބައިން މަރަށް މަރު (ޤިޞާޞް) ހިފުމަށްކަން މި
މައްސަލައިގެ އެމީހުން ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހަށް ދީފައިވާ ބަޔާންތަކަށް ބެލުމުން އެނގެން އޮންނަކަމެވެ.
ce o
cu co
(ގ) ފަނަރަވަނަ ކަމަކީ: ޙައްޤަކާ ނުލައި ޤަސްދުގައި މީހަކު މެރުމުގެ އަދަބަކީ އިސްލާމީ
ޝަރީޢަތުގައާއި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުލްޢުޤޫބާތުގެ ދަށުން އަދަބު ދެވޭ ކުށެއްކަމާއި، ޤަސްދުގައި މީހަކު
މެރުމުގެ ކުށް މީހެއްގެ މައްޗަށް ސާބިތުވާ ހިނދު، އެމީހެއްގެ މައްޗަށް އަދަބު ކަނޑައެޅުމުގައި މަރުވިމީހާގެ
ވާރިސުން (ވަލީވެރިން) ބޭނުންވާ ގޮތެއް ބަލަންޖެހޭ ކަމާއި، އެގޮތުން ބަލައި، މަރުވި މީހާގެ ވާރިސުން
ޤާތިލުގެ ކިބައިން ޤިޞާޞް ހިފުމަށް އެދޭ ހާލަތުގައި އެގޮތުގެމަތިން ޝަރީޢަތުން ޙުކުމް ކުރަންޖެހޭކަން
އެނގޭއިރު، ކުށުގެ ޢަމަލު ހިންގި މީހާއަކީ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައިވާ ގޮތުގެމަތިން އެކުނުގެ ޖިނާއީ ފުރިހަމަ
މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭ މީހެއްކަމަށް ކަނޑައެޅުމަށްޓަކައި އޭނާއަކީ ކުށްކުރި މުކައްލަފަކު ކަމުގައިވާންޖެހޭނެ
ކަމާއި، އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި މުކައްލަފުންނަކީ ބާލިޣުވެ ބުއްދި ސަލާމަތުން ހުރި މީހުންކަމާއި، މި ޝަރުޠު
ފުރިހަމަވާ ކޮންމެ މީހަކީ އެމީހަކު ކުރާ ޢަމަލުގެ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭނެ މީހެއްކަން އެނގޭއިރު،
މައްސަލަ އިސްތިއުނާފުކުރާ މއ.ދުއްލިސާ މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީ އުފަންވެފައިވަނީ
1994 މާރިޗް މަހުގެ 20 ވަނަ ދުވަހުގައި ކަމާއި، މި މައްސަލައިގެ ޙާދިސާ ހިނގީ 2012 ފެބުރުއަރީ
މަހުގެ 19 ދުވަހުގައި ކަމަށްވުމުން، މިޙާދިސާ ހިނގިއިރު، މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީއަކީ މީލާދީ ގޮތުން
ޢުމުރުން 17 އަހަރު ފުރިފައިވާ ކުއްޖެއްކަން އެނގޭކަމާއި، ބާލިޣުވެ ހަމަބުއްދި ލިބިފައިވާ ކުދިންނަކީ
އެކުދިންކުރާ ޖިނާއީ ކުށުގެ ފުރިހަމަ މަސްއޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭ ބައެއްކަމާއި، އަދި ކުޑަކުއްޖެއްގެ އުމުރުން
15 އަހަރު ފުރުމަކީ އެކުއްޖަކު ބާލިޣުވެފައިވާކަމަށް ބެލެވޭނެ ސަބަބެއްކަމަށް އަހްލުސުންނަތި ވަލް ޖަމާޢަތުގެ
ޖުމްހޫރު ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެފައިވާއިރު، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުއަސާސީއާއި ދިވެހިރާއްޖޭ
2
8 4ޑ
جب تم کد
27
ންނަލް4
ތާނާއި
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ދޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް www.highcourt.gov.mv
ން
84ދުލިފަހިޔާގޭ
32
ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
2013/HC-A/346
ދިވެހިރާއްޖޭގައި ޢަމަލުކުރެވެމުންދާ ޤާނޫނާއި ޤަވާޢިދުތަކަށް ބަލާއިރުވެސް، ޢުމުރުން 15 އަހަރު ފުރިފައިވާ
ކުދިން އެކުދިން ކުރާ ޖިނާއީ ކުށްތަކުގެ މަސްޢޫލިއްޔަތު އުފުލަންޖެހޭކަން އެނގޭއިރު، ޖިނާއީ ކުށްތަކުގެ
