• ހޯމް
  • ޤާނޫނާއި ޤަވާއިދު
  • ލޯފާމްތައް
  • ލޯޔަރުން
  • ކޯޓުގެ ލިޔުންތައް
  • ލޮގްއިން

ކޯޓުގެ ލިޔެކިޔުންތައް

ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 2017/HC-A/262 ޤަޟިއްޔާގެ ޙުކުމް

ލިޔުމުގެ ނަންބަރު:
2017/HC-A/262
ޝާއިއުކުރި ތާރީޙު:
‫‫‫06 ސެޕްޓެމްބަރ 2020
ކޯޓުގެ ނަން:
ހައިކޯޓު
ލިޔުމުގެ ބާވަތް:
ޙުކުމް
މި ލިޔުމެއް ޑައުންލޯޑް ކުރޭ
ޕީޑީއެފް ވިއު ޓެކްސްޓް ވިއު

ޞަފްޙާ 1 ރިވިއު ނުކޮސް

1
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާސާ
2{7/HC-A/22
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓު
ދިވެހިރާއްޖެ
ރާއްޖޭގެ
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާޞާ
• ޤަޟިއްޔާ ނަންބަރ 262/HC
-
A/2017
• އިސްތިއުނާފުކުރި ފަރާތް:
* ނަން: އަމީން ކޮންސްޓްރަކްޝަން ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް
ރަޖިސްޓްރީ ނަންބަރ: 89-20-C
ދާއިމީ އެޑްރެސް: މ. 52 ނަންބަރ ފިހާރަ
މ. 52 ނަންބަރ ފިހާރަ
50ޑ
މިހާރުގެ އެޑްރެސް:
• އިސްތިއުނާފު ރައްދުވި ފަރާތް:
* ނަން: އުރީދޫ މޯލްޑިވްސް ޕަބްލިކް ލިމިޓެޑް
ރަޖިސްޓްރީ ނަންބަރ:
ދާއިމީ އެޑްރެސް:
މިހާރުގެ އެޑްރެސް:
ސަންލީޓް |މާލެ
ސަންލީޓް | މާލެ
ޖިސްޓްރީކުރެވުނު ތާރީޚް: 16 ރަމަޝާން 1438
* ނިމުނު ތާރީޚް: 30 ޖުމާދަލްއާޚިރާ 1441
24 ފެބްރުއަރީ 2020
11 ޖޫން 2017
އިސްތިއުނާފުކުރެވުނު ޤާޟިއްޔާ ނަންބަރު: 2016/Cv
-
C/1431
ނިންމެވިކޯޓު: ސިވިލް ކޯޓު
މައްސަލައިގެ ބާވަތް: މަސައްކަތާއި މުދަލާއި ޚިދުމަތުގެ އަގު ހޯދުމަށްއެދި ހުށަހަޅާ މައްސަލަ
ހުށަހެޅި ތާރީޚް: 10.07.2016 ނިމުނު ތާރީޚް: 08.03.2017
• މައްސަލަ ބެލި ފަނޑިޔާރުންގެ މަޖިލިސް:
ފަނޑިޔާރު ޢަބްދުއްރައޫފު އިބްރާހީމް ފަނޑިޔާރު މުޙައްމަދު ނިޔާޒު ފަނޑިޔާރު ޙުސައިން ޝަހީދު
(ރިޔާސަތު)
އައިކޯޓް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން: 3325029، ފެކްސް: 3316471
އީމެއިލް info@highcourt.gov.mv ވެބް ސައިޓް WWW.highcourt.gov.mv

ޞަފްޙާ 2 ރިވިއު ނުކޮސް

2
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާސާ
2017/HC-A/22
• ދަޢުވާގެ ޚުލާޞާ
މިއީ، ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2016/Cv
-
C/1431 ޤަޟިއްޔާ އެކޯޓުން ނިންމާފައިވަނީ
ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ ހަމަތަކާއި ޚިލާފަށްކަމަށްބުނެ، އަމީން ކޮންސްޓްރަކްޝަން ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް ގެ
ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގައި އިސްތިއުނާފުކުރުމުން ބަލާފައިވާ ޤަޟިއްޔާއެކެވެ. މިޤަޟިއްޔާގައި،
އިސްތިއުނާފު ރައްދުވާ ފަރާތަކީ އުރީދޫ މޯލްޑިވްސް ޕަބްލިކް ލިމިޓެޑް ކޮމްޕެނީ އެވެ.
(..އދ
ފާހަގަކުރެވުނު ނުކުތާތަ
01- އިސްތިއުނާފު މިކުރެވޭ ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2016/Cv-C/1431 ޤަޟިއް
ޟިއްޔާގެ
ޝަރީޢަތް ނިމުނު ގޮތުގެ ރިޕޯޓަށް ބެލިއިރު، އެޤަޟިއްޔާއަކީ އުރީދޫ މޯލްޑިވްސް ޕަބްލިކް ލިމިޓެޑް ކޮމްޕެނީ
(ރަޖިސްޓްރީ ނަންބަރު 633
/
2004-C) ގެ ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގައި މުޢާސަލާތީ ޚިދުމަތް
ފޯރުކޮށްދިނުމަށްޓަކައި 14 މާރިޗް 2005މ. ދުވަހު އަމީން ކޮންސްޓްރަކްޝަން ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް
(ރަޖިސްޓްރީ ނަންބަރު 20
/
89-C) އާ ޙަވާލުކޮށްފައިވާ 30 އެންޓަނާގެ ފައުންޑޭޝަން އެޅުމުގެ
މަސައްކަތާއި، އެ އެންޓަނާތަކާގުޅޭ މުޢާސަލާތީ ސާމާނާއި ވަސީލަތްތައް ބެހެއްޓުމަށް 20 ސެލްޓަރތަކުގެ
ފައުންޑޭޝަން އެޅުމުގެ މަސައްކަތާއި، 19 ޖަނަރޭޓަރު ބެހެއްޓުމަށްޓަކައި އަޅަންޖެހޭ 19 ފައުންޑޭ ޝަން
އެޅުމުގެ މަސައްކަތުގެ އަގުގެ ތެރެއިން ދައްކަންޖެހި ނުދައްކައިވާ 226,619.59$ USD (ދެ ލައްކަ
ސައްބީސްހާސް ހަސަތޭކަ ނަވާރަ ޔޫ.އެސް ޑޮލަރ ފަންސާސް ނުވަސެންޓް) އާއި އިސްވެބުނެވުނު ފައިސާ
ދައްކާފައިނުވާތީ ޖޫރިމަނާގެ ގޮތުގައި އަރާފައިވާ 349,802.83$ USD (ތިން ލައްކަ ސާޅީސް ނުވަހާސް
އަށްސަތޭކަ ދޭއް ޔޫ.އެސް ޑޮލަރ އަށްޑިހަ ތިންސެންޓް)
އާއެކު ޖުމްލަ 576,422.42$ USD (ފަސް ލައްކަ
ހަތްދިހަ ހަހާސް ހަތަރުސަތޭކަ ބާވީސް ޔޫ.އެސް ޑޮލަރ ސާޅީސް ދެސެންޓް) ހޯދުމަށް އެދި އަމީން
ކޮންސްޓްރަކްޝަން ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް ގެ ފަރާތުން އުރީދޫ މޯލްޑިވްސް ޕަބްލިކް ލިމިޓެޑް ކޮމްޕެނީގެ މައްޗަށް
ދަޢުވާކުރުމުން ބަލާފައިވާ ޤަޟިއްޔާއެއްކަމާއި،
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން: 3325029، ފެކްސް: 3316471
އީމެއިލް info@highcourt.gov.mv ވެބް ސައިޓް WWW.highcourt.gov.mv

