ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމްކޯޓްގް ނަންބަރު 2014/SC-A/35 ޤަޟިއްޔާ
Sc
22 ޞަފްޙާގެ 1
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު
މާލެ
ދިވެހިރާއްޖެ
ޝަރީޢަތް ނިމުނުގޮތުގެ ޚުލާޞާ
• ޤަޟިއްޔާ ނަންބަރު: 35/SC-A/2014
ދަޢުވާކުރާ ފަރާތް: އެމްޕްލޯއިމަންޓް ބިއުރޯ މޯލްޑިވްސް (ރަޖިސްޓަރީ ނަންބަރު 744
/
2006-C)، މާލެ
ދައުވާ ލިބޭ ފަރާތް: މޯލްޑިވްސް އިންޑަސްޓްރިއަލް ފިޝަރީޒް ކޮމްޕެނީ ލިމިޓެޑް (ރަޖިސްޓަރީ ނަންބަރުC
173/93)، މާލެ
މައްސަލައިގެ ބާވަތް: ވިޔަފާރި ޢަޤުދުކޮށްދިނުމަށް އެދި
• މައްސަލަ އައިގޮތް: އިސްތިއުނާފުކުރުމުގެ ހުއްދައަށް އެދި ހުށަހަޅާ ފޯމުން
• ހުށަހެޅުނު ތާރީޚް: 07 ޖުލައި 2014
• ރަޖިސްޓްރީ ކުރެވުނު ތާރީޚް: 16 އޮކްޓޫބަރު 2014
• ނިމުނު ތާރީޚް: 16 މާރިޗު 2020
• މައްސަލަ ބެލި ފަނޑިޔާރުންގެ މަޖިލިސް: ފަނޑިޔާރު ޢާއިޝާ ޝުޖޫން މުޙައްމަދު،
ފަނޑިޔާރު މަޙާޒު ޢަލީ ޒާހިރު، ފަނޑިޔާރު ޙުސްނުއްސުޢޫދު
އިސްތިއުނާފުކުރެވުނު ޝިއްޔާ
ނަންބަރު: 168/HC-A/2013
• ނިންމެވި ކޯޓު ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓު
ރަޖިސްޓްރީ ކުރެވުނު ތާރީޚް: 20 މެއި 2013
• ނިމުނު ތާރީޚް: 27 ފެބުރުވަރީ 2014
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ (އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male' | Republic of Malcives
ވެބްސައިޓް: URL
:
Www.supremecourt.gov.mv|ފެކްސް: :3008554Fax
960 + | ފޯން: :Tel
3009990
960 +
22 ޞަފްޙާގެ 2
ފަނޑިޔާރު ޢާއިޝާ ޝުޖޫން މުޙައްމަދުގެ ރަޢުޔު: (ފަނޑިޔާރު މަޙާޒު ޢަލީ ޒާހިރު އަދި ފަނޑިޔާރު
ޙުސްނުއްސުޢޫދު ތާއީދުކުރައްވާފައި)
ތަޢާރުފު
.
ޓީ'
އެމް.
ޓީ"
މޯލްޑިވްސް އިންޑަސްޓްރިއަލް ފިޝަރީޒް ކޮމްޕެނީ ލިމިޓެޑް (ރަޖިސްޓަރީ ނަންބަރު 173
/
93-C)
(މީގެ ފަހުން "މިފްކޯ") ގެ ނަމުގައި ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ "އެމް. ބަރޯސާ 101" (މީގެ ފަހުން
ބަރޯސާ 101" ނުވަތަ "ތެޔޮ ޓޭންކަރު") އެވެ ނަމަކަށްކިޔާ ތެޔޮ ޓޭންކަރެއް ސިޓީލާ
ނީލަމުގައި ވިއްކާލުމަށް މިފްކޯގެ ނަންބަރު 1
/
2010
/
13/CORP-134 އިޢުލާނު (މީގެ ފަހުން
"އިޢުލާނު)، 04) އޮކްޓޫބަރު 2010 ގައި ކުރެވުނެވެ. މި އިޢުލާނާ ގުޅިގެން އެމްޕްލޯއިމަންޓް ބިއުރޯ
މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުން އެމް.ޓީ ބަރޯސާ 101 ގަތުމަށް އަގު ހުށަހަޅައި ނީލަން ކާމިޔާބު
ކުރުމުންވެސް ތެޔޮ ޓޭންކަރު އެމްޕްލޯއިމަންޓް ބިއުރޯ މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް ވިއްކުމަށް
މިފްކޯއިން އިންކާރު ކުރާތީ، މިފްކޯގެ މި ޢަމަލަކީ ވިޔަފާރީގެ ހަމަތަކުގެ މަތީން ބަލާއިރު އީޖާބާއި
ޤަބުލު ހިނގައި އަލުން ރުޖޫޢަނުވެވޭނެ ޢަޤުދެއް ކަމަށް ބުނެ، މި ވިޔަފާރި ޢަޤުދުކޮށް ނިންމުމަށް
މިފްކޯގެ މައްޗަށް އަމުރުކޮށްދިނުމަށް އެދި އެމްޕްލޯއިމަންޓް ބިއުރޯ މޯލްޑިވްސްގެ ފަރާތުން ސިވިލް
ކޯޓުގައި ދަޢުވާކުރިއެވެ. އެ މައްސަލަ ސިވިލް ކޯޓުގައި ބަލާފައިވަނީ އެ ކޯޓުގެ ނަންބަރު
2011/Cv
-
C/36 ޤަޟިއްޔާއިންނެވެ.
.2
ސިވިލް ކޯޓުގެ
ނަންބަރު
36/Cv-C/2011
ޤަޟިއްޔާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގައި
އިސްތިއުނާފުކުރުމުން، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 168/HC-A/2013 ޤަޟިއްޔާއިން ބަލާ،
ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2011/Cv-C/36 ޤަޟިއްޔާގެ ޙުކުމް ބާޠިލްކުރިއެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ތީމުގެ "އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives Theemuge Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URIL
:
WWW.supremecourt.gov.mvފެކްސް: :3008554Fax
960+ | ފޯން::Tel
300990
960+
22 ޞަފްޙާގެ 3
.3
މިއީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 168/HC
-
A/2013 ޤަޟިއްޔާގެ ޙުކުމް ބާޠިލްކޮށްދިނުމަށް
އެދި، އެމްޕްލޯއިމަންޓް ބިއުރޯ މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓަށް
އިސްތިއުނާފުކުރުމުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓުން އެމައްސަލަ ބެލި ޤަޟިއްޔާއެވެ.
އިސްތިއުނާފުކުރެވޭ މައްސަލަ ސިވިލް ކޯޓުން ނިންމާފައިވާ ގޮތް
.4
134..
ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2011/Cv
-
C/36 ޤަޟިއްޔާ އެ ކޯޓުން ނިންމުމުގައި މިފްކޯގެ އެމް. ޓީ.
ބަރޯސާ
101 ސިޓީލާ ނީލަމުގައި ވިއްކާލުމަށް ކުރެވުނު މިފްކޯގެ ނަންބަރު
1
/
2010
/
14/CORP (04) އޮކްޓޫބަރު 2010) އިޢުލާނުގައި، ތެޔޮ ޓޭންކަރު ގަތުމަށް ހުށަހަޅާ އަގު
އެކަށީގެންވާ އަގަކަށް އެރުމަށްފަހު 03 (ތިނެއް) ދުވަސް (ބަންދު ދުވަސްތައް ނުހިމަނާ) ވަންދެން
އެއް އަގެއް އޮވެއްޖެނަމަ، އެ އަގު ހުށަހެޅި ފަރާތަކަށް ނީލަން ނިންމާލެވޭނެ ކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާކަން
ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ. އަދި ތެޔޮ ޓޭންކަރަށް އެކަށީގެންވާ އަގަކީ ކޮބައިކަން މިފްކޯގެ ބޯޑުން
ނިންމާފައިނުވާތީ، ނީލަން ހުޅުވާލުމަށް ކުރި އިޢުލާނުގައިވާ "އެކަށީގެންވާ އަގަކަށް އެރުމަށް ފަހު" މި
ޢިބާރާތަކީ ޚިޔާލީ ޝަރުތެއްކަމަށާއި، އެ ޝަރުޠަކީ މި މުޢާމަލާތުގައި ޝަރުޢީގޮތުން ޞައްޙަ ޝަރުތެއް
ނޫންކަމުގައިވެސް ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ. މީގެ އިތުރުން، މި ނީލަމުގައި ޞައްޙަ އެއްވެސް ޝަރުތެއް
ނެތްކަމުގައިވެސް ބަޔާންކޮށްފައި އޮވެއެވެ. އެހެންކަމުން، ނީލަމުގައި ބައިވެރިވުމަށް ފުރުޞަތު ހުޅުވާލުމާ
ގުޅިގެން ނީލަން ފެށި، ތެޔޮ ޓޭންކަރުގެ އަގު -/
800,000ރ. (އަށްލައްކަ ރުފިޔާ) އަށް އެރުމަށްފަހު
ޖެހިޖެހިގެން 03 (ތިނެއް) ދުވަސްވަންދެން އެއް އަގެއް އޮތުމުން، ނީލަން ނިންމާލިއިރު އެންމެ މަތީ
އަގެއް ހުށަހަޅާފައިވާ ފަރާތަކީ އެމްޕްލޯއިމަންޓް ބިއުރޯ މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްކަން ދެ ފަރާތުގެ
ބަހުންނާއި ހުށަހެޅިފައިވާ ބަޔާންތަކުން އެނގެން އޮތް ހިނދު، އެކަށީގެންވާ އަގަކަށް ނާރާތީ، ނީލަން
ބާޠިލްކުރީ ކަމަށްބުނެ ތެޔޮ ޓޭންކަރު އެމްޕްލޯއިމަންޓް ބިއުރޯ މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް
ވިއްކުމަށް މިފްކޯއިން އިންކާރު ކުރަނީ މިފްކޯގެ އިޢުލާނުގައިވާ ޚިޔާލީ ޝަރުޠުގެ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ޤުތީމުގެ "އޯކިޑްމަގު މާލެ ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
WWW.Supremecourt.gov.mvފެކްސް: :3008554Fax
960+ | ފޯން::300999d Tel
960+
22 ޞަފްޙާގެ 4
4x2
4
2 ހ3
ބންކަންގެންކަމުން
މިފްކޯއިން ބަޔާންވެދިޔަ ނީލަން ބާޠިލްކޮށްފައިވަނީ ޝަރުޢީ ގޮތުން ޞައްޙަ
ސަބަބެއްގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށްގެން ކަމުގައިނުވާތީ، މި މުޢާމަލާތުގައި ޤާނޫނީ ގޮތުން ބަނދެވޭ ފަދަ
ހުށަހެޅުމަކާއި ޤަބޫލުކުރެއްމެއް އޮތްކަމުގައި ކަނޑައަޅާފައިވެސް ވެއެވެ. އަދި، ތެދު ނިޔަތަކާއެކު އެންމެ
މަތީ އަގެއް ހުށަހެޅި ފަރާތަކީ އެމްޕްލޯއިމަންޓް ބިއުރޯ މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުކަން ހުށަހެޅިފައިވާ
ލިޔުންތަކުން ޝަރީޢަތަށް ސާބިތުވާތީ، އެ ކުންފުންޏަށް ތެޔޮ ޓޭންކަރު ވިއްކުން މިފްކޯއަށް
ލާޒިމުވެއްޖެކަމަށް ކަނޑައަޅައި، 12 ޖޫން 2012 ވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން މީލާދީ 15 (ފަނަރަ)
ދުވަހުގެ ތެރޭގައި މި ވިޔަފާރި ޢަޤުދުކޮށް ނިންމުމަށް މިފްކޯއަށް އަންގައި ޙުކުމްކޮށްފައިވެއެވެ.