ތެރެއިން މަރުގެ މައްސަލަތަކާއި އެފަދަ މައްސަލަތަކުގައި ބައިވެރިވުމުގެ ކުށުގެ މައްސަލަތަކުގެ ފުރިހަމަ
މަސްއޫލިއްޔަތު އެއުމުރުގެ ކުދިން އުފުލަންޖެހޭކަން އެނގޭއިރު،
19 ފެބްރުއަރީ 2012 ވަނަ ރޭގެ ދަންވަރުގެ ވަގުތެއްގައި މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިނޭންސް
އެންޑް ޓްރެޜަރީގެ ކުރިމަތިން މަގު އަނެއްފަރާތުގައިވާ ކޮޅުބެދިފައިވާ ގޯޅިގަނޑުގެ ތެރޭގައި
ގ.ވޭރު ޢަބްދުލްމުޢީޠު އިންދައި، ޢަބްދުލްމުޢީތުގެ ގައިގެ އެކި ތަންތަނަށް ތޫނު ވަޅިންނާއި ކަތިވަޅިން
ހަމަލާދިން މީހުންގެ ތެރޭގައި މި މައްސަލަ އިސްތިއުނާފުކުރާ މއ.ދުއްލިސާ މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީ ހުރިކަމާއި
އަދި ޢަބްދުލްމުޙީތަށް މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީ ވެސް ހަމަލާދިންކަމާއި އެހަމަލާދިނުމުގައި އެމީހުން
ބޭނުންކޮށްފައިވަނީ ތޫނު ވަޅިއާއި ކަތިވަޅިކަމާއި އެފަދަ ހަތިޔާރަކީ އޭގެ ބޭނުންކޮށްފިނަމަ މީހަކު މަރާލެވިދާނެ
ހަތިޔާރެއްކަން އެނގޭއިރު، އެހަމަލާދިނުމުގައާއި އަދި އޭގެ ފަހުން އެހަމަލާގެ ބައިވެރިން ޢަމަލުކޮށްފައިވާ
ގޮތުން އެއީ މީހަކު މަރާލުމުގެ ޤަޞްދުގައި ދީފައިވާ ހަމަލާއެއްކަން ދައުލަތުގެ ފަރާތުން ހުށަހެޅި ސިއްރު
ހެކިންގެ ހެކިބަހުންނާއި އެހާދިސާއަށް ފަހު މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީ ފޯނުން އެކި މީސްމީހުންނާއެކު ކޮށްފައިވާ
މުޢާސަލާތުތަކުގައި ދައްކާފައިވާ ވާހަކަތަކުން ލިބޭ ޤަރީނާއިންނާއި އަދި ދައުލަތުގެ ފަރާތުން ހުށަހަޅާފައިވާ
އެހެނިހެން ހެއްކާއި ޤަރީނާތަކުން އެނގެން އޮތުމުން، 19 ފެބްރުއަރީ 2012 ވަނަ ރޭގެ ދަންވަރުގެ
ވަގުތެއްގައި މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިނޭންސް އެންޑް ޓްރެޜަރީގެ ކުރިމަތިން މަގު އަނެއްފަރާތުގައިވާ ކޮޅުބެދިފައިވާ
ގޯޅިގަނޑުގެ ތެރޭގައި ގ.ވޭރުޢަބްދުލްމުޢީޠު އިންދައި، އޭނާއަށް ހަމަލާދިނީ އޭނާ މަރާލުމުގެ ޤަސްދުގައިކަން
އެއްވެސް ޝައްކެއްނެތް މިންވަރަށް ޝަރީޢަތަށް ސާބިތުވާ ކަމާއި އަދި އެ ޙާދިސާގައި އަނިޔާލިބުނު
ގ.ވޭރު!ޢަބްދުލްމުޢީތު ނިޔާވެފައިވަނީ އިސްވެ ބުނެވިދިޔަ ޙާދިސާގައި އޭނާގެ ހަށިގަނޑަށް ލިބުނު ޒަޚަމްތަކުގެ
އައިޖީއެމް ހޮސްޕިޓަލުން އޭނާ ބެލި ޑޮކްޓަރުން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ލިޔުމުންނާއި
މަރު ސާބިތުކުރި ލިޔުމުންނާއި އެނގެން އޮތުމުން، ޢަބްދުލްމުޙީތު މަރުވި ސަބަބާއި
އްޖޭގެ
1 2
.އ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ދޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް www.highcourt.gov.mv
ވާލަ، 4
33
2013/HC-A/346
ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
ހަމަލާއާގުޅިފައިވާކަން އެނގޭއިރު، ޢަބްދުލްމުޢީތު ނިޔާވިއިރު، އޭނާގެ ވާރިސުންގެ ގޮތުގައި ދުނިޔޭގައިތިބި
ހުރިހާ ވާރިސުން ވެސް ބޭނުންވަނީ ޢަބްދުލްމުޢީތުގެ ޤާޠިލް ޤާތިލުގެ ކިބައިން އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައިވާ
ގޮތުގެމަތިން ޤިޞާޞް (މަރަށް މަރު) ހިފުމަށް ކަމަށް އެމީހުން ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ބުނެފައިވާކަން
އެނގެން އޮންނަކަމެވެ.
