ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 1989/HC-A/76 ޤަޟިއްޔާގެ ޙުކުމް - އެގްރީމެންޓް
200
ނަ_29
/
04
/
76 ފޮތުގެ 28 وصغمبر
2 ވަޖާއި ސެކަނަޓް އެގްރިމެންޓައިގުޅޭ
އައިޒަރާތް ހ އޮلل ބުރުލައެއްގެ 89/76 ގެ 2ވލިގިންހިޅު ތެމުސް .
2 (ށ، ހުށަހަޅާމީހާގެ ކުރިހަމަކަން ގދނޫޕާޕޫ
2
ބައްގަގެރިހަމަނަން ޤާދلا5
2 2ޅޓ ބޯމީހާގެ ކުރީހަމަކަން ބޮމި هللهلޕާގެ
N
uމللފގ 2/0
6/ ޑިސެމްބަރ
792/
/ ربيع الأول /
ސެޕްޓް 1998
ހުށަހެލިތާރީޚް 25 ޑިސެމްބަރ 2808 ..
ترینر عكرمه الله
ނިމުނުތަރީޚް h
- 3
«
ނިމުނުގޮތުގެވއދ
/0 0,
މިވަޠަތައެއް ކަމުގައި
ދެންފަހެ މ.މޮރަލި އެ للهللا ނ.. ނުކުމެ ލައްކެރުގސޮ/
ޖޫއާއި ދެމެދު އެއްބަސްވެ މިނަގަލިއެވެ. ކިޔާ އަންޑަ ހޯތިގައިވާ لاނތައް ކުއްޔަށްމިހުގާ
ބެހޭގޮތުން ރަޖިސްޓްރީ ކުރެވިފައިވާ އެގްރިމެންޓްގައި ވިއްކުންސް ކޮށް 30 އަހަރަށް ޅ (اا ޤާއި
އަށް ކުއްޔަށް ދީފައިވާ ތަނަކަށްވެފައި ތަނުގެލި ނުލިބޭކަމަށް ގ ކުރާސަلا5ޖއަކީ
-lއސެކުނަވެން ނެތުމާޢީ މ.ދޮރަނީއެވެ ކިޔާ ބަންނަ ވީމައިލަ615
ތަކުގެ މިލްކުވެރި ކަލާލެލު ގ ލޮاފފިޔަވައި ސަކުރާ މީހަކު ނެރުޔާهللފަރު 8/78 ގައި
] އެއް ގދ •اގެ މައްޗަށް ބޮاހސާލެއް ނެތުމާއި.މޮރަކައިވެ
ކިޔާ ބަންޑާރަ ގޯތީގައިލާ ގސްތައް ބޮއިلا(ވެ އަށް މިލްކުކޮށްދިނުމާ މެދުގނުކު
ރައްވާ ކަމުގައި މާލޭމުނިސިޕަލްކިއިނާ ވިދަލުވެފައި ވުމާއި މިلا(21ތައްllކުރުމަށް ބޮއި
محمد الغفار ރ - ހުށަހަލާފައި ވުމާއިއެކު ނަޤީ ކުރުމާބެހޭ ގޮތުގެ80 ވަނަ
އމާގެ 3ވަނަ ޗެނައިނާ ފަދައިން މިމޮރަމަލިކެވެ.ބަންޑަރަ ގޯތިގައިލާ ގތަތައް ލެއި
ރ (ޑެޑްއަށް މިލްކުވެއްޖެކަމަށް ނަސީކޮށް لا ނިންމީއެވެ.