ޞަފްޙާ 3 ރިވިއު ނުކޮސް

3
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާސާ
2017/HC-A/22
އެޤަޟިއްޔާ ބައްލަވައި ކުރައްވާފައިވާ ޙުކުމުގައި، "ދެންފަހެ، އުރީދޫ މޯލްޑިވްސް ޕަބްލިކް
ލިމިޓެޑް ކޮމްޕެނީ (ރަޖިސްޓްރީ ނަންބަރު: 633
/
2004-C) ގެ ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގައި މުޢާސަލާތީ ޚިދުމަތް
ފޯރުކޮށްދިނުމަށްޓަކައި 14 މާރިޗް 2005މ. ދުވަހު އަމީން ކޮންސްޓްރަކްޝަން ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް
(ރަޖިސްޓްރީ ނަންބަރު 20
/
08-C) އާ ޙަވާލުކޮށްފައިވާ 30 އެންޓަނާގެ ފައުންޑޭޝަން އެޅުމުގެ
މަސައްކަތާއި، އެ އެންޓަނާތަކާގުޅޭ މުޢާސަލާތީ ސާމާނާއި ވަސީލަތްތައް ބެހެއްޓުމަށް 29 ޝެލްޓަރތަކުގެ
ފައުންޑޭޝަން އެޅުމުގެ މަސައްކަތާއި، 19 ޖަނަރޭޓަރު ބެހެއްޓުމަށްޓަކައި އަޅަންޖެހޭ 19 ފައުންޑޭޝަން
އެޅުމުގެ މަސައްކަތުގެ އަގުގެ ތެރެއިން ދައްކަންޖެހި ނުދައްކައިވާ 226,619.59$ USD (ދެ ލައްކަ
ސައްބީސްހާސް ހަސަތޭކަ ނަވާރަ ޔޫ.އެސް ޑޮލަރ ފަންސާސް ނުވަސެންޓް) އާއި، އިސްވެބުނެވުނު ފައިސާ
ދައްކާފައިނުވާތީ ޖޫރިމަނާގެ ގޮތުގައި އަރާފައިވާ 349,802.83$ USD (ތިން ލައްކަ ސާޅީސް ނުވަހާސް
އަށްސަތޭކަ ދޭއް ޔޫ.އެސް ޑޮލަރ އަށްޑިހަ ތިންސެންޓް) އާއެކު ޖުމްލަ 576,422.42$ USD (ފަސް ލައްކަ
ހަތްދިހަ ހަހާސް ހަތަރުސަތޭކަ ބާވީސް ޔޫ.އެސް ޑޮލަރ ސާޅީސް އެސެންޓް) ހޯދުމަށް އެދި އަމީން
ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް ގެ ފަރާތުން އުރީދޫ މޯލްޑިވްސް ޕަބްލިކް ލިމިޓެޑް ކޮމްޕެނީގެ މައްޗަށް
ދަޢުވާކޮށް ހުށަހަޅާފައިވާ މި މައްސަލާގައި:
ދަޢުވާލިބޭ އުރީދޫ މޯލްޑިވްސް ޕަބްލިކް ލިމިޓެޑް ކޮމްޕެނީގެ ފަރާތުން ދަޢުވާއަށް އިންކާރުކޮށް
މި ދަޢުވާއާ ގުޅޭ ލިޔެކިޔުންތައް ފެންނަން ނެތްކަމަށާއި، މިދަޢުވާއަކީ 11 (އެގާރަ) އަހަރާއި ގާތްގަނޑަކަށް
4 (ހަތަރެއް) މަސްދުވަސް ފަހުން ހުށަހަޅާފައިވާ ބާޠިލް ދަޢުވާއެއްކަމުގައި ބުނެފައިވާކަމާއިޑް
ދަޢުވާކުރާ އަމީން ކޮންސްޓްރަކްޝަން ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑްގެ ފަރާތުން
ޘާބިތުކުރުމަށްޓަކައި ހުށަހަޅާފައިވާ ލިޔެކިޔުންތަކަށް ބަލާއިރު ވަތަނިއްޔާ ޓެލެކޮމް މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް
ލިމިޓެޑުން އަމީން ކޮންސްޓްރަކްޝަން ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް 2005މ. ވަނަ އަހަރު ފޮނުވާފައިވާކަމަށް ބެލެވޭ
ޕާޗޭސް އޯޑަރތަކާއި، ސިޓީތަކާއި، އަމީން ކޮންސްޓްރަކްޝަން ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުން ވަތަނިއްޔާ ޓެލެކޮމް
މޯލްޑިވްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް އެޑްރެސްކޮށް 2005މ. ވަނަ އަހަރުގެ ތާރީޚު ޖަހާފައިވާ އިންވޮއިސްތައްގެ
8282ދ8އ
ކޮންހި
شروع سرسامفور
ދަޢުވާ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން: 3325029، ފެކްސް: 3316471
އީމެއިލް info@highcourt.gov.mv ވެބް ސައިޓް WWW.highcourt.gov.mv

ޞަފްޙާ 4 ރިވިއު ނުކޮސް

ބަލަހައްޓަވިންކަމަށް
4
2017/HC-A/22
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާސާ
22 22
ޝަރީޢަތަށް ހުށަހެޅިފައިވާކަމާއި، ދެފަރާތުގެ މެދުގައި ޚުސޫމަތް އުފެދިފައިވާ މުޢާމަލާތުގައި އަމީން
ކޮންސްޓްރަކްޝަން ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް ނުލިބިވާކަމަށް ބުނާ ފައިސާއާ ގުޅިގެން 2005މ. ވަނަ އަހަރުގެ
ފަހުން އަމީން ކޮންސްޓްރަކްޝަން ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުން މި ޤަޟިއްޔާގެ ދަޢުވާ 10 ޖުލައި 2016މ. ދުވަހު
ސިވިލް ކޯޓަށް ހުށަހެޅުން ފިޔަވައި ކޮށްފައިވާ އެއްވެސް މަސައްކަތެއް އެނގެން ނެތްކަމާއި،
ބައެއް ބާވަތްތަކުގެ މައްސަލަތަކުގައި ދަޢުވާކުރަންޖެހޭ މުއްދަތު ކަނޑައަޅައި އެ މުއްދަތުގެ
ފަހުން ދަޢުވާ ނުކުރެވޭގޮތަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ބައެއް ޤާނޫނުތަކުގައި ކަނޑައެޅިފައި އޮތްކަމުގައި ވިއަސް،
ކޮންޓްރެކްޓާގުޅޭ މި ބާވަތުގެ މައްސަލަތަކުގައި ދަޢުވާކުރަންޖެހޭ މުއްދަތު ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުތަކުގައި މިއަދާ
ހަމައަށް ސާފުކޮށް ކަނޑައެޅި ބަޔާންވެފައި ނުވާކަމާއި، ކުންފުންޏެއްގެ ހިސާބުތައް އެކުލެވޭ ލިޔުންތައް
ހުންނަންވީ ތަނާއި މުއްދަތު ޤާނޫނު ނަންބަރު 10/96 (ކުންފުންޏާބެހޭ ޤާނޫނު) ގެ 64 ވަނަ މާއްދާގައި
ކަނޑައަޅާފައިވާކަމާއި، އެ މާއްދާގެ (ނ) ގައި ކޮންމެ ޕަބްލިކް ކުންފުންޏަކުން އެކުންފުންޏެއްގެ ހިސާބުތައް
ލިޔުންތައް
ދުވަހުންފެށިގެން 06 ދިހައެއް) އަހަރު ދުވަހުގެ މުއްދަތަށް
ބަޔާންކޮށްފައި ވާކަމާއި، މީގެން ދޭހަވަނީ ޕަބްލިކް ކުންފުންޏަކުން އެކުންފުންޏެއްގެ
ހިސާބުތައް އެކުލެވޭ ލިޔުންތައް ތައްޔާރުކުރާ ދުވަހުންފެށިގެން 06 (ހައެއް) އަހަރު ދުވަހުގެ މުއްދަތު
ހަމަވުމުން އެ ހިސާބުތައް އެކުލެވޭ ލިޔުންތައް އޭގެފަހުން ރައްކާކޮށް ބެހެއްޓުމުގެ ޤާނޫނީ ޒިންމާއެއް
ނެތްކަމާއި، އަދި ޤާނޫނު ނަންބަރު 3/2010 (ޓެކްސްނެގުމާބެހޭ އިދާރީ ޤާނޫނު)" ގެ 27 ވަނަ މާއްދާގެ (ނ)
ގައި ޓެކްސްގެ ޤާނޫނެއްގެ ދަށުން ބަލަހައްޓަންޖެހޭ ލިޔުންތައް އެލިޔުންތައް ނިސްބަތްވާ ޓެކްސް އަހަރު ނިމޭތާ
މަދުވެގެން 05 (ފަހެއް) އަހަރު ދުވަހުގެ މުއްދަތަށް ބަހައްޓަންވާނެކަމުގައި
މުގައި ބަޔާންވެފައި އޮތުމުން އެލިޔުންތައް
ނިސްބަތްވާ ޓެކްސް އަހަރު ނިމޭތާ 05 (ފަހެއް) އަހަރު ދުވަސް ފަހުން ލިޔުންތައް ރައްކާކޮށް ބެހެއްޓުމުގެ
ޒިންމާއެއް ނެތްކަން އެނގެން އޮންނަކަމާއި،
ހުށަހެޅިފައިވާ ދަޢުވާއަކީ ޖިނާއީ ދަޢުވާއެއް ނޫންކަމާއި، ހަމައެހެންމެ ޖިނާއީ އަދަބެއް ލިބޭފަދަ
ދަޢުވާއަކަށް ނުވެފައި މިއީ މަދަނީ ޚުސޫމަތެއްކަން ސާފުކޮށް އެނގެން އޮންނަކަމާއި، މަދަނީ ޚުޝޫޢަތްތަކާ
ހޓ 2
233
ރުކުރު
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން: 3325029، ފެކްސް: 3316471
އީމެއިލް info@highcourt.gov.mv ވެބް ސައިޓް WWW.highcourt.gov.mv