.5
އިސްވެ ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފަދައިން ސިވިލް ކޯޓުން ނިންމާފައިވަނީ އަންނަނިވި ކަންކަމުގެ މައްޗަށް
ބިނާކޮށްކަން، ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2011/Cv-C/36 ޤަޟިއްޔާގެ ޝަރީޢަތް ނިމުނުގޮތުގެ
ރިޕޯޓުން އެނގެން އޮވެއެވެ.
.5.1
ނީލަމުގައި ބައިވެރިވި ފަރާތްތަކުގެ ތެރެއިން ނީލަން ނިންމާލިއިރު، އެންމެ މަތީ އަގެއް
ހުށަހަޅާފައިވާ ފަރާތަކީ އެމްޕްލޯއިމަންޓް ބިއުރޯ މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުކަމާއި،
ޖެހިޖެހިގެން 03 (ތިނެއް) ދުވަސް ވަންދެން އެންމެ މަތީ އަގެއް ހުށަހެޅި ފަރާތަކީ ވެސް
އެ ފަރާތްކަމާއި، އެ ފަރާތުން ހުށަހަޅާފައިވާ އަގަކީ -/
800,000ރ. (އަށްލައްކަ ރުފިޔާ)
ކަން ހުށަހެޅިފައިވާ ލިޔެކިޔުންތަކުން އެނގެން އޮތުން؟
.5.2
e / . & 4 ވ 42
ނީލަމަކީ އޭގެ ޒާތުގައި، ހުށަހެޅުމަކަށް ދެވޭ ދަޢުވަތެއް ކަމުގައިވިޔަސް، އިސްތިސްނާވާ
ބައެއް ޙާލާތްތައް އަންނަކަމާއި އެގޮތުން އެންމެ މަތީ އަގެއް ހުށަހަޅާ ފަރާތަކަށް ނީލަން
ނިންމާލެވޭނެކަމަށް "ވިތައުޓް ރިޒާވް" (އެއްވެސް ޝަރުޠަކާނުލައި) ބުނެފައިވާނަމަ އެއީ
ހުށަހެޅުމަކަށް ދެވޭ ދަޢުވަތެއް ކަމަކަށް ނުބެލެވޭކަމަށާއި، އެފަދަ ޙާލަތުގައި އެންމެ
ހުށަހަޅާ ފަރާތަކަށް އެ މުދާ ވިއްކުން ލާޒިމްވާނެކަމާއި، މިގޮތުން މިފްކޯގެ ފަރާތުމް/
ދަޢުވާގައި ހިމެނޭ ތެޔޮ ޓޭންކަރު ނީލަންކިޔުމަށްޓަކައި ކޮށްފައިވާ އިޢުލާނުގައިވާ ނީލަންވެ، ފެރޭބި
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theertiuge Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް URL
:
WWW.Supremecourt.gov.mv|ފެކްސް: :3008554Fax
960 + | ފޯން: :Tel (
960300999+
22 ޞަފްޙާގެ 5
Cocx
4 ,
އަގަކީ -/
500,000ރ. (ފަސްލައްކަ ރުފިޔާ) ކަމަށާއި، ހުށަހެޅިފައިވާ އަގަށް މަދުވެގެން
އިތުރު ކުރެވޭނީ -/
15,000ރ. (ފަނަރަހާސް ރުފިޔާ) ކަމަށާއި، އެކަށީގެންވާ އަގަކަށް
އެރުމަށްފަހު ޖެހިޖެހިގެން 3 ދުވަހު ބަންދު ދުވަސްތައް ނުހިމަނާ) އެއް އަގެއް އޮވެއްޖެނަމަ،
އެ އަގު ހުށަހެޅި ފަރާތަކަށް ނީލަން ނިންމާލެވޭނެކަމަށް ބަޔާން ކޮށްފައިވުމުން، މި ޙާލަތުގައި
ޝަރުޠު ނިޒާމެއް ކަމަށް ބެލެވޭ ކަމަކީ "އެކަށީގެންވާ އަގަކަށް އެރުމަށްފަހު" މިފަދައިން އޮތް
އޮތުންކަމަށް ވީހިނދު، މިފަދަ ޝަރުތަކީ ޚިޔާލީ ޝަރުތަކަށް ވެގެން ނުވާނެ ކަމާއި،
ހުށަހެޅިފައިވާ އަގަކީ އެކަށީގެންވާ އަގެއް ނޫންކަމަށް ކަނޑައެޅޭނީ އެކަށީގެންވާ އަގަކީ
ކޮބައިކަން ނީލުން ނިމުމުގެ ކުރިން ކަނޑައެޅިފައި އޮވެގެން ކަމާއި، އެހެން ނޫންނަމަ އެ
ޝަރުތެއް ވެގެންދާނީ ޚިޔާލީ ޝަރުތަކަށްކަން، އަދި
.5.3
އެކަށީގެންވާ އަގަކަށް ނާރައިގެން ނީލަން ބާޠިލްކުރާނަމަ އެކަށީގެންވާ އަގަކީ ކޮބައިކަން
ކުރިން ކަނޑައެޅި ނީލަމުގައި އެ އަގަށް ނާރާކަމަށް ބުނެ ނީލަން ބާޠިލްކުރަންޖެހޭއިރު، އެފަދަ
ގޮތަކަށް މިފްކޯއިން ޢަމަލުކޮށްފައިނުވާތީ، މި ޙާލަތުގައި ބެލެވޭނީ ޤާނޫނީ ގޮތުން ބަނދެވޭ
ހުށަހެޅުމެއް އުފެދިފައިވާ ކަމަށާއި، އެފަދަ ޙާލަތެއްގައި އެންމެ މަތީ އަގު ހުށަހަޅާ ފަރާތަކަށް
އެ މުދާ ވިއްކުން ލާޒިމްވާނެކަން ޝަރީޢަތުގެ ހަމަތަކުން އެނގޭކަން.
.6
ނޫންކަން
ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2011/Cv
-
C/36 ޤަޟިއްޔާގެ ޝަރީޢަތް ނިމުނުގޮތުގެ ރިޕޯޓަށް ބެލުމުން،
އެ ޤަޟިއްޔާގައި ސިޓީލާ ނީލަމުގައި ވިއްކާލުމަށް ހުށަހެޅުނު ތެޔޮ ޓޭންކަރު ވިއްކާލުމަށް
އެއްބަސްވުމަކަށް ވާޞިލުވެފައިވާކަން ނުވަތަ ބެލުމުގެ ގޮތުން ކޮންޓްރެކްޓެއް
ވުޖޫދުވުމަށްޓަކައި ބޭނުންވާ އީޖާބާއި ޤަބޫލު (offer and acceptance} ހިނގާފައިވާކަމުގެ
މައްޗަށާއި، ނީލަމުގައި މުދާ ވިއްކާލުމަށް ކޮށްފައިވާ ޝަރުޠުތަކުގެ ޞައްޙަކަމުގެ މައްޗަށް ބަލައި، އެ
ޤަޟިއްޔާގައި އެކަންކަމުގެ މައްޗަށް ގޮތް ކަނޑައަޅާފައިވާކަން އެނގެން އޮވެއެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ޓީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives Theemuge Orchid Magu | Male'ſ Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv|ކްސް: :3008554Fax
960+ | ފޯން: :Tel
3009996
960 +
22 ޞަފްޙާގެ 6
އިސްތިއުނާފުކުރެވޭ މައްސަލަ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުން ނިންމާފައިވާ ގޮތް
.
ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2011/Cv-C/36 ޤަޟިއްޔާ ނިންމާފައިވަނީ ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ ހަމަތަކާ
އެއްގޮތަށް ނޫންކަމަށް ބުނެ، މިފްކޯއިން އެ ނިންމުން އިސްތިއުނާފުކޮށްދިނުމަށް އެދި ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ހައިކޯޓަށް ހުށަހެޅުމުން، އެ މައްސަލަ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 168/HC-A/2013
ޤަޟިއްޔާއިން ބަލާފައިވެއެވެ.
.8
ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2011/Cv
-
C/36 ޤަޟިއްޔާ އިސްތިއުނާފުކޮށް މިފްކޯގެ ފަރާތުން
ހުށަހަޅާފައިވަނީ އެއް ނުކުތާކަން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 168/HC-A/2013 ޤަޟިއްޔާގެ
ރިޕޯޓުން އެނގެއެވެ. އެއީ، ދަށު ކޯޓުން ޙުކުމް ކުރުމުގައި ޤާނޫނު ނަންބަރު 91/ (ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ
ޤާނޫނު) ގެ 6 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އަށް ފުރިހަމައަށް ރިޢާޔަތްކޮށްފައިނުވުމާއި، ހުށަހެޅުން
ފުރިހަމަނުވާކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވީ ނަމަވެސް، އެއާ ގުޅިގެން އައި ޤަބޫލުކުރުން އެއީ ޞައްޙަ
އެއްޗެއްކަމުގައި ބަލައި ޢަޤުދު ފުރިހަމަކުރުމަށް ޙުކުމްކޮށްފައިވާކަމަށް ބުނެ ހުށަހަޅާފައިވާ ނުކުތާއެކެވެ.