29
• ފާހަގަކުރެވުނު ނުކުތާތައް
x -
ހ. ވައްބެރު ހ ނޮޗްގެ ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓަށް އުފުލާފައީލާ
ފ އަކީ، މިނިސްޓްރީ އޮފް ޖަސްޓިސްގެ ކޯޓް/
ރގެ 3/
88-32
/
46/ރ
ރޮޗެސް ނިންމަވާފައިވާ ގޮތާމެދުގައި ހިތްހަމަ ނުޖެހިގެން އެޗް އަލުން ބަލައީނުން
އަދިގަނޭ ކޮރޯޅިeއެކެވެ
މީ ކޯޓްރެސްގެ 34
/
1.3
/
28 ޓެން ނިމިވަހީވާ ގޮތާއިމެދު
ގދރާގެ ހިތްހަމަ ނުޖެހޭކަމަށް ފާހަގަކުރާކަންތައް ތަކަކީ1-ލ ދޮނަގައްޔެވެކިޔަރ(
ތަކަކީ، ޙައްޖާއެއް ކަޑައަޅާފައި ބޭއިهللހއަ ހަދަލުކުރި ތަނަކަށްވުމާއި އެއިލިއްކުން
ނުކުރާ ގޮތެއްގައި ކުއްޔަށްދީފައިވާ ތަނަކަށް ނުލާކަލާއި، މޮރަގަލީގެ ހޓގައިޑިސަލާމަ
ބެހޭގޮތުން ހެދިފައިވާ ޕާތަކުގެ 28 ވަނަ މާއްދާގެ 3ވަނައާ ޙަވާލާދެއްވައިއެގތ
ނިންމަވާފައި ވައިރު އެފަ(ޅގައި ބުނާގޮތްނޫން ގޮތަކަށް އެފަގގެ މާނަކޮށްފައިވާ
ކަމާއި ބޮއިދދީهلހ ދޭންޖެހިފައިވާ ފަނަރަހާސް ރުމީޔާ ނުދީގެން ދީ(ކުރި
هގ އަދި މުށިސނުވެފައި ލާއިރު ފައިސާދީފައި ލާކަމަށް ބައްލަލާފައި ލޯކަލްއީ
މިކަންކަމެވެ.
3ސޯޓްރީމްގެ އގ.324
/
36 ޕެރިސްގައި ކޮށްފައިލޯ ޏއަކި
ކޮބައިތޯ ބަލާއިރު އެލްޗެއައިلތުޖާޓއޯ ލައްކެރު ދީސް އާ ދެމެދުގައި
ކުރެވިމަޢީ މ.ދުރަގަލު ކުއްޔަށްދީނުމާބެހޭ އެގްރިމެންޓްގެ މަލުން 32 އަހަރުދުވަހުގެ މުއްދަތަށް
ބޮއި ރ.ހުޅު ކުއްޔަށް ހިލާލައިލާ لސތައް ރلރުމަށް ބޭނުންވެގެން ގދވެ؟ވެ
OCCO CC
30
ފަރާތުން ކޯޓްރެސް އަށް ހުށަހެލީ ލ އެކެވެ. ބޮއިޙދﷲހގެ لاގގައި للގކޮށްފައިވަނީ
30 އަހަރުދުވަހުގެ މުއްދަތައް މ.މޮރަގަލު ކުއްޔަށް ދިނުމަށް ރަޖިސްޓަރީ ކުރެވިފައިވާ 77
/
7-4
ގެ އެގްރިމެންޓަކީ للލިއްކުން މުޅިކޮށްފައިވާ އެގްރިމެންޓަކަށް ވުމާއެކު25 ފެބްރުއަރީ
2979ގައި ވަޒީރުންގެ ޢީ ސިން ފާސްކުރެއްވި ގަވާއިދުގައިވާ ގޮތުގެމަތީން އެއިމާރާތްތައްފއޑޯ-
އަލް ފކޮށްދިނުން އެދޭކަމަށެވެ. މި(ފިޒިއަގުޅިގެން ފަސްމަލާފައިވަނީ،މމޮރަކަލީ
ކުއްޔަށް ދިނުމުގެ އެގްރިމެންޓުގަ މިމ./8ގެ ދަށުން ބޮއިلރޤހކުއްޔަށް ހިގާފައިވާ.