ޞަފްޙާ 5 ރިވިއު ނުކޮސް

5
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާސާ
2017/HC-A/22
މި ބާވަތުގެ
ގުޅިގެން ޤާނޫނުތަކުގައި ސާފުކޮށް ކަނޑައެޅިފައިނުވާ ކަންކަމަށް އިންސާފުގެ ހަމަތަކުން ފަރުވާދިނުމަކީ
ކޯޓުތަކުގެ ތަޤުދީރީ ބާރުގެ ތެރޭގައިވާކަމެއްކަމާއި، އެގޮތުން މި ބާވަތުގެ މައްސަލަތަކުގައި ދަޢުވާކުރަންޖެހޭ
މުއްދަތާމެދު ދިމިޤްރާތީ ޤައުމުތަކުގައި އަމަލުކޮށްފައިވާ ގޮތަށް ބަލާއިރު ދަޢުވާކުރަންޖެހޭ މުއްދަތު
ކަނޑައަޅާފައިވާ ޤާނޫނުތައް ހެދުމުގެ މާކުރިން އެ ޤައުމުތަކުގެ ކޯޓުތަކުން އެ މައްސަލައެއްގެ ބާވަތާއި
ޒާތަށްބަލައި ދަޢުވާކުރަންޖެހޭ މުއްދަތު ކަނޑައަޅައި ނިންމުންތައް ނިންމައި އެ ނިންމުންތައް ތަންފީޛުކޮށް
ތަޠުބީޤުކުރަމުން އައިސްފައި ވާކަމާއި، އޭގެ ނަތީޖާއަކީ އެ ޤައުމުތަކުގެ ކޯޓުތަކުން ނިންމާފައިވާ އެ
ނިންމުންތަކުގެ ހަމަތައް ޤާނޫނު ހެދި ތަސްދީޤުވަމުން އައިސްފައިވުން ކަމާއި، އެގޮތުން
މައްސަލަތަކުގައި ދަޢުވާކުރުމުގެ ޙައްޤު އުފަންވާ ދުވަހުން ފެށިގެން އިނގިރޭސިވިލާތުގައި 06 (ހައެއް)
އަހަރުދުވަސް، ތުރުކީގައި 05 (ފަހެއް) އަހަރުދުވަސް، އަދި މެލޭޝިއާގައި 06 (ހައެއް) އަހަރުދުވަސް
ކަނޑައެޅިފައިވާކަން އެނގެން އޮންނަކަމާއި
ހުށަހެޅިފައިމިވާ ދަޢުވާކުރުމުގެ ޙައްޤު 2005މ. ގައި އުފަންވެފައި ވާއިރު ޤަޟިއްޔާ
ކޯޓަށް ހުށަހަޅާފައިވަނީ 10 ޖުލައި 2016މ. ތާރީޚުގައި ކަން އެނގެން އޮންނަކަމާއި، ޤަޟިއްޔާ ކޯޓަށް
ހުށަހެޅުމުގެ ކުރިން ޙައްޤައް އޮތްނަމަ އެ ހައްޤު ހޯދުމަށް އެއްވެސް މަސައްކަތެއްނުކޮށް 11 އަހަރަށްވުރެ
ގިނަދުވަސް ފާއިތުވެފައިވާކަމާއި، ދަޢުވާ ބިނާވެފައިވަނީ ތަޢާޤުދީ ފަރުވާއެއްގެ (Contractual Remedy)
އެކަނި ނޫންކަމާއި، ޢަދާލަތުގެ (Equity) ހަމަތަކުން ގޮތެއް ކަނޑައަޅަން ޖެހޭ ނިސްބަތް
ދަޢުވާފޯމުން އެނގެން އޮންނަކަމާއި، މި މައްސަލައިގެ ބާވަތާއި ޒާތަށްބަލައި ޢަދުލުވެރިކަމުގެމައްޗަށް ބުރަވެ
ޤާނޫނު ނަންބަރު 10/96 (ކުންފުންޏާބެހޭ ޤާނޫނު) ގެ 64 ވަނަ މާއްދާގެ (ނ) ގައި ކޮންމެ ޕަބްލިކް
ކުންފުންޏަކުން އެކުން
އެކުންފުންޏެއްގެ ހިސާބުތައް އެކުލެވޭ ލިޔުންތައް ތައްޔާރުކުރާ ދުވަހުންފެށިގެން 06 (ހައެއް)
އަހަރު ދުވަހުގެ މުއްދަތަށް ބަހައްޓަންވާނެކަމަށް ކަނޑައަޅައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ މި މައްސަލައަށް
ތަޠުބީޤުކޮށް، ދަޢުވާކުރާ އަމީން ކޮންސްޓްރަކްޝަން ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ޙައްޤެއް އޮތްނަމަ އެ ޙައްޤު
އެއްވެސް މަސައްކަތެއްނުކޮށް އަހަރަށްވުރެ ގިނަދުވަސް ފާއިތުވެފައިވާކަމަށްޓަކައިއްއްވެ 9
0286
2 02 0 2 0 2
ހަމަ
22 ހއ
ހެދުމަށް
11
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން: 3325029، ފެކްސް: 3316471
އީމެއިލް info@highcourt.gov.mv ވެބް ސައިޓް WWW.highcourt.gov.mv

