ސިވިލް ކޯޓުގެ ޝަރީއަތުގެ ނިޒާމާބެހޭ ޤަވާޢިދު
1.
ތަޢާރުފު
(ހ) މިއީ ޤާނޫނު ނަންބަރު: 22/2010 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކޯޓުތަކުގެ ޤާނޫނު) ގެ ދަށުން، ސިވިލް ކޯޓުގައި ހިންގާ ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީސްތައް ހިނގާނެގޮތާއި، އެމަޖިލީސްތަކުގައި ޢަމަލުކުރަންޖެހޭނެ ގޮތް ކަނޑައަޅާ ގަވާއިދެވެ.
(ށ) މިގަވާއިދަށް ކިޔާނީ، ސިވިލް ކޯޓުގެ ޝަރީޢަތުގެ ނިޒާމާބެހޭ ގަވާއިދު“ އެވެ.
2.
މަޤްޞަދު
މިގަވާއިދުގެ މަޤްޞަދަކީ ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގެ ހައިބަތާއި ޤަދަރު ހިފެހެއްޓުމާއި، ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި އެއް ނިޒާމެއްގެ މަތިން، އެންމެންނާމެދު އެއް ހަމައަކުން ޢަމަލު ކުރުމެވެ.
3.
ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީސް
މިގަވާއިދުގެ މަޤްޞަދަށްޓަކައި ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލިސް ކަމަށްބަލާނީ، މައްސަލައެއްގެ ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީސް ފެށުނީއްސުރެ އެޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީސް ނިމުނުކަން އިޢުލާނުކުރުމާހަމައަށް ޝަރީޢަތް ކުރިއަށްދާ މާލަމަށެވެ.
4.
ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހަށް މީހުން ވެއްދުން
(ހ) ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހަށް މީހުން ވައްދާނީ ކޯޓު އޮފިސަރު ނުވަތަ އެކަމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ ކޯޓުގެ މުވައްޒަފެކެވެ.
(ށ) ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހަށް ވަދެވޭނީ ކޯޓުގެ އަމުރަކުން ޝަރީޢަތަށް ހާޒިރުކުރެވޭ މީހުންނާއި އެމީހުންގެ ވަކީލުންނާއި، ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީސް އަޑުއެހުމަށް ވެއްދުމަށް ޝަރީޢަތްކުރާ ޤާޟީ ހުއްދަކުރާ ފަރާތްތަކަށެވެ.
(ނ) ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހަށް ވަންނަ ފަރާތްތަކުން ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ތިބެންވާނީ ކޯޓު އޮފިސަރު ކަނޑައަޅާ ގޮތެއްގެ މަތިން އެ ތަރުތީބުންނެވެ.
5.
ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހަށް ވަންނަ ފަރާތްތައް އަޅަންޖެހޭ ހެދުން
(ހ) ކޯޓަށް ހާޒިރުވާ ފަރާތްތައް ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހަށް ވައްދާނީ ކޯޓުގެ ޙުރުމަތާ ހެދުމެއްގައި ހުރިނަމައެވެ.
(ށ) ބަދަލުގައި ނުވަތަ ވަކީލެއްގެ ގޮތުން ކޯޓަށް ހާޒިރުވާ ޤާނޫނީ ވަކީލުންނަށް ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހަށް ވަދެވޭނީ ކޯޓް ފަޓުލޫނު ނުވަތަ ކޯޓާއި ސްކާރޓް ގައެވެ.
6.
ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގެ ކަމާކެމި ދެންނެވުން
ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހަށް ޤާޟީން ވަނުމުގެ ކުރިން އެމަޖިލީހަކީ ކޮން ޝަރީޢަތެއްގެ މަޖިލީހެއްކަމާއި، އެޝަރީޢަތުގެ މައްސަލަ ބަލާ ޤާޟީގެ ނަމާއި، ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގެ ނިޒާމް ހިފަހައްޓަންޖެހޭނެ ގޮތް ކޯޓު އޮފިސަރު، ހުރިހާ ހާޒިރީންނަށް އިއްވަންވާނެއެވެ.
7.
ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީސް ފެށުން
(ހ) ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހަށް ޤާޟީ ވަނުމުން، ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގެ ހުރިހާ ހާޒިރީން ކޮޅަށް ތެދުވަންވާ ތެދުވަންވާނެއެވެ.
(ށ) ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީސް ފެށޭނީ، ” ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީސް ފެށުނީ، މިހެން ކިޔައި ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީސް ފެށުނުކަން ޤާޟީ އިޢުލާންކުރުމުންނެވެ.
8.
ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީސް މެދުކަނޑާލުން
ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީސް ހިނގަމުންދަނިކޮށް ޤާޟީއަށް ފެނިއްޖެހިނދެއްގައި ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީސް މެދުކަނޑާލުމުގެ އިޚްތިޔާރު ޤާޟީއަށް ލިބިގެންވެއެވެ.
9.
ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީސް ނިމުނ
ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީސް ނިމޭނީ، ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީސް ނިމުނުކަން ޤާޟީ އިޢުލާން ކުރުމުންނެވެ.
10.
ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގެ ނިޒާމް
(ހ) ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީސް ކޮންޓްރޯލްކޮށް އެ މަޖިލީހުގެ ގަވާއިދުތަކާއި ނިޒާމު ބަލަހައްޓާނީ ޝަރީއަތުގެ މަޖިލީހުގެ ރިޔާސަތުގައި އިންނަވާ ޤާޟީއެވެ.
(ށ) ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ވާހަކަ ދެއްކޭނީ، ޤާޟީ ހުއްދަ ދިނުމުން ހުއްދަ ދިން ފަރާތަކަށެވެ. ޤާޟީ އެހެން ގޮތަކަށް ކަނޑަނާޅާހާ ހިނދެއްގައި ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ވާހަކަދައްކަންވާނީ ކޮޅަށް ތެދުވެހުރެއެވެ.
(ނ) ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހަށް ޚަޞްމުން ހުށަހަޅާ ލިޔެކިޔުމާއި ތަކެތި ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހަށް ހުށަހަޅާނީ ޤާޟީ ހުއްދަދިނުމުން ކޯޓު އޮފިސަރު މެދުވެރިކޮށެވެ.
(ރ) ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ހިނގަމުންދާ މައްސަލައިގެ މައުޟޫޢުން ބޭރުން، އެއްވެސް ފަރާތަކުން އެހެން ފަރާތެއްގެ ނަފްސަށް، ޒާތަށް އަދި އަބުރަށް ހަޑިހުތުރުކޮށް ދިމާކުރުމުގެ ގޮތުން ވާހަކަދެއްކުން ހުއްދަކުރެވިގެން ނުވެއެވެ. އަދި ޝަރީޢަތަށް ހުށަހެޅޭ ބަޔާނެއްގައި މިފަދަ ޢިބާރާތްތައް ބޭނުންކޮށްފައިވާނަމަ، އުނިކުރުމަށް އެންގުމުގެ ބާރު ޤާޟީއަށް ލިބިގެންވެއެވެ.
(ބ) ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ދައްކަމުންދާ ވާހަކައަކީ ނުވަތަ ކުރަމުންދާ ކަމަކީ ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގެ ނިޒާމާ ޚިލާފު ވާހަކައެއް ނުވަތަ ކަމެއް ކަމަށް ޤާޟީ ކަނޑައަޅައި އަންގައިފިނަމަ، އެ ވާހަކައެއް ނުވަތަ އެ ކަމެއް އަލުން ތަކުރާރުކޮށްގެން ނުވާނެއެވެ.
(ޅ) ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީސް ހިނގަމުންދަނިކޮށް ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގެ ހާޒިރީންގެ ތެރެއިން އެއްވެސް ފަރާތެއް ޤާޟީގެ ހުއްދަނެތި ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުން ނިކުމެގެން ނުވާނެއެވެ.
(ކ) ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގައި ޤާޟީ ކުރައްވާ އަމުރުތަކަށް އެއަމުރު ރައްދުވާ ފަރާތްތަކުން ކިޔަމަންވާންވާނެއެވެ. އަދި ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގެ ޙުރުމަތް ކުޑަވާގޮތަށް އެއްވެސް ފަރާތަކުން ޢަމަލުކޮށްގެން ނުވާނެއެވެ.
(އ) ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގެ ނިޒާމާ ޚިލާފުވާފަދަ ޢަމަލެއް މަޖިލީހުގެ ހާޒިރީންކުރެ އެއްވެސް ފަރާތަކުން ކޮއްގެންނުވާނެއެވެ.
11.
ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގެ ނިޒާމާ ޙިލާފުވުމާއި ޙިލާފުވުމުން ދެވޭނެ އަދަބު
ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހުގެ ނިޒާމާ ޚިލާފުވެއްޖެނަމަ އެކަމުގެ ކުޑަބޮޑުމިނަށް ބަލައި، ޤާނޫނު ނަންބަރު: 22/2010 (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކޯޓުތަކުގެ ޤާނޫނު) ގެ 76 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން ވަގުތުން އަދަބު ކަނޑައެޅުމުގެ ބާރު ޤާޟީއަށް ލިބިގެންވެއެވެ. މި އަދަބު ދެވޭނީ ކަނޑައެޅިފައިވާ އުސޫލުގައިވާ ގޮތުގެމަތީންނެވެ.
މިގޮތުން ދެވޭނެ އަދަބުތަކަކީ:
(ހ) -/ 10,000ރ (ދިހަހާސް ރުފިޔާ) އަށްވުރެ ބޮޑު ނޫން އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާކުރުން.
(ށ) 15 (ފަނަރަ) ދުވަހަށްވުރެ ދިގުނޫން މުއްދަތަކަށް ޖަލަށްލުން ނުވަތަ 1 (އެކެއް) މަސްދުވަހަށްވުރެ ދިގުނޫން މުއްދަތަކަށް ގޭގައި ބަންދުކުރުން.
12.
ގަވާއިދު އިޞްލާޙްކުރުން
މިގަވާއިދުގެ އެއްވެސް މާއްދާއަކަށް އިޞްލާޙު ގެނެވޭނީ ސިވިލް ކޯޓުގެ ޤާޟީންގެ މަޖިލީހުގައި ހިމެނޭ ޤާޟީންގެ ޖުމްލަ އަދަދުގެ 2/3 (ތިންބައިކުޅަ ދެބައި) ގެ އަޣުލަބިއްޔަތުންނެވެ.
13.
ގަވާއިދަށް ޢަމަލުކުރަން ފެށުން
މިގަވާއިދަށް ޢަމަލުކުރަން ފަށާނީ މިގަވާއިދު ދިވެހިސަރުކާރުގެ ގެޒެޓުގައި ޝާއިޢުކުރާ ދުވަހުންފެށިގެންނެވެ.