لاތަކަކީ 30 އަހަރު ދުވަހުގެ މުއްދަތަށް ކުއްޔަށް ހިވާފައިވާ ނެއްކަން އެގްރިމެންޓްގެ
2 ވަނަ މާއްދާއިން liހއވާ ކަމަށާއި، މިއެގްރިމެންޓްގެ ސޮ2ދ އަކި ކުއްޔަށްދިންuސައް
ވިއްކަލުންކަން އެގްރިމެންޓްގެ ވަނަ މާއްދާއިން އެގޭކަމަށެވެ.
- ގސޫލާއައިهއވެޤހއާއި ދެމެދުގައި ވެވުނު އެއްބަސްވުމެއްގެ
ދަށުން، މ.ދޮރައަލިކީޔޯ لللތައް ޙދީޘެޤާހރަށް ކުއްޔަށް ދީފައިވަނީ ލިއްކުންނަ ކޮޓައި
ކަމަށް ސޯޓްރީމިން ބައްލަވާފައިވާތީ އެކަމާ ގކުރުމުގެ ގޮތުން ގފީޝޮޕްގެ ފަރާތުން
ބުނަނީ، އެގްރިމެންޓްގެ ޝިފާއަށް ބަލާއިރުވެސް އެއީ ކޮންގޮތަކަށް ކުރެވުނު އެގްރިމެންޓެއް.
ކަން އެގެނެ ކަމަށެވެ. އެގްރިމެންޓުގެ ފެގައި އޮތީ ”.މޮރަމަލިއެވެ. ކިޔާގޯތީގެ ޝޯތައް
ދިރިއުޅުމަށްޓަކައި އިތުޖާ .. ހަދުވަރުގަސްދޮށުގެ އާއި ހަވާލުކުރި އެގްރިމެންޓް"
މިހެންނެވެ. މިސުރުހީއަށް ބަލައިފިނަމަ، ދޮރަގަލިކިޔާ ل(ސތައް ކުއްޔަށް ންކަމެއްވެސް
ދޭހައެއް ނުވެއެވެ. މިސުރުހީން ދޭހަކޮށްދެނީ ދިރިއުލުމަށްޓަކާ .. ދޮރަގަލިކިޔާ އސަތައް ބޮއި.
(ހތުޤހއާ ޙަވާލުކުރެވުނު ކަމެވެ.
5.ބޮއި ޕ(ވެހއާ ވައްބުރު ދީ(ހíހއަ ދެމެދުގައި ކުރެވިފައިވާ އެގްރީ.
މެންޓްގައި ވަނީ ހަމައެކަނި ސުރުހީއެއް ނޫނެވެ. އެގްރިމެންޓްގައި މާއްދާތަކެއްވެސްވެއެވެ. އެ
މާއްދާތަކަށް ބަލާއިރު އެއްވަނަ މާއްދާގައި ބުނަނީ މިގޯތީގައިވާ ސޮތައް ހދބުހއާއި
ޙަވާލުކުރަނީ އފތުޤަހގެ އަތުން ފަނަރަހާސްރުޔާ ނެގުމަށް އެއްބަސްވެގެން ކަޑަވާޑް ނިއަސާ
އެއްމަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި ދޭންވާނެ ކަމަށާއި، ފައިސާ ދިނުމަށްފަހު އެއްމަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި
لا(هތައް ހުސްކޮންގައި ހއތެﷲا އަށް ދައްކަން އެއްބަސްވެފައި ވާކަމަށާއި، މިފައިސާ
އަކީ 30 އަހަރު ދުވަހުގެ ތެރޭގައި އަދާކުރުމަށް ނަގާފައިސާއެއް ކަމަށެވެ. އަދި އެގްރިމެންޓްގެ
ޓް ވަނަ މާއްދާގައި ބުނަނީ، ފުރަތަމަ މައްދާގައި ބުނީ 30 އަހަރުދުވަހުގެ ކުރީން، މިފައިސާއަށް.