ޞަފްޙާ 6 ރިވިއު ނުކޮސް

6
2017/HC-A/22
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާސާ
ދަޢުވާކުރުމުގެ ހައްޤު އަމީން ކޮންސްޓްރަކްޝަން ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް ލިބިގެން ނުވާކަމުގައި ކަނޑައަޅައި
ޙުކުމްކޮށްފީމެވެ." މިގޮތަށް ޙުކުމްކޮށްފައިވާކަން އެޤަޟިއްޔާގެ ޝަރީޢަތް ނިމުނު ގޮތުގެ ރިޕޯޓުން އެނގެން
44
444*
.174
079 (02 މހ
232
02- އިސްވެ ބަޔާންކުރެވުނު ގޮތުގެ މަތީން ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2016/Cv
-
C/1431
ޤަޟިއްޔާގައި
ޙުކުމްކުރެއްވުމާއި ގުޅިގެން އަމީން ކޮންސްޓްރަކްޝަން ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް ގެ ފަރާތުން
އެޤަޟިއްޔާ އިސްތިއުނާފު ކުރަމުން، އަންނަނިވި ނުކުތާތައް ފާހަގަކޮށް އެނުކުތާތަކާއި މެދު ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ހައިކޯޓުގެ ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ވާހަކަދައްކާފައިވެއެވެ.
* ފުރަތަމަ ނުކުތާއަކީ: ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސްޕްރީމްކޯޓުން ތާއީދުކޮށްފައިވާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު 08/HC
-
A/2015 ޤަޟިއްޔާގައި ކަނޑައަޅުއްވާފައިވާ އުސޫލާ ޚިލާފަށް ދަޢުވާކުރުމުގެ
ޙައްޤު ގެއްލިފައިވާކަމަށް ސިވިލް ކޯޓުން ޙުކުމް ކޮށްފައިވާ ކަމަށްބުނެ ހުށަހަޅާފައިވާ ނުކުތާ އެވެ.
* ދެވަނަ ނުކުތާއަކީ، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 42 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އިން ކަށަވަރުކޮށްދޭ ހައްޤު
ޤާނޫނުއަސާސީގެ 16 ވަނަ މާއްދާއާ ޚިލާފަށް ހަނިވާގޮތަށް ސިވިލް ކޯޓުން ޙުކުމްކޮށްފައިވާ ކަމަށްބުނެ
ހުށަހަޅާފައިވާ ނުކުތާ އެވެ.
ތިންވަނަ ނުކުތާއަކީ: އަމީންކޮންސްޓްރަކްޝަން ޕވޓ ލޓޑ ގެ ފަރާތުން ސިވިލް ކޯޓަށް
ހުށަހަޅާފައިވާ ދަޢުވާއަކީ އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން ލިބިދޭ ޙައްޤުތަކެއް ހޯދުމަށް ކޮށްފައިވާ ދަޢުވާއެއްކަމަށްވާއިރު،
އިކުއިޓީގެ ހަމަތަކުން ގޮތެއް ކަނޑައަޅަންޖެހޭ ނިސްބަތް ބޮޑުކަމަށް ދަޢުވާފޯމުން އިނގޭކަމަށް ކަނޑައަޅާފައިވަނީ
އެއްވެސް ޤާނޫނީ އަސާސެއްގެ މައްޗަށް ނޫންކަމަށް ބުނެ ހުށަހެޅި ނުކުތާއެވެ.
* ހަތަރުވަނަ ނުކުތާއަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކުންފުންޏާބެހޭ ޤާނޫނުގެ 64 ވަނަ މާއްދާއާއި
ޓެކްސް ނެގުމާއިބެހޭ އިދާރީ ޤާނޫނުގެ 27 ވަނަ މާއްދާގެ (ނ) ގެ މަފްހޫމާއި ޚިލާފަށް މި މައްސަލާގައި
ތަޠުބީޤް ކޮށްފައިވާކަމަށްބުނެ ހުށަހެޅި ނުކުތާއެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން: 3325029، ފެކްސް: 3316471
އީމެއިލް info@highcourt.gov.mv ވެބް ސައިޓް WWW.highcourt.gov.mv

ޞަފްޙާ 7 ރިވިއު ނުކޮސް

7
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާސާ
2017/HC-A/22
* ފަސްވަނަ ނުކުތާއަކީ: ދިވެހިރާއްޖެއިން ބޭރުގައި ނިންމާފައިވާ 3 (ތިނެއް) ޤަޟިއްޔާ
ކަމަށްވާ 55
Smith v Clay
(
1767
)
Eng R އާއި، (1874) Lindsay Petroleum v Hurd
221
LR 5 PC އަދި (1961) 282 ,265
Costello v United States 365 US
މިމައްސަލައަށް ތަޠްބީޤްނުކުރެވޭނެ ޙާލަތެއްގައި ތަޠުބީޤް ކޮށްފައިވުމާއި އަދި އެ ތިން ޤަޟިއްޔާގައި
ކަނޑައަޅާފައިނުވާ ކަންތައްތަކެއް އެ ތިން ޤާޟިއްޔާގައި ކަނޑައަޅާފައިވާކަމަށް ފާހަގަކޮށްފައިވާކަމަށްބުނެ
ހުށަހެޅި ނުކުތާއެވެ.
03- ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު 2016/Cv
-
C/1431 ޤަޟިއްޔާގެ ޝަރީޢަތް ނިމުނު ގޮތުގެ
ރިޕޯޓަށާއި، އެޤަޟިއްޔާ އިސްތިއުނާފު ކުރުމަށް އަމީން ކޮންސްޓްރަކްޝަން ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް ގެ ފަރާތުން
ހުށަހަޅާފައިވާ ނުކުތާތަކަށާއި، އެނުކުތާތަކާއި ގުޅިގެން ދެފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ޝަރީޢަތުގެ
މަޖިލީހުގައި ދައްކާފައިވާ ވާހަކައަށާއި، މައްސަލައާއި ގުޅުންހުރި ލިޔުންތަކަށް ބަލާއިރު އަންނަނިވި ކަންތައްތައް
ޝަރީޢަތަށް ފާހަގަކުރެވެއެވެ.
(ހ) ފުރަތަމަ ކަމަކީ، ހުށަހެޅިފައިމިވާ މައްސަލައިގައި ދަޢުވާކުރުމުގެ
ކުރުމުގެ ޙައްޤު 2005މ. ގައި
އުފަންވެފައި ވާއިރު މި ޤަޟިއްޔާ ކޯޓަށް ހުށަހަޅާފައިވަނީ 10 ޖުލައި 2016މ. ތާރީޚުގައި ކަން އެނގެން
އޮންނަކަމަށާއި، މި ޤަޟިއްޔާ ކޯޓަށް ހުށަހެޅުމުގެ ކުރިން ޙައްޤެއް އޮތްނަމަ އެ ހައްޤު ހޯދުމަށް އެއްވެސް
މަސައްކަތެއްނުކޮށް 11 އަހަރަށްވުރެ ގިނަދުވަސް ފާއިތުވެފައިވާކަމާއި، ދަޢުވާ ބިނާވެފައިވަނީ ތަޢާޤުދީ
ފަރުވާއެއްގެ (Contractual Remedy) މައްޗަށް އެކަނި ނޫންކަމަށާއި، ޢަދާލަތުގެ (Equity) ހަމަތަކުން
ގޮތެއް ކަނޑައަޅަން ޖެހޭ ނިސްބަތް ބޮޑުކަން ދަޢުވާފޯމުން އެނގެން އޮންނަކަމަށް ބަޔާންކޮށް،
އަމީން ކޮންސްޓްރަކްޝަން ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ޙައްޤެއް އޮތްނަމަ އެ ޙައްޤު ހޯދުމަށް އެއްވެސް
މަސައްކަތެއްނުކޮށް 11 އަހަރަށްވުރެ ގިނަދުވަސް ފާއިތުވެފައިވާކަމަށްޓަކައި މި ދަޢުވާކުރުމުގެ ހައްޤު އަމީން
ކޮންސްޓްރަކްޝަން ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް ލިބިގެން ނުވާކަމުގައި ކަނޑައަޅައި ދަށު ކޯޓުން ޙުކުމްކޮށްފައިވާއިރު،
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހުރިއްޔާގެ ޤާނޫނު އަސާސީގެ 42 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އިން މަދަނީ ޙައްޤުތަކާއި
2
8
2 ބ ޗު 2
رات کی تو کر
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން: 3325029، ފެކްސް: 3316471
އީމެއިލް info@highcourt.gov.mv ވެބް ސައިޓް WWW.highcourt.gov.mv