.9
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 168/HC-A/2013 ޤަޟިއްޔާ ބެލުމުގައި ބައިވެރި ފަނޑިޔާރުންގެ
މަޖިލީހުގައި ހިމެނުނު ފަނޑިޔާރުންގެ މެދުގައި، މި މައްސަލަ ނިންމަން ފެންނަގޮތާމެދު ދެ ރައުޔެއްގެ
މައްޗަށް ޚިޔާލު ތަފާތުވެފައި ވީހިނދު، މި މައްސަލަ ބެލުމުގައި ބައިވެރިވި ފަނޑިޔާރުންގެ މަޖިލީހުގެ
އަޣުލަބިއްޔަތުން ސިވިލް ކޯޓުގެ ޙުކުމް ބާޠިލްކޮށްފައިވެއެވެ.
10. އިސްވެ ބުނެވުނު ފަދައިން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުން ނިންމާފައިވަނީ އަންނަނިވި ކަންކަމުގެ މައްޗަށް
ބިނާކޮށްކަން، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 168/HC-A/2013 ޤަޟިއްޔާގެ ޝަރީޢަތް
ނިމުނުގޮތުގެ ރިޕޯޓުން އެނގެން އޮވެއެވެ.
A4
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ޓީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives (Theemuge Orchid Magu | Male' Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: TURL
:
www.supremecourt.gov.mvފެކްސް: ;3008554Fax
960 + | ފޯން: :Tel
3009990
960+
22 ޞަފްޙާގެ 1
10.1. އިސްތިއުނާފުކުރެވޭ މި މައްސަލައިގައި ހިމެނޭ މިފްކޯގެ ފަރާތުން ނީލަން ހުޅުވާލާފައިވާ އެ
ކުންފުނީގެ ނަންބަރު 1
/
2010
/
13/CORP-134 (04 އޮކްޓޫބަރު 2010 އިޢުލާނުގައި
ބަޔާންކޮށްފައިވާ "އެކަށީގެންވާ އަގަކަށް އެރުމަށްފަހު" މި ޢިބާރާތުން ކަނޑައަޅާފައިވާ ޝަރުޠު
(ރިޒާރވް) އަކީ "ޚިޔާލީ ޝަރުތެއްކަމުން" އެ ޝަރުތަކީ މި މުޢާމަލާތުގައި ޝަރުއީ ގޮތުން
ޞައްޙަ ޝަރުތެއް ނެތި ހުޅުވާލެވިފައިވާ ނީލަމެއް ކަމަށާއި، ...މި މުޢާމަލާތުގައި ޤާނޫނީ
ގޮތުން ބަނދެވޭ ހުށަހެޅުމަކާއި ޤަބޫލުކުރުމެއް
އޮތް" ކަމަށް ކަނޑައެޅުމުގެ ނަތީޖާއަކީ އެ
އިޢުލާނުގައިވާ ޝަރުޠު (ރިޒަރވް) އަކީ
،
އަގަކަށް އެރުމަށްފަހު” މި ޢިބާރާތް އުނިކުރުމަށްފަހު، މިފްކޯގެ ބަޔާންކުރެވުނު އިޢުލާނަކީ
ޤާނޫނު ނަންބަރު 4/91 (ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނު) ގެ
ވަނަ މާއްދާގައި
ހއ ހ« 6
އެންނާ
5
ބަޔާންކޮށްފައިވާފަދަ ހުށަހެޅުމެއް ކަމަށް ކަނޑައެޅިގެން ދިއުންކަން؟
.10.2
ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ
ކްޓާބެހޭ ޤާނޫނުގެ ދަށުން އެކަކު އަނެކަކަށް ހުށަހަޅާ ހުށަހެޅުމެއްގައި ހިމެނޭ ވަކި
ބައެއް އެއީ ޤާނޫނީ ގޮތުން ޞައްޙަ ބައެއް ނޫންކަމަށް ކަނޑައަޅައި، އެ ހުށަހެޅުމުގެ ދެން
ހުރި ބައިތައް އެއްކޮށްލުމުން އެއީ ފުރިހަމަ ހުށަހެޅުމެއް ކަމަށް ޝަރުޢީ ކޯޓަކުން
ކަނޑައެޅިދާނެތޯ ބަލާއިރު، ކޮންޓްރެކްޓެއް ކުރުމުގެ މަޤްޞަދުގައި އެއްފަރާތަކުން ހުށަހަޅާ
އުނިއިތުރުގެނެސް އެ ހުށަހެޅުން ޤާނޫނުގެ އިމުގެ ތެރެއަށް ފެއްތުމުގެ
އިޚްތިޔާރު، ޢާންމު އުޞޫލެއްގެ ގޮތުން، އެ ހުށަހެޅުމެއް ހުށަހެޅި ފަރާތް ނޫން އެހެން
ފަރާތަކަށް ލިބިގެންނުވާކަން؟
3ތ&ހހހ
مي عمل ميل مسر
0
10.3. ހުށަހެޅުމުގައި ޤާނޫނީ ގޮތުން ޞައްޙަ ނޫން ކަންތައްތަކެއް ހިމެނިފައިވާކަމަށް ޝަރީއަތަށް
ޤަބޫލުކުރެވޭނަމަ، ބާޠިލްކުރަންޖެހޭނީ ހަމައެކަނި އެ ހުށަހެޅުމެއްގައި އޮތް ޤާނޫނީގޮތުން
ޞައްޙަނޫން މިންވަރު އެކަނި ނޫންކަމާއި، އެފަދަ ޙާލަތުގައި ބާޠިލްވާނީ މުޅި ހުށަހެޅުންކަން؟
އަދި
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު ' މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge Orchid Magu Male's Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv| ފެކްސް: :Fax |/300855
960+ | ފޯން::Tel
3009996
960 +
22 ޞަފްޙާގެ 8
.10.4
އެކަކު އަނެކަކަށް ހުށަހަޅާ ހުށަހެޅުމެއްގައި ޚިޔާލީ ކަންތައްތަކެއް ހުރުމުގެ ނަތީޖާއަކީ އެ
ހުށަހެޅުމުގައި އޮޅުންނުފިލާ ނުވަތަ ޔަޤީންނުވާ ކަންތައްތަކެއް ހިމެނިފައިވާކަމަށް ބަލަންޖެހުން
ކަމަށްވީއިރު، އެފަދަ ހުށަހެޅުމަކީ
ޤާނޫނުގެ 43 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އާ
ޙަވާލާދީ ބާޠިލު ހުށަހެޅުމެއްކަމަށް ޝަރީޢަތުން ބަލަންޖެހޭކަން.
4 2 2 0 2 0 0
عمل مسرع مما ع می
.ހރާއްޖޭގެ
ސުޕްރީމް ކޯޓުގައި އިސްތިއުނާފުކޮށްފައިވާ ނުކުތާތަކާއި އެ ނުކުތާތަކަށް ދީފައިވާ ރައްދު
.1
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 168/HC
-
A/2013 ޤަޟިއްޔާ ނިންމާފައިވަނީ ޝަރުއީ އަދި
ޤާނޫނީ އުޞޫލުތަކާ ޚިލާފަށް އެމްޕްލޯއިމަންޓް ބިއުރޯ މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްގެ
ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓަށް މައިގަނޑު 02 (ދޭއް) ސަބަބެއް ހުށަހަޅާފައިވެއެވެ.
ކަމަށް
11.1. ފުރަތަމަ ސަބަބަކީ، މިފްކޯގެ އިޢުލާނުގައި "އެކަށީގެންވާ އަގަކަށް އެރުމަށްފަހު ޖެހިޖެހިގެން
ތިން ދުވަހު އެއް އަގެއްގައި" އޮތްނަމަ ނީލަން ނިންމާލެވޭނެ ކަމުގައި ޞަރީޙަ ބަހުން
ބަޔާންކޮށްފައިވާކަމާއި، އެ އިއުލާނުގައި އޮތްކަމެއް އޮޅުން ނުފިލައިގެން އެއްގެ
އެއްވެސް ފަރާތަކުން
ހުށަހަޅާފައިނުވާ ކަމާއި، ޤާނޫނު ނަންބަރު 4/91 (ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނު) ގެ 8 ވަނަ
މާއްދާގައިވާގޮތުން، ކުޅަ ޢަމަލަކުން ޤަބޫލުކުރުން ފުރިހަމަ ވާކަން އެނގެން އޮންނަކަމަށާއި،
ތިން ދުވަސް ވުމުގެ ކުރިން ނީލަން ނުނިމޭކަން ނާންގާހާ ހިނދަކު ބެލެވޭނީ ނީލަން ނިމުނީ
ކަމަށާއި، އިޢުލާނުގައި ބުނާފަދައިން ނީލަން ނިމުނުއިރު އެންމެ މަތީ އަގު ހުށަހެޅި ފަރާތަކީ
އެމްޕްލޯއިމަންޓް ބިއުރޯ މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުކަން އެންގެން އޮންނާތީ، ޤާނުނު
ނަންބަރު 4/91 (ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނު) ގެ 5 ވަނަ މާއްދާގައި ބުނާ ފަދައިން ހުށަހެޅުމާއި
ޤަބުލުކުރުން ފުރިހަމަވެ، ޤާނޫނީ ގޮތުން ބަނދެވުނީކަމުގައި ބަލަންޖެހޭކަމާއި، ނީލަން
ނިމުނުއިރު އެކަށީގެންވާ އަގަކީ ކޮބައިކަން ބުނެފައި ނެތުމުން ބަލަންޖެހޭނީ ނީލަން
ދިވެހިރާއްޖެ
މާލެ،
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ތީމުގެ "އޯކިޑްމަގު | މާޅެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްޞައިޓް: URL
:
WWW.Supremecourt.gov.mv|ފެކްސް: :3008551Fax
960 + | ފޯން: :Tel
3009990
960+
ތަވައެވެ
22 ޞަފްޙާގެ 9
4
2 ށ2 30
ނިންމާލާފައިވަނީ އެކަށީގެންވާ އަގަކަށް
މަށްފަހުގައި ކަމަށް ބުނެ ހުށަހަޅާފައިވާ
.1.2
2
ދެވަނަ ސަބަބަކީ، މިފްކޯގެ އިޢުލާނުގައިވާ "އެކަށީގެންވާ އަގަކަށް އެރުމަށް
މިމަށްފަހު ޢިބާރާތުން
ކަނޑައަޅާ ޝަރުޠު (ރިޒަރވް) އަކީ ޢަމަލުނުކޮށް ދޫކޮށްލާފައިވާ ކަމެއް ކަމަށް ބަލަންޖެހޭ
ކަމަށާއި އެކަމުގެ ސަބަބުން މުޢާމަލާތުގައި ހިމެނޭ ހުށަހެޅުމަށް ދެވޭ ދަޢުވަތު
ބާޠިލްނުވާނެކަމަށާއި، ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2011/Cv
-
C/36 ޤަޟިއްޔާގެ ޙުކުމުން އެ
ޢިބާރާތް އުނިކުރި ކުރުމާއި، މި މުޢާމަލާތުގެ ބޭނުމަށް މަފްހޫމް މަނާކުރުން އެންމެ ރަނގަޅު
ނޫން ކަމުގައިވީނަމަވެސް، އެ މުޢާމަލާތުގަ ހިމެނޭ ދެ ފަރާތުގެ މެދުގައި ޤާނޫނީ ގޮތުން
ބަނދެވިފައިވާ ހުށަހެޅުމަކާއި ޤަބޫލުކުރުމެއް އޮތުމުން ދަށުކޯޓުގެ މުޅި ޙުކުމް ބާޠިލްކުރުމަކީ
ޤާނޫނީ ހަމައެއް ނޫންކަމަށް ބުނެ ހުށަހަޅާފައިވާ ސަބަބެވެ.
12. ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 168/HC-A/2013 ޤަޟިއްޔާ ނިންމާފައިވަނީ ޝަރުއީ އަދި
ޤާނޫނީ އުޞޫލުތަކާ ޚިލާފަށް ކަމަށް ބުނެ އެމްޕްލޯއިމަންޓް ބިއުރޯ މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްގެ
ފަރާތުން ހުށަހަޅާފައިވާ ސަބަބުތަކަށް ރައްދުދިނުމުގެ ގޮތުން މިފްކޯގެ ފަރާތުން މައިގަނޑު 4 (ހަތަރެއް)
ނުކުތާއެއް ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ.
12.1. ފުރަތަމަ ނުކުތާއަކީ، މިފްކޯގެ އިޢުލާނުގައިވާ "އެކަށީގެންވާ އަގަކަށް އެރުމަށްފަހު" މި
ޢިބާރާތަކީ ޤާނޫނު ނަންބަރު 4/91 (ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނު) ގެ 6 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ)
ގައި ބުނާފަދަ އޮޅުން ނުފިލާގޮތަށް އޮތް ހުށަހެޅުމެއް ކަމާއި، އެފަދަ ހުށަހެޅުމެއް
ޤަބޫލުކުރުމުން ކޮންޓްރެކްޓެއް ކުރެވުނީ ކަމަށް ބަލައިގެން ނުވާނެކަމަށާއި، ހަމަ އެ ޤާނޫނުގެ
5 ވަނަ މާއްދާއަށް ބެލުމުން އެކަން ސާފުކޮށް އެނގޭކަމާއި، އެ އިޢުލާނުގެ ދަށުން ނީލަމުގައި
ވިއްކުމަށް ހުށަހަޅާފައިވާ ތެޔޮ ޓޭންކަރު ވިއްކުމުގެ ވިޔަފާރި ޢަޤުދުކުރުމަށް އަންގާނެތަންވަޅު .
ނެތްކަމުގައި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 168/HC-A/2013 ޤަޟިއް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ ، ދިވެހިރާއްޖެ
ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
WWW.Supremecourt.gov.mv|ފެކްސް: :3008554Fax
960 + | ފޯން::Tel
300990
960+
22 ޞަފްޙާގެ 10
ކަނޑައަޅާފައިވަނީ ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ އުޞޫލުތަކާ އެއްގޮތަށްކަމަށް ބުނެ ހުށަހަޅާފައިވާ
ނިކުތީއެވެ.
12.2. ދެވަނަ ނުކުތާއަކީ، މިފްކޯއިން ކޮށްފައިވާ އިޢުލާނުގައި "އެކަށީގެންވާ އަގަކަށް އެރުމަށްފަހު"
މިހެން ބަޔާންކޮށްފައި އޮތްހިނދު، މި ޝަރުޠަށް މިފްކޯއިން ޢަމަލުނުކޮށް ދޫކޮށްލާފައިވަނީ
ކަމަށް އެމްޕްލޯއިމަންޓް ބިއުރޯ މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްގެ ފަރާތުން ބަޔާންކުރަނީ
ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ އަސާސެއްގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް ނޫންކަމަށާއި، އެއްބަސްވުމެއް
ވުޖޫދުކުރުމަށް ޤާނޫނުން ލާޒިމުކުރާ ހުށަހެޅުން ފުރިހަމަ ނުވެ، އެ ހުށަހެޅުމާ ގުޅިގެން
ޤަބޫލުކުރުމެއް
ކުރުމެއް އައުމުން، އެކަން ޞައްޙަކަމަށް ކަނޑައެޅުމަކީ ޤާނޫނު ނަންބަރު 4/91
(ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނު) ގެ 6 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އާއި ޚިލާފު ޢަމަލެއް ކަމުގައި ބުނެ
ހުށަހަޅާފައިވާ ނުކުތާއެވެ.
12.3. ތިންވަނަ ނުކުތާއަކީ، ސިވިލް ކޯޓަށާއި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓަށް ހުށަހެޅުނު މައްސަލަތަކުގައި
ކޯޓުތަކުންވަނީ މައްސަލައިގައި ހިމެނޭ ވަޤާއިޢުތަކާއި ދަލީލުތައް ބަލައި ތަޤްލީމްކޮށް
ވަޒަންކޮށްފައިކަމާއި، އެކަމަކީ ދަށުކޯޓުގެ ތަޤްދީރީ ބާރުގެ ތެރެއިން ކަނޑައެޅޭ ކަންކަން
ކަމުގައާއި، އެފަދަ ކަންކަމަކީ ސުޕްރީމް ކޯޓުން ފައިސަލް ކުރަންޖެހޭ އަދި ކޯޓުގެ ރަޤާބާއިން
ބޭރުގައިވާ ކަންކަންކަމުގައި ސުޕްރީމް ކޯޓުން ކަނޑައަޅާފައިވާކަމަށް ބުނެ ހުށަހަޅާފައިވާ
ނުކުތާއެވެ.
12.4. ހުތުރުވަނަ ނުކުތާއަކީ، މިފްކޯގެ އިޢުލާނުގައިވާ ޝަރުތު (ރިޒަރވް) އަށް މިފްކޯއިން
ޢަމަލުނުކޮށް ދޫކޮށްލާފައިވާ ކަމެއް ކަމަށް ބަލަންޖެހޭ ކަމަށް އިސްތިއުނާފުކުރާ ފަރާތުން
ބުނާއިރު، އެ ބުނުން ބިނާކުރި ޤާނޫނީ ސަބަބެއް ދެއްކިފައިނުވާ ކަމަށާއި، އިސްތިއުނާފުކުރެވޭ
މައްސަލަ ހުށަހެޅީވެސް ދެންނެވުނު ޝަރުޠު (ރިޒަރވް) އަށް މިފްކޯއިން އަމަލުކޮށް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ އޯކިޑްހަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives Theemuge Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
WWW.Supremecourt.gov.mv|ޕެކްސް: :3008554Fax
960 + | ފޯން: :Tel
3009990
960 +.
22 ޞަފްޙާގެ 11
އެކަށީގެންވާ އަގަކަށް ނާރާތީ، އަގު ހުށަހެޅި އެއްވެސް ފަރާތަކަށް ނީލަން ކިޔުނު އުޅަނދު
ވިއްކާލާފައިނުވާތީ ކަމަށް ބުނެ ހުށަހަޅާފައިވާ ނުކުތާއެވެ.
ނީލަމާގުޅޭ ޢާންމު އުޞޫލުތައް
13. މި މައްސަލައަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 168/HC
-
A/2013 ޤަޟިއްޔާއިން ބާޠިލްކުރި
ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2011/Cv
-
C/36 ޤަޟިއްޔާގެ ޙުކުމް އެ ކޯޓުން ބާޠިލްކޮށްފައިވަނީ އީޖާބާއި
ޤަބޫލު ފުރިހަމަވެފައިވާ ޙާލަތުގައި ކަމަށް ބުނެ ހުށަހަޅާފައިވާ އިސްތިއުނާފް މައްސަލައެއް ކަމުގައިވެފައި،
ދިވެހިރާއްޖޭގައި މުރާވިއްކުމާބެހޭ ޤާނޫނަކާއި ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނެއް ވުޖޫދުގައި އޮތްނަމަވެސް، އެ
ޤާނޫނުތަކުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ އުޞޫލުތައް ނީލަމުގެ މުޢާމަލާތެއްގައި ތަޠުބީޤު ކުރަންޖެހޭގޮތް
ކަނޑައަޅާފައި ނުވެއެވެ. އެހެންކަމުން، މި މައްސަލައަށް ގޮތް ކަނޑައެޅުމުގެ ކުރިން، ދުނިޔޭގެ އެހެން
ދިމިޤްރާތީ ޤައުމުތަކުގައި ނީލަމާގުޅޭ ކަންކަމުގައި ޢަމަލުކުރާ އުޞޫލުތަކަށް ރިޢާޔަތްކުރުން މުހިންމު
ކަމުގައި ދެކެމެވެ.
14. ނީލަމުގެ މުޢާމަލާތްތަކަށް ބަލާއިރު، ނީލަމުގައި މުދާ ވިއްކަނީ މުދަލުގެ ވެރިފަރާތުން އަމިއްލައަށް،
ނުވަތަ އެފަރާތުން އެދިގެން، އެހެން ތިންވަނަ ފަރާތެކެވެ. މުދަލުގެ ވެރިފަރާތުން އެހެން ތިންވަނަ
ފަރާތަކުން ނީލަމުގައި މުދާ ވިއްކާނަމަ، އެކަން ޢާންމު އުޞޫލުން ކުރަނީ ނީލަން ކިޔާ ފަރާތް
(auctioneer) އެކެވެ. އަދި މިފަދަ ޙާލަތްތަކުގައި، ނީލަންކިޔާ ފަރާތް (auctioneer) ނުވަތަ އެފަދަ
ތިންވަނަ ފަރާތް މަސައްކަތްކުރަނީ މުދަލުގެ ވެރި ފަރާތުގެ އެޖެންޓެއްގެ ހައިސިއްޔަތުންނެ
2 ބ 2
0
44
3
9
1 ޤާނޫނު ނަންބަރު 6/91 (މުދާ ވިއްކުމާބެހޭ ޤާނޫނު }
2 ޤާނޫނު ނަންބަރު 4/91 (ކޮންޓްރެކްޓާ ބެހޭ ޤާނޫނު)
3
v
[
]
1 އަދި (v
,
(
ސުޕްރީމް ކޯޓް
Cure Pitchfork Ranch Co. v Bar TL, 615 P.2d 541 (Wy) şá Barry v Davies [2000] 1 WLR 1962 3
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ "އޯކިޑްމަގު ( މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
WWW.Suprerrecourt.gov.mv|ޕެކްސް: :3008554Fax
960+ | ފޯން :Tel" (330999
960 +
22 ޞަފްޙާގެ 12
.15
COOL
ޢާންމު އުޞޫލުންނަމަ، ނީލަމަށް ކުރާ އިޢުލާނަކީ ނީލަމުގައި ވިއްކާ މުދާ ގަތުމަށް ދެވޭ ދަޢުވަތެކެވެ.