(ޏ) ސޯޅަވަނަ ކަމަކީ: ގަސްދުގައި މީހަކު މެރުމުގެ ކުށް ތަޙުޤީޤުކުރުމުގައާއި އެކުށުގެ
އަދަބު ތަންފީޛުކުރުމުގައި ޢަމަލުކުރަންވީ ގޮތުގެ ގަވާއިދުގައި މަރުގެ ޙުކުމް ތަންފީޛުކުރުން ފަސްކުރެވޭނެ
ޙާލަތްތަކެއް އެ ގަވާއިދުގެ 11 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމާއި، އެގޮތުން ކުށް ސާބިތުވެފައިވާ
ކުއްޖަކީ އުމުރުން 18 އަހަރު ނުފުރޭ ކުއްޖެއްކަމުގައިވާ ނަމަ، އެކުއްޖާގެ އުމުރުން 18 އަހަރު ފުރެންދެން
މަރުގެ ޙުކުމް ތަންފީޛުކުރުން ފަސްމު
ފާސްކުރެވޭނެކަން އެނގޭއިރު، މި މައްސަލަ އިސްތިއުނާފުކުރާ
ދުއްލިސާ(މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީއަކީ ކުށް ކުރިއިރު އުމުރުން 18 އަހަރު ނުފުރޭ ކުއްޖެއްކަމުގައި ވީ
ނަމަވެސް މި މައްސަލައިގެ ޝަރީޢަތް ޖުވެނައިލް ކޯޓުގައި ހިންގުނުއިރު، އޭނާގެ އުމުރުން 18 އަހަރު
ފުރިހަމަވެފައިވާކަން އެނގެން އޮންނަކަމެވެ.
އެހެންކަމުން މި ޤަޟިއްޔާ ބެލި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރުން ދެކެނީ ޖުވެނައިލް
ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2012/Jv
-
C/16 ޤަޟިއްޔާގައި ދުއްލިސާ މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީގެ މައްޗަށް ޙުކުމް
ކުރައްވާފައިވަނީ ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ އުޞޫލުތަކާ އެއްގޮތަ
ގޮތަށްކަން އެނގެން އޮންނަކަމެވެ.
.42
ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް އެބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް: www.highcourt.gov.mv
34
2013/HC-A/346
ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
ހުރުމާއެކު، ޖުވެނައިލް
ދެންފަހެ އިސްވެ ފާހަގަ ކުރެވުނު ކަންކަން ބަޔާންކުރެވުނު
ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2012/Jv-C/16 ޤަޟިއްޔާގައި މއ.ދުއްލިސާ މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީގެ މައްޗަށް
ގ.ވޭރު ޢަބްދުލްމުޙީތު މަރާލުމުގައި ބައިވެރިވެފައިވާކަން އެއްވެސް ޝައްކެއްނެތް މިންވަރަށް ޝަރީޢަތަށް
ސާބިތުވާކަމަށް ކަނޑައަޅުއްވައި އެކުށުގެ ޢުޤޫބާތެއްގެ ގޮތުން މުޙައްމަދު ރާހިން ޝާފީ މެރުމަށް ކުރައްވާފައިވާ
ޙުކުމް ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ އުޞޫލުތަކާ އެއްގޮތްނޫން ސަބަބެއް ފެންނަން ނެތްކަމަށް ކަނޑައަޅައި، އިސްވެ
ބުނެވުނު ޖުވެނައިލް ކޯޓުގެ ޤަޟިއްޔާގައި މއ.ދުއްލިސާ)މުޙައްމަދު މާހީން ޝާފީ މެރުމަށް ކުރައްވާފައިވާ
ޙުކުމުގެ އެބަޔަށް ތާއީދުކޮށް މި ޤަޟިއްޔާ ބެލި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރުންގެ އިއްތިފާޤުން ޙުކުމް
ކޮށްފީމެވެ.
09:
ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ހައިކޯޓް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް އެބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ޕޯން: 3325029، ފެކްސް 3316471
އީމެއިލް [email protected] ވެބް ސައިޓް: www.highcourt.gov.mv