ޞަފްޙާ 8 ރިވިއު ނުކޮސް

8
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާސާ
2{017/HC-A/262
އިންޞާފުން ޝަރީޢަތް ކުރެވުމުގެ ޙައްޤު ކޮންމެ މީހަކަށްމެ ލިބިދީފައި އޮތްކަން އެނގެއެވެ. އެއަކުރުގައި
ބަޔާން ކޮށްފައިވަނީ؛
މީހެއްގެމެ މަދަނީ ޙައްޤުތަކާއި ވާޖިބުތައް ކަނޑައެޅުމުގައި ނުވަތަ ޖިނާއީ ކުށެއްގެ
ދަޢުވާ މީހެއްގެ މައްޗަށް އުފުލުމުގައި، ޤާނޫނަކުން ޤާއިމްކޮށްފައިވާ މިނިވަން އަދި
މުސްތަޤިއްލު ކޯޓެއްގައި ނުވަތަ ޓްރައިބިއުނަލެއްގައި އެކަށީގެންވާ މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި،
ޢާންމުކޮށް ހުޅުވާލެވިގެން ބާއްވާ، އަޑުއެހުމެއްގައި އިންޞާފުން ޝަރީޢަތްކުރެވުމުގެ
ޙައްޤު ކޮންމެ މީހަކަށްމެ ލިބިގެންވެއެވެ.
މިފަދައިންނެވެ. ޤާނޫނުއަސާސީގެ 2 ވަނަ ބާބުގައި ބަޔާން ކޮށްފައިވާ ޙައްޤުތަކަކީ، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 16 ވަނަ
މާއްދާގެ (ހ) ގެ ދަށުން ކަށަވަރުކޮށްދީފައިވާ ޙައްޤުތަކެކެވެ. އަދި އެއަކުރުގައި، އެއިން އެއްވެސް ޙައްޤެއް
ހިފެހެއްޓޭނީ ޤާނޫނުއަސާސީއާ ތަޢާރުޟުނުވާ ގޮތެއްގެމަތިން، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކުރާ
ޤާނޫނަކުންކަން ބަޔާން ކޮށްފައެވެ. ޝަރީޢަތަށް މައްސަލަ ހުށަހެޅުމުގެ މުއްދަތުތައް ކަނޑައަޅާ ޢާންމު ޤާނޫނެއް
(Limitation Act) ނުވަތަ ތަޤާދުމުގެ ޤާނޫނެއް ދިވެހިރާއްޖޭގައި އަދި ނެތެވެ. ވަކި ވަކި ބައެއް ޤާނޫނު
ތަކުގައި ހަމައެކަނި އެޤާނޫނުތަކުގެ ބޭނުމަށް ދަޢުވާ ކުރުމުގެ މުއްދަތު ތަކެއް ބަޔާންވެފައިވާކަން އެ
ޤާނޫނުތަކަށް ބަލާއިރު ފެންނާން އޮވެއެވެ. ނަމަވެސް މިއީ ޢާންމުކޮށް ހުރިހާ
ތަކެއްގެ މައްޗަށް
ހިނގާނެ ހަމައެއް ނޫނެވެ. އެހެންކަމުން، ވަކި ވަކި ޤާނޫނުތަކުގައި ބަޔާން ކޮށްފައިވާ ތަޤާދުމުގެ މުއްދަތުތައް
ފިޔަވައި، މަދަނީ އެހެން ޙައްޤުތަކާއި ގުޅިގެން އިންޞާފުން ޝަރީޢަތް ކުރެވުމުގެ ޙައްޤު ހިފެހެއްޓޭނީ
ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކުރާ ޤާނޫނަކުން އެޙައްޤު ހިފަހައްޓާފައިވާ ނަމަ، އެޙައްޤު ހިފެހެއްޓި މިންވަރަކަށް
އެޙައްޤު ހިފެހެއްޓި ގޮތެއްގެ މަތިންނެވެ. އެނޫން ޙާލަތުގައި އެޙައްޤަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނު
އަސާސީއަށް ބަލާއިރު، ކޯޓުތަކަށް ހިފެހެއްޓޭނެ ޙައްޤެއް ނޫނެވެ.
2 ބ 2
0
2
د میر کی
تر و
l
ޤާނޫނު ނަންބަރު: 25/75 (ތަރިކައާބެހޭ ދަޢުވާގެ ޤާނޫނު) ގައި، މީހަކު މަރުވުމަށްފަހު އެމީހަކާމެދު ދަރަންޏެއް ނުވަތަ ވަޞިއްޔަތެއް ފަދަ ކަމެއް އޮވެގެން ދަޢުވާކުރާ
މީހަކު ހުރެއްޖެނަމަ، އެމީހަކު މަރުވާ ދުވަހުން ފެށިގެން 600 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ކޯޓަށް ހުށަހަޅަން ޖެހޭ ގޮތަށް ބަޔާން ކޮށްފައިވެއެވެ. އަދި ޤާނޫނު ނަންބަރު: 09/2014
(ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުލްޢުޤޫބާތު) ގެ 61 ވަނަ މާއްދާގެ (ރ) ގެ (1)، (2)، ގައިބަޔާން ކުރާ މުއްދަތުތަކުގައި ނުއުފުލޭ ދަޢުވާއަކީ އެމުއްދަތު ފަހަނައަޅާ
އުފުލިގެންވާނެ ދަޢުވާއެއް ނޫންކަމަށް ބަޔާން ކޮށްފައިވެއެވެ.
ޏާ
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން: 3325029، ފެކްސް: 3316471
އީމެއިލް info@highcourt.gov.mv ވެބް ސައިޓް WWW.highcourt.gov.mv