އަދި ނީލަން ފެށުމުން، މުދާ ގަންނަން އެދޭ ފަރާތްތަކުން ހުށަހަޅާ އަގަކީ ކޮންޓްރެކްޓްގެ އުޞޫލުތަކުގައި
ބަލާ ހުށަހެޅުމެވެ. މިހެންކަމުން، ނީލަން ހުޅުވާލާ، އެކި ފަރާތްތަކުން އަގު ހުށަހެޅުމަށްފަހު، މުދާ
ގަތުމަށް ހުށަހަޅާފައިވާ އެންމެ މަތީ އަގުގެ ގޮތުގައިވާ އަގުގެ އިތުރުން އަގެއް ނުލިބި (ކަނޑައެޅިފައިވާ
ގޮތުގެ މަތިން) ނީލަން ނިންމާލުމުން (fall of the hammcr) ބެލޭނީ މުދަލުގެ ވެރި ފަރާތުން އެ
އަގެއް ޤަބޫލުކުރީކަމަށެވެ. އަދި އެންމެ ފަހުން ހުށަހަޅާފައިވާ އެންމެ މަތީ އަގަށް، އެ އަގު ހުށަހެޅި
ފަރާތަށް މުދާ ވިއްކުމަށްޓަކައި އީޖާބާއި ޤަބޫލުފުރިހަމަވީ ކަމަށެވެ.4 ޢާންމު އުޞޫލުގެ
.ޞޫލުގެ ތެރެއިން
ންނަގޮތް ނަމަވެސް، ނީލަމުގެ އެކި ބާވަތްތަކުގައި، އީޖާބާއި ޤަބޫލު ފުރިހަމަވީ ކަމުގައި ބެލޭގޮތް
ތަފާތެވެ.
4
OXU
ކަން އޮންނަ
.16
ނީލަމުގެ ބާވަތްތަކަށް ބަލާއިރު، ޢާންމުކޮށް 3 (ތިނެއް) ބާވަތެއްގެ ނީލަންވެއެވެ. އެއީ (ހ) ކަނޑައަޅާ
ވަކި އަގަކާނުލައި ހުޅުވާލާ ނީލަން (auction without reserve) އާއި، (ށ) ކަނޑައަޅާ ދަށް
އަގެއް ހިމެނޭގޮތަށް ހުޅުވާލާ ނީލަން (auction with reserve) އާއި، (ކ) ޝަރުޠާއެކު ހުޅުވާލާ
5
ނީލަން (conditional auction) އެވެ.5
.17
ކަނޑައަޅާ ވަކި އަގަކާނުލައި ހުޅުވާލާ ނީލަން (auction without reserve) އެއްގައި މުދަލުގެ
ވެރިފަރާތުން މުދާ ވިއްކާލުމަށް އެދޭ އެންމެ ކުޑައަގެއް ކަނޑައަޅާފައި ނުހުރެއެވެ. އަދި މިފަދަ
ނީލަމެއްގައި ވިއްކުމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ މުދާ ގަތުމަށް އެންމެ މަތީ އަގު ހުށަހަޅާ ފަރާތަށް އެ މުދާ
ވިއްކެއެވެ. އެހެންކަމުން، މިބާވަތުގެ ("ވިތްއައުޓް ރިސަރވް") ނީލަންތަކުގައި، މުދާ ނީލަމަށް ލުމަކީ
އޭގެ ޒާތުން އެއްބަސްވުމެއް ވުޖޫދުވުމަށް ހުށަހެޅޭ ހުށަހެޅުމެއް ކަމުގައި ބެލެވެއެވެ. އަދި މުދާ ގަތުމަށް
ރާއްޖޭގެ
ހުށަހަޅާ ކޮންމެ އަގަކީ (ޝަރުތަކާއެކު) ޤަބޫލުކުރާ ޤަބޫލުކުރުމެއްކަމުގައި ބެލެވެއެވެ.
ދިވެހިރާއްޖެ
Warlow v Harrison (1859) 1 E & E 309
Young v. Hefton, No. 97,614, Court of Appeals, Kansas (2007) 5
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ އޯކިޑްމަޤު | ލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives|Theemuge | Orchid Magu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv|ކްސް: :3008554Fax
960 + | ފޯން: :Tel
3009990
960 +
22 ޞަފްޙާގެ 13"
ނީލަމުގައި، މުދާ ގަތުމަށް ހުށަހަޅާ ކޮންމެ އަގަކީ ޤަބޫލުކުރުމެއް ކަމުގައި ބެލިނަމަވެސް، ޤަބޫލުކުރުމެއް
ފުރިހަމަވާނީ ހަމައެކަނި (ކަނޑައެޅިފައިވާ އުޞޫލުތަކުގެ ތެރެއިން) އެންމެ މަތީ އަގު ހުށަހަޅާ
ފަރާތަށެވެ.” މިހެންކަމުން، އެކަށީގެންވާ ވަގުތެއްގެ ތެރޭގައި ނީލަމުގައި މުދާ ގަތުމަށް އަގު
ހުށަހަޅާފައިނުވާ ޙާލަތްތަކުގައި މެނުވީ، ވިތްއައުޓް ރިސަރވް ނީލަމެއްގައި ވިއްކުމަށް ހުށަހަޅާފައިވާ
މުދަލެއް އަނބުރާ ނެގުމުގެ އިޚްތިޔާރު މުދަލުގެ ވެރިފަރާތަށް ލިބިގެން ނުވެއެވެ.1
.18
ކަނޑައަޅާ ދަށް އަގެއް ހިމެނޭގޮތަށް ހުޅުވާލާ ނީލަން (auction with reserve) އަކީ ނީލަމެއްގައި
ވިއްކުމަށް ހަމަޖެހިފައިވާ މުދާ ވިއްކާނެ އެންމެ ކުޑަ އަގެއް ("ރިސަރވް އަގު") ކަނޑައެޅުމުގެ
އިޚްތިޔާރު (އަދި ކަނޑައަޅާ އެ އަގަށް ބަދަލު ގެނައުމުގެ އިޚްތިޔާރު)، މުދަލުގެ ވެރިފަރާތަށް ލިބިދޭ
ބާވަތުގެ ނީލަމެވެ. އެހެނަސް ރިސަރވް އަގަކީ ކޮބައިކަން ގަންނަ ފަރާތްތަކަށް ޢާންމުކޮށް އޮންނަނީ
ވަންހަނާ ކުރެވިފައެވެ. ކަނޑައަޅާ ދަށް އަގެއް ހިމެނޭގޮތަށް ހުޅުވާލާ ނީލަން auction with)
(reserve ތަކުގައި، މުދަލަކަށް ކަނޑައަޅާ ރިސަރވް އަގުގައި އެ މުދާ ނުވިއްކޭނެ ކަމަށް ބެލެވޭނަމަ،
މުދަލުގެ ވެރިފަރާތުން ނުވަތަ ނީލަންކިޔާ ފަރާތުން (auctioneer} އެ ނީލަން ނިންމާލުމުގެ ކުރިން،
މުދާ ނީލަމުން ނަގަންޖެހެއެވެ. އެއީ، ނީލަމުގެ އާންމު އުޞޫލާއި، ވިތްއައުޓް ރިސަރވް ނީލަމާއި
ޚިލާފަށް، މިބާވަތުގެ ވިތް ރިސަރވް" ނީލަންތަކުގައި، އެއްބަސްވުމެއް ވުޖޫދުވުމަށް ބޭނުންވާ ހުށަހެޅުން
ކަމުގައި ބަލަނީ ގަތުމަށް ހުށަހަޅާ އަގުތައްކަމުގައި ވާތީއެވެ. އަދި، ރިސަރވް އަގަކީ މުދާ ގަތުމަށް
އަގު ހުށަހަޅާ ފަރާތްތަކަށް އަންގާ އަގެއް ކަމުގައިނުވާތީ، ނީލަން ކަނޑައެޅިފައިވާ ގޮތަށް ނިންމާލުމު
]
Pyles v. Goller, 674 A.2d 35 (Md. Ct. Spec. App. 1996) 6
Fenster Trucking Service, Inc. v. Parks-Davis Auctioneers, Inc., 211 Kan. 78, 82-83, 505 P.2d 612
{1973)
Payne v Cave (1789) 3 TR 148 8
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު ' މާލެ ދިވެހިރާއްޖެ
މާލެ،
Supreme Court of the Maldives Theemuge Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް URL
:
WWW.Supremecourt.gov.mv|ފެކްސް: :3008554Fax
960 + | ފޯން::Tel
3009990
960+
22 ޞަފްޙާގެ 14
އެންމެ މަތިން ހުށަހަޅާފައިވާ އަގު ޤަބޫލުކުރީ ކަމުގައި ބެލެވި، ނީލަން ނިންމާލުމުން ޤާނޫނީގޮތުން
ބަނދެވޭ އެއްބަސްވުމެއް ވުޖޫދުލާކަމަށްޓަކައެވެ 9
.19
ޝަރުޠާއެކު ހުޅުވާލާ ނީލަން (conditional auction) އަކީ ނީލަން ނިންމާލުމަށް ފަހުގައި،
ނީލަމުގައި ހުށަހަޅާފައިވާ އެންމެ މަތީ އަގު ޤަބޫލުކުރުމުގެ ނުވަތަ ޤަބޫލުނުކުރުމުގެ އިޚްތިޔާރު، މުދަލުގެ
ވެރި ފަރާތަށް ލިބިދޭ ބާވަތުގެ ނީލަމެކެވެ. މުދަލެއް ނީލަމަށް ލަނީ މިބާވަތުގެ ކޮންޑިޝަނަލް"
ނީލަމެއްގައި ކަމަށްވާނަމަ، އެކަން އެ މުދާ ގަތުމަށް އަގު ހުށަހަޅާ ފަރާތްތަކަށް ސާފުކޮށް
އަންގާފައިވާންވާނެއެވެ. މިފަދައިން މުދާ ގަތުމަށް އަގުހުށަހަޅާ ފަރާތްތަކަށް ދެވޭ މަޢުލޫމާތުގައި، ޢާންމު
އުޞޫލުން، ނީލަން ކިޔާ ފަރާތަށް (auctioneer) އެންމެ މަތިން ހުށަހަޅާ އުމު ޤަބޫލުކުރުމުގެ ބާރާއި
އިޚްތިޔާރު ލިބިގެން ނުވާކަމަށާއި، އެ ބާރާއި އިޚްތިޔާރު ލިބިގެންވަނީ މުދަލުގެ ވެރި ފަރާތަށްކަން
ބަޔާންކޮށްފައި އޮންނަންޖެހެއެވެ. 10 ކޮންޑިޝަނަލް ނީލަމަކާއި، ވިތް ރިސަރވް ނީލަމަކާ ދެމެދު އޮންނަ
މައި ތަފާތަކީ، ކޮންޑިޝަނަލް ނީލަމެއްގައި މުދާ ނުވިއްކުމަށް ނިންމަނީ ނީލަން ނިންމާލުމަށް ފަހުގައި
ކަމަށްވާއިރު، ވިތް ރިސޯރވް ނީލަމެއްގައި މުދާ ނުވިއްކުމަށް ނިންމަންޖެހެނީ ނީލަން ނިންމާލުމުގެ
ކުރިން ކަމުގައި ވުމެވެ.1
20. ނީލަންތަކުގައި ބޭނުންކުރެވޭ ލަފްޒުތަކަށް ބަލާއިރު، ފަށާ އަގު (starting bid or opening bid)
އަދި ރިސަރވް އަގު (minimum bid or reserve price) އަދި އެއީ ތަފާތު ދެ އެއްޗެއްކަން
ފާހަގަކުރުން މުހިންމު ކަމުގައި ފެނެއެވެ. މިގޮތުން، ފަށާ އަގަކީ ނީލަން ފެށުމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ
އައެވެ. ފަށާ އަގެއް ކަނޑައަޅާފައިވާ ނީލަމެއްގައި، އެ އަގަށްވުރެ ކުޑަކޮށް މުދާ ގަތުމަށް ހުށަނޭޅޭނެއެވެ.