ބޭނުންވެގެން އހރގެ އެދުނަސް ފައިސާދެޔޭން ނޯންނާނެ ކަމަށާއި، ހަމައެފަދައިން އިރުގެ
ކުރީން، ލައްބަރު ކޝަފ للސތައް ބޭނުންލީއަސް لاސތައް ދީސާއަށް
ނޯންނާނެ ކަމަށެވެ. މިވާހަކަތަކަށް ބަލާއިރު ކޮއިދީދވހގެ އަތުން ފ، ނަގާ
ވަކީލާ ފަނަރަހާސް ރުތިޔައަކީ ދަރަންޏަނަގާ ފައިސާއެއްގެގޮތް ދޭހަކޮށްދެއެވެ. ހަމައެއާ
ގުޅުވައިގެން ތިރީސް އަހަރު ވަންދެން (ރުޤް ދިރިއުލުމަށްޓަކައި ދީޘްޤާޤަގެދޮރު
އފހނޑެފއާ ޙަވާލު ކުރެލިފަޒީލާ “ގޮތަށް ބަލާއިރު، މިގެދޮރަކީ ރަހުނުކުރެވޭ ގަވައިދުން
ރަހުނު ކުރެވިފައިވާ ތަނަކަށް ނުވެއެވެ. އަދި އެގްރިމެންޓްގެ 3ވަނަ މާއްދާގައި ސަރުކާރުން
ހުއްދަދީފިނަމަ އެގްރިމެންޓްގައި ޙީاކޮށްފައިވާ لބތައް ނަރަހާސްރުފިޔާގެއަގަށް ކޮއި
ގދޕލުޑޯއަށް ލިއްކުމަށް އެއްބަސްވެފައި، އޮޅުމުން، އެގްރިމެންޓްގެهلދއަކީ لނތައް
2/9/2
30
30
ލިއްކަލުން ކަލާއި، އހރޤހގެ އަތުން އޅނަގާފައިވާ ފަނަރަހާސް ރުފިޔާއަކީ
ސސާތަކުގެ އަގުކަމާއި އެފައިސާއަކީ އަކުރާދޭގޮތަކަށް ދަރަންޏަށްނަގާފައިވާ ފައިސާއެއް
ނޫންކަން އެގިދެއެވެ. އަދި މިއެގްރިމެންޓަކީ މިއެގްރިމެންޓާ އެވަރަޗުށް ލާނުލުމަށާއި،
ދެވަރަތުގެ ޚަރިސުންވެސް އެއަށް ދަސްތެރިކޮށް ލިޔުން ޝާއިކޮށްފައިވާ އެގްރިމެންޓަކަށް
ލުމުން، ވައްކަރު ތރެއާއި، ބޮއިޙބާއްޔާ ދެމެދުގައި މި މެރަގައްޔާއި
ހޭގޮތުން ކޮށްފައިވާ އެގްރިމެންޓަކީ ސ(ސޮއެއް ވިއްކުންޝުކުރާ ގޮތަށް ކޮށްފައިވާ
އެގްރިމެންޓެއް ނޫންކަމުގައި ބެލިފަނެކަމަކަށް ނުފެނެއެވެ.