ޞަފްޙާ 9 ރިވިއު ނުކޮސް

9
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާސާ
2017/HC-A/22
2rI
ޒަމާންތައް
4 22
(ށ) ދެވަނަ ކަމަކީ، ފަނޑިޔާރުން ޢަމަލު ކުރަންޖެހޭ ގޮތް ޤާނޫނުއަސާސީގެ 142 ވަނަ
މާއްދާގައި ބަޔާން ކޮށްފައިވާ އުޞޫލަށް ބަލާއިރު، ޤާނޫނުއަސާސީ އާއި ޤާނޫނުތަކުގައި ވަކިގޮތަކަށް
ކަނޑައަޅާފައި ނުވާ ކަންކަން ނިންމުމުގައި، ފަނޑިޔާރުން ރިޢާޔަތް ކުރަންޖެހޭނީ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި
އެކަމެއް ކަނޑައެޅިފައިވާ ގޮތަށެވެ. މިއުޞޫލުން ބަލާއިރު، ދިވެހިރާއްޖޭގައި ތަޤާދުމުގެ ޤާނޫނެއް ނެތުމުން،
ދެން ބަލަންޖެހެނީ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ތަޤާދުމުގެ އުޞޫލު އޮތް ގޮތެއްގެ މައްޗަށެވެ. އިސްލާމީ
ޝަރީޢަތުގައި ދަޢުވާ ކުރުމުގެ މުއްދަތާއި ގުޅޭ ގޮތުން އޮތް އަޞްލު ގޮތަކީ، ޒަމާންތަކެއް ވުމަކީ ޙައްޤު
ވެއްޓިގެންދާ ކަމެއް ނޫނެވެ. އެއީ އަންނަނިވި އުޞޫލަށް ރިޢާޔަތް ކޮށެވެ. "[ هلل ލG !• هلاތ لل ޤާلތ"2
މާނައަކީ، "އެއްވެސް މުސްލިމެއްގެ ޙައްޤު ދުވަސްވުމުގެ ސަބަބުން ބާޠިލުވެގެން ނުދާނެއެވެ.
ދިއުމުން، އެޙައްޤަކާއިމެދު
مرور الزمان"
(the right in lapes of time) "ރނޑު للا ގެ 1160 ވަނަ މާއްދާއިން 1675 ވަނަ މާއްދާއާ
ދެމެދު ބަޔާން ކޮށްފައި ވެއެވެ. މީގެ އިތުރުން، ނިޔާކަނޑައެޅުން، ޒަމާނާއި، ތަނާއި، ބައެއް އިސްތިޣްނާއީ
ޚުޞޫމާތްތަކަށް ޤާއިދު ކުރެވި ތަޚްޞީޞް ކުރެވިފައިވާކަން، މަޖައްލާގެ 1801 ވަނަ މާއްދާއިން އެނގެން
އޮވެއެވެ. ޒަމާންތަކެއް ވުމުން، ދަޢުވާ ނުކުރެވުމުގައި ތިން ޝަރުތެއް ފުރިހަމަ ވާންޖެހޭ ކަން އިސްލާމީ ފިޤުހީ
އުޞޫލުތަކަށް ބެލުމުން އެނގެން އޮވެއެވެ. އެއީ، ދަޢުވާ ނުކޮށް ޒަމާންތަކެއް ވޭތުވެދިއުމާއި، ޙައްޤު ލިބެންވާ
މީހާ އަޅާނުލައި ހަނު ހުރުމާއި، އަދި ޙައްޤު ދޭންޖެހޭ މީހާގެ ފަރާތުން އިންކާރު ކުރުމެވެ. ތަޤާދުމުގެ
މުއްދަތާއި ގުޅޭ ޢާންމު އުޞޫލަކީ، އެހެން ޤާނޫނެއްގައި އެހެން ގޮތަކަށް ބަޔާން ކޮށްފައި ނުވާނަމަ، އެޙައްޤު
އުފަންވި ވަގުތުން ފެށިގެން 15 އަހަރު ފާއިތުވެ ދިއުމުން އެދަޢުވާ ނުކުރެވުން ކަމާއި، މިމުއްދަތު އިސްލާމީ
ومرو
ހ 0
2
4
2
4
ކަންކުރެވޭނެ
ގޮތްތަކެއް،
20
2
މިޙަދީޘަކީ ހަތަރު މަޛްހަބުގެ ބައެއް ފިޤުހު ފޮތްތަކުގައި ބަޔާން ކޮށްފައިވާ ޙަދީޘެކެވެ. ޚާއްޞަކޮށް މާލިކީ މަޛްހަބުގެ ފިޤްހު އެވެ. އަލްޙައްޠާބުގެ
هلاهل 1هފ ލ ގައި މިޙަދީޘް ބަޔާން ކޮށްފައިވެއެވެ.
އަދި މަޖައްލާގައި " ޑޭ ގޙ 1لލޮ، لاaތ هلل." މިފަދައިން ބަޔާން ކޮށްފައިވެއެވެ. (މަޖައްލާ އަޙްކާމުލް ޢަދުލިއްޔާގެ 1674 ވަނަ މާއްދާ).
3 ދަޢުވާ ކުރުމުގެ މުއްދަތު ބަޔާން ކުރުމުގައި އެކި ޤައުމުތަކުގެ ޤާނޫނު ތަފާތެވެ. ފުރާންސްގައި ކުރިން އޮތް މުއްދަތަކީ 30 އަހަރު ނަމަވެސް މިހާރު
އެމުއްދަތު 5 އަހަރަށް ބަދަލު ކުރެވިފައިވާކަމާއި، ވިޔާފާރީގެ މުޢާމަލާތްތަކަށް ކުރިން އޮތް 10 އަހަރުގެ މުއްދަތު ވެސް 5 އަހަރަށް ބަދަލު ކުރެވިފައިވާ
ކަމާއި، ޖަރުމަނުގައި، މިމުއްދަތު އެމައްސަލައެއްގެ ބާވަތަށް ބަލައި 2 އަހަރާއި 30 އަހަރާއި ދެމެދަށް ދެމިގެންދާކަމާއި، މިސްރުގެ ތަޤާދުމުގެ ޤާނޫންގައި
ކުރިން ބަޔާން ކުރެވިފައިވަނީ ފުރާންސްގެ ޤާނޫނުން ނެގިފައިވާ 30 އަހަރުގެ މުއްދަތެއްނަމަވެސް، ފަހުން އެމުއްދަތު 15
އައިކޯޓް
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން: 3325029، ފެކްސް: 3316471
އީމެއިލް info@highcourt.gov.mv ވެބް ސައިޓް WWW.highcourt.gov.mv