ޕީ
Tillman v. Dunman, 114 Ga. 406, 409 Stanley v. Whitmire, 233 Ga. 675 (212 SE2d 845) (1975)
(1) {40 SL 244) {190])
Coleman v. Duncan, in Cuba v. Hudson & Marshall, 213 Ga. App. 639, 640, 445 S.E.2d 386 (1994) 10
() .
&
,
2
.
,
, ) އާއި، v
.
(
1976.S.W
,
2d 35
,
937
(
Mo.App
54 އާއި، (
1999.Nast v
.
Brawn
,
986 2
,
523
,
525
(
Okla.Ci.App :
1 (v
$
L
(އާއި، ,
ހިރާއްޖޭގެ
Moore Berry, Continental Can Co. v Commercial Waterway Dist., 347 P2d 887 (Wash. 1959) !!
A New York yUnion News Co., 118 NE 635 (N.Y, 1917) x 288 Sw2d 465 (Ten: App. 1955)
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ޓީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ ، ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: uRE
:
www.supremecourt.gov.mv|ފެކްސް: :3008554Fax
960+ | ފޯން: :Tel
3009990
960 +
22 ޞަފްޙާގެ 15
އަދި ރިސަރވް އަގަކީ މުދަލުގެ ވެރި ފަރާތުން މުދާ ވިއްކުމަށް ކަނޑައަޅާ އެންމެ ދަށް އައެވެ. މި
އަގަކީ މުދާ ގަންނަން އެދޭ ފަރާތްތަކަށް އަންގާ އަގެއް ނޫނެވެ. އަދި ރިސަރވް އަގެއް
ކަނޑައަޅާފައިވާނަމަ، މުދާ ވިއްކާލެވޭނީ، މުދާ ގަތުމަށް ހުށަހަޅާ އަގު އެ ރިސަރވް އަގާއި އަރާ
ހަމަކުރުމުން، ނުވަތަ އެ އަގު ފަހަނައަޅާ ދިއުމުންނެވެ. ނީލަމެއްގައި ފަށާ އަގެއް ހިމެނި، ރިސަރވް
އަގެއް ކަނޑައެޅިފައި ނެތްނަމަ، ނީލަން ކާމިޔާބު ކުރާނީ ފަށާ އަގުގެ މައްޗަށް އެންމެ ބޮޑު އަގު
ހުށަހަޅާފައިވާ ފަރާތުންނެވެ.
އެމް. ޓީ. ބަރޯސާ 101 ވިއްކާލަން އުޅުނީ ކޮން ބާވަތެއްގެ ނީލަމެއްގައި؟
21
ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2011/Cv
-
C/36 ޤަޟިއްޔާ އާއި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު
168/HC
-
A/2013 ޤަޟިއްޔާގައި ހުށަހަޅާފައިވާ ލިޔެކިޔުންތަކަށް ބެލުމުން، މިފްކޯ އާއި
އެމްޕްލޯއިމަންޓް ބިއުރޯ މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑާ ދެމެދު އުފެދިފައި އޮތް ޚުޞޫމަތް އުފެދިފައިވަނީ
މިފްކޯއިން ކުރި އިޢުލާނާއި ގުޅިގެން އެއްބަސްވުމެއް އުފެދިފައިވާކަން ނުވަތަ ނޫންކަމުގެ މައްޗަށެވެ.
އަދި އެގޮތުން، އެއްބަސްވުމެއް އުފެދުމަށްޓަކައި ފުރިހަމަވާންޖެހޭ އީޖާބާއި ޤަބޫލު ހިނގާފައިވާކަން
ނުވަތަ ނޫންކަމުގެ މައްޗަށެވެ. އިސްވެ ފާހަގަކޮށްފައިވާ ފަދައިން، އެކި ބާވަތްތަކުގެ ނީލަމުގައި އީޖާބާއި
ޤަބޫލުގެ ކަންކަން ހިނގާ ޙާލަތާއި ވަގުތު ތަފާތުވާކަމުންނާއި، މީގެ ސަބަބުން، އެކި ބާވަތްތަކުގެ
ނީލަމާއި ގުޅިގެން ޤާނޫނީގޮތުން ބަނދެވޭ އެއްބަސްވުމެއް ވުޖޫދުވުމުގައިވެސް ތަފާތުތަކެއް ހުންނާތީ،
އެމްޕްލޯއިމަންޓް ބިއުރޯ މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން ހުށަހަޅާފައިވާ އިސްތިއުނާފް
ކުތާތަކަށް ގޮތެއް ނިންމުމުގެ ކުރިން، މިފްކޯއިން ކޮށްފައިވާ އިޢުލާނުގައި، ތެޔޮ ޓޭންކަރު ވިއްކާލުމަށް
ހުށަހަޅާފައިވަނީ އިސްވެ ބަޔާންކުރެވުނު 3 (ތިނެއް) ބާވަތުގެ ނީލަމުގެ ތެރެއިން ކޮން ބާވަތެއްގެ
ނީލަމެއްގައިކަން ބަލަންޖެހޭކަމުގައި ދެކެމެވެ.
ދިވެހިރާއް
ސުޕްރީމް ކޯ
ދިވެހި
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ ، ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge i Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
Www
.
$
upremecourt.gov.cnvފެކްސް: :Fax,300855 }96 + | ފޯން: :Tel
3009996
960+
22 ޞަފްޙާގެ 16
22
ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2011/Cv-C/36 ޤަޟިއްޔާ އާއި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު
168/HC
-
A/2013 ޤަޟިއްޔާގައި ހުށަހަޅާފައިވާ ލިޔެކިޔުންތަކަށް ބެލުމުން، އެމް. ޓީ. ބަރޯސާ 101
ސިޓީލާ ނީލަމުގައި ވިއްކާލުމަށް މިފްކޯއިން 04 އޮކްޓޫބަރު 2010 ގައި ކުރި އިޢުލާނަށް ބެލުމުން،
ނީލަމާގުޅޭ ޝަރުޠުގެ ގޮތުގައި މިފްކޯއިން އަންނަނިވި ކަންކަން ހިމަނާފައިވާކަން އެނގެއެވެ.
22.1. ނީލަން ފަށާ އަގެއްގެ ގޮތުގައި -/
500,000ރ. (ފަސް ލައްކަ ރުފިޔާ) ކަނޑައަޅާފައިވާ
22.2. ފަށާ އަގުގެ މައްޗަށް، ތެޔޮ ޓޭންކަރު ގަންނަން ހުށަހަޅާ ކޮންމެ އަގެއް، މަދުވެގެން
-/
15,000ރ. (ފަނަރަހާސް ރުފިޔާ) އަށްވުރެ އިތުރު ވާންޖެހޭނެކަންގެ
22.3
ތެޔޮ ޓޭންކަރު ގަންނަން ހުށަހަޅާ އަގު ހުށަހަޅާނީ މިފްކޯގައި މިކަމަށްޓަކައި ބަހައްޓާފައިވާ
ފޮއްޓަށްކަން،
22.4. ރަސްމީ ބަންދުނޫން ކޮންމެ ދުވަހެއްގެ ހެނދުނު 10:00 ގައި، ތެޔޮ ޓޭންކަރު ގަންނަން
ހުށަހަޅާ އެންމެ މަތީ އަގު މިފްކޯގެ ނޯޓިސްބޯޑުގައި ބެހެއްޓިފައި ހުންނާނެކަން؟
22-5. އެކަށީގެންވާ އަގަކަށް އެރުމަށްފަހު، ޖެހިޖެހިގެން ބަންދު ނޫން 3 ދުވަސް ވަންދެން ތެޔޮ
ޓޭންކަރު ގަންނަން ހުށަހަޅާ އަގު އެއް އަގެއް އޮވެއްޖެނަމަ، އެ އަގު ހުށަހެޅި ފަރާތަށް
ނީލަން ނިންމާލެވޭނެކަން
22.6. ތެޔޮ ޓޭންކަރުގައި ބޭނުންކުރުމަށް ހުރި ޑީސަލް، ބޯޓުގެ އަގުގެ ތެރޭގައި ނުހިމެނޭކަން، އަދި
އޭގައިވާ ޑީސަލަށް މިފްކޯއިން ވިއްކާ ރޭޓުން ވަކިން އަގު ދައްކަންވާނެކަން؟
22.7. ނީލަމުގައި ބައިވެރިވުމަށް އެދި ހުށަހަޅާ ސިޓީ ގައި، އެ ފަރާތެއްގެ ފުރިހަމަ ނަމާއި،
އެޑްރެހާއި، އައި.ޑީ. ކާޑު ނަންބަރާއި، ގުޅޭނެ ފޯނު ނަންބަރު ހިމަނަންވާނެކަން ހާ8
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ޓީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mv|ފެކްސް: :3008554Fax
960+ | ފޯން: :Tel
3009990
960 +
22 ޞަފްޙާގެ 17
22.8. ނީލަމުގައި ބައިވެރިވާ ކޮންމެ ފަރާތަކުން، -/50,000ރ. ގެ ޑިޕޮޒިޓެއް މިފްކޯގައި
ބަހައްޓަންވާނެކަން
22.9. ނީލަން ކާމިޔާބުވެ، ފައިސާ ދެއްކުމަށް ދެވޭ މުއްދަތުގައި ފައިސާ ދައްކާނަމަ، އަގުގެ ގޮތުގައި
ދައްކަންޖެހޭ ފައިސާއިން، ޑިޕޮޒިޓަށް ދައްކާފައިވާ މިންވަރު އުނިކުރެވޭނެކަންގެ
22.10. ނީލަން ކާމިޔާބުވެ، ފައިސާ ދެއްކުމަށް ދެވޭ މުއްދަތުގައި ފައިސާ ނުދައްކައިފިނަމަ، ޑިޕޮޒިޓް
ފައިސާ އަނބުރާ ރައްދު ނުކުރެވޭނެކަން، އަދި
22.11. ނީލަމުގައި ބައިވެރިވެ، ނީލަން ކާމިޔާބު ނުކުރެވޭ ފަރާތްތަކަށް ޑިޕޮޒިޓް ފައިސާ އަނބުރާ
ރައްދު ކުރެވޭނެކަން.