).މި ދޮރުގަލިކިޔާ للއއާ ބެހޭގޮތުން ރަޖިސްޓަރީ ކުރެވިފައިވާ
94/77/7 އެގްރިމެންޓަކީ ކުއްޔަށްނިމުގެ އެގްރިމެންޓެއް ކަމަށް އެގްރިމެންޓް ގައި
އރޓް ކޮށް ބަޔާންކޮށްފައި ނެތަސް އެގްރިމެންޓްގައި ބަޔާންވެގެން ވާހަކަތަކާއި، އެގްރިމެންޓުގެ
ދަށުން ހިގަންވީ ކަންތައް ތަކުގެ މައްޗަށް ބަލާއިރު އެގްރިމެންޓުގެ لاފނޑިތަކުން ފަލަކޮށްދޭ
ހގެللހއަކީ ތިރީސްއަހަރު ދުވަހަށްވުރެ މަދުނޫން މުއްމަނަކަށް މ.މޮރަގަލީގައި ރ(هلاއަށް
ފެނެގޮތް ހަމަޖައްސާ ވައި އޭގެބަދަލުގައި ބޮއިރތެﷲގެ އަތުން ވައްބުރު ސަރއަށް
ފަނަރަހާސްރުފިޔާ ލިބޭނެގޮތް ހަމަޖެއްސުން ކަމާއި، އަދި އެމުއްދަތުގެ ތެރޭގައިلاސތައް
ލިއްކަލެވޭފަދަ ގޮތަކަށް ސަރުކާރުގެ ފަގއހަމަ ޖެހިއްޖެނަމަ ލސުއަލްޅހތެ
ފަނަރަހާސް ރުވިލާ،ކި لاސތަކުގެ އަގުކަމަށް ހަދައި އެސތައް ކޔެޘުމއަށް ލިއް
ލުންކަން ރަގަޅަށް ދޭހަވެއެވެ. މިހެންކަމުން ކޯޓްޗެގެ 88/-6/3 ފަޚީ ނިންމެވިއިރު
ވައްބެރު للގގެ ދޮރައަލިކިޔާ އިމާރާތްތައް ބޮއިއދީނުޑްފއަށް ކުއްޔަށް ދެވިފައިވާ
ކަމަށް ބައްލަވައި، ޛާކުރުމާބެހޭ ގޮތުން ހެދިފައިވާ ޤަ ފޮތުގެ 28 ވަނަ މާއްދާގެޝްވަނަ
ދާ <ނަދެއްވައި، ލ.ފޮރަގައްޔެވެ. ކިޔާ އިމާރާތްތައް ބޮއިދލޯޤަފއަށް للވެއްޖެކަމަ
މަޤީ ކުރައްވާފައިވާގޮތް ރަގަލުކަމަށް ހައިކޯޓްގެ ފަޑިޔާރުން ބުރަވެއެވެ.
1 މައްގެ އފހލޫ އައި ބޮއި ސޕި(ޚަގ ޚިއާއި ދެމެދުގައި ކުރެވިފައިވަ
ކްސިޑެންޓްގެ މަކުން. ބޮހިޞދުއޫހ ބައްބެރު
ޅހއަށް ދޭންޖެހޭ މަސަރަހަސް
ނުވިހާ ނުދީ އޮތްކަމަށް ޅހނަކުނާ ބުނުނުމަކީ އެއީ ވަކި މައްސަލައެކެވެ. އެ
ނަލަކީ އޮތްނަމަ ފަސާހޯދުމަށް އެދުމުގެޤާ ޘަހއަށް އޮންނާނެއެވެ. އަދިއެފައިސާ ނުދެވީ
އޮތުމަކީ،3ޅގައިވާ ގޮތުގެމަތީން لސާތައް ކޮށްދިނުމަށް ހުރަސްއެޅޭނޭ ކަމެއްނޫނެވެ.
8-އިސްވެދިޔަ ސަބަބުތަކަށްޓަކާ ކޯޓްޤުގެ 9
/
8.e
//
ukޕީ
ނިންމަވާފައިވާގޮތް ރަގަޅުކަމަށް ފެނެއެވެ.
ބ މަގެ
މިނިސްޓްރީ އޮފް ޖަސްޓިސްގެ ކޯޓް 3ގެ 5/
88-f/324ވާ
ނިންގަވާފައިވަނީ ރަމަލަށްކަމަށް ފެންނާތީ، އެމަސްގެ ޕީ އަށް ތާއީދުކޮށް މިހާސް
ނިންމިއެވެ.
ފަޑިޔާރު
| _ 0