ޞަފްޙާ 10 ރިވިއު ނުކޮސް

10
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާސާ
2017/HC-A/22
ބަޔާކުރާ
ތ04 0
34
ފިޤުހުގެ މަދަނީ މުޢާމަލާތްތަކާއި ގުޅޭ ގޮތުން ޤަބޫލު ކުރެވިފައިވާކަމަށް ޢަބުއްރައްޒާޤު އަލްސަންހޫރީ ބަޔާން
ކޮށްފައިވެއެވެ. އިސްލާމީ ފިޤުހުގައި، ދަޢުވާ އަޑުއެހުން މަނާވެގެންވަނީ، ޝަރުޢީ އުޒުރަކާއި ނުލައި،
އެޙައްޤުގެ މައްޗަށް ދަޢުވާ ނުކޮށް ޒަމާންތަކެއް ވޭތު ކޮށްލުމުންނެވެ.
އެވެ. ޝަރުޢީ އުޛުރަކާއި ނުލައި، 15
އަހަރަށް ވުރެ ގިނަދުވަސްވެއްޖެނަމަ، އެދަޢުވާ އަޑު ނޭހޭނެ ކަމަށް ބައެއް އިސްލާމީ ޤައުމުތަކުގެ މަދަނީ
މުޢާމަލާތްތަކާބެހޭ ޤާނޫނުގައި ކަނޑައަޅާފައިވެއެވެ. މިޞްރުގެ "އަލްޤާނޫނުލް މަދަނީ"ގެ 374 ގައި
ގޮތުން، 15 އަހަރު ވޭތުވެ ހިނގައްޖެނަމަ، ދަޢުވާ ކުރެވޭނީ، އިސްތިޘްނާއީ އާލަތްތަކުގައި ޤާނޫނުގައި ބަޔާން
ކޮށްފައިވާ ޙާލަތްތަކުގައެވެ.
(ނ) ތިންވަނަކަމަކީ، ޒަމާން އިއްވުމަށްފަހު ޙައްޤު ހޯދުމަށް ދަޢުވާ ކުރުން މަނާ ކުރާ
ޤާނޫނެއް ނުވަތަ ތަޤާދުމުގެ ޤާނޫނެއް ހެދުމުގެ މަޤްޞަދަކީ، ކުރެވޭ މުޢާމަލާތްތަކަށް ނިމުމެއް ގެނެސް ޤަރާރު
ކުޅައުމަށާއި އެފަދަ މުޢާމަލާތްތަކަށް ރައްކާތެރިކަން ދިނުމާއި އަދި ޢާންމު މަޞްލަޙަތު ޙިމާޔަތް ކުރުމެވެ.
ޒަމާންތަކެއް ފާއިތުވުމަށްފަހު، ކޯޓު ތަކުގައި އެކަމާއިމެދު ދަޢުވާ އުފުލުމަކީ، މީސްތަކުންގެ މެދުގައި ކުރެވޭ
ނިމުމެއް ނައިސް، އެކަންކަމުގެ ޔަޤީންކަން ގެއްލި އިޖުތިމާޢީ މަސްލަޙަތު ނެތިވެ ދާނެ
ކަމެކެވެ. ތަޤާދުމުގެ ޤާނޫނަކީ އޭގެ ޒާތުގައި ޙައްޤު ނެތިކޮށްލާ ޤާނޫނެއް ނޫނެވެ. އެއީ ޙައްޤު ހޯދުމަށް ދަޢުވާ
ކުރުން މަނާ ކުރާ ޤާނޫނެކެވެ. ޙައްޤަކީ އަދާ ނުކުރާހާހިނދު އަބަދުވެސް ދެމި އޮންނަ އެއްޗެއްކަން، އިސްލާމީ
އުޞޫލުތަކާއި އަދި ވަޟަޢީ އުޞޫލުތަކަށް ބެލުމުންވެސް އެނގެން އޮވެއެވެ. އެހެންކަމުން، ތަޤާދުމުގެ މުއްދަތު
ފަހަނައަޅައި ދާފަހުން، ދަރަނި ވެރިޔާ ދަރަނި ދެއްކުމަށްފަ
ށްފަހު، ތަޤާދުމުގެ މުއްދަތު ގޮސްފިކަމަށް ބުނެ
އަރަނިވެރިޔާގެ ކިބައިން އެފައިސާ ހޯދަން ދަޢުވާ ނުކުރެވޭނެއެވެ.
برمی مسلم
ކުރެވިފައިވާކަމާއި، ލެޔަނާންގައި އެމުއްދަތަކީ 10 އަހަރުކަމާއި، ބަޔާންވެދިޔަ ޤައުމުތަކުގައި މިމުއްދަތަކީ ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުން ފާސްކޮށްފައިވާ ތަޤާދުމުގެ
ޤާނޫނުނެއްގައި ބަޔާން ކުރާ މުއްދަތު ތަކެއް ކަމެވެ.
ޝަރުޢީ އުޒުރުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަމަށް ފުޤަހާއުން ބަޔާން ކުރައްވާފައިވާ ބައެއް ކަންތައްތަކަކީ، ދަޢުވާވެރިޔަކީ ކުޑަކުއްޖެއްކަމުގައިވުން، ނުވަތަ
ބުއްދިސަލާމަތުން ނެތް މީހެއްކަމުގައިވުން، ނުވަތަ ދެއުޅިއެއްނުވާ މީހަކަށްވުން، ނުވަތަ ވަޞިއްޔަތެއް އޮތުން ނުވަތަ ރަހުގައި ނެތުން،
ދަތުރެއްގައި ޣައިބުވެގެން ވުން، ނުވަތަ ދަޢުވާ ރައްދު ކުރަންޖެހޭ މީހަކީ ނުފޫޒާއި ބާރުގެ ގޮތުން، އެމީހާގެ މައްޗަށް އެވަގުތަށް
ނުކުޅާނަވެދާ ފަދަ މީހަކަށްވުން އަދި މިނޫންވެސް ކަންކަން ހިމެނެއެވެ.
)
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން: 3325029، ފެކްސް: 3316471
އީމެއިލް info@highcourt.gov.mv ވެބް ސައިޓް WWW.highcourt.gov.mv

ޞަފްޙާ 11 ރިވިއު ނުކޮސް

11
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާސާ
2017/HC-A/22
2 20
އެހީއަށްބޭ
ހ2 22
40
އެނwވ
(ށ) ހަތަރުވަނަކަކީ، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 143 ވަނަ މާއްދާގެ (ރ) ބަޔާން ކުރާ ގޮތުން، މަތީ
މަރުޙަލާގެ ކޯޓުތަކުން ނިންމާ ނިންމުންތަކަށް އެއަށްވުރެ ދަށު މަރުޙަލާގެ ކޯޓުތަކުން ތަބާވާންވާނެއެވެ.
ންކަމުން، ޤާނޫނުއަސާސީ އާއި ޤާނޫނު މާނަ ކުރުމުގައި، މަތީ މަރުޙަލާގެ ކޯޓުތަކުން ނިންމާ
ނިންމުންތަކާއި، އަދި ޝަރީޢަތަށް ހުށަހެޅިފައިވާ ވަކި ކަމަކާއި ގުޅިގެން، މަތީމަރުޙަލާތުގެ ކޯޓުތަކުން ނިންމާ
ނިންމުންތަކަކީ، ހަމަ އެބާވަތުގެ އެހެން މައްސަލަތަކުގައި ދަށު ކޯޓު ތަކުން އެނިންމުން ތަކަށް ތަބާވުން ޤާނޫނު
އަސާސީގެ ނައްޞުން ލާޒިމް ކޮށްފައިވާ ނިންމުންތަކަށްވާއިރު، ސިވިލް ކޯޓުގެ
ނަންބަރު:
2016/Cv
-
C/1431 ޤަޟިއްޔާ 08 އޮގަސްޓް 2017 ގައި ނިންމިއިރު، މިމައުޟޫގައި ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު:327/HC
-
A/2009 (ޙަސަން އިބްރާހިމް ވ. ދައުލަތް (އެޓަރނީ ޖެނެރަލްގެ އޮފީސް)
ޤަޟިއްޔާ، ނިންމާފައި އޮތްކަމެވެ. އެމައްސަލައަކީ، ޙަސަން އާދަމް ކ.ގުރައިދޫގައި ހުންނަ "ޚާއްޞަ
މީހުން ތިބޭ މަރުކަޒު" ގެ ސުޕަވައިޒަރެއްގެ މަޤާމުގައި ހުއްޓައި، 08 އޯގަސްޓް 1988 ގައި
ވަޒީފާއިން ވަކިކުރެއްވި ކުރެއްވުމަކީ، މަޤާމުގެ ނުފޫޒު ބޭނުންކޮށްގެން ކޮށްފައިވާ ކަމެއްކަމަށް ބުނެ، އޭގެ 20
އަހަރު ފަހުން ޙައްޤު ހޯދުމަށް ޙަސަން އިބްރާހިމްގެ ފަރާތުން ދައުލަތުގެ މައްޗަށް ކުރި ދަޢުވާއެވެ. ޙަސަން
އިބްރާހިމްގެ ފަރާތުން މަދަނީ ކޯޓަށް މިދަޢުވާ ކުރެއްވުމާއި އެކު، ވަޒީފާއިން ވަކިކުރެއްވިފަހުން ޙައްޤު ހޯދުމަށް
އެއްވެސް މަސައްކަތެއް ނުކޮށް 20 އަހަރަށް ވުރެ ގިނަދުވަސްވެފައިވުމުން، މަސައްލަ ކޯޓަށް ބަލައިގަނެ
ހިންގިދާނެކަމުގައި ނުފެންނަކަމަށް އެކޯޓުން ނިންމާފައިވެއެވެ. އެކަން ޙަސަން އާދަމްގެ ފަރާތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ
ހައިކޯޓުގައި އިސްތިއުނާފު ކުރުމުން، މަދަނީ ކޯޓުގެ ނިންމުން ބާޠިލުކޮށް، ޙަސަން އާދަމްގެ ފަރާތުން
އެމައްސަލަ އަލުން ހުށަހަޅައިފިނަމަ އެމައްސަލައިގެ މައުޟޫއާމެދު ގޮތެއް ކަނޑައެޅުމަށް ސިވިލް ކޯޓަށް އަންގާ
ޙުކުމް ކޮށްފައިވެއެވެ. ތަޤާދުމުގެ އުޞޫލާއި ގުޅޭ ގޮތުން ހައިކޯޓުގެ އެނިންމުގައި ބަޔާން ކޮށްފައިވެއެވެ؛
ޝަރީޢަތަށް މައްސަލަ ހުށަހެޅުމުގެ މުއްދަތުތަތައް ކަނޑައަޅާ އާންމު
(Limitation Act) ދިވެހިރާއްޖޭގައި އަދި ހެދިފައިނުވާކަމާއި، އެހެންކަމުން މައްސަލަ
އުފެދުނު ފަހުން ގިނަދުވަސްތަކެއް ފާއިތުވެގޮސްފައިވުމަކީ މައްސަލަ ބަލައި،
ޢަދުލުވެރިކަމާއެކު ގޮތެއް ކަނޑައެޅުމުގައި ދަތިތަކާ ކުރިމަތިވެދާނެ ކަމެއްކަމަށް
16
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން: 3325029، ފެކްސް: 331647
އީމެއިލް info@highcourt.gov.mv ވެބް ސައިޓް WWW.highcourt.gov.mv

ޞަފްޙާ 12 ރިވިއު ނުކޮސް

12
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާސާ
2017/HC-A/22
8c39
9 ހ
024 ތ9 0
އަހންކަލޭ
ތ0 04
0x3
އެކުއެންކޮށް
ވީނަމަވެސް، މައްސަލަ ބަލައިގަނެވޭނެ ނުވަތަ ހުށަހެޅޭނެ މުއްދަތެއް ޤާނޫނަކުން
ކަނޑަނާޅާހާ ހިނދަކު، އެފަދަ މައްސަލައެއް ބެލުމުގެ އިޚްތިޞާޞް ކޯޓަށް އޮތްނަމަ،
ގިނަދުވަސްތަކެއް ވެފައިވާކަމަށްބުނެ މައްސަލަ ބަލައިނުގަނެ ހެލުމަކީ،
ޢަދުލުއިންސާފުގެ ހަމަތަކާއި އުސޫލުތަކާ ޚިލާފު ކަމެއް ކަމެވެ.
ފެކަމުން، ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު: 2016/Cv-C/1431 ޤަޟިއްޔާގައި، ދަޢުވާކުރާ އަމީން
ކޮންސްޓްރަކްޝަން ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑުގެ ޙައްޤެއް އޮތްނަމަ އެ ޙައްޤު ހޯދުމަށް އެއްވެސް މަސައްކަތެއް
11 އަހަރަށްވުރެ ގިނަދުވަސް ފާއިތުވެފައިވާކަމަށް
ފެއިވާކަމަށްޓަކައި މި ދަޢުވާކުރުމުގެ
މުގެ ހައްޤު އަމީން ކޮންސްޓްރަކްޝަން
ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑަށް ލިބިގެން ނުވާކަމުގައި ކަނޑައަޅައި ޙުކުމް ކުރިއިރު، ޤާނޫނުއަސާސީގެ 143 ވަނަ
މާއްދާގެ (ރ) އަށް ރިޢާޔަތްކޮށް، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގެ ނަންބަރު:327/HC
-
A/2009 ޤަޟިއްޔާގައި
ކަނޑައަޅާފައިވާ އުޞޫލު ނަގަހައްޓަންޖެހޭކަން އެނގެން އޮތްއިރު، އެކަން ކޮށްފައިނުވާކަން އެނގެން އޮވެއެވެ.
ބަޔާންވެދިޔަ ސަބަބުތައް އެހެން ހުރުމުން، ދިވެހިރާއް
ރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގައި މިޤަޟިއްޔާ ބެލި
ފަނޑިޔާރުންނަށް އިއްތިފާޤުވެވެނީ، ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު: 2016/Cv-C/1431 ޤަޟިއްޔާ މައުޟޫއީ
ގޮތުން ބެލުމަށްޓަކައި، ޤާނޫނު ނަންބަރު 22/2010 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކޯޓުތަކުގެ ޤާނޫނު) ގެ 46 ވަނަ މާއްދާގެ
(ށ) ދަށުން ސިވިލް ކޯޓަށް ތަޙްވީލްކުރަންޖެ ކަމަށެވެ.
ޙުކުމް.
8 292
ދެންފަހެ، ބަޔާންވެދިޔަ ސަބަބުތައް އެހެން
މުން، ސިވިލް ކޯޓުގެ ނަންބަރު:
2016/Cv
-
C/1431 ޤަޟިއްޔާގައި ކޮށްފައިވާ ޙުކުމަކީ ޤާނޫނާއި
އެއްގޮތަށް ކޮށްފައިވާ
22
22 ތ ދވ
ޗެށެމެއެކެމަށް
ނުވާތީ، އެޙުކުމް ބާޠިލްކޮށް، ޤާޟިއްޔާގައި ފާހަގަ ކޮށްފައިވާ ކަންކަމުގެ މައްޗަށް ރިޢާޔަތްކޮށްގެން އަމީން
ކޮންސްޓްރަކްޝަން ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް (ރަޖިސްޓްރީ ނަންބަރު 89-20-C) ގެ ފަރާތުން ހުށަހެޅި މިދަޢުވާ
ސިވިލް ކޯޓަށް ބަލައިގަނެ، އެމައްސަލައިގެ މައުޟޫއާމެދު ގޮތެއް ކަނޑައަޅައި ފައިޞަލާކުރަނިވި ޙުކުމެއް
ކުރުމަށްޓަކައި، ޤާނޫނު ނަންބަރު 22/2010 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކޯޓުތަކުގެ ޤާނޫނު) ގެ 46 ވަނަ މާއްދާގެ އިza
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން: 3325029، ފެކްސް: 3316471
އީމެއިލް info@highcourt.gov.mv ވެބް ސައިޓް WWW.highcourt.gov.mv

ޞަފްޙާ 13 ރިވިއު ނުކޮސް

13
ޤަޟިއްޔާ ނިމުނު ގޮތުގެ ޚުލާސާ
2{017/HC-A/22
ގެ ދަށުން މިޤަޟިއްޔާ ސިވިލް ކޯޓަށް ތަޙްވީލްކޮށް، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓުގައި މިޤަޟިއްޔާ ބެލި
ފަނޑިޔާރުންގެ މަޖިލީހުގެ އިއްތިފާޤުން ޙުކުމް ކޮށްފީމެވެ.
· 4
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހައިކޯޓް، އާބުރުޒު ހިނގުން، މާލެ، ދިވެހިރާއްޖެ، ފޯން: 3325029، ފެކްސް: 3316471
އީމެއިލް info@highcourt.gov.mv ވެބް ސައިޓް WWW.highcourt.gov.mv

ގުޅުއްވާ
  • info@archive.mv
  • 9690600

އިތުރު މަޢުލޫމާތު
އަހަރަމެންނަކީ

ލީގަލް އާރކައިވް ޕްރޮޖެކޮޓްއަކީ ހުރިހާ ޤާނޫނާއި ގަވައިދުތަކަކާއި ޤާނޫނީލިޔެކިޔުންތަކާއި ކޯޓު ތަކުގެ ހުރިާ ޝާއިރުކުރުންތަކެއް އެއްތާކުން ފަސޭހަކަމާއިއެކު ލިބޭނެ ގޮތް ހަދާދިނުމައް ތައްޔާާރުކުރެވިފައިވާ ޕްރޮޖެކްޓެކެވެ. މިޕްރޮޖެކްޓްގެ ތެރެއިން ކުރީގެ އަދި މިހާރުގެ ލިޔެކިޔުންތައް ޑިޖިޓައިޒް ކުރެވި ތާނައިން ހުރިހާ ލިޔެކިޔުމެއް ހޯދޭނެމަގުފަހިކޮށްދެވޭނެއެވެ.


© ArchiveMV 2025 | All rights reserved

މާފް ކުރައްވާ!
މި ޚިދުމަތް ކުރު މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި އަންނާނެ