.23
އެމް.
ބަރޯސާ 101 ނީލަމުގައި ވިއްކާލުމާ ގުޅޭގޮތުން އިސްވެ ބަޔާންކުރެވުނު އިޢުލާނުގައި
ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަންކަމުގެ އިތުރުން އެއްވެސް އިތުރު ކަމެއް މަތިކޮށްފައި އޮތްކަން ނުވަތަ ޝަރުތެއް
ކޮށްފައިވާކަން އެނގެން ނެތެވެ. އަދި އެ އިޢުލާނުގައި، އެ ނީލަމަކީ ވިތްއައުޓް ރިސަރވް ނުވަތަ ވިތް
ރިސަރވް ނުވަތަ ކޮންޑިޝަނަލް ނީލަމެއްކަމުގައި ބަޔާންކޮށްފައި ނުވެއެވެ. އެހެންކަމުން، އިޢުލާނުގައި
ންކޮށްފައިވާ ކަންކަމަށާއި ބޭނުންކޮށްފައިވާ ލަފްޒުތަކަށް ނަޒަރުކުރުން މުހިންމުވެގެން ދެއެވެ.
މަލާކް 08
24
ސިވިލް ކޯޓުގައާއި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގައި ފާހަގަކޮށްފައިވާ ނުކުތާތަކަށް ބަލާއިރު، އިޢުލާނުގެ
ކަމާބެހޭ އެންމެ މުހިންމު ބަޔަކީ، އެކަށީގެންވާ އަގަކަށް އެރުމަށްފަހު، ޖެހިޖެހިގެން ބަންދު ނޫން 3
ތިނެއް) ދުވަސް ވަންދެން ތެޔޮ ޓޭންކަރު ގަންނަން ހުށަހަޅާ އަގު އެއް އަގެއްގައި އޮވެއްޖެނަމަ، އެ
އަގު ހުށަހެޅި ފަރާތަށް ނީލަން ނިންމާލެވޭނެ ކަމުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ނުކުތާކަން އެނގެއެވެ.
25. އިޢުލާނުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފަދައިން، ނީލަން ނިންމާލެވޭނީ "އެކަށީގެންވާ އަގަކަށް
ޖެހިޖެހިގެން (ތިނެއް) ދުވަސް (ބަންދު ދުވަސްތައް ނުހިމަނާ) ވަންދެން ތެޔޮ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu Male's Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
www.supremecourt.gov.mvޑ ފެކްސް: :3008554Fax
960 + | ފޯން: :Tel
3009990
960 +
22 ޞަފްޙާގެ 18
OXC
ހުށަހަޅާ އަގު އެއް އަގެއްގައި އޮވެއްޖެނަމަ ކުމުގައި ބަޔާންކޮށްފައި އޮތުމުން، މިފްކޯއިން ކޮށްފައިވާ
އިޢުލާނަކީ ވިކްއައުޓް ރިސަރވް ނީލަމެއް ކަމުގައި ބެލުމުގެ ޖާގައެއް ނެތެވެ. އެހެނީ، އިޢުލާނުގައި
ބޭނުންކޮށްފައިވާ ޢިބާރާތުން، ވިއްކާ ފަރާތުން މުދަލުގެ އަގު ވަކި މިންވަރަކަށް އުފުލުމަށް އެދޭކަން
ސާފުވާތީއެވެ.
.26
ނުވަތަ
އިޢުލާނުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ނީލަމަކީ ވިތް ރިސާރވް ނުވަތަ ކޮންޑިޝަނަލް ނީލަމެއްކަން ނުވަތަ
ނޫންކަމުގެ މައްޗަށް ބަލާއިރު، އިޢުލާނުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަންކަމުގެ މައްޗަށް ރިޢާޔަތްކުރުމުން،
ނީލަން ނިންމާލުމަށް ފަހު، ނީލަމުގައި ހުށަހަޅާފައިވާ އެންމެ މަތީ އަގު ޤަބޫލުކުރުމުގެ
ޤަބޫލުނުކުރުމުގެ އިޚްތިޔާރު މުދަލުގެ ވެރި ފަރާތަށް ލިބިގެންވާކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައި ނުވާކަމާއި،
އެފަދައިން ދޭހަވާ އެއްވެސް ނުކުތާއް ހިމަނާފައި ނުވާކަން ސާފެވެ. އަދި މުދަލުގެ އަގު ވަކި މިންވަރަކަށް
އުފުލުމުގެ ވިސްނުމެއް މުދަލުގެ ވެރިފަރާތުގައި ހުރިކަން ސާފެވެ. އެހެންކަމާއެކު، އިޢުލާނުގައިވާ ނީލަން
ހުޅުވާލާފައިވަނީ ކޮން ބާވަތެއްގެ ނީލަމެއްގެ ގޮތުގައިކަން ބަޔާންކޮށްފައި ނުވާޙާލު، އިޢުލާނުގެ ޢިބާރާތަށް
ބަލައި، އަހުރެންނަށް ބުރަވެވެނީ، މިފްކޯއިން ތެޔޮ ޓޭންކަރު ވިއްކާލުމަށް ހުޅުވާލި ނީލަމަކީ ވިތް
ރިސަރވް ނީލަމެއް ކަމުގައެވެ.
އެމް.
ބަރޯސާ 11 ވިއްކާލަން ކުރި ނީލަމުގައި އީޖާބާއި ޤަބޫލު
.27
1995
މި މައްސަލައިގެ ނުކުތާތަކުގެ 18 ވަނަ ނަންބަރުގައި ފާހަގަކޮށްފައިވާ ފަދައިން، ވިތް ރިސަރވް
ނީލަންތަކުގައި، އެއްބަސްވުމެއް ވުޖޫދުވުމަށް ބޭނުންވާ ހުށަހެޅުން ކަމުގައި ބަލަނީ ގަތުމަށް ހުށަހަޅާ
އަގުތަކެވެ. އެހެންކަމުން، ތެޔޮ ޓޭންކަރު ގަތުމަށް ކޮންމެ ފަރާތަކުންވެސް، ނީލަމުގެ ފަށާ އަގު ކަމުގައިވާ
-/
500,000ރ. (ފަސް ލައްކަ ރުފިޔާ) ގެ މައްޗަން، މަދުވެގެން -/
15,000ރ. (ފަނަރަހާސް ރުފިޔާ)
އަށްވުރެ އިތުރުވާ ފަދައިން ހުށަހަޅާ ކޮންމެ އަގަކީ ކޮންޓްރެކްޓްގެ ބޭނުމަށްޓަކައި ހުށަހެޅުމެ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ "އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives Theemuge | Orchid Magu | Male's Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް URL
:
WWW.Supremecourt.gov.mv| ފެކްސް: !3008554Fax
960+ | ފޯން: :!300999o Te
960+
22 ޞަފްޙާގެ 19
.28
ވިތް ރިސަރވް ނީލަންތަކުގައި، ކަނޑައެޅިފައިވާ އުޞޫލުގެ ތެރެއިން، ނީލަން ނިންމާލާއިރު
ހުށަހެޅިފައިވާ އެންމެ މަތީ އަގަކީ މުޢާމަލާތުގެ ބޭނުމަށްޓަކައި ޞައްޙަ ހުށަހަޅުން ކަމުގައި ބަލާތީ،
އަދި ރިސަރވް އަކީ (މި މުޢާމަލާތުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ 'އެކަށީގެންވާ އަގު") މުދާ ގަތުމަށް ހުށަހަޅާ
ފަރާތްތަކަށް އަންގާ އަގެއް ކަމުގައި ނުވާތީ، އިޢުލާނުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޖެހިޖެހިގެން ބަންދު ނޫން
3 (ތިނެއް) ދުވަސް ވަންދެން ތެޔޮ ޓޭންކަރު ގަތުމަށް ހުށަހަޅާފައިވާ އަގެއް އޮތުމުން، އެ އަގަކީ މި
މުޢާމަލާތުގެ ބޭނުމަށްޓަކައި ހުށަހަޅާފައިވާ ހުށަހެޅުން ކަމުގައި ދެކެމެވެ. އަދި މިފަދައިން އެންމެ މަތީ
އަގު ހުށަހަޅާފައިވާ ފަރާތަކީ އެމްޕްލޯއިމަންޓް ބިއުރޯ މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުކަން ސިވިލް ކޯޓާއި
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގައި ހުށަހަޅާފައިވާ ބަޔާންތަކުންނާއި ލިޔެކިޔުމުން އެނގެން އޮތުމުން، ޤާނޫނު
ނަންބަރު 91/ (ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނު) ގެ 5 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ހުށަހެޅުން
ފުރިހަމަވީކަމުގައި ދެކެމެވެ.
.29
ވިތް ރިސަރވް ނީލަންތަކުގައި ޤަބޫލު ކަމުގައި ބެލެނީ ކަނޑައެޅިފައިވާ އުޞޫލާ އެއްގޮތަށް ނީލަން
ނިންމުމުގެ ޢަމަލަށް ކަމުގައިވާތީ، އަދި އިޢުލާނުގައިވާ ގޮތުންނަމަ، ނީލަން ނިންމާލެވޭނީ އެންމެ މަތީ
އަގު ހުށަހަޅާފައިވާތާ 3 ދުވަސް ވުމަށް ފަހުގައި، އެ ފަރާތަކަށް ކަމުގައި ބަޔާންކޮށްފައި އޮތުމުން، އެ
މަގުން ނީލަން ނިންމާލާ، ޤާނޫނު ނަންބަރު 4/91 (ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނު) ގެ 5 ވަނަ މާއްދާގައި
ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޤަބޫލުކުރުން، އެޤާނޫނުގެ ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކުރާ ފަދައިން
ފުރިހަމަވެފައިވާކަމުގައި އަހުރެން ޤަބޫލުކުރަމެވެ.
8
.30
ކޮންޓްރެކްޓެއް ވުމަށް އެދި ހުށަހަޅާ ހުށަހެޅުމަކީ ޤާނޫނީގޮތުން ބަނދެވޭ ބަނދެވުންތަކެއް އުފެއްދުމުގެ
ނިޔަތުގައި، އޮޅުން ފިލާގޮތަށް، އަދި ޔަޤީންވާގޮތަށް އޮންނަ ހުށަހެޅުމަކަށް ވާންޖެހޭކަމުން،
މަތިން ހުށަހަޅާ އަގު ޤަބޫލުކުރުމާއި ނުކުރުމުގެ މައްޗަށް ގޮތެއް ކަނޑައަޅާނީ ނީލަން ނިންމާލުމަށްފަހު،
އެނެއް
ސުޕްރީމް ކޯ
ވެ
12 ޤާނޫނު ނަންބަރު [49 (ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނު) ގެ 6 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ).
ދިވެހިރާއްޖެ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ތީމު ގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives Theemuge | Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: /URL
:
www.supremecourt.gov.tm|ފެކްސް: :3008554Fax
960 + | ފޯން: :Tel
300999
960+
22 ޞަފްޙާގެ 20
ފަހުގެ ތާރީޚެއްގައި ކަމަށް އިޢުލާނުގައި ބަޔާންކޮށްފައި ނުވާނަމަ، އެއީ ފަހުން އުފަންކޮށް، އެކަމުގެ
މައްޗަށް އެހެން ފަރާތްތަކުން އެއްބަސްވާންޖެހޭ ޝަރުތެއް ކަމުގައި ބަލައިގަނެވޭނެ ޤާނޫނީ ބިނާއެއް
ނެތެވެ.13
31. މުދަލަކަށް އެކަށީގެންވާ އަގަކީ ކޮބައިކަން ކަނޑައެޅުމަކީ މުދަލުގެ ވެރި ފަރާތުގެ ޙައްޤެއް
ކަމުގައިވާހިނދު، ނީލަމުގެ އުޞޫލުތަކުން މުދަލެއް ވިއްކުމަށް ނެރޭއިރު، އެ މުދަލެއް ވިއްކާލުމަށް
އެކަށީގެންވާ އަގަކީ ކޮބައިކަން ކަނޑައަޅާފައި ނުވާ ޙާލަތުގައި، އަދި ނީލަން ކުރިއަށްދާ މުއްދަތުގައި
އެފަދަ އެކަށީގެންވާ އަގަކީ ކޮބައިކަން ކަނޑައެޅުމަކާއި ނުލައި، ނުވަތަ މުދަލަށް ހުށަހަޅާ އަގުތައް އެ
ފަދު އެކަށީގެންވާ އަގަކަށް ނާރާނަމަ، ނީލަމުން މުދާ ނެގުމަކާއި ނުލައި، ނީލަން ނިންމާލުމުން، މުދަލުގެ
ވެރިފަރާތުން އެ (މުދަލަކަށް އެކަށީގެންވާ އަގު ކަނޑައެޅުމުގެ) ޙައްޤު ދޫކޮށްލީ ކަމުގައި ބަލަންޖެހެއެވެ.
އެހެނީ، މުދާ ވިއްކަން ހުށަހަޅާފައިވަނީ ނީލަމުގެ އުޞޫލުން ކަމުގައިވެފައި، ނީލަންތައް ކުރިއަށްދާ ވަކި
ގޮތްތަކެއް ހުރުމުން، ނީލަމުގެ އުޞޫލުތަކަށް ވިއްކާ ފަރާތުން ތަބާވާނެކަމަށް ބެލޭތީ (imply) އެވެ.
.32
2
ޓް.
އިސްވެ ބަޔާންކުރި ކަންކަން އެހެން ހުރުމުން، އެމް. ޓީ. ބަރޯސާ 101 ސިޓީލާ ނީލަމުގައި ވިއްކާލުމަށް
މިފްކޯއިން ކުރި އިޢުލާނާ ގުޅިގެން އެންމެ މަތީ އަގު ހުށަހަޅާފައިވަނީ އެމްޕްލޯއިމަންޓް ބިއުރޯ މޯލްޑިވްސް
ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑު ކަމުގައިވާތީ، އެމް. ބަރޯސާ 101 ވިއްކުމާގުޅޭ މުޢާމަލާތުގެ އީޖާބާއި ޤަބޫލު
ފުރިހަމަވެފައިވާ ކަމުގައި އަހަރެން ދެކެމެވެ. އަދި މިފްކޯއިން ކަނޑައަޅާ އެކަށީގެންވާ (reasonable)
ގޮތެއްގެ މަތިން، އެމްޕްލޯއިމަންޓް ބިއުރޯ މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ފަރާތުން އެ ތެޔޮ ޓޭންކަރު
ގަތުމަށް ހުށަހަޅާފައިވާ އަގު އަދާކޮށްފިނަމަ، އެ މުދަލުގެ މިލްކުރެވިކަން އެމްޕްލޯއިމަންޓް ބިއުރޯ
33 ޤާނޫނު ނަންބަރު 91/ (ކޮންޓްރެކްޓާބެހޭ ޤާނޫނު) ގެ 8 ވަނަ މާއްދާގެ (ނ) ގައި ހުށަހެޅުމެއް ޤަބޫލުކުރާއިރު، ޤަބޫލުކުރުމުގައި
ނުވަތަ ޝަރުތެއް ކޮށްގެން ނުފެންކަމުގައި
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު ޓީމުގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ | ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge Orchid Magu | Male'ſ Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: R
:
WWW.Supremecourt.gov.mv |ފެކްސް: :3008554Fax
960 + | ފޯން: :Tel
3009990
960+
22 ޞަފްޙާގެ 21
ލަ88
މއްޗަށް
އޮތް ޤާނޫނީ ޒިންމާއެއް
މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް ނަޤުލުކޮށްދިނުމަކީ މިފްކޯގެ
ކަމުގައިވެސް ދެކެމެވެ.
33
އަހުރެންގެ
ނިންމުމުގެ ނަތީޖާއަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 168/HC-A/2013
ޤަޟިއްޔާގެ ޙުކުމް ބާޠިލްވެ، ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2011/Cv-C/36 ޤަޟިއްޔާގެ ޙުކުމް
ދެމެހެއްޓުންކަމުގައި ވާއިރު، ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2011/Cv-C/36 ޤަޟިއްޔާގެ ޙުކުމުގައި،
މިފްކޯއިން ކުރި އިޢުލާނުގައިވާ "އެކަށީގެންވާ އުގަކަށް އެރުމަށްފަހު" މި ޢިބާރާތަކީ ޚިޔާލީ
ތެއްކަމަށާއި، އެ ޝަރުތަކީ މި މުޢާމަލާތުގައި ޝަރުޢީގޮތުން ޞައްޙަ ޝަރުތެއް ނޫންކަމުގައި
ކަނޑައަޅާފައިވަނީ ރަނގަޅަށް ނޫންކަމުގައިވެސް ފާހަގަކުރަމެވެ.
ނަކުe(ހދީ
ފަނޑިޔާރު މަޙާޒު ޢަލީ ޒާހިރުގެ ރައުޔު:
މި މައްސަލައިގައި ފަނޑިޔާރު ޢާއިޝާ ޝުޖޫން މުޙައްމަދު ފާހަގަކުރައްވާފައިވާ ނުކުތާތަކަށް އަހުރެން
ތާއީދުކުރަމެވެ.
ފަނޑިޔާދު ޙުސްނުއްސުޢޫދުގެ ރައުޔު:
މި މައްސަލައިގައި ފަނޑިޔާރު ޢާއިޝާ ޝުޖޫން މުޙައްމަދު ފާހަގަކުރައްވާފައިވާ ނުކުތާތަކަށް އަހުރެން
ތާއީދުކުރަމެވެ.
03
ދެންފަހެ، އިސްވެ ބަޔާންކުރެވުނު ނުކުތާތަކުގައި ބަޔާންކުރެވުނު ސަބަބުތައް އެހެން ހުރުމުން، ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 168/HC-A/2013 ޤަޟިއްޔާގެ ޙުކުމްކޮށްފައިވަނީ ކަމާބެހޭ ގާނޫނީ އުޞޫލުތަކާ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމު ގެ އޯކިޑްމަގު | މާލެ ، ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives|Theemuge | Orchi{l lagu | Male'| Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް URL
:
WWW.Supremecourt.gov.mv/ފެކްސް: :3008554Fax
960 + | ފޯން::Tel
3009990
960 +
22 ޞަފްޙާގެ 22
Cuco
އެއްގޮތަށް ކަމުގައި ނުވާތީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 168/HC-A/2013 ޤަޟިއްޔާގެ ޙުކުމް
ބާޠިލުކޮށް، ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2011/Cv-C/36 ޤަޟިއްޔާގެ ޙުކުމުގައި ނީލަން ނިންމާލިއިރު އެންމެ
މަތީ އަގެއް ހުށަހަޅާފައިވާ ފަރާތް ކަމުގައިވާ އެމްޕްލޯއިމަންޓް ބިއުރޯ މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް އެމް.
ޓީ. ބަރޯސާ 101 ވިއްކުމަށް މޯލްޑިވްސް އިންޑަސްޓްރިއަލް ފިޝަރީޒް ކޮމްޕެނީ ލިމިޓެޑްގެ މައްޗަށް ލާޒިމުވެއްޖެ
ކަމުގައި ކަނޑައަޅައި އެ ވިޔަފާރި ޢަޤުދުކޮށް ނިންމުމަށް އަންގައި ސިވިލް ކޯޓުގެ އިސްވެބުނެވުނު ނަންބަރު
2011/Cv-C/36 ޤަޟިއްޔާގެ ޙުކުމުގެ އެބަޔަށް ތާއީދުކޮށް، މި މައްސަލަ ބެލި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް
ކޯޓުގެ ފަނޑިޔާރުންގެ މަޖިލިސްގެ އިއްތިފާޤުން ޙުކުމްކޮށްފީމެވެ.
އެޕްރީމް ކޯޓް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސުޕްރީމް ކޯޓު |ތީމުގެ "އޯކިޑްމަގު | މާލެ ، ދިވެހިރާއްޖެ
Supreme Court of the Maldives | Theemuge | Orchid Magu | Male' | Republic of Maldives
ވެބްސައިޓް: URL
:
VWWW.Supremecourt.gov.mv،ފެކްސް: :3008554Fax
960 + | ފޯން: :Tel
3009990